محمد مهدی اسماعیلی که با هدف توسعه مناسبات دوجانبه و شرکت در آیین‌های هفته فرهنگی ایران در روسیه به شهرهای مسکو و سن‌پترزبورگ سفر کرده بود، روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در پایان این سفر پنج روزه افزود: ما باید در افکار عمومی و رسانه ها به خوبی وضعیت کنونی را توصیف کنیم چرا که برخی تعلقات شخصی و یا نگاه به واقعیت‌های تاریخی، قضاوت درستی را درباره واقعیت های امروز ارائه نمی‌کند.
وی با اشاره به فراز و فرودها در مناسبات ایران و روسیه در طول سده‌های گذشته گفت: ما به واقعیت‌های تاریخی اهمیت می دهیم اما این واقعیت ها برای درس گرفتن امروز ما است و نه برای از دست دادن فرصت‌ها.
تحقیر در قبال غرب و بدبینی به شرق، اشتباه است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: متاسفانه یک جریان تحقیر در قبال غرب و یک جریان بدبینی نسبت به شرق در میان برخی نخبگان در حوزه های رسانه‌ای و روشنفکری وجود دارد که تلقی اشتباهی است.
وی اظهار داشت: ما نباید نه دچار افراط در خوش بینی نسبت به غرب شویم و نه بدبینی به شرق؛ این را هم می پذیریم که کشورهای مختلف، منافع ملی خود برایشان در اولویت است.
اسماعیلی با اشاره به اینکه ایران در مقطع کنونی در یک ائتلاف راهبردی با برخی کشورها و در یک تقابل راهبردی با بخش دیگری از کشورها قرار دارد، گفت: در آنجا که در تقابل راهبردی قرار داریم، در سال‌های گذشته قراردادی را به نام برجام منعقد کردیم که به دلیل بیم از قدرت گرفتن ایران، آمریکایی‌ها آن را ملغی می‌کنند و اروپایی‌ها آن را بی‌اثر می‌کنند.
لزوم هم افزایی برای افزایش قدرت در عرصه بین‌المللی
وی یادآور شد: در سوی دیگر، برخی کشورها در هندسه جدید قدرت به دنبال ائتلاف‌هایی هستند که وزن آنها را در جهان افزایش دهد و طبیعتا ما باید در یک راهبرد منطقی به هم‌افزایی‌های بیشتر توجه کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مجموعه اقدامات روسیه گویای آن است که به دنبال ائتلاف راهبردی جمعی از کشورها به منظور افزایش اثرگذاری در صحنه بین المللی است و این رویکرد را در تسهیل پیوستن جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای و فراهم کردن تقویت ارتباطات ترانزیتی نشان داد.
ضرورت گفت و گوی ایران و روسیه
اسماعیلی در بخش دیگری از این گفت وگو گفت: دو دولت ایران و روسیه به عنوان دو دولت قدرتمند در صحنه بین المللی با دشمنان مشترکی مواجه هستند و آمریکا به دنبال هر دو کشور است. در این شرایط، ضروری است که با تشکیل یک بلوک قدرتمند فرهنگی، در مقابل تهاجم فرهنگی غربی ها ایستادگی کنیم.
فضای فکری و فرهنگی در روسیه برای تعامل با ایران مهیا است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: امروز فضای فکری و فرهنگی در روسیه برای تعامل هر چه بیشتر با ایران مهیا است و این موضوع کمتر مورد توجه برخی رسانه‌ها قرار می‌گیرد و کمتر در کشور به آن پرداخته می‌شود.
اسماعیلی با اشاره به حضور خود در نشست هیات علمی دانشگاه دولتی علوم انسانی روسیه در مسکو که با اعطای دکترای افتخاری به وی همراه بود، افزود: در سخنانی در این جلسه به این موضوع پرداختم که امام راحل (ره)، ژانویه ۱۹۸۹ (زمستان ۱۳۶۷)،نامه ای به گورباچف آخرین زمامدار اتحاد جماهیر شوروی سابق نوشتند و فرمودند که صدای شکسته شدن استخوان‌های کمونیسم به گوش فرزندان آن هم رسیده است و کمونیسم باید به موزه تاریخ سپرده شود.
وی با بیان اینکه پیام امام خمینی به گورباچف، یادآور این نکته به روس‌ها بود که از دامان کمونیسم به دامان لیبرالیسم و غرب نیافتند که درستی سخن امام بعد از دهه‌ها به اثبات رسید و گویای آن بود که این حکیم فرزانه آنچه را که دیگر بزرگان ندیده بودند، دیده بودند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: امروز با روسیه‌ای مواجه هستیم که با صراحت از رویکرد خود بعد از دوران کمونیسم به غرب و لیبرالیسم به عنوان تجربه‌ای نامطلوب یاد می‌کند.
وی یادآور شد: در سال‌های فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل‌گیری روسیه، رویکرد فکری این کشور نسبت به غرب به گونه‌ای بود که مقابل نمایندگی‌های برندهای آمریکایی همچون مک‌دونالد صف‌های بسیار طولانی تشکیل می‌شد.
اسماعیلی ادامه داد: امروز با روسیه ای مواجه هستیم که رسما به ما اعلام می کنند از تجربه نامطلوب گرایش به غرب سخن می‌گوید، وضعیتی که تیزبینی امام راحل را در زمینه به بن بست رسیدن لیبرالیسم بازگو می‌کند.
