به گزارش خبرنگار ایرنا، علاقه ایرانیان به خرید زمین و ملک غیرقابل کتمان است و حتی از قدیم یک مثلی بین مردم رایج بوده که «همیشه خاک آدمو بالا می کشه» بدین معنی که سرمایه گذاری در حوزه خرید زمین و ملک باعث ایجاد سرمایه و ثروت می شود؛ با گسترش پایتخت و تراکم فروشی ها در طول مدیریت های شهری ادوار تهران تاکنون البته بدون متهم کردن هیچ دوره ای، باید گفت که پایتختی که به صورت افقی در سالهای بعد از انقلاب فربه می شد در طول چند سال رشدی عمودی و قدی داشت تا بجایی که مثلا در کوچه پس کوچه های خیابان فرشته تهران که گران قیمت ترین خیابان پایتخت است در معبری به عرض ۶ متر برجی چندین طبقه قد علم کرده است.
اگر از جلوگیری از گردش باد در تهران و در نتیجه گسترش آلودگی هوا، رعایت نکردن خط افق و نرسیدن آفتاب به داخل برخی معبرها و کمبود ویتامین D که بین پایتخت نشینان شایع شده است هم بگذریم؛ نباید فراموش کنیم که تهران به ویژه شمیرانات کانون بحران است به بیان ساده تر پایتخت روی گسل های شکل گرفته که خدا نکند روزی قصد بر ویبره کردن کنند و آن زمان قطعا فاجعه ای انسانی به گفته کارشناسان در راه است.
همین الان هم با کوچکترین ایجاد آتش سوزی در برخی معابر شمال و جنوب و مرکز تهران خودروهای آتش نشانی راهی به آن معبر ندارند و ساخت و سازهایی که تا دل کوه رفته هم چنگی دیگر بر دل تهران بزرگ می زند؛ شمیرانات در شمال تهران به دلیل آب و هوای معتدل و کوهستانی و وچه باغ های کم نظیرش از قدیم الایام مورد توجه خوش نشینان بوده و بی رو دربایستی باید گفت بیشترین تخلفات حوزه ساخت و ساز در این منطقه شکل گرفته است.
دلیل هم مشخص است؛ گرانی زمین در این منطقه، اقبال خوش نشینان به زندگی در آنجا و زندگی لاکچری و از سوی دیگر برای سازنده ها و دلال ها هم این موضوع جذاب است؛ در نظر بگیرید که قیمت ساخت هر متر مربع مسکن به لحاظ مصالح مصرفی در منطقه شهرری اگر چهار میلیون تومان باشد در منطقه یک هم به همان میزان است. بدین معنا که متریال ساخت تقریبا یکی است و اگر از تفاوت در سنگ، نما، شیرآلات و در و طراحی دکوراسیون بگذریم که اندکی قیمت ساخت را بالا می برد اما صرفه در فروش ملک و تراکم در شمیرانات در مقایسه با جنوب تهران، زمین تا آسمان است.
اگر باز هم کمی فاصله با محله های لاکچری شمال تهران بگیریم؛ حتی مناطق و محله هایی مثل آبک و گلابدره که به لحاظ سطح قیمتی، دسترسی و حالت شیب دار و کوهپایه ای و البته زمین های بدون سند یا قولنامه ای هم از دست دلالان ملک در امان نبوده و نیستند و بدتر آنکه در این مناطق و در بیشتر اوقات صاحبخانه به دلیل نداشتن سند قطعی، اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز روی سازه قبلی می کنند برای سود بیشتر.
بندبازی متخلفان؛ زیر هشت طبقه نمی صرفد!
در این رابطه بهمن ابره دری شهردار ناحیه سه منطقه یک شهرداری تهران به خبرنگار ایرنا می گوید: ۲۴۲ رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در سطح محله آبک داریم که با حکم دادستان ناحیه یک شمیرانات و سرکلانتری یکم پایتخت در حال رسیدگی و تخریب این تخلفات ساختمانی هستیم.
او ادامه می دهد: تمرکز ما بر روی ساخت و سازهای غیرمجاز کلان و البته پرخطر است از این رو با حضور عوامل ذی صلاح چهار طبقه اضافه بنایی که روی سه طبقه قبلی ساختمانی در محله آبک ساخته شده بود، تخریب شد.
