به گزارش ایرنا «شهنام اشتری» روز دوشنبه در جلسه کارگروه احیای سهند که در محل فرمانداری مراغه برگزار شد، اظهار کرد: کاهش تدریجی پوشش گیاهی سهند به حذف دامداری و مشاغل سنتی منجر خواهد شد و حذف تنوع زیست محیطی آن نیز به از دست رفتن ژنوم منتهی می‌شود.
وی تغییر کاربری اراضی را یکی از مشکلات اساسی سهند عنوان کرد که به مدیریت یکپارچه نیاز دارد و اضافه کرد: در خصوص چرای بی‌رویه دام، باید ممیزی مراتع در دستور کار قرار گیرد تا یک وضعیت پایدار را برای وضعیت زیست محیطی سهند متصور باشیم.
وی با بیان اینکه منطقه حفاظت‌شده سهند از نظر جایگاه زیست محیطی از مناطق مهم حفاظت‌شده آذربایجان‌شرقی است، بیان کرد: منابع آبی مهم استان از سهند سرچشمه می‌گیرد و همین ویژگی به خودی خود اهمیت حفاظت و احیای سهند را به خوبی نشان می‌دهد.
«اشتری» با تاکید بر اینکه استفاده از کودها در دامنه سهند، آب‌ها را آلوده و تنوع زیستی را تهدید می‌کند، افزود: ارزش‌گذاری اقتصادی و زیست محیطی سهند باید مطالعه شود و مهمتر از همه آینده‌پژوهی کوه سهند است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی روند موجود در سهند تخریبی است و باید در مرحله اول تخریب‌ها متوقف شده و در مرحله بعدی نسبت به احیای آن اقدام شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی این را هم بیان کرد که عدم حساسیت نسبت به این مسئله منجر می‌شود تا این نعمت بزرگ را از دست بدهیم.
معاون استاندار آذربایجان‌شرقی و فرماندار مراغه نیز با تاکید بر چندوجهی بودن روند تخریب سهند، بیان کرد: سهند به دلیل برخورداری از انبوه گیاهان، گلزارها و مراتع به عنوان عروس کوه‌های ایران شهرت دارد و وجود گونه‌های نادر گیاهی، آبزی و جانوری، آن را به زیستگاه مهمی تبدیل کرده است.
«داود اسدیان» افزود: وجود چشمه‌های متعدد در قله و دامنه‌های آن، به منطقه طراوت بخشیده و موجب سیرابی باغات و آب‌های زیرزمینی شده است.
به گفته وی سهند با وجود مراتع ییلاقی دارای گونه‌های گیاهی خوش‌خوراک بوده و دامنه‌های آن چراگاه مناسبی برای دامداران و عشایر منطقه است اما چرای بی‌رویه دام، همین گونه‌های گیاهی را به مخاطره انداخته است.
وی به حیات وحش سهند نیز اشاره و بیان کرد: گونه‌های شاخص حفاظت شده سهند اعم از پستانداران و غیره نیز در منطقه وجود دارد تا جایی که بر اساس سرشماری‌ها ۸۰۰ راس قوچ و میش در منطقه دارد که باید بیش از پیش از آنها صیانت شود.
فرماندار مراغه تنوع پرندگان بومی و مهاجر را ۱۸۵ گونه عنوان کرد و افزود: دامنه سهند و جلگه‌های آن جزء زیستگاه‌های مهم حیات وحش بوده و تغییر همه‌جانبه در وضعیت سهند در مقایسه با ۲۵ سال قبل بسیار محسوس است.
وی تداوم برگزاری جلسات و هم‌اندیشی در زمینه احیای سهند را ضروری خواند و افزود: کشت ۲ هزار و ۵۰۰ گونه از گیاهان دارویی در دامنه‌های سهند فرصتی برای تولید ثروت است و برگزاری همایش‌های ملی در دانشگاه‌های مراغه می‌تواند نتایج یافته‌های پژوهشی را به عرصه‌ها بیاورد و به چالش‌های سهند از طریق مطالعات علمی و نگاه جامع به این مقوله پاسخ دهد.
«اسدیان» ادامه داد: بهره‌گیری از سامانه‌های اطلاعات مکانی و جغرافیایی، جلوگیری از ورود دام مازاد به مراتع و توسعه مطالعات دانشگاهی نیز در این زمینه راهگشاست.
احیای سهند در سفر استانی رییس‌جمهور مطالبه شد
فرماندار مراغه گفت: احیای سهند از جمله مطالبه‌های مراغه در سفر استانی رییس‌جمهور بود و خواسته ما تشکیل کارگروه ملی برای حفظ و صیانت از سهند است.
«اسدیان» با بیان اینکه اگر برای احیای دریاچه ارومیه عزم و اراده ملی وجود نداشت، این دریاچه در وضعیت نامعلوم قرار می‌گرفت، اضافه کرد: برای احیای سهند علاوه بر دغدغه‌های محلی باید عزم ملی وجود داشته باشد.
وی احصای چالش‌ها را گام اساسی در مسیر احیای سهند عنوان کرد و افزود: ذهن جامعه باید به این موضوع معطوف شود و در مرحله بعدی، راهکارهای برون‌رفت از این چالش‌ها باید دنبال شود.
