به گزارش ایرنا، منطقه آزاد ارس با ۷۱ هزار و ۸۰۰ هکتار وسعت در محدوده جلفا، ایری و سیه رود، نوردوز، خداآفرین و قلی بیگلو و داشتن سه گمرک شامل جلفا، نوردوز و خداآفرین از ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی و رونق اقتصادی استان برخوردار است و به عنوان صنعتی ترین مناطق آزاد کشور مطرح بوده و در مسیر توسعه صادرات و تجارت با کشورهای منطقه گام برمی دارد.
این منطقه علاوه بر ایفای نقش در صنعت آذربایجان شرقی، صادرات و واردات استان با داشتن دشت‌های وسیع حاصلخیز، قرار گرفتن در مجاورت رودخانه مرزی و پرآب ارس و ۵۰۰ هکتار اراضی کشت گلخانه ای، در تولیدات و صادرات محصولات این حوزه قطب اصلی کشور و در پیشانی استان قرار داشته و به عنوان یکی از بازیگران اصلی تامین امنیت غذایی پیشتازی می کند.
داشتن عنوان هاب لجستیکی (قطب پشتیبانی) شمال غرب ایران در حوزه ورود به اتحادیه اوراسیا و کشورهای قفقاز، واقع شدن در مسیر سه کریدور بین المللی، برخورداری از خط ریلی برقی، جاده های مواصلاتی ترانزیتی و مناسب برای حمل کالا، نزدیکی به فرودگاه های تبریز، خوی، نخجوان و ماکو، اتصال به راه آهن سراسری ایران و راه آهن روسیه و اروپا و داشتن انبارهای سرپوشیده بزرگ و سایت بارانداز از جمله ویژگی های مهم این منطقه برای ایفای نقش در حوزه تجارت و صادرات و واردات کالا و محصولات با کشورهای همسایه است.
منطقه آزاد ارس با برخورداری از زیرساخت های اقامتی، تفریحی و خدماتی، طبیعت زیبا مانند پارک کوهستان و منطقه حفاظت شده کیامکی، جنگل های ارسباران، رود ارس و نقاط گردشگری متعدد مانند کاروانسرای خواجه نظر، اماکن مذهبی، کلیساهای سنت استپانوس و چوپان، حمام تاریخی جلفا، عمارت آینالو، آبشار آسیا، چشمه تراورتن، پل های تایخی خداآفرین و موزه های گلفرج، خداآفرین و هوراند سالانه با جذب هزاران گردشگر داخلی و خارجی، دستی بر آتش در حوزه گردشگری استان دارد.
به عقیده کارشناسان و فعالان اقتصادی، توسعه واحدهای تجاری، صنعتی و کشاورزی در این منطقه زمینه اشتغال برای حدود ۱۹ هزار نفر در واحدهای سلولزی، شیمیایی، نفت و گاز، آرایشی و بهداشتی، نساجی، صنایع غذایی، پوشاک و برق و الکترونیک فراهم کرده ولی این منطقه برای ایفای نقش خود در تجارت، جذب سرمایه گذاری خارجی و رونق اقتصادی استان با چالش ها و مشکلاتی مواجه است که نیازمند هم افزایی دولت و مجلس برای رفع این چالش ها و مشکلات پیش رو است.
به عقیده کارشناسان و فعالان اقتصادی، توسعه واحدهای تجاری، صنعتی و کشاورزی در این منطقه زمینه اشتغال برای حدود ۱۹ هزار نفر در واحدهای سلولزی، شیمیایی، نفت و گاز، آرایشی و بهداشتی، نساجی، صنایع غذایی، پوشاک و برق و الکترونیک فراهم کرده ولی این منطقه برای ایفای نقش خود در تجارت، جذب سرمایه گذاری خارجی و رونق اقتصادی استان با چالش ها و مشکلاتی مواجه است که نیازمند هم افزایی دولت و مجلس برای رفع این چالش ها و مشکلات پیش رو است.
چالش ها و مشکلاتی که می تواند این منطقه را از مسیر توسعه و ایفای نقش در تجارت و رونق اقتصادی استان و منطقه دور سازد و انگیزه و رغب سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری در این منطقه را کمرنگ و یا از بین ببرد.
مناطق آزاد از ابزارهای کشورها برای جهانی شدن و جذب سرمایه گذار بین المللی است
مدیرعامل منطقه آزاد ارس با اشاره به فلسفه ایجاد مناطق آزاد در کشور و تعاملات بین المللی، می گوید: مناطق آزاد از ابزارهای کشورها برای جهانی شدن و جذب سرمایه گذار بین المللی بوده و به عنوان پل بین اقتصاد ملی و بین المللی ارتباط برقرار می کنند.
مجید کیانی، با تاکید بر اینکه با ایجاد منطقه آزاد ارس، رونق اقتصادی و توسعه صادرات استان افزایش یافته است، می افزاید: این منطقه همچنین در ایجاد تولید و اشتغال، سهولت واردات مواد اولیه، توسعه منطقه، ارزآوری و درآمدزایی و تبدیل استعدادهای بالقوه منطقه و استان به بالفعل نقش بسزایی ایفا می کند.
