گروه جامعه ایرنا- داستان امام رضا ( ع) و ضامن آهو بودنش، یکی از داستان های زیبای دوران کودکی ما بود و همیشه با خواندن یا شنیدن آن و نگاه کردن به عکس هایی که برای این مساله به تصویر کشیده می شد، لبخند بر لبانمان نقش می بست، وقتی به تصویر فردی که با نوری روشن در اطرافش، آهوی زیبایی را در آغوش گرفته بود نگاه می‌کردیم دلمان برای داشتن چنین حیوان زیبایی پر می‌کشید. شاید آن زمان در آن دنیای کودکی خود عمق مساله را درک نمی‌کردیم اما بعدها که بزرگ شدیم و دوباره و دوباره داستان ضامن آهو را خواندیم، متوجه شدیم که داستان فراتر از این است که فردی یک حیوان را نجات داده است بلکه وفای به عهد است که در این مطلب به آن تاکید می‌شود.
داستان را اینطور برایمان تعریف می‌کردند که امام رضا (ع) آهویی را می‌بیند که در دام شکارچی اسیر شده است و آن حیوان را ضمانت می‌کند تا برود و به فرزندش شیر دهد و دوباره برگردد؛ این اتفاق هم می‌افتد و حیوان بعد از شیر دادن بازمی‌گردد که این حرکت شکارچی را تحت تاثیر قرار داده و از طرفی هم وقتی می‌فهمد که ضمانت کننده امام رئوف است، آهو را رها می‌کند. به این صورت امام هشتم ما شیعیان به ضامن آهو مشهور شد اما در کنار این داستان آموزنده، وفای به عهد به زیبایی در رفتار حیوان دیده می‌شود که باید از آن درس گرفت.
سال‌ها بعد از این داستان، گروهی در جامعه شکل گرفت که امروز محیط بان نامیده می‌شوند؛ یعنی حدود نیم قرن است که محیط بانان به نوعی ضمانت همه حیات وحش را بر عهده دارند، آنها با در دست داشتن جانشان در صدد حفاظت از محیط زیست و همه زیسمتندان موجود در آن هستند تا همانطور که طبیعتی سالم را از نیاکان خود به ارث بردند همانگونه هم سالم به نسل بعدی تحویل دهند البته در این میان مشکلاتی هم برای این قشر وجود دارد که حتی منجر به از دست دادن جانشان یا نقص عضو می‌شود.
براساس استاندارد جهانی باید در هر یکهزار هکتار یک محیط‌بان فعال باشد اما در ایران در هر ۱۲ هزار هکتار یک محیط‌بان وجود دارد که با این حساب تعداد محیط‌بانان ایران یک دوازدهم استاندارد جهانی است؛ این در حالیست که محیط‌بانان حفاظت از ۱۱ درصد از عرصه‌های طبیعی کشور را بر عهده دارند؛ از این رو باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
با توجه به اینکه همواره افراد مقابل محیط بانان مسلح هستند از این رو همیشه جانشان کف دستشان است که بر این اساس در ۵۰ سال گذشته ۱۵۰ محیط بان شهید شدند و ۳۷۰ محیط بان با ساچمه در بدن در حال خدمت در مناطق حفاظت شده و ۶۰ محیط بان نیز جانباز هستند. در کشور ۲۸ پارک ملی، ۳۵ اثر طبیعی ملی، ۴۳ پناهگاه حیات‌وحش و ۱۷۲ منطقه حفاظت شده وجود دارد و در مجموع ۲۷۸ منطقه تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست قرار دارد که جزو مناطق چهارگانه به حساب می‌آیند و بر اساس قانون باید از آنها محافظت شود.
علاوه بر مناطق حفاظت شده، ۱۴۹ منطقه شکار ممنوع هم به عنوان مناطق پشتیبان وجود دارد که در آینده به سطح یکی از مناطق حفاظت‌شده یا پناهگاه‌ها اضافه می‌شوند. مجموع مناطق چهارگانه ۱۷ میلیون هکتار و مجموع مناطق شکار ممنوع حدود ۶ میلیون هکتار است که مجموع این ۲۳ میلیون هکتار باید توسط محیط‌بانان حفاظت شود، این در حالی است که در خوشبینانه‌ترین حالت حدود سه هزار محیط‌بان در کشور فعالیت می‌کنند.
