به گزارش ایرنا، عید سعید قربان به عنوان یکی از اعیاد بزرگ اسلامی در سیستان و بلوچستان بویژه در میان مردم بلوچ و اهل سنت سیستان و بلوچستان دارای آداب و رسوم خاصی است بطوریکه مردم این دیار هر ساله به مدت سه روز به پاس قدردانی از نعمات خدادادی و لطف و عنایت خالق یکتا به شکرگزاری و جشن و شادی می پردازند. اقامه نماز عید، قربانی کردن، حنابندان، انجام صله رحم، دید و بازدید و حلالیت طلبیدن از شاخص ترین آداب و رسوم آنان در پاسداشت این عید فرخنده است.
خرید گوسفند، دوخت و دوز لباس و خرید کفش، تهیه شیرینی و آجیل و پخت کلوچه محلی از جمله آداب و برنامه های مردم بلوچستان قبل از عید سعید فطر است.
زنان خطه بلوچستان در شب عید قربان دست و پای فرزندان خویش را با حنای قرمز نقش می زنند و از صبح روز عید لباس های پاکیزه و خوشبو بر تن کودکان خود می کنند.
در آستانه عید سعید قربان زن و مردم و پیر و جوان خود را به زیباترین لباس و زیورآلات می آرایند، و با شرکت در نماز عید سجده شکر را با پاکترین احساس بدور از غرور و خود پسندی در برابر ذات اقدس وجودی بجای می آوردند.
بزرگان اقوام بلوچ بعد از اتمام نماز عید قربان به منازل خود باز می گردند و گوسفندانی را که از قبل آماده کردند با بر زبان راندن نام خداوند تعالی برای صدقه دادن به مستمدان ذبح می کنند
اهل سنت سیستان و بلوچستان عید قربان را یکی از شاخص ترین اعیاد مذهبی خود می دانند بر همین اساس به مدت سه روز با حضور در منازل بزرگان، سران و ریش سفیدان طوایف به جشن و شادی می پردازند.
بازار آشتی کنان، کنار گذاشتن کدورت ها و حلالیت طلبیدن در بین برادان اهل سنت بلوچ در سه روز عید قربان از همیشه داغ تر می شود.
اهل سنت سیستان و بلوچستان عید قربان را یکی از شاخص ترین اعیاد مذهبی خود می دانند بر همین اساس به مدت سه روز با حضور در منازل بزرگان، سران و ریش سفیدان و اقوام نزدیک و دور به جشن و شادی می پردازند.
بازار آشتی کنان، کنار گذاشتن کدورت ها و حلالیت طلبیدن در بین برادران و خواهران اهل سنت بلوچ در سه روز عید قربان در جنوب سیستان و بلوچستان از همیشه داغ‌تر می شود.
گوشت حاصل از قربانی در بسته بندی های مختلف برای فقرا، نیازمندان و نیز بخشی از آن برای اقوام و فامیل در نظر گرفته می شود و هر خانواده به اندازه طعام یک روز خود از آن بر می دارد.
دید و بازدید آشنایان و دوستان و انجام صله رحم از بزرگ فامیل آغاز می شود و حال و هوای عید با فریادهای کودکان هنگام بازی در کوچه ها و خانه ها همه را به وجد می آورد.
روز عید قربان پس از اقامه نماز و قربانی کردن، رفته رفته شهر خلوت می شود و بیشتر مردم بلوچ و اهل سنت عازم روستاها و مناطق عشایری و خوش آب و هوا برای دیدن اقوام و گشت و گذار می شوند.
در این عید بزرگ از بیشتر خانه ها حتی خانواده های فقیر و تهیدست بوی کباب و آبگوشت و قورمه به مشام می رسد، قربانی کنندگان گوشت قربانی خود را در میان همسایگان و اقوام بویژه خانواده هایی که توان تهیه گوشت و قربانی را ندارند تقسیم می کنند تا دارا و فقیر همه یکسان این روز عزیز را گرامی بدارند و از نعمات خداوندی متنعم شوند.
چه رسم و شیوه زیباییست پیشکشی به محضر خداوند و این موضوع از زمان خلقت نوع بشر وجود داشته است.
بنا به برخی روایات حضرت هابیل و قابیل به درگاه خداوند به ترتیب گندم و گوسفند به رسم ادب و احترام پیش کش کردند و پیش کش حضرت هابیل به آن دلیل پذیرفته شد که گندم تمام دارایی وی بود.
"هک پهلی"؛ سنت دیرینه مردم بلوچ در عید قربان
"هک پهلی" به معنای طلب معافیت و بخشش حق الناس در شهرستان چابهار و سایر مناطق مختلف جنوب استان سیستان و بلوچستان پس از اقامه نماز هم در عید سعید قربان و هم عید فطر با سه بار در آغوش گرفتن انجام می‌شود.
در این رسم بعد از اقامه نماز عید سعید قربان، مردان سه بار همدیگر را در آغوش می‌گیرند و با گفتن"پَهل کن" یعنی حق‌های خودت حلال کن، از همدیگر طلب حلالیت می‌طلبند.
زنان بلوچ سیستان و بلوچستان در روز عید سعید قربان نیز با حضور در خانه آشنایان و اعضای خانواده و فامیل نیز با این اقدام حلالیت می‌طلبند.
حضور مردان و زنان در خانه‌های یکدیگر، عیادت از افراد مریض، تسلیت به افرادی که قبل از عید وفات شده‌اند و حضور در خانه افرادی که با هم قهر بودند از دیگر رسومات عید در بلوچستان است.