وی اظهار می کند: این منطقه از سال ۱۳۸۴ عملا شکل گرفته و ابتدا منحصر به محدوده ۲۰ هزار هکتاری در جلفا بود که طی سال ها توسعه یافت و هم اکنون وسعت آن به ۷۱ هزار و ۸۰۰ هکتار رسیده و با برخورداری از ظرفیت های خوب در حوزه های مختلف صنعتی، کشاورزی، گردشگری و گمرکی، اقتصاد استان و منطقه را در مسیر توسعه و پیشرفت قرار داده است.
مدیرعامل منطقه آزاد ارس با اشاره به تصویب دومین ژئوپارک ایران در منطقه آزاد ارس در یونسکو، می گوید: این منطقه به علت داشتن ظرفیت های تاریخی، دینی و طبیعی، در نوروز امسال مهمترین مقصد گردشگری شمال غرب کشور را به خود اختصاص داد.
کیانی، سرمایه گذاری پنج میلیارد دلاری بخش خصوصی، وجود هفت مرکز مهم دانشگاهی، فعالیت ۲۳۸ واحد صنایع و ۱۵۱ واحد صنایع در دست احداث، کشت بزرگ مقیاس در سطح ۲۴ هزار هکتار و ۳۳۰ هکتار باغات مکانیزه را از دیگر ویژگی های مهم این منطقه اعلام کرده و ادامه می دهد: این منطقه با ایجاد اشغال برای حدود ۱۹ هزار نفر نقش بسزای خود را در اشتغالزایی استان نیز ایفا کرده است.
کیانی، سرمایه گذاری پنج میلیارد دلاری بخش خصوصی، وجود هفت مرکز مهم دانشگاهی، فعالیت ۲۳۸ واحد صنایع و ۱۵۱ واحد صنایع در دست احداث، کشت بزرگ مقیاس در سطح ۲۴ هزار هکتار و ۳۳۰ هکتار باغات مکانیزه را از دیگر ویژگی های مهم این منطقه اعلام کرده و ادامه می دهد: این منطقه با ایجاد اشغال برای حدود ۱۹ هزار نفر نقش بسزای خود را در اشتغالزایی استان نیز ایفا کرده است.
وی یادآوری می کند: این منطقه با وجود مزیت های مختلف مانند معافیت از حقوق گمرکی برای واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی، معافیت های مالیاتی ۲۰ ساله برای انواع فعالیت های اقتصادی، امکان ثبت شرکت یا مالکیت ۱۰۰ درصد خارجی و ورود اتباع خارجی بدون ویزا، دارای چالش ها و مشکلات مختلفی در حوزه تجارت، مبادلات بین المللی و قوانین و مقررات گمرکی و نبود استراتژی یکسان و چشم انداز تعریف شده است که جلوی مسیر توسعه و نقش آفرینی این منطقه در رونق اقتصادی استان، جذب سرمایه گذار خارجی و صادرات و واردات را می گیرد.
مدیرعامل منطقه آزاد ارس با بیان اینکه این چالش ها و مشکلات باید با هم افزایی و همکاری دولت و مجلس و دستگاه های ذیربط رفع شود، می گوید: عدم پیاده سازی مدیریت یکپارچه، کمرنگ شدن یا از بین رفتن مشوق های سرمایه گذاری، نبود بانک ها و نهادهای و موسسات مالی و تغییر رویکرد از صادرات به فروش به سرزمین اصلی از عمده چالش های مناطق آزاد محسوب می شود.
کیانی، فعال نبودن دیپلماسی اقتصادی کشور از طریق مبادی ذیربط، عدم اجرای کامل معافیت های مالیاتی، وابسته بودن ترکیب درآمدی مناطق آزاد با امر واردات، عدم ثبات در قوانین، ریسک بالا جهت سرمایه گذاری خارجی، عدم تفویض اختیار کامل به منطقه آزاد در حوزه فرهنگی و اجتماعی، نبود نگاه تخصصی به مقوله فرهنگ و عدم توجه به وجود پیوست فرهنگی در طرح های مورد اجرا در مناطق آزاد را از دیگر چالش های موجود در این مناطق اعلام می کند.
منطقه آزاد ارس پیشانی اقتصادی آذربایجان شرقی است
نماینده شهرستان‌های کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به نقش منطقه آزاد ارس در رونق اقتصاد استان، می گوید: مناطق آزاد به عنوان پیشانی اقتصادی کشور به ویژه صادرات و واردات مورد توجه مسوولان بوده و منطقه آزاد ارس در این منطقه نیز پیشانی اقتصادی استان محسوب می شود.
حسین حاتمی، می افزاید: منطقه آزاد ارس ابزاری برای توسعه صادرات استان بوده و باید از ظرفیت های بالفعل و بالقوه آن برای رونق اقتصادی استان و منطقه بهره برداری کرد و مسیر را برای توسعه فعالیت های صنعتی، تجاری و کشاورزی و گردشگری آن باز کرد.