البته افزایش تعداد محیط بان در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و مقرر شده تا سالانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ محیط بان به استخدام این سازمان در آیند، در کنار اینها تجهیز محیط بانان هم جزو اولویت‌های سازمان حفاظت محیط زیست است که در این راستا اواخر سال گذشته از تجهیزات محیط بانی به مبلغ ٢٢ میلیارد تومان شامل ١٧ قلم از جمله کوله پشتی، کفش، پوتین، لباس مناسب فصول گرم و سرد و دستکش رونمایی شد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این مراسم گفته بود که توزیع جلیقه‌های ضد گلوله برای محیط بانان هم هر پنج سال یکبار در دستور کار قرار دارد چون امنیت جان محیط بانان برای ما بسیار حایز اهمیت است تا با استفاده از این جلیقه‌ها در مقابل اتفاقات ناگهانی ایمن باشند.
علی سلاجقه درباره وسیله نقلیه و موتوری محیط بانان نیز گفته بود: بخش زیادی خودرو های سازمان فرسوده است این در حالیست که بر اساس قانون هوای پاک سازمان محیط‌زیست باید الگو باشد؛ از این رو در تلاش برای نوسازی ناوگان موتوری و ارتقای کیفیت آن هستیم. قرار شد تا سه سال آینده سه هزار دستگاه خودرو به سازمان حفاظت محیط‌زیست تحویل داده شود همچنین ١٢٠٠ موتور سیکلت میان محیط بانان توزیع شده بود و اکنون از این لحاظ مشکلی نداریم.
البته یکی از مشکلاتی که محیط بانان دارند این است که وقتی در درگیری با متخلفان جان خود را از دست می دهند، شهید تلقی نمی‌شوند یعنی باید مراحل سختی طی شود تا شهید نامیده شوند که سازمان محیط زیست دراین باره رایزنی های زیادی با بنیاد شهید داشته و بسیاری از مشکلات برطرف شده است که بر این اساس چندی پیش سلاجقه اعلام کرده بود که با پیگیری‌های صورت گرفته از سوی این سازمان شهادت پنجاهمین شهید محیط‌بان احراز شد.
در کنار همه این توجهات اما مساله‌ای که چند سالی است از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، محیط بانان و دوستداران محیط زیست دنبال می‌شود این است که یک روز به نام روز محیط بان در تقویم رسمی کشور ثبت شود که برای انجام آن تاکنون تلاش‌های زیادی شده است.
روز ولادت امام رضا ( ع) روز محیط بان نامگذاری شده اما به صورت رسمی وارد تقویم کشور نشده است که در این راستا معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و فرمانده یگان حفاظت در جلسه‌ای مشترک با دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور به مساله ثبت روز محیط بان در ولادت امام رضا ( ع ) در تقویم رسمی کشور پرداختند.
معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: نگاه شورای فرهنگ عمومی دوستدار محیط زیست است، به نظر می‌رسد که در تلاش هستند تا در این دوره کار پایه‌ای درباره محیط زیست انجام دهند و سازمان حفاظت محیط زیست به واسطه این نگاه ارتباط خوبی با شورا داریم و بر این اساس توانستیم ارتباط خوبی با سایر دستگاه‌ها بر روی مسائل محیط زیستی برقرار کنیم.
نورالله مرادی درباره اینکه آیا روز محیط بان در تقویم رسمی کشور ثبت می‌شود، افزود: جلسه‌ای با دبیر شورای فرهنگ عمومی داشتیم و درباره مسائل مختلف محیط زیستی از جمله ثبت روز محیط بان در تقویم رسمی کشور صحبت کردیم؛ نگاه شورا به این مساله مثبت است.
نگاه شورای فرهنگ عمومی کشور به مسائل محیط زیست و درج روز محیط بان در تقویم رسمی کشور مثبت است.
وی اظهارداشت: البته واقعیت امر این است که ما در تقویم رسمی کشور دو مناسبت محیط زیستی مانند روز زمین پاک و روز جهانی محیط زیست داریم، بقیه مناسبت‌ها در تقویم رسمی درج نشده‌اند، در این باره با شورای فرهنگ عمومی جلسه گذاشتیم که بتوانیم مناسبت‌هایی مانند هوای پاک و روز محیط بان را هم در تقویم رسمی لحاظ کنیم.
