به گزارش روز شنبه ایرنا، «ژاندوس نورمگانبتوف» معاون وزیر انرژی قرقیزستان در حاشیه مجلس سنا در گفت و گو با خبرنگاران تصریح کرد: «این موضوع به همه پرسی گذاشته نمی شود، موضوع اول مربوط به مکان نیروگاه است، موضوع دوم و مهم ترین آن، فناوری و مدل مالی و اقتصادی است یا اینکه چگونه این پروژه را اجرا خواهیم کرد.»
وی در مورد همکاری روس اتم در این مور پاسخ منفی داد و گفت: همه شرکت هایی که در این زمینه کار می کنند به دنبال همکاری با قزاقستان هستند. اخیراً نمایندگانی از کره جنوبی به مذاکرات آمدند. اکنون وزارت نیرو منتظر دعوت از طرف چینی است.
نورماگانبتوف اظهار داشت که کار روی زمان و مکان ساخت نیروگاه هنوز تکمیل نشده است. مقامات قزاقستان ابتدا قصد داشتند آن را در نیمه اول سال ۲۰۲۳ تعیین کنند. مقامات قزاقستان همچنین در ابتدا اعلام کرده بودند که موضوع ساخت نیروگاه هسته ای را به همه پرسی می گذارند.
بیش از یک سال است که بحث ساخت نیروگاه هسته ای در قزاقستان مطرح شده است، اما از سال ۲۰۱۹، مواضع مقامات در این زمینه به طور قابل توجهی تغییر کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در جریان مذاکرات با قاسم ژومارت توکایف، رئیس جمهوری قزاقستان، در مسکو پیشنهاد ساخت نیروگاه هسته ای در قزاقستان با استفاده از فناوری های روسی را داد. توکایف نیز به نوبه خود گفت که بدون در نظر گرفتن نظر اکثریت جمعیت کشور، تصمیم برای ساخت نیروگاه هسته ای گرفته نخواهد شد.
واکنش‌های عمومی متعاقب آن موجب شد که موضوع به حاشیه برود. منتقدان به تهدیدات یک فاجعه زیست محیطی (اکولوژیک) احتمالی، ریسک وابستگی انرژی به روسیه و همچنین هزینه‌های این طرح اشاره کردند. بسیاری به فاجعه نیروگاه چرنوبیل در اوکراین شوروی در سال ۱۹۸۶ و همچنین حادثه فوکوشیما در ژاپن در سال ۲۰۱۱ اشاره کردند.
توکایف در همان زمان تاکید کرد که تصمیم برای احداث یک نیروگاه هسته‌ای بدون در نظر گرفتن نظرات اکثریت مردم کشور اتخاذ نخواهد شد. اما کمبود انرژی بسیار سریع‌تر از حد انتظار نمایان شده و اکنون بحث نیروگاه هسته‌ای مجددا مطرح شده است.
در پاییز سال ۲۰۲۱، توکایف به ادارات مربوطه دستور داد تا «امکان» ساخت نیروگاه هسته‌ای را ظرف یک سال بررسی کنند.
او گفته بود با نگاهی به آینده، ما باید تصمیمات «ذاتاً غیرمحبوب» در مورد ساخت نیروگاه هسته ای بگیریم. البته به شهروندان ما باید توضیحات روشنی در مورد فناوری های مدرن موجود در خارج از کشور از جمله در فدراسیون روسیه داده شود. رئیس جمهور قزاقستان تاکید کرد: این ایده های منسوخ در مورد انرژی هسته ای، بر اساس تجربه غم انگیز چرنوبیل، با سطح توسعه فناوری موجود در این زمینه ارتباطی ندارد.
در فوریه ۲۰۲۲، توکایف گفت که قزاقستان به شدت به انرژی هسته ای نیاز دارد.
رئیس جمهور با اعلام نیاز به توضیح حرفه ای اهمیت انرژی هسته ای برای قزاقستانی ها گفت: "من متوجه نمی شوم که چرا افراد مسئول به طور دیپلماتیک از پاسخ دادن به سوالات مربوط به ساخت نیروگاه هسته ای اجتناب می کنند. "
رئیس جمهور قزاقستان سال گذشته گفته بود که تعلل چند دهه‌ای این کشور در زمینه انرژی هسته‌ای به پایان رسیده است و این کشور باید برای جبران کمبود فزاینده برق به سمت احداث نیروگاه هسته‌ای حرکت کند.
به گزارش ایرنا به نقل از اوراسیا نت، قاسم جومارت توکایف در گفتگو با بانکداران این کشور در آلماتی با بیان اینکه "ما در حال احساس اولین نشانه‌های کمبود برق در قزاقستان هستیم که یکی از علت‌های آن افزایش مصرف برق برای استخراج پول‌های دیجیتال است، افزود: قزاقستان باید به سمت تولید برق از انرژی هسته ای حرکت کند.
از اوایل سال گذشته تقاضای انرژی در قزاقستان ۸ درصد افزایش یافته است که بسیار بیش از میانگین افزایش ۲ درصدی در سال‌های گذشته است. مقامات علت افزایش مصرف برق را مهاجرت گسترده استخراج کنندگان چینی رمزارزها بعد از ممنوعیت این اقدام در خاک چین می دانند. در نتیجه سهم قزاقستان در تولید رمزارز جهان از ۱.۴ درصد در سپتامبر ۲۰۱۹ به بیش از ۱۸ درصد در ماه اوت امسال افزایش یافت.
در اوایل پاییز پارسال قزاق‌ها پیامدهای این امر را احساس کردند. در اواسط ماه اکتبر دو نیروگاه اصلی در منطقه‌ای در شمال کشور به علت فشار مصرف دچار تعطیلی موقتی شدند.
قزاقستان که ۷۰ درصد برق خود را با مصرف سوخت زغال سنگ تولید می‌کند اعلام کرده که می‌خواهد به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی حرکت نماید اما تاکنون پیشرفت واقعی حاصل نشده و سهم منابع تجدیدپذیر اندک است. با وجود حمایت دولت از منابع تجدیدپذیر انرژی، سرمایه‌گذارهای بزرگ به علت بازار کوچک و بی‌ثباتی پول ملی علاقه‌ای به این کار ندارند.
با افزایش کمبود انرژی در قزاقستان و در حالی که این کشور بزرگترین تولیدکننده اورانیوم جهان است جای تعجب نخواهد بود که این کشور انرژی اتمی را به عنوان تنها گزینه خود ببیند.