به گفته این مسئول، این ساخت و ساز غیرمجاز به صورت مخفیانه و بدون حضور مهندس ناظر و عوامل آتش نشانی انجام شده بود اما متخلفان این حوزه بدانند که تخریب این قبیل ساخت و سازهای غیرمجاز با قدرت و به صورت ماهانه و مستمر ادامه خواهد داشت.
ابره دری خاطرنشان می کند: برخی متخلفان به صورت باندی عمل کرده، یک ساختمان را دست می گیرند و ساخت و سازغیرمجاز بعضا تا هشت طبقه انجام می دهند چراکه معتقدند زیر هشت طبقه صرف نمی کند در صورتی که اجازه ساخت چهار طبقه دارند.
ساخت و ساز روی سازه قدیمی؛ یک قدم تا فروریختن
همانطور که اشاره شد زمین های محله ابک به دلیل اینکه اکثرا سند ندارند، موقوفه ای و یا قولنامه ای هستند باندهای مذکور با صاحب خانه وارد معامله می شوند و مثلا روی یک ساختمان دو طبقه با سازه قدیمی شروع به ساخت ۴ طبقه می کنند و حتی در بررسی های میدانی خبرنگار ایرنا هم مشخص شد که گاهی این طبقات ساخته نشده را هم پیش فروش می کنند.
ابره دری در این باره هم می گوید: نکته اینجاست که در طرح تفصیلی جدید تراکم بیشتری هم به سازنده ها داده می شود اما متاسفانه این متخلفان بر روی سازه قدیم اقدام به ساخت می کنند که بسیار پرخطر است.
این مسئول شهری با بیان اینکه برخی از متخلفان در بازرسی های شهرداری سنگ اندازی و بعضا به نیروهای ما هم حمله می کنند، خاطرنشان می کند: با این حال با قدرت و به کمک دادستانی و پلیس اجازه ساخت و ساز غیرمجاز و پشت بام فروشی نمی دهیم.
ابره دری در خصوص ساز و کار انجام این تخلف هم یادآور می شود: این افراد که تعداد مشخصی هم هستند خیلی وقت ها به نام بازسازی خانه شروع به ساخت و ساز غیرمجاز و اضافه طبقه می کنند که این تخلف از قدیم بوده اما در دوره کنونی مدیریت شهری با این تخلفات به صورت جدی برخورد می کنیم.
زمین های محله آبک به دلیل اینکه اکثرا سند ندارند یا قولنامه ای هستند باندهای مذکور با صاحب خانه وارد معامله می شوند، روی یک ساختمان دو طبقه با سازه قدیمی شروع به ساخت ۴ طبقه کرده و گاها این طبقات ساخته نشده را هم پیش فروش می کنند.
کلید خوردن تخریب ساختمانهای غیرمجاز در کوه‌های گلابدره تهران
مدیریت شهری در همه دوره های خود حتی به ظاهر هم که شده با ساخت و ساز غیرمجاز سعی کرده مقابله کند اما خب دست های پشت پرده، باندها و مافیای قدرت و سود هنگفت در تراکم بیشتر و در نهایت فساد مالی منجر به ساخت و ساز تا دل کوه های پایتخت طی سالیان متمادی شد؛ در دوره ششم مدیریت شهری با هماهنگی خوبی که بین شهرداری، پلیس و دادستانی ایجاد شد قدری از شعارمحوری مقابله با ساخت و ساز غیرمجاز گویی فاصله گرفته ایم به ویژه درشمال تهران؛ شاهد مثال هم همین اسفند پارسال بود که ۵۰ واحد مسکونی بالای ۶ طبقه در آبک که چند طبقه هم زیر این ساختمان ها داشت با حضور متولیان امر از قضای و پلیس تا شهرداری تخریب شد.
در این باره سرهنگ محمد قدم زاده سرکلانتر یکم پایتخت در آن مقطع در حاشیه این تخریب به خبرنگاران گفت: برخی سودجویان در سالهای گذشته از خلا قانونی استفاده کردند و این ساخت و سازها انجام شد.
او ادامه داد: بدتر از همه این است که مردم در این ساختمان ها ساکن شدند که خوشبختانه با اقدامات شهرداری منطقه یک و پیگیری پلیس، پرونده ها به کمیسیون ماده ۱۰۰ رفته و حکم تخریب گرفته و تخریب انجام شد.
