در دومین مرحله از سفر منطقهای رئیسجمهوری اسلامی ایران در صدر هیأت عالیرتبه سیاسی و اقتصادی به آمریکای لاتین، آیتالله رئیسی سه شنبه وارد نیکاراگوئه شد و مورد استقبال «دانیل اورتگا» همتای نیکاراگوئهای قرار گرفت؛ سفری که انتظار میرود - همانند ونزوئلا که هیأتهای عالیرتبه دو کشور ۱۹ سند مهم همکاری را به امضا رساندند- با دستاوردهایی برای تهران و ماناگوآ همراه باشد.
«تحریم» به عنوان موضوع مشترک ونزوئلا، ایران و نیکاراگوئه، این کشورها را به یکدیگر نزدیک کردهاست. دولت بایدن در سالهای اخیر تحریمهایی علیه دولت نیکاراگوئه و رئیسجمهوری این کشور و خانوادهاش اعمال کرده است و تهران و ماناگوآ که هدف تحریمهای آمریکا قرار دارند با هدفی مشترک سعی در توسعه همه جانبه روابط دارند و میتوانند از مزایای اقتصادی یکدیگر استفاده کنند و به تلاشهای خود برای دور زدن تحریمهای آمریکا ادامه میدهند.
نقطه اشتراک ایران و نیکاراگوئه از چهار دهه پیش هویدا شد و تا به امروز با فراز و فرودهایی تداوم یافتهاست. اورتگا به عنوان یکی از اعضای جنبش ساندینیستا، موفق شد در سال ۱۹۷۹ و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دولت طرفدار آمریکا را در ماناگوآ از قدرت خلع کند.
این موضوع در جریان سفر اخیر امیرعبداللهیان به نیکاراگوئه مورد توجه قرار گرفت و وی با بیان اینکه دو کشور «دشمن مشترکی» دارند که سال ۱۹۷۹ موفق به شکست دادن آن شدند، گفت: نام نیکاراگوئه در ذهن ایرانیان حاکی از استقلال و آزادیخواهی است، زیرا نیکاراگوئه در برابر امپریالیسم ایستاده و میایستد.
امیرعبداللهیان آذر ماه سال گذشته نیز میزبان «دنیس مونکادا» وزیر خارجه نیکاراگوئه در تهران بود و در این سفر سند برنامه جامع همکاریهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری نیکاراگوئه به امضای وزرای امور خارجه دو کشور رسید.
وزیر خارجه نیکاراگوئه در این دیدار با اشاره به اسناد امضا شده بین دو کشور در یک سال اخیر، ابراز امیدواری کرد با امضای برنامه جامع همکاریهای دو کشور و برگزاری اولین کمیسیون مشترک ایران و نیکاراگوئه در آینده نزدیک، روابط دو کشور بیش از پیش گسترش یابد.
وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و نیکاراگوئه مهر ماه سال ۱۴۰۱ نیز در حاشیه هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد دیدار و دو طرف آخرین تحولات در روابط دوجانبه بین دو کشور را بررسی کردند.
اهمیت سفر رئیسجمهوری و ظرفیتهای همکاری دوکشور
انتخاب مقصدهای سفر نمایندگان ایرانی به آمریکای لاتین در دولت سیزدهم از وزیر خارجه گرفته تا شخص رئیس جمهوری نشان میدهد که عزم این دولت برای تقویت روابط، نه تنها جدی است بلکه در تلاش است تا تعداد بیشتری از کشورهای این جغرافیای پهناور در فاصله بیش از ۱۲ هزار کیلومتری را به فهرست مراوده و تعاملهای خود اضافه کند.
در ارتباط با پتانسیل و ظرفیت دو کشور برای همکاری افزونتر، لازم به ذکر است که تهران و ماناگوآ میتوانند در حوزههای اقتصادی، تجاری و انرژی وحتی نظامی همکاری نزدیک داشته باشند.
بخش کشاورزی نیکاراگوئه فعال است اما به دریافت خدمات فنی مهندسی برای فرآوری محصولات کشاورزی نیاز دارد که این موضوع زمینه را برای همکاری ایران و نیکاراگوئه فراهم میکند. از سوی دیگر ایران نیازمند قهوه، پنبه و گوشت است و نیکاراگوئه در صادرات این محصولات فعال است. به گفته اورتگا شرکتهای فعال در مناطق آزاد نیکاراگوئه از پرداخت مالیات، معاف هستند و این امتیاز دیگری برای فعالیت شرکتهای ایرانی در این زمینه خواهد بود.
نکته مهم دیگر در خصوص مشارکت شرکتهای ایرانی در پروژههای نیکاراگوئه حضور سالانه ۲ میلیون گردشگر در این کشور و نیاز مبرم آن به تأمین زیرساخت هتل است و در همین باره قبلاً اورتگا با توجه به عملکرد پیشین و قابل قبول شرکتهای ایرانی در زمینه ساخت و ساز بیمارستان و واحدهای مسکونی در ونزوئلا و نیکاراگوئه و برخی کشورهای آمریکای لاتین خواستار حضور شرکت های ساختمانی ایرانی در این طرحها و پروژهها شدهاست.
افزون بر آن، با توجه به توانمندی شرکتهای سازنده خطوط ریلی و لوکوموتیوسازی در ایران و هم چنین ظرفیت گسترده صادرات فولاد و سیمان کشور میتوان از این فرصت بهره برداری کرد و با انتقال دانش فنی برای ساخت خطوط ریلی و لوکوموتیو و گسترش زیرساخت مورد نیاز نیکاراگوئه علاوه بر ارزآوری نسبت به تقویت پیوندهای اقتصادی و بالطبع سیاسی ایران با کشورهای امریکای لاتین و به ویژه نیکاراگوئه گام برداشت که این مساله موجب تقویت وزنه اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک ایران در آمریکای لاتین خواهد شد.
ضمن اینکه با درنظر گرفتن اهمیت امنیت غذایی در این منطقه و نیاز نیکاراگوئه به تجهیزات و دانش فنی کشاورزی برای فراوری محصولات، شرکتهای دانش بنیان ایران میتوانند به حوزه کشت فراسرزمینی در این منطقه، فرآوری محصولات و صادرات آنها ورود کنند که منافع متقابل برای کشور میزبان و شرکتهای پیمانکاری خواهد داشت.
درمجموع، تهران به دنبال افزایش شمار دوستان بین المللی خود برای مقابله با تحریمهای جامعه غرب و خصوصاً آمریکا است و روابط دو جانبه ایران با کشورهای آمریکای لاتین از جمله ونزوئلا و نیکاراگوئه بیتردید مسیر را برای مقابله با تأثیر تحریمهای بینالمللی و تنوع بخشیدن به ابزارهای ایران باز میکند.
این را هم باید در نظر داشت که اهمیت کشوری مانند نیکاراگوئه در حیاط خلوت آمریکا برای تهران از نظر راهبردی در جهت افزایش قدرت نرم جهانی ایران و افول هژمونی آمریکا میتواند بیش از مزایای اقتصادی آن باشد.