به گزارش ایرنا، بیماری سالک به صورت افسار گسیخته و بی رویه در مناطق شهری و روستایی فارس طی یکسال گذشته فورانی دوچندان داشته است و این استان براساس شواهد و مستندات، زیستگاه طبیعی این بیماری به شمار می رود و از نظر تعداد مبتلایان به این بیماری بعد از استان‌های شمالی در رده دوم کشور قرار دارد.
فراوانی بیماری سالک در استان فارس منجر به شناسایی شهرستان هایی که بیشترین درگیری را با این بیماری دارند شده است ، شهرستان ها و مناطق درگیر با بیماری سالک روی کمربند سالک تعریف و شناسایی شده اند ، این کمربند از شمال غرب تا جنوب شرق استان فارس را درگیر کرده و باید برای کنترل آن چاره اندیشی کرد.
بر اساس اطلاعات دانشگاه علوم پزشکی شیراز کانون بیماری سالک در استان فارس امسال به ترتیب در شهرستان های شیراز، مرودشت، زرقان، زرین دشت، خرامه، آباده طشک(بختگان) ، ارسنجان، استهبان، بیضا و کازرون شناسایی و بیشترین مبتلایان در این شهرستان ها به سالک مبتلا شده‌اند.
سالک؛ زخمی ماندگار
سالک یک بیماری پوستی است که به وسیله گزش پشه‌ای خاکی به همین نام منتقل می‌شود و سالانه حدود ۲ میلیون مورد این بیماری در سراسر دنیا و از جمله ایران اتفاق می‌افتد.
زخم های پوستی در محل گزش پشه خاکی پس از هفته‌ها ایجاد می شود و رفته رفته طی مدت زمان طولانی بهبود پیدا می‌کند، با این حال، این زخم‌ها پس از بهبودی اثر ناخوشایندی به‌جای می‌گذارند و در نوع شدید آن این زخم ها به سایر نقاط بدن نیز تسری پیدا کرده و معمولا این زخم‌ها شبیه به زخم‌های ایجاد شده در جذام است.
وضعیت کنونی سالک در شهرستان های فارس رو به فزونی گذاشته و هر سال شمار قابل توجهی از جمعیت این استان با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی خدمات سلامت دریافت می کنند.
به گفته مسئولان و کارشناسان بهداشتی فارس، از نظر شمار جمعیتی و همچنین وضعیت اقلیمی بیشترین ابتلا به سالک در این استان تقریبا هر ساله در شیراز و مرودشت مشاهده می شود و رتبه اول و دوم ابتلا به این بیماری اغلب متعلق به این ۲ شهرستان است.
وجود منابع آلودگی،بناهای قدیمی و فرسوده ،وجود کانال های روباز انتقال آب و فاضلاب ،افزایش دما و پدیده گرمای زمین ازجمله مواردی است که می تواند عاملی برای افزایش بیماری سالک باشد.
در تغییر اقلیم و افزایش دما جوندگان و حشرات موذی به نزدیک اماکن مسکونی مهاجرت می کنند، آمدن حشرات موذی، سگ های ولگرد و موجودات ناقل در نزدیکی روستاها و شهرها بر اثر گرمای زمین و تغییر اقلیم می تواند عاملی برای افزایش بیماری سالک باشد.
در راستای مهار بیماری سالک،عملیات جونده‌کشی در مناطق آلوده به سالک، آموزش و اطلاع رسانی به جامعه هدف و... در سطح استان فارس اجرا شده است.
افزایش آمار سالک / رشد بیمار به خاطر اجرای پروژه بیماریابی است
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در سه ماهه پایانی سال گذشته هزار و ۸۱ مورد تشخیص قطعی سالک در سطح استان فارس داده شده است.
عباس رضاییان زاده افزود: پیش بینی ها حاکی افزایش آمار بیماری سالک دارد زیرا کار بیماریابی با جدیت در حال انجام است.
رضاییان زاده آمار ابتلای به سالک را در سال جاری بالا اعلام کرد و گفت: علت افزایش آمار به دلیل این است که از سال گذشته تیم های ویژه ای برای شناسایی بیماری در جوامع هدف فارس و شیراز تشکیل شد که بیماریابی می کنند.
انسان مبتلا،مخزن متحرک انتقال بیماری است
وی ادامه داد: بیماریابی با هدف تشخیص و درمان زودهنگام صورت پذیرفت و اینکه فرد مبتلا به سالک مخزن متحرک انتقال بیماری سالک در جامعه است که با گزش پشه امکان انتقال بیماری به راحتی فراهم می شود.
وی اضافه کرد: بیماریابی فعال در جامعه با هدف حذف و قطع راه انتقال بیماری از طریق مخزن انسانی در سطح استان فارس صورت گرفته است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در صورت ابتلای یک فرد اگر درمان و آموزش مواجهه با این بیماری صورت نپذیرد سایر اعضای خانواده و جامعه نیز درگیر بیماری خواهند شد، گفت: بیماریابی سالک در فارس در صورت تامین اعتبارات مورد نیاز تا پایان سال ۱۴۰۲ پیگیری خواهد شد تا روند نزولی بیماری در جامعه کاهش چشمگیری داشته باشد.