در موردی دیگر مالک بدون مجوز شهرداری در زمینی که باغ بوده با خشک کردن درختان، اقدام به احداث بنا به صورت ناایمن و غیرمجاز کرده است.
سید مهدی صباغ شهردار منطقه یک تهران هم در مورد تخریب ساختمانی هفت طبقه در محله آبک گفت: ساختمانی در محله آبک در منتهی الیه گلابدره بدون اخذ پروانه ساختمانی و بدون رعایت اصول ایمنی ساخته شده بود.
او با بیان اینکه حتی اگر این ساختمان اصول ایمنی را رعایت می‌کرد به دلیل ساخت و ساز در محدوده کوهپایه، این بنا غیرقانونی بود، گفت: از سال گذشته این ساخت و ساز آغاز شده بود و شهرداری منطقه و ناحیه به دفعات مکرر نسبت به صدور تذکر اقدام کرده بودند اما مالک ساختمان نسبت به این موضوع بی‌تفاوت بود و با اتکاء به خلأهای قانونی ساخت و ساز را ادامه داد.
صباغ با بیان این که شهرداری نیز حسب وظیفه پرونده را به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داد و رأی قلع و قمع اخذ شد، افزود: شهرداری منطقه بارها نسبت به جلوگیری از ادامه ساخت و ساز اقدام کرد؛ اما مالک با اتکاء به خلأهای قانونی در آستانه بهره‌برداری از ساختمان قرار گرفته بود و اگر اقدامات شهرداری در ایجاد محدودیت‌های مقطعی نبود حتما این ساختمان به اتمام می‌رسید.
شهردار منطقه یک با بیان اینکه با احتساب زیرزمین این ملک هفت طبقه است و مالک سعی داشت دو طبقه دیگر به این ساختمان ناایمن اضافه کند، خاطرنشان کرد: اگر اقدامات جلوگیرانه شهرداری نبود حتما مالک طبقات بالاتر را احداث می‌کرد.
صباغ البته در پاسخ به این سوال که چگونه یک ساختمان هفت طبقه ناایمن و غیرقانونی ساخته می‌شود، اظهار داشت: بافت تخلف خیز این محل، بروکراسی اداری و نبود هماهنگی بین دستگاه ها در برخورد با تخلف، نبود جرم انگاری احداث این ساختمانهای بدون مجوز و نا ایمن از دلایل اصلی وقوع این تخلفات است.
او اضافه کرد: ما گیت‌های کنترل مصالح ایجاد کردیم اما سودجویان با روش‌های مختلف همچون حمل مصالح از جاده‌های فرعی و یا خودروی شخصی کار را پیش بردند و جالب است که بدانید که برخی‌ها شغل‌شان این است که در حریم تهران و در محلات ممنوعه ساخت و ساز انجام دهند؛ اما خوشبختانه با توجه به دستورات قضایی و حضور ضابطان قضایی تخریب این ملک آغاز شده است.
این پایان ماجرا نبود و چهارم تیر امسال هم شهردار منطقه یک تهران در جمع خبرنگارانی که برای مشاهده تخریب واحدهای اضافی ساختمانی در محله آبک رفته بودند اعلام کرد: پس از صدور رای توسط مقام قضایی، امروز به همراه "محمد حسین جعفری"معاون دادستان و سرپرست ناحیه یک دادسرای الهیه، سرهنگ "محمد باقر قدم زاده" سرکلانتر یکم پلیس پیشگیری پایتخت و تمام عوامل ناحیه از عملیات ساخت و سازغیر مجاز در محله آبک که بدون مجوز به ساخت بیش از چهار طبقه اقدام کرده بود، جلوگیری شد.
او با اشاره به اینکه این ساخت و سازها مربوط به سنوات گذشته بوده است، گفت: با توجه به اطلاع رسانی های مکرر و نصب بنر و تذکرات لازم به شهروندان محلات گلابدره و آبک هرگونه ساخت و ساز بدون دریافت مجوزهای لازم، ممنوع و به دستور مقام قضایی و رای کمیسیون ماده صد تخریب خواهد شد و در صورت خرید و فروش مسئولیت و عواقب آن به عهده خریدار و فروشنده خواهد بود.