وی اظهار می کند: این منطقه با وجود مزیت های فراوان در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی، صنعتی و اشتغالزایی برای استان، دارای چالش ها و مشکلاتی است که باید با همفکری و اتخاذ راهکار مناسب از سوی مسوولان دولتی و نمایندگان مجلس برطرف شود.
نماینده شهرستان‌های کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در اذهان برخی نمایندگان مجلس، مناطق آزاد به دروازه واردات کالا به ویژه کالاهای تزئینی تبدیل شده است، می گوید: برای توسعه مناطق آزاد و نقش آفرینی آن ها در عرصه های مختلف، باید این ذهنیت و دل نگرانی نمایندگان که در اثر کج رفتاری های و عدم درست انتقال موضوع به لایحه های تصمیم گیری کشور به وجود آمده است، اصلاح شود.
حاتمی، با بیان اینکه فراکسیون مناطق آزاد کشور در مجلس شورای اسلامی فعالیت می کند، ادامه می دهد: اعضای این فراکسیون با بازدید میدانی از مناطق آزاد کشور، دغدغه ها و چالش های این مناطق به ویژه در زمینه تعارض قوانین و تطبیق واقعیت های موجود را جمع آوری کرده و برای رفع آن ها جلساتی با وزرای مربوطه و مدیران عالی رتبه کشور برگزار کرده است.
حاتمی، با بیان اینکه فراکسیون مناطق آزاد کشور در مجلس شورای اسلامی فعالیت می کند، ادامه می دهد: اعضای این فراکسیون با بازدید میدانی از مناطق آزاد کشور، دغدغه ها و چالش های این مناطق به ویژه در زمینه تعارض قوانین و تطبیق واقعیت های موجود را جمع آوری کرده و برای رفع آن ها جلساتی با وزرای مربوطه و مدیران عالی رتبه کشور برگزار کرده است.
وی یادآوری می کند: تدوین قوانین مناطق آزاد جدید در دستور کار فراکسیون بوده و اساس بر این است تا این مناطق در سرزمین محدودی از جغرافیای کشور شکل بگیرد و از گستردگی و پراکندگی آن ها جلوگیری شود و در مناطق آزاد جدید عاری از منطقه جمعیتی باشد.
نماینده شهرستان‌های کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تدوین برنامه هفتم توسعه کشور، می گوید: در این راستا می توان کارگروه تخصصی برای آسیب شناسی برنامه های توسعه پنج ساله تشکیل داد و چالش های منطقه آزاد را به روش علمی احصا و برای رفع آن ها پیشنهادهای مشخصی ارایه کرد تا در تدوین این برنامه لحاظ شود.
حاتمی، ادامه می دهد: استفاده از الگوهای موفق در دنیا برای مناطق آزاد، سوق دادن این مناطق به مسیر صادرات کالاها و جذب سرمایه گذاران خارجی می تواند علاوه بر افزایش نقش و جایگاه این مناطق در توسعه و رونق اقتصادی استان، مناطق آزاد را در رفع چالش های خود کمک کند.
نقش آفرینی موثرتر منطقه آزاد ارس در اقتصاد استان نیازمند اعطای آزادی عمل بیشتری به این منطقه است
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی تبریز نیز با اشاره به جایگاه منطقه آزاد ارس در اقتصاد استان، می گوید: برای توسعه فعالیت های این منطقه و جذب سرمایه گذاری خارجی باید آزادی عمل بیشتری به منطقه آزاد ارس داده شود.
یونس ژائله، با بیان اینکه در سراسر دنیا، مناطق آزاد تعریف ویژه ای داشته و قوانین خاص خود را دارند، می گوید: با توجه به نام این مناطق و تشویق سرمایه گذاران داخلی به ویژه برای سرمایه گذاری در این مناطق باید مشوق های خاصی به سرمایه گذاران در این منطاق ارایه شود.
ونس ژائله، با بیان اینکه در سراسر دنیا، مناطق آزاد تعریف ویژه ای داشته و قوانین خاص خود را دارند، می گوید: با توجه به نام این مناطق و تشویق سرمایه گذاران داخلی به ویژه برای سرمایه گذاری در این مناطق باید مشوق های خاصی به سرمایه گذاران در این منطاق ارایه شود.
وی با اشاره به ظرفیت های خوب منطقه آزاد ارس در عرصه های مختلف صنعتی، کشاورزی و گردشگری، اظهار می کند: برای توسعه فعالیت های این منطقه و تاثیرگذاری آن در رونق اقتصادی و صادرات و واردات استان، نقشه راهی در این حوزه ها برای این منطقه ترسیم شود.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی تبریز با بیان اینکه منطقه آزاد ارس و به دنبال آن استان باید از بن بست ترانزیتی خارج و به ترانزیت بین المللی متصل شود، می گوید: اتصال خط جلفا به خداآفرین و سپس به جمهوری آذربایجان می تواند مزیت ترانزیتی برای این منطقه به وجود آورد.
ژائله، ادامه می هد: ایجاد لجستیک و حمل و نقل بین المللی در این منطقه نیز از دغدغه های فعالان اقتصادی استان بوده و در این راستا فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی تبریز آماده همکاری های لازم برای سرمایه گذاری در این حوزه هستند.