«غلامرضا زارع» روز سه‌شنبه در نشست تخصصی زیست‌بوم سهند که در دانشگاه آزاد اسلامی مراغه برگزار شد، افزود: اگر امروز به مسئله آب بی‌توجه باشیم، خاک، رویش گیاهی، زیست جانوری و کیفیت هوای منطقه نابود می‌شود.
وی با بیان اینکه سهند برای خاکزایی جوان است، بیان کرد: با تداوم این روند بهره‌برداری، امکان خاکزایی در سهند وجود ندارد و این ماده ارزشمند نیز از بین خواهد رفت.
رییس اداره محیط زیست مراغه با اشاره به اینکه طرحی برای احیای سهند در دانشگاه مراغه تدوین شده است، افزود: این طرح هفت محور مختلف دارد و از دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز انتظار می‌رود تا چالش‌های اجتماعی و حقوقی و تقویت اقتصاد مردم محلی را مورد توجه قرار دهد و برای آنها راهکارهای عملی ارایه دهد.
«زارع» با بیان اینکه تقویت اقتصاد محلی از حجم دامداری و باغبانی منطقه می‌کاهد، بیان کرد: اگر همان میزان آبی که برای باغات سیب صرف می‌شود را برای بسته‌بندی و عرضه آب معدنی اختصاص دهیم، بهره‌وری اقتصادی آن بسیار بیشتر از سیب خواهد بود.
دغدغه صیانت از سهند از سال ۱۳۹۶ در مراغه شکل گرفت
رییس اداره محیط زیست مراغه بیان کرد: دغدغه صیانت از سهند از سال ۱۳۹۶ در مراغه شکل گرفت و طی سال ۱۳۹۷ اولین کارگروه سهند به صورت استانی در این شهرستان برگزار شد که ثمره آن تاکید بر کار گروهی و برگزاری یک همایش استانی بود.
«زارع» ادامه داد: اما کرونا تا حدودی کار گروهی را تحت تاثیر قرار داد و در نهایت سال گذشته با همت دانشگاه آزاد اسلامی مراغه همایش دیرینه‌شناسی برگزار شد که نتایج ارزشمندی داشت و پس از آن گفتمان احیای سهند با مشارکت دانشگاهیان کلید خورد.
به گفته وی کارگروه دوم احیای سهند نیز اخیرا در فرمانداری برگزار شد و دانشگاهیان مراغه با جدیت بیشتر وارد این بحث شدند که بسیار امیدبخش است.
«زارع» این را هم بیان کرد که بحث‌های تخصصی مربوط به احیای سهند باید در نشست‌های تخصصی و دانشگاهی دنبال شود و کارگروه و ملی به دنبال بودجه لازم باشد.
برگزاری نشست‌های تخصصی ادامه یابد
رییس دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز با تاکید بر تداوم برگزاری نشست‌های تخصصی زیست‌بوم سهند در این دانشگاه، بیان کرد: شهرستان‌های دیگر منطقه نیز در موضوع تخریب سهند درگیر هستند و باید از ظرفیت‌های آنها هم بهره گرفته شود.
«بابک پورقهرمانی» افزود: دانشگاه آزاد اسلامی مراغه با سه رویداد علمی شامل برگزاری کنفرانس ملی در روز مراغه سال ۱۴۰۳، وارد کردن موضوع سهند به سامانه پایش آزاد و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین برگزاری نشست‌های تخصصی به شکل‌گیری گفتمان احیای سهند و کارگروه استانی آن کمک می‌کند.
وی اضافه کرد: رسانه‌های محلی علاوه بر نقش آموزشی خود در گسترده شهرستانی، نسبت به مقوله احیای سهند نگاه استانی و ملی داشته باشند تا حساسیت‌های ملی نیز در این زمینه برانگیخته شود.
توجه همزمان به «حقوق» و «نقش تخریبی» بازیگران زیست‌بوم سهند
مدیر گروه پژوهشی حقوق شهروندی و رییس مرکز تحقیقات حقوق دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز گفت: بازیگران زیست‌بوم سهند حق و حقوقی دارند و علاوه بر آن در تخریب آن نیز موثر هستند و در تدوین طرح احیا باید هر دو این موارد به صورت همزمان توجه شود.
«جمال بیگی» افزود: با تداوم برگزاری این نشست‌ها، چالش‌های حقوقی زیست‌بوم سهند و راهکارهای حقوقی برای برون‌رفت این چالش‌ها مهیا می‌شود و علاوه بر آن نیز بخشی از موضوعات پایان‌نامه‌های دانشجویی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز به این بخش اختصاص می‌یابد.