سهند از لحاظ خاک‌زایی در مرحله نوجوانی قرار دارد
رییس اداره محیط زیست مراغه نیز بیان کرد: موضوع تخریب سهند چندوجهی است و تغییرات اقلیمی بیشتیرین آسیب را به آن زده است اما باید توجه شود که سهند از لحاظ خاک‌زایی در مرحله نوجوانی قرار دارد و باید متناسب با میزان خاک‌زایی از آن بهره‌برداری شود.
«غلامرضا زارع» با بیان اینکه روستاهای اطراف سهند با مهاجرت معکوس مواجه است، بیان کرد: مراتع سهند قبل از ورود عشایر، از سوی مردم محلی مورد تهاجم قرار می‌گیرد و برنامه‌های آموزشی، مدیریتی و اقتصادی باید در روستاهای اطراف سهند اجرایی شود.
به گفته وی اگر در روستاهای اطراف سهند برای تامین معیشت جایگیزین برنامه‌ریزی شود، می‌توان بازدارندگی طولانی مدت در زمینه تخریب سهند را ضمانت کرد.
«زارع» افزود: باغداری تا قله «جام» سهند نیز توسعه یافته و باغداری به مراتع تحمیل شده است؛ از سوی دیگر برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی موجب شده است تا ۴۰ چشمه سهند به ۱۴ چشمه کاهش یابد.
وی همچنین با اشاره به اینکه بخشی از مراتع سهند در اختیار ارتش قرار دارد، اضافه کرد: این مراتع بدون استفاده باقی مانده است و با جایگزینی آن می‌توان مراتع را بخش به بخش احیا کرد.
وی تشکیل شرکت تعاونی مرتعداران را پیشنهاد داد و افزود: اقتصاد مرتعداری باید آموزش داده شود زیرا مرتعداران بهتر از همه می‌توانند از سهند صیانت کنند؛ به گفته وی آموزش روستاییان و عشایر گام نخست است زیرا اگر همکاری مرذم محلی میسر نشود، نمی‌توان آن را احیا کرد.
دانشگاه مراغه برای بهره‌برداری بهینه از مراتع سهند طرح پیشنهادی دارد
رییس دانشگاه مراغه نیز با اشاره به اینکه این مرکز آموزش عالی برای احیا و بهره‌برداری بهینه از مراتع سهند طرح پیشنهادی دارد، ابراز امیدواری کرد که نتایج پژوهش‌های دانشگاهی در عمل به کار گرفته شود.
«محمد زادشکویان» افزود: ماموریت این دانشگاه با عنوان «امنیت غذایی و توسعه روستایی» و شعار «هر روستا یک شرکت دانش‌بنیان» نیز در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح، و پس از بررسی ابلاغ می‌شود که به نوبه خود می‌تواند در تقویت معیشت جوامع محلی و احیای سهند موثر باشد.
وی همچنین اضافه کرد: در موضوع کاهش خسارت‌های وارده به دامنه سهند نیز طرحی با مشارکت محیط زیست پیشنهاد شده است که در هفت محور، احیا و بهره‌برداری بهینه از مراتع سهند را دنبال می‌کند.
وی مطالعات خاک‌شناسی، توسعه کشت گیاهان دارویی، حفاظت و احیای درختچه‌های چندساله و ممیزی و کنترل کیفیت آب و توسه صنعت آب بسته‌بندی را جزء این محورها عنوان کرد و ادامه داد: تولید خوارک تخمیری دام از ضایعات کشاورزی از سوی یک شرکت دانش‌بنیان در مراغه آغاز شده است و در صورت نیاز به قرق سهند، می‌توان خوراک دام عشایر را با ۵۰ درصد تخفیف از این طریق تامین کرد.
وی نیز احیای سهند را مستلزم تشکیل کارگروه ملی دانست و افزود: دانشگاه مراغه برای برگزاری همایش ملی احیای سهند آمادگی دارد و برگزاری منظم جلسات تخصصی نیز در سطوح مختلف ملی، استانی و ملی برای رسیدن به نتیجه مطلوب در این زمینه ضروری است.
تاکید بر جلب مشارکت مردم محلی
رییس دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز بر جلب مشارکت مردم محلی برای احیای سهند تاکید، و بیان کرد: حفر چاه‌های غیرمجاز در اطراف سهند نیز منابع آبی آن را به خطر انداخته و چشمه‌های سهند را خشکانده است؛ حفر این چاه‌ها متاسفانه با توسعه باغات نیز همراه شده و باغ‌ها به سمت سهند رو به توسعه است.
«بابک پورقهرمانی» افزود: آموزش و فرهنگ‌سازی مردم محلی باید در دستور کار قرار گیرد و همه شهرستان‌های منطقه باید در این زمینه همکاری کنند.
وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی مراغه نیز برای برگزاری همایش ملی احیای سهند آمادگی دارد، افزود: اگر هریک از مراکز دانشگاهی منطقه با توجه به ظرفیت‌هایشان، همایش‌های میان‌رشته‌ای مرتبط با احیای سهند را برگزار کنند، نتیجه مطلوب‌تر خواهد بود.
به گزارش ایرنا حضور پرصلابت کوه سهند که ارتفاع آن در نوک قله‌اش به سه‌هزار و ۷۰۷ متر می‌رسد، ضامن تداوم زندگی بیش از ۲ میلیون جمعیت اطرافش است؛ کوهی که به عروس کوه‌های ایران شهرت دارد و علاوه بر آب، هوای منطقه را هم به تعادل می‌رساند.
نظر شما