شناسایی، درمان و داروی سالک در فارس رایگان است
وی در ادامه افزود: بیماریابی به صورت رایگان در کانون های بیماری سالک در سطح استان در حال انجام است به نحوی که کارشناسان با مراجعه به درب منازل افراد را معاینه می کنند و همچنین ارجاع بیماران به مراکز درمانی ویژه سالک و تامین داروی مورد نیاز نیز در فارس به صورت کاملا رایگان انجام خواهد شد.
رضاییان زاده با بیان اینکه گلوکانتیم ،داروی سالک گران قیمت است، گفت: با این وجود تمام مراحل درمان و تامین داروی مورد نیاز این بیماری در سطح استان فارس و شیراز رایگان است و به همین دلیل استقبال مردم زیاد است.
وی با اظهار امیدواری برای تامین منابع مورد نیاز تشخیص و درمان سالک طی یک تا ۲ سال آینده عنوان کرد: در صورت تامین مالی،کار بیماریابی و درمان بیماری سالک در سطح استان فارس تا پایان سال تداوم خواهد یافت.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه گفت: کانون شیوع بیماری سالک اغلب در مناطق کم برخوردار است و بیماریابی این حوزه باید تا ۱۸ ماه تداوم یابد تا شیوع بیماری کنترل و سیر نزولی پیدا کند.
۱۰ شهرستان، کانون سالک در فارس
وی در پاسخ به سوالی در خصوص کانون بیماری سالک در سطح استان فارس گفت: به ترتیب شهرستان های شیراز، مرودشت، زرقان، زرین دشت، خرامه، آباده طشک(بختگان) ، ارسنجان، استهبان، بیضا و کازرون بیشترین مورد ابتلا به بیمار سالک گزارش شده است.
مخروبه‌ها عامل تکثیر بیماری/سالانه چهار هزار نفر قربانی سالک در فارس
رضاییان زاده ادامه داد: پشه در مکان های نوساز امکان تکثیر ندارد اما برعکس در مکان‌های قدیمی، مخروبه‌ها و دیوارهای درزدار، تخم گذاری کرده و در محیط تکثیر پیدا می‌کند.
وی افزود: در مبازره با این بیماری باید پسماند و فاضلاب رها شده نداشته باشیم، با سگ های ولگرد مبارزه کنیم، جونده کشی و سم پاشی دیوارها صورت پذیرد تا کنترل و مبازره با سالک انجام شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: بیماری سالک همواره وجود دارد و بطور میانگین سالیانه بیش از چهار هزار بیمار مبتلا به سالک در استان فارس داریم اما از اواخر سال ۱۴۰۱ تعداد قابل توجهی از بیماران سالک در استان مشاهده شده است.
شهرستان مرودشت نیز در فاصله ۴۵ کیلومتری شمال شیراز واقع شده و همواره در جایگاه دوم در سطح استان فارس به لحاظ تعداد ابتلا به کرونا قرار دارد.
آمارها بالا است
فرماندار ویژه شهرستان مرودشت نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: براساس بررسی‌های صورت گرفته وضعیت بیماری سالک در سطح این شهرستان مناسب نیست و آمارهای این بیماری در مرودشت بالا است.
اسماعیل خوشبخت با اشاره به اولویت بهداشت عمومی و سلامت جامعه در دولت سیزدهم افزود: دوره بیماری سالک اغلب در آغاز فصل گرما از اردیبهشت ماه هر سال در سطح این شهرستان آغاز می شود و بر همین اساس از حدود پنج ماه پیش اقدامات پیشگیرانه در مرودشت آغاز شده است.
وی ادامه داد: با توجه به وضعیت بیماری سالک در سطح شهرستان مرودشت پیگیری اقدامات در راستای کاهش این بیماری با جدیت در دستور کار قرار گرفت.
فرماندار مرودشت با بیان اینکه جلسه کمیته پیگیری وضعیت سالک هر هفته با حضور مسئولان ارشد شهرستان در نقاط بحرانی مرودشت در حال برگزاری است، گفت: یکسری نقاط خطرناک در سطح این شهرستان وجود دارد که بعنوان میراث از گذشته در مرودشت باقی مانده و متولی نیز برای آن تعیین نشده است.
وی اضافه کرد: کانال های کشاورزی که از دیرباز در اطراف شهر مرودشت ایجاد شده به عنوان کانون پشه سالک شناخته شده که اخطارهای لازم به دستگاه های متولی داده شده تا نقاط بحران زا در این شهرستان را در زمینه سالک تعیین تکلیف کنند.
خوشبخت عنوان کرد: مسیرهای جایگزین برای این کانال ها باید مشخص شود و یا در این محل ها اقدامات لازم و پیشگیرانه برای بیماری زدایی انجام شود.