وی تاکید کرد: یک موضوع همان روز محیط بان است، به هر صورت بیش از ۳۰ سال است که روز محیط بان مصادف با روز تولد امام رضا ( ع) ( امسال مصادف شده با ۱۰ خرداد ) برگزار می‌شود اما در تقویم رسمی درج نشده است که در این زمینه پیشنهادی ارائه کردیم تا این روز در تقویم هم ثبت شود.
مرادی افزود: اعتقاد داریم آموزش همگانی محیط زیست بسیار پراهمیت است که می تواند در تقویم رسمی گنجانده شود و در این جلسه درباره این دو موضوع مفصل صحبت کردیم و نگاه شورا هم به این موضوعات مثبت بود و قول مساعد دادند که تلاش کنند تا این مناسبت‌ها در تقویم لحاظ شود.
معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: البته یک سند کارگروه ارتقای فرهنگ داریم که دستگاه‌های مختلفی در آن سهیم هستند و امیدواریم در راستای افزایش دانش، بینش و نگرش مردم به حوزه محیط زیست اقدامات خوبی صورت گیرد و تلاش می‌کنیم با کمک دستگاه‌های عضو در این کارگروه، اقدامات موثری انجام شود و شورا هم بر روی این موضوعات نظارت دارد.
به گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در این جلسه مشترک با سازمان محیط زیست گفت: محیط بانی شغلی شریف و محیط بانان افراد شریفی هستند که نامشان در تقویم رسمی کشور خالی است؛ از زحمات این قشر مطلع هستیم و در تلاشیم تا روز محیط بان را در تقویم کشور ثبت کنیم.
مجید امامی افزود: سیاست شورای فرهنگ عمومی کشور گسترش فرهنگ و ارتقای جایگاه محیط زیست است؛ برای مثال در روز استان‌ها، برنامه‌های محیط زیستی هم ضمیمه شده است که آیین هر استان در حفاظت از محیط زیست در قالب قوم، فرهنگ و رسوم آنها به نمایش گذاشته می‌شود.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور اظهارداشت: تاکنون تلاش‌های زیادی برای ثبت روز محیط بان در تقویم انجام شده است اما به دلیل همزمان شدن با ولادت امام رضا (ع)، ملاحظاتی وجود دارد که با ثبت در تقویم اصناف، حرفه‌ها و مشاغل کشور، پس از سال‌ها این امر شدنی است.
پیام تبریک فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط‌زیست به مناسبت روز محیط‌بان
همچنین فرمانده یگان سازمان حفاظت محیط زیست در پیامی فرا رسیدن ولادت با سعادت امام رضا (ع) و روز محیط بان را گرامی داشت ، سرهنگ جمشید محبت خانی در این پیام گفت: ایران اسلامی به خود می بالد به پاس محیط بانان رشیدی که در راه حفاظت و حراست از انفال و گنجینه های زیست محیطی این سرزمین از هیچ تلاش و کوششی دریغ نورزیده و در این راه جای جای خاک پاک کشور را به خون خود گلگون کرده و یا با زخم ها و دردهای التیام نیافته ناشی از جهل و زیاده‌خواهی طمع ورزان و سودجویان معترض به سرمایه‌های طبیعی نسل حاضر و آینده، کماکان در سنگر خدمت و حفاظت از میراث های ملی جانفشانی می‌نمایند.
وی افزود: اینک به یُمن خجسته سالروز ولادت هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام ضامن آهو، ضمن گرامیداشت یاد شهدا، جانبازان، جان‌باختگان و مصدومان حفاظت از محیط زیست کشور روز محیط بان را که مزین است به نام آن امام همام به جامعه محیط زیست کشور به ویژه محیط‌بانان عزیز و خانواده های ایشان تبریک و تهنیت عرض می کنم، انشاالله در پرتو الطاف الهی و تحت زعامت فرماندهی کل قوا و ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای عزیز(مدظله العالی) در راستای انجام وظایف و ماموریت های محوله همواره موفق و موید باشید.