سرکلانتر یکم نیز در این عملیات، پلمب و تخریب واحدهای غیر مجاز را در دستور کار دانست و گفت: با تعامل خوبی که بین سرکلانتری، شهرداری منطقه یک و دادسرا وجود دارد، امیدواریم روند نظارتی بیشتر و از ساخت و سازهای غیر مجاز جلوگیری شود و اگر کسی در ادوار گذشته اقدام به ساخت و ساز غیر مجاز کرده باشد، طبق قانون به شدت با آنها برخورد می شود.
او افزود: افراد سودجو در این محله ها باید بدانند قانون با آنها برخورد می کند و اجازه سوء استفاده و نقض قوانین به کسی داده نمی شود.
بهمن ابره دری شهردار ناحیه سه نیز به اقدامات اجرایی در راستای صیانت از حقوق شهر اشاره کرد و گفت: تخریب و جلوگیری از ساخت و پلمب ۲۰ ملک متخلف در این ناحیه به علت عدم رعایت استانداردهای ایمنی و شهرسازی در راستای حفاظت از جان شهروندان از دیگر اقدامات اجرایی در سال جدید بوده است.
مافیای ساخت و ساز غیرمجاز شکست پذیر است
پس از این اقدام درخور شهرداری و نهادهای ذی ربط برای تخریب واحدهای اضافی به تازگی مهدی بابایی رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران در بازدید از تخریب ساخت و ساز غیرمجاز محله آبک گفته که مافیای ساخت و ساز غیر مجاز، شکست پذیرند و باید نواحی حریم تهران به نواحی ویژه تبدیل شوند چراکه تبعات حاشیه نشینی نوین گریبان‌گیر شهرداری تهران می شود.
او اضافه کرد: با توجه به اینکه ساخت و سازهای غیر مجاز خارج از هرگونه اصول فنی و شهرسازی انجام می شود، مخاطرات بسیار زیادی را در حوزه ایمنی، شهرسازی و فرهنگ ایجاد می کند.
بابایی با اشاره به ایجاد حاشیه نشینی نوین به عنوان یکی از تبعات ساخت و ساز غیرمجاز، خاطر نشان کرد: از آنجا که تبعات آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی درگیر مدیریت شهری و دیگر ارگان‌های حوزه مدیریت شهرها می شود، اولویت شهرداری باید موضوع پیشگیری و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز باشد.
او ادامه داد: در مواردی که پیشگیری از ساخت و ساز غیر مجاز موفق نیست باید از ظرفیت های قانونی کمیسیون ماده ۱۰۰، جهت اخذ رای تخریب با همکاری قوه قضاییه و همچنین نیروهای انتظامی اقدام لازم جهت رفع خلاف این ابنیه غیرقانونی انجام شود.
رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران با بیان پیشنهادی بر ضرورت پیشگیری در این حوزه تاکید کرد و افزود: برای اینکه مدیریت شهری بتواند در حوزه پیشگیری در این نواحی موفق باشد باید ناحیه ویژه در برخی ناحیه ها از جمله گلابدره در منطقه یک، ناحیه ۳ در منطقه ۱۹، ایجاد شود.
برآیند؛ براساس آنچه که گفته شد اقدامات اینچنینی خوب بوده و در جهت احقاق حقوق مردم است اما بی تعارف باید شعار دادن را کنار گذاشت و گفت که شکست دادن مافیایی که سالهاست نفس تهران را در حوزه ساخت و ساز بریده به این راحتی ها هم نیست؛ قطعا تداوم برخورد با اینگونه ساخت و سازها مفید است اما کافی نیست؛ البته برخورد با مافیای ساخت و ساز غیرمجاز حین ساخت هم موردی نیست که به سادگی از کنار آن گذشت.
منطقه یک شهرداری تهران در منتهی‌الیه شمال شرقی این شهر واقع شده است و شمالی‌ترین منطقه شهر تهران به حساب می‌آید.
این منطقه از شمال (شمیران) به رشته کوه البرز، از غرب به منطقه اوین، از جنوب به بزرگراه شهید چمران و بزرگراه مدرس و بزرگراه شهید صدر و از شرق به لواسانات محدود می‌شود.