به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، امیرعلی حمیدیه روز دوشنبه در سومین سمپوزیوم بین المللی کریسپر در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری افزود: سه فناوری مهم آینده فناوری های هوش مصنوعی، ویرایش ژنی و کوانتوم است. هر کشوری در این زمینه ها سرمایه گذاری کند، آینده خوبی خواهد داشت به خصوص اگر کاربرد این فناوری ها با هم ترکیب شوند.
وی با اشاره به تاریخچه معرفی روش ویرایش ژنی کریسپر در جهان گفت: اگر از این فناوری عقب بمانیم، برای کشور خطرناک است. این حوزه به دلیل بازگشت ۳۰ درصدی سرمایه برای سرمایه گذاران جذاب است و پیش بینی می شود بین سال های ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۰ شاهد رشد زیاد این حوزه باشیم.
حمیدیه با اشاره به اقدامات دانشگاه های مختلف دنیا در این زمینه اظهار داشت: معمولا ابتدا دانشگاه ها روی این زمینه سرمایه گذاری می کنند و بعد از رسیدن به مرحله مشخصی شرکت های دارویی وارد می شوند.
وی ادامه داد: این روش ویرایش ژنی فعلا در حال کار برای مداوای بیماری های شایع مانند سرطان هاست تا بعد از توسعه فناوری امکان استفاده از آن در بیماری های نادر هم وجود داشته باشد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های های بنیادی افزود: از مجموع مطالعاتی که اکنون در حال انجام است بیش از ۱۶ مطالعه به مرحله دوم کارآزمایی بالینی و سه مطالعه در مرحله سوم کارآزمایی است که در حوزه تالاسمی انجام شده است. همچنین از ۵۰ مطالعه مطرح در سطح جهان ۲۶ مطالعه روی انواع سرطان ها متمرکز شده و ۱۲ مطالعه در مورد انواع بیماری های سیستم خونی است.
وی دلیل این امر را هزینه های فراوان برای درمان بیماری های شایع دانست و افزود: بیماری های ارثی ژنتیک هم از بیماری هایی است که با دست ورزی ژنتیک قابل درمان است.
حمیدیه ادامه داد: چند مطالعه درمان بیماری با روش کریسپر در آمریکا در مرحله سوم کارآزمایی بالینی قرار دارد و در صورت تایید اف دی ای (سازمان غذا و داروی آمریکا) این روش در درمان بیماری ها استفاده شده و دنیای جدیدی در پزشکی باز می شود.
وی با اشاره به فعالیت کشورهای دیگر مانند چین در این زمینه نیز گفت: به نظر می رسد برخی کشورها مطالعات خود را کامل منتشر نمی کنند و فقط اندکی از فعالیت های آنها در دسترس قرار دارد.
حمیدیه یکی از مولفه های مهم در ژن درمانی را انتقال ژن به داخل سلول بیمار برشمرد و افزود: سیستم های انتقال ژن با فناوری بالا و بسیار گران است، راه مناسب برای استفاده از آن نیز نانوذره ها است. با توجه به پیشرفت های کشور در زمینه فناوری نانو، محققان این حوزه باید به کمک فعالان مهندسی ژنتیک بیایند.
رییس مرکز تحقیقات سلول و ژن درمانی کودکان با اشاره به موضوعات اخلاقی پیرامون مساله ویرایش ژنی نیز گفت: کشور باید به لحاظ دانشی کاملا روی این حوزه مسلط شود اما مسائل اخلاقی و مذهبی را هم نباید نادیده گرفت و باید در مورد آنها فکر شود و تصمیم گرفت. برخی کشورها مانند آمریکا از ۵ سال قبل در مورد دستورالعمل های مرتبط با ویرایش ژنی صحبت کرده و در حال تدوین دستورالعمل هستند.
حمیدیه اظهار داشت: در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶) این بحث در آمریکا مطرح شد و در سال ۲۰۱۷ دولت فدرال آمریکا استفاده از فناوری کریسپر را تایید کرد.
وی در پایان موضوع سربازان خارق العاده را مطرح کرد و ادامه داد: به نظر می رسد برخی کشورها در حال مطالعه روی ویرایش ژنی انسانی به شکلی هستند که انسان های خارق العاده با توانایی های مافوق انسانی تولید شود که بتوان در جنگ های آینده از آنها کمک گرفت، هر چند این مطالعات به شکل زیرزمینی در حال انجام و پیشرفت است.
سومین سمپوزیوم بین المللی و پنجمین سمپوزیوم ملی کریسپر CRISPR (ویرایش ژن) با مشارکت ۳۰۰ نفر از دانش‌پژوهان و پژوهشگران داخلی و خارجی به همت پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری به صورت حضوری و ۱۲۰۰ نفر غیرحضوری و برخط در حال برگزاری است.
دانشمندانی از ایران، آمریکا، استرالیا و ترکیه در سومین سمپوزیوم بین المللی و پنجمین سمپوزیوم ملی کریسپر آخرین دستاوردهای ویرایش ژن در ایران و جهان و کاربردهای کریسپر در حوزه پزشکی، کشاورزی و صنعت را بررسی و در مورد آن سخنرانی می‌کنند.
این سمپوزیوم به توسعه فناوری‌ها، انتقال و اشتراک تجربه‌ها و دستاوردهای این حوزه با حضور پژوهشگران، محققان، دانشجویان و دست‌اندرکاران حوزه های مختلف علوم زیستی و کشاورزی و سایر مجموعه‌های علوم پزشکی، فنی و صنعتی مرتبط می‌پردازد.