سفر به روسیه و هفته فرهنگی ایران
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به اینکه هفته فرهنگی ایران در روسیه در حال برگزاری است، گفت: دعوت طرف روس برای میزبانی این رویداد، در دو سال اخیر چند بار تکرار شده بود که در نهایت، با هماهنگی‌هایی که صورت گرفت، این رویداد برای مقطع زمانی کنونی از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همت رایزنی فرهنگی سفارت ایران در روسیه با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌ریزی شد.
وی با بیان اینکه میزبانی طرف روسی از هفته فرهنگی ایران، بسیار مطلوب بود و برنامه‌های مناسبی پیش‌بینی شد، گفت: ایران نیز با گروه بسیار خوبی از اهالی فرهنگ و هنر و در ۲۰ رشته هنری در این رویداد شرکت کرد.
اسماعیلی با اشاره به برگزاری کنسرت‌های مشترک ارکستر ملی ایران و ارکستر ملی جوانان روسیه و اجرای موسیقی اصیل ایرانی در شهرهای مسکو و سن‌پترزبورگ افزود: در شب اجرای این برنامه‌ها، تمام سالن را جمعیت علاقه‌مندان به موسیقی پر کرده بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: روس‌ها همچنین استقبال گرمی از مدیران و فعالان فرهنگی ایران در این رویداد داشتند.
تقویت تعاملات فرهنگی ضروری است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از این گفت و گو با بیان اینکه تقویت تعاملات فرهنگی با روسیه ضروری است، گفت: اگر بخواهیم که مناسبات دوجانبه را نهادینه کنیم، ناگزیر هستیم تعاملات فرهنگی را افزایش دهیم.
وی افزود: مقصود از تعاملات فرهنگی، مجموعه و بسته کاملی از فعالیت در عرصه رسانه ای و اقناع افکار عمومی در چارچوب تولید سریال، فیلم و نمایش، موسیقی و کتاب در همکاری‌های مشترک است.
اسماعیلی در ادامه به استقبال مخاطبان روس از یک فیلم پویانمایی ایران در سینماهای روسیه در سال ۱۴۰۱ اشاره کرد و گفت:این فیلم با فروش بیش از دو و نیم میلیون دلاری در روسیه با استقبال خوبی مواجه شد.
وی با اشاره به گفت و گوی خود با وزیر فرهنگ فدراسیون روسیه در زمینه نمایش مجدد فیلم‌های سینمایی در سینماهای این کشور، اظهار داشت: طرف روس در این زمینه قول مساعد داد که برای تحقق آن، پیگیری‌های لازم صورت خواهد گرفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دوشنبه دوازدهم تیرماه ۱۴۰۲ با هدف توسعه مناسبات دوجانبه و شرکت در آیین‌های هفته فرهنگی ایران در روسیه به مسکو سفر کرد.
اسماعیلی در این سفر با همراهی همتای روس خود، نمایشگاه هنرهای اصیل و صنایع خلاق ایرانی را در مجموعه نمایشگاهی ودنخا افتتاح کرد. این نمایشگاه تا شنبه هفدهم تیرماه برپا است.
مذاکرات دوجانبه با وزیر فرهنگ فدراسیون روسیه و برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترک و دیدار و گفت و گو با مشاور فرهنگی و دستیار علمی رئیس‌جمهوری این کشور از دیگر برنامه های اسماعیلی در سفر به مسکو بود.
در این سفر همچنین دانشگاه دولتی علوم انسانی روسیه مدرک دکترای افتخاری خود را به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اهدا کرد. اسماعیلی همچنین نشستی با برخی اسلام‌شناسان و ایران‌شناسان روسیه داشت و در نشست های صمیمی با هنرمندان کشورمان که برای شرکت در هفته فرهنگی به مسکو آمده‌اند و همچنین با مسئولان نهادهای فرهنگی ایران در روسیه شرکت کرد.
کنسرت مشترک ارکستر ملی ایران و ارکستر ملی جوانان روسیه بخش دیگری از برنامه‌های هفته فرهنگی ایران بود که سه شنبه در مسکو و پنجشنبه در سن پترزبورگ با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نوای ساز و آواز ایرانی را در این شهرهای شاخص روسیه طنین افکند.
اسماعیلی در دومین مرحله از سفر خود به روسیه، پنجشنبه در سن پترزبورگ از موزه ارمیتاژ و بخش ایران این موزه بزرگ دیدن کرد و در دیدار با رئیس این موزه، بر توسعه همکاری ها تأکید کرد.
استاندار سن پترزبورگ روسیه نیز پنجشنبه میزبان این عضو هیات دولت جمهوری اسلامی ایران و هیات همراه بود.
بازدید از گنجینه فاخر نسخ خطی و آثار هنری ایرانی در انستیتو نسخ خطی آکادمی علوم روسیه برنامه دیگر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قبل از اجرای کنسرت موسیقی ایرانی در سالن کاپلا سن پترزبورگ بود.
اسماعیلی را در برنامه های این سفر بیژن نوباوه نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو، سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی، فرشاد مهدی پور معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی، حسین دیوسالار مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مسعود احمدوند رایزن فرهنگی ایران در مسکو همراهی می‌کردند.