به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، یکی از اهداف اصلی سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق‌وتوسعه (R&D) و بند «ب» ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان کمک به رشد و توسعه هرچه بیشتر حرکت به سوی نوآوری و فناوری در کشور است.
هرچند تحریم‌های اقتصادی با جلوگیری از ورود تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته به کشور سبب بروز مشکلاتی در صنایع شده است اما هم اکنون و با وجود این مشکلات، طی سالیان اخیر شاهد بومی سازی بسیاری از تجهیزات و ملزومات مورد نیاز صنایع مختلف کشور بوده‌ایم و این اتفاق مهم به دنبال توجه به عامل تاثیرگذار تحقیق و توسعه در کشور و اطمینان و اعتماد به نیروی متخصص داخلی محقق شده است.
یکی از مهمترین مصوبات قانون جهش تولید دانش‌بنیان ماده مربوط به اعطای اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه (R&D) به عنوان نوعی مشوق مالیاتی است که توسط بسیاری از دولت‌ها برای تشویق شرکت‌ها به سرمایه گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه ارائه می‌شود.
این اعتبار طیف وسیعی از مزیت‌ها را برای شرکت‌هایی که در تحقیق و توسعه فعالیت می‌کنند، فراهم می‌کند؛
اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به شرکت‌ها اجازه می‌دهد هزینه‌های تحقیق و توسعه خود را در برابر صورتحساب مالیاتی خود جبران کنند. این امتیاز می‌تواند به کاهش هزینه کلی فعالیت‌های تحقیق و توسعه کمک کند و انگیزه مالی برای شرکت‌ها جهت سرمایه گذاری در نوآوری را ایجاد کنند. این اعتبار همچنین می‌تواند یک سود نقدی فوری برای شرکت‌ها ایجاد کند و به تأمین بودجه اضافی برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه کمک کند.
اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه می‌تواند به تشویق شرکت‌ها برای سرمایه گذاری در فعالیت‌های نوآورانه و همچنین نوآوری و رشد در اقتصاد کمک کند و توسعه محصولات و خدمات جدید را ارتقا دهد. همچنین می‌تواند با ایجاد مزیت مالی نسبت به رقبای خود، به بهبود رقابت پذیری شرکت‌ها رونق بخشد. علاوه بر این به جذب سرمایه گذاری و استعدادها در شرکت‌های دانش بنیان و بهبود شهرت شرکت‌ها به عنوان یک راهبر در حوزه نوآوری و صنعت کمک کند.
این امتیاز همچنین می‌تواند مشوقی برای همکاری بین شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی باشد، به ترویج اشتراک دانش و منابع کمک کند و به فعالیت‌های تحقیق و توسعه موثرتر و نتایج بهتر منجر شود. درواقع اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه طیف وسیعی از مزیت‌ها را برای شرکت‌هایی که در فعالیت‌های تحقیق و توسعه سرمایه گذاری می‌کنند، فراهم می‌کند. این اعتبار با کاهش بدهی‌های مالیاتی، افزایش جریان نقدی، تشویق نوآوری، بهبود رقابت‌پذیری و افزایش همکاری‌ها می‌تواند به رشد و توسعه در اقتصاد و ارتقای توسعه محصولات و خدمات جدید کمک کند.
برای دریافت جزئیات بیشتر در خصوص این امتیاز و مزیت دانش‌بنیانی با رضا اسدی فرد سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه چگونه به توسعه فناوری در شرکت‌ها کمک می‌کند؟
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال ایرنا که اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه چگونه به توسعه فناوری در شرکت‌ها کمک می‌کند، با بیان اینکه، صنایع به طور معمول برای اجرای فعالیت‌های تحقیق و توسعه با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند، اظهار داشت: کمبود نقدینگی از یک طرف و زمان‌بر بودن احتمال به نتیجه رسیدن پروژه‌های تحقیقاتی از طرف دیگر، جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیق و توسعه برای شرکت‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.
اسدی فرد با بیان اینکه، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه بدون سقف و قابل انتقال به سال‌های بعد است، گفت: این یعنی یک شرکت می‌تواند بیشتر از کل مالیات پرداختی خود هزینه‌کرد داشته باشد.