رابطه دریاچه ارومیه و سهند مورد چشم‌پوشی قرار نگیرد
استادیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز بیان کرد: رابطه دریاچه ارومیه و سهند را نمی‌توان مورد چشم‌پوشی قرار داد و اگر امروز ریزگردهای دریاچه ارومیه تا کیلومترها با جریان هوا منتقل می‌شود، ریزگردهای سهند نیز می‌تواند به آن اضافه شود.
استفاده بی‌رویه از منابع آبی موجب شده تا دشت‌ها و از جمله منطقه سهند دچار فرونشست شود و باید توجه کرد که خطر فرونشست کمتر از زلزله نیست.
«امیرحسین کوکبی‌نژاد» با بیان اینکه برای احیای دریاچه ارومیه ایدهای بسیاری وجود دارد، اضافه کرد: شناسایی کانون‌های ریزگرد نه تنها در دریاچه ارومیه بلکه در دامنه‌های سهند نیز باید جدی گرفته شود.
وی ادامه داد: استفاده بی‌رویه از منابع آبی موجب شده تا دشت‌ها و از جمله منطقه سهند دچار فرونشست شود و باید توجه کرد که خطر فرونشست کمتر از زلزله نیست.
مشکل اصلی آموزش عمومی است
دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز به توانمندسازی مردم محلی تکیه کرد و گفت: مشکل اصلی آموزش عمومی مردم محلی است تا بیش از اندازه از سهند استفاده نکنند.
«علی نوبخت» این را هم بیان کرد که و بهره‌وری در بخش دامداری نیز پایین است و مردم محلی برای امرار معاش مجبور می‌شوند تا تعداد دام بیشتری نگهداری کنند.
وی همچنین به تغییر کاربری‌های بی‌رویه در دامنه‌های سهند نیز اشاره و بیان کرد: اگر مردم منطقه منافع گروهی را بر منافع فردی ترجیح دهند، بخشی از مشکل حل می‌شود اما همین امر نیز به آموزش عمومی نیاز دارد.
اقتصاد محلی در بخش غیرکشاورزی تقویت شود
مدیر گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز تقویت اقتصاد محلی را مورد تاکید قرار داد و گفت: تقویت اقتصاد محلی در بخش‌های غیرکشاورزی و از جمله گردشگری راهگشاست و یکی از راهکارهای عملی آن ایجاد سکونتگاه‌های موقت گردشگری است تا در فضاهای تحت مدیریت به درآمدزایی مردم محلی کمک کند.
وی نیز برگزاری کارگاه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی و شهروندی را مورد تاکید قرار داد و گفت: آب و خاک سهند به صیانت نیاز دارد و در این زمینه باید به دنبال بهینه‌سازی الگوها و استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی باشیم.
معماری‌های اخیر، تنوع فرهنگی در روستاها را از بین می‌برد
مدیر گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز از معماری ساخت‌وسازها در دامنه سهند و راهکارهایی که بنیاد مسکن و نظام مهندسی برای مقاوم‌سازی در پیش گرفته‌اند انتقاد کرد و گفت: با معماری فعلی، ارزش‌های بومی و محلی از بین می‌رود و ظرفیت گردشگری مناطق تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
«قربان محبوبی» حذف تنوع‌های فرهنگی را لازمه تقویت اقتصادی محلی عنوان کرد و افزود: حذف این تنوع‌ها، آسیب‌های فرهنگی به مناطق روستایی وارد می‌کند.
تنوع گیاهی سهند روز به روز در حال کاهش است
«مینو طایفه نوری» رییس سرای نوآوری محصولات فراسودمند کشاورزی و دامی دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز به کاهش روزافزون تنوع و پوشش گیاهی سهند اشاره کرد و گفت: علاوه بر مداخله‌های انسانی، عوامل طبیعی و تغییر اقلیم نیز بر کاهش تنوع ژنوم موثر است.
راهکارهای عملی در نشست‌های تخصصی ارایه شود
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مراغه هم بر تداوم برگزاری نشست‌های تخصصی و تعیین محورهای اصلی تاکید کرد و گفت: در این نشست‌ها باید راهکارهای عملی ارایه شود.
«کوروش نریمانی» افزود: خلاء اصلی در مقوله فرهنگ‌سازی است و جای فرهنگی که مراقبت از محیط را در درون خود داشته باشد و خوش‌رفتاری را به فرزندانمان یاد بدهد، خالی است.
به گزارش ایرنا در این نشست ۱۰ عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری برای احیای سهند معرفی شد که از جمله آنها می‌توان به کاربرد «جی ای اس/GIS» در پهنه‌بندی و یافتن مناطق مستعد وقوع سیلاب اشاره کرد.