وی اعلام کرد: دستگاه متولی نیز باید طرح های مطالعاتی جدید در این زمینه ارایه کنند تا کانون بحران مدیریت و بساط این بیماری از شهرستان برچیده شود.
وی اضافه کرد: با انجام اقداماتی از جمله سم پاشی توسط شهرداری ها و جهاد کشاورزی و ...وضعیت بیماری سالک به نسبت سالهای گذشته در مرودشت کاهش چشمگیری خواهد داشت.
فرماندار ویژه مرودشت وعده داد که وضعیت سالک امسال در این شهرستان با اقدامات پیشگیرانه روند نزول پیدا کرده و آمار مبتلایان کاهش پیدا کند.
وی با بیان اینکه براساس آمارهای موجود بطور میانگین سالانه حدود ۹۰۰ نفر در سطح شهرستان مرودشت به بیماری سالک مبتلا می‌شوند، گفت: آموزش و اطلاع رسانی اولویت کار مبارزه با بیماری سالک در مرودشت است و مردم باید نسبت به اقدامات لازم در مواجهه با این بیماری آگاهی داشته باشند.
خوشبخت تاکید کرد: شهروندان مرودشتی باید آموزش های مقابله با سالک را جدی بگیرند و اگر با نیش پشه سالک مواجه شدند سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه مستنداتی برای آگاهی مردم برای اقدامات قبل و بعد از بیماری سالک در حال تدوین است، گفت: آموزش بیماری سالک در مدارس و مراکز دانشگاهی شهرستان مرودشت آغاز شده تا مردم در این زمینه آگاهی داشته باشند.
تزریق به موقع واکسن از هویدا شدن آثار سالک جلوگیری می کند
فرماندار ویژه مرودشت یکی از دلایل اصلی آمار بالای بیماری سالک در این شهرستان را عدم مراجعه به موقع مردم به مراکز درمانی عنوان کرد و افزود: در صورت گزش پشه سالک اگر سریعا واکسن آن تزریق شود عوارض این بیماری هویدا و ماندگار نخواهد شد که مردم باید در این زمینه آگاهی لازم را داشته باشند.
وی تشریح کرد: آموزش و پرورش این شهرستان مکلف شده که دوره های آموزشی برای دانش آموزان با هماهنگی شبکه بهداشت برگزار کند.
خوشبخت افزود: حدود ۲۰۰ میلیون تومان هزینه برای چاپ بروشورهای حاوی اطلاع‌رسانی و نکات آموزشی و همچنین توزیع پشه بند سالک در نقاط آلوده این شهرستان انجام شده است.
کانال های آب و کوره‌های آجرپزی منبع شیوع سالک
وی گودبرداری های حاصل از کوره های آجرپزی این شهرستان را منبع گسترش پشه سالک عنوان کرد و گفت: کار هموار سازی این نقاط آلوده در سطح این شهرستان با کمک ارگان های متولی و مردم به صورت جد طی ماه های گذشته انجام شده است.
فرماندار ویژه شهرستان مرودشت افزود: بعد از هموارسازی این مناطق کار سم پاشی نیز انجام شده و امید داریم امسال با انجام این اقدامات وضعیت بحرانی این شهرستان به لحاظ ابتلا به سالک سیر نزولی پیدا کند.
موروثی خطرناک؛ برجای مانده از کرونا
وی موضوع سالک را معضلی مورثی برای امروز مرودشت دانست و تاکید کرد: اثر این اقدامات و مبارزه با این بیماری طی سال جاری و به خصوص سال های آینده بیشتر مشخص خواهد شد.
خوشبخت با اشاره به شیوع بیماری کرونا طی حدود سه سال گذشته،گفت: مبارزه با کرونا طی این سالها موجب کم توجهی به بیماری سالک و گسترش این بیماری شده که امسال با کاهش وضعیت ابتلا به کرونا و بهبود وضعیت کرونایی تمام تلاش بخش درمان و پیشگیری مرودشت برای مبارزه با بیماری سالک گسیل خواهد شد.
وی از مردم و اهالی این شهرستان درخواست کرد که بیماری سالک و آگاهی در زمینه این بیماری را جدی گرفته و در صورت قرارگیری در معرض نیش پشه سالک سریع برای دریافت واکسن به مراکز درمانی مراجعه کنند.
فرماندار شهرستان مرودشت تاکید کرد: واکسن سالک به اندازه کافی در سطح شهرستان مرودشت توزیع شده و نگرانی در این خصوص وجود ندارد.
رشد بیش از ۲ برابری سالک در مرودشت
رییس شبکه بهداشت و درمان شهرستان مرودشت نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: سال ۱۴۰۱ هزار و ۱۵۰ نفر از اهالی شهرستان به بیماری سالک مبتلا شدند.
روح الله کریمی افزود: سال ۱۴۰۰ نیز ۵۱۰ نفر در این شهرستان به سالک مبتلا شدند.