به گفته وی، آیین‌نامه اجرایی این بند قانونی در مهر ماه سال گذشته در هیأت وزیران مصوب شده و دستورالعمل آن نیز در بهمن ماه ۱۴۰۱ در شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان مصوب و ابلاغ شده و از سال ۱۴۰۲ قابل اجرا است.
تفاوت اعتبار مالیاتی قانون جهش تولید دانش‌بنیان با معافیت‌های قبلی چیست؟
پیش از این نیز شاهد اجرای معافیت مالیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان بودیم از سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در خصوص تفاوت اعتبار مالیاتی بند «ب» ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان با معافیت‌های قبلی پرسیدیم.
اسدی فرد گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند از معافیت مالیاتی تولید محصولات دانش‌بنیان برخوردار شوند که با طرح اعتبار مالیاتی موضوع بند «ب» ماده ۱۱ قانون جهش دانش‌بنیان تفاوت‌هایی دارد؛ نخست آنکه در این طرح دیگر با بحث معافیت درآمدها از مالیات سر و کار نداریم بلکه قرار است کل هزینه‌های تحقیق و توسعه با تأیید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان از مالیات بر عملکرد شرکت‌ها کسر شود.
وی افزود: دوم اینکه برای برخورداری از اعتبار مالیاتی نیازی به دانش‌بنیان بودن شرکت‌ها نیست و تخصیص این اعتبار روی یک پروژه تحقیق و توسعه صورت می‌گیرد و همه شرکت‌ها اعم از دانش‌بنیان و غیردانش‌بنیان برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه می‌توانند از این حمایت‌ها بهره‌مند شوند.
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که چه شرکت‌هایی می‌توانند از مزایای اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه استفاده کنند نیز تصریح کرد: بر اساس بند «ب» ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، تمامی پروژه‌های تحقیقاتی به‌شرط «نظام‌مند بودن»، «نوآورانه» و «فناورانه» بودن می‌توانند از مزیت‌های طرح اعتبار مالیاتی استفاده کنند. البته این شرکت‌ها باید دارای پروانه بهره‌برداری یا مجوز فعالیت از مراجع ذیربط باشند.
فرآیند برخورداری از اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه چگونه است؟
اسدی فرد در پاسخ به این سوال که فرآیند برخورداری شرکت‌های فناور از اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه چگونه است نیز توضیح داد: شرکت‌های متقاضی باید ابتدا مشخصات پروژه‌های تحقیقاتی خود را در قالب فرم‌های مخصوص در سامانه etebar۱۴.ir بارگذاری کنند.
وی افزود: این پروژه‌ها توسط کارگزاران و کارشناسان فنی مورد تأیید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، مورد بررسی قرار گرفته و در صورت تأیید، هزینه‌کرد مرتبط با این پروژه‌ها در پایان هر سال مالی ارزیابی و برای کسر از مالیات بر عملکرد این شرکت‌ها به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود.
۳۰۰ شرکت فناور تاکنون برای استفاده از اعتبار مالیاتی اقدام کرده‌اند
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ادامه در خصوص تعداد شرکت‌هایی که تاکنون برای بهره برداری از اعتبار مالیاتی اقدام کرده‌اند نیز گفت: تاکنون حدود ۳۰۰ شرکت برای طرح اعتبار مالیاتی سال ۱۴۰۲ اقدام کرده‌اند.
اسدی فرد با اشاره به اینکه، بیش از ۹۰۰ پروژه تحقیق و توسعه در حال ارزیابی است، افزود: امکان ثبت‌نام شرکت‌ها و ثبت اطلاعات پروژه‌ها تا آخر خرداد ماه ۱۴۰۲ فراهم است و سایر شرکت‌ها می‌توانند در فرصت باقی‌مانده اقدام کنند.
رشد نوآوری در کشور و جلوگیری از فرار مغزها با اجرای صحیح قانون اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ادامه، هدف اصلی سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق‌وتوسعه و بند «ب» ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان را در حقیقت کمک به رشد و توسعه نوآوری و فناوری در کشور دانست.