در ایام عید که معمولاً در جنوب سیستان و بلوچستان سه روز است خردسالان از خانواده و دیگر افراد بزرگسال عیدی می‌گیرند.
خرید لنگ، کفش و دمپایی و دوخت لباس نو برای مردان و زنان بلوچ از اهمیت خاصی برخوردار است و هر کس به اندازه توان مالی خود این کار مهم را انجام می‌دهد
تهیه عطر و مواد خوشبو کننده لباس‌ها و خانه‌ها به ویژه ' عود و سوچکی' از ملزومات هر خانوار بلوچ است که در شب عید پس از خانه تکانی زنان خانه‌های خود را با سوچکی و عود خوشبو و لباس اعضای خانواده را نیز عطرآگین و برای رفتن به عیدگاه آماده می‌کنند.
زنان نیز در شب عید دست و پای خود را 'حنابندان' می‌کنند که در این بین خردسالان اشتیاق خاصی برای استفاده حنا دارند.
امامان جمعه و جماعت مساجد محلات و روستاها از محل دریافت صدقه نسبت به خرید لباس و هزینه‌ها و وسایل مورد نیاز عید قربان برای نیازمندان اقدام می‌کنند.
مردم مؤمن در صبح روز عید به همراه کودکان و نوجوانان خردسال برای شرکت در نماز عید قربان راهی عیدگاه می‌شوند تا نماز عید را اقامه کنند.
مردم همچنین با حضور در خانه ابتدا از اهالی خانه همسر و فرزندان حلالیت می‌طلبند و سپس تا سه روز با حضور در کنار والدین به انجام صله رحم و دیدار با اقوام و نزدیکان، همسایگان و دوستان مشغول می‌پردازند.
کنار گذاشتن کدورت‌ها و قربانی کردن گوسفند در عید
منوچهر بلیده یکی از شهروندان نیکشهر به خبرنگار ایرنا گفت: ذبح کردن گوسفند یک سنت مهم در بین روستائیان و عشایر جنوب سیستان و بلوچستان در عید قربان است.
وی افزود: در عید قربان مردم بلوچ به دید و بازدید یکدیگر می روند و کدورت ها را کنار می گذارند و از یکدیگر حلالیت می طلبند.
این شهروند نیکشهری اظهارکرد: در روز عید قربان کودکان خطه بلوچستان به رسم تبرک از دست بزرگان فامیل و اقوام عیدی می گیرند و سه روز به جشن و پایکوبی می پردازند.
یکی از شهروندان چابهاری نیز در رابطه با آداب و رسوم عید قربان گفت: عید قربان فرصت مناسبی برای رفع کدورت ها، برقراری صلح و آشتی است بطوری که در این روز اکثر مردم به نزد بزرگترها می روند، مشکلات و دلخوری های خود را رفع می کنند.
عباس رئیسی افزود: اقوام و بزرگان طوایف به جوانان بلوچ که آیین عروسی خود را در عید با برکت و خجسته قربان برپا کنند، هدایایی ویژه اختصاص می دهند.
وی همچنین برپایی رقابت های شتر سواری را از دیگر تفریحات مردم بلوچ در طول سه روز عید قربان برشمرد.
جاسم صادقی به عنوان یکی از عشایر بلوچ جنوب سیستان و بلوچستان در منطقه کوهستانی آهوران قربانی کردن و دید و بازدید را از شاخص ترین آداب و رسوم اهل سنت دانست.
وی با بیان اینکه قربانی کردن گوسفند، یک سنت حسنه الزامی و موکد در بین اهل سنت بلوچستان است اظهارکرد: در میان آنانی که توانایی مالی بیشتری دارند مرسوم است اقوام و بستگان برای مصرف گوشت قربانی و برپایی جشن و شادمانی در منزل بزرگ طایفه گرد هم آیند.
صادقی با بیان اینکه حلالیت خواستن و صله رحم از جمله آداب و رسوم مهم اهل سنت در روز عید قربان است که به شدت به آن پایبند اند افزود: برادران سنی در این روز به دید و بازدید می پردازند و برای کنار گذاشتن کدورت ها سراغ بزرگ طایفه می روند.
بیشتر بخوانید:
"هک پهلی"؛ سنت دیرینه مردم بلوچ در عید فطر+ فیلم
عید قربان با سبکی متفاوت در سیستان و بلوچستان
سنت های نیکوی عید قربان در سیستان و بلوچستان
عید قربان فرصت مناسبی برای صلح، گذشت و آشتی است
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار چابهار نیز در این رابطه گفت: عید قربان فرصت مناسبی برای صلح، گذشت و آشتی است و بر همین اساس بیشتر افراد نزد بزرگترها رفته، مشکلات و دل خوری های خود را رفع می کنند.
جواد سپاهی افزود: در این روز خجسته اهل سنت خود را مقید می دانند که سه روز را تعطیل و به تفریح و مسافرت، دید و بازدید اقوام بپردازند.
ی با بیان اینکه توجه به افراد فقیر و مستمند از مسائل مهم دیگر مورد توجه اهل سنت در عید قربان است که اکنون اجرای آن کمرنگ شده توصیه کرد؛ افرادی که توانایی و تمکن مالی خوبی دارند به افراد نیازمند طایفه و محل زندگی خود کمک کنند.
وی گفت: برگزاری جشن ازدواج دختران و پسران نیز از سنت های حسنه اجرایی توسط اهل سنت در اعیاد بزرگ است.