اسدی فرد در خصوص دستاوردهای قانون اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه نیز تاکید کرد: اجرای این طرح به طور حتم به رشد شاخص‌های نوآوری و فناوری در کشور و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کمک خواهد کرد.
وی معتقد است: با پیاده‌سازی این طرح، دولت می‌تواند کمک قابل توجهی به حمایت از انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه در صنایع مختلف داشته و ریسک سرمایه‌گذاری و هزینه‌کرد تحقیق و توسعه را برای شرکت‌ها به ویژه در بخش خصوصی کاهش دهد که در نتیجه آن در بلندمدت شاهد کاهش ارزبری خواهیم بود چرا که توان تولید داخلی افزایش و آثار تحریم‌های اقتصادی خنثی خواهد شد.
به گفته این مقام مسوول در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، بنگاه‌های اقتصادی در صورت وجود چنین حمایت‌هایی با آرامش بیشتر به انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه خواهند پرداخت و فرهنگ تحقیق و توسعه در سطح بنگاه‌ها و صنایع مختلف گسترش خواهد یافت.
اسدی فرد در پاسخ به این سوال که آیا اجرای این قانون تاثیری بر افزایش نرخ اشتغال نیروی جوان تحصیلکرده در کشور و جلوگیری از فرار مغزها نیز خواهد داشت، گفت: هزینه نیروی انسانی تحصیلکرده از اصلی‌ترین مصادیق قابل‌قبول هزینه‌های تحقیق و توسعه در طرح اعتبار مالیاتی است؛ بنابراین شرکت‌ها می‌توانند با اطمینان خاطر از حمایت مالیاتی، اقدام به جذب نیروی انسانی تحصیلکرده و متخصص در واحدهای تحقیق و توسعه خود کنند و این امر می‌تواند به نگهداشت نخبگان و نیروهای ماهر در کشور کمک کند.
خنثی‌سازی تحریم‌ها با اجرای قانون اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ادامه، با اشاره به اینکه، تحریم‌های اقتصادی با جلوگیری از ورود تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته به کشور سبب بروز مشکلاتی در صنایع کشور شده است، افزود: با این حال در حال حاضر با وجود این مشکلات، شاهد پیشرفت بسیاری از صنایع در کشور هستیم.
اسدی فرد اضافه کرد: این به دلیل انجام تحقیق و توسعه و اطمینان و اعتماد به نیروی متخصص ایرانی بوده سیاست اعتبار مالیاتی نیز به دنبال حمایت از این دسته از فعالیت‌های تحقیقی و توسعه‌ای است. در نتیجه این نوع از حمایت، شاهد انجام پروژه‌هایی با سطح فناوری بالا در کشور بوده‌ایم که حتی از قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی نیز برخوردارند.
وی با ذکر مثالی گفت: به عنوان مثال توربین پیشرفته MGT۷۵ که توسط شرکت مپنا ساخته شده، توربینی پیشرفته با توانایی رقابت با محصولات شاخص بین‌المللی است که با پشتیبانی دولت از توسعه فناوری در قالب طرح حمایت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، مورد حمایت قرار گرفته است.
شرکت‌های فناور با اطمینان در پروژه‌های تحقیق و توسعه تایید شده هزینه کنند
سرپرست معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که چه هماهنگی‌های با سازمان امور مالیاتی برای اجرای این قانون انجام شده و آیا شرکت‌ها می‌توانند نسبت به کسر هزینه‌های تحقیق و توسعه از مالیات بر عملکرد خود اطمینان داشته باشند، تاکید کرد: این معاونت در قالب جلسات متعدد با سازمان امور مالیاتی، هماهنگی‌های لازم برای اجرای صحیح قانون اعتبار مالیاتی پروژه‌های تحقیق و توسعه را انجام داده و سازوکارهای لازم برای اجرای این طرح فراهم شده است.
اسدی فرد گفت: بنابراین شرکت‌های فناور می‌توانند با اطمینان کامل در پروژه‌های تحقیق و توسعه خود که به تأیید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رسیده است، هزینه کنند.