به گزارش خبرنگار ایرنا، اهمیت بهداشت و درمان بر کسی پوشیده نیست، چرا که این بخش مهم جامعه از ارکان اصلی حکمرانی سلامت و یکی از مهمترین بخش‌های سیاستگذاری کلان در کنار آموزش، رفاه و تامین اجتماعی و محیط زیست به شمار می رود و به همین دلیل همواره بر توسعه آن تاکید شده است.
بهداشت از اهمیت بالایی برخودار است و یکی از مولفه‌های سلامت زیستی انسان‌ها تلقی می‌شود.
برخورداری از سلامت فیزیکی، روانی، اجتماعی و معنوی، حق تمام افراد بشر است و بهره مندی از خدمات بهداشتی و درمانی با هدف ارتقا، حفظ و تامین سلامت افراد یکی از اصول مهم پیشرفت هر جامعه ای محسوب می شود.
در این راستا همواره به این حوزه و شاخص های مختلف آن با تامین اعتبارات لازم توجه ویژه ای شده است هر چند کاستی ها و نواقصی نیز وجود داشته اما با نگاهی به گذشته می توان گفت امروزه دسترسی اقشار مختلف مردم حتی در دورترین مناطق روستایی به خدمات بهداشتی و درمانی افزایش یافته است.
به همین بهانه خبرنگار ایرنا برای اطلاع از اقدامات حوزه بهداشتی به ویژه در خصوص پزشک خانواده با دکتر مشهود تقی لو معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا: در خصوص نحوه اجرای طرح سلامت خانواده توضیح دهید؟
تقیلو: برنامه سلامت خانواده یا همان پزشک خانواده از سال ۸۴ برای شهرها و روستاهای کمتر از ۲۰ هزار نفر جمعیت در کشور اجرا شد، در زمان حاضر از مجموع ۱۱۵ مرکز خدمات جامع سلامت در استان ۸۹ مرکز مجری برنامه یاد شده هستند.
سلامت خانواده فوایدی زیادی دارد به طوری که عموم مردم نیازی ندارند برای مسائل بسیار پیش افتاده و ساده بهداشتی به متخصص یا فوق تخصص مراجعه کنند، این کار مبتنی بر سطح بندی ها است که سطح یک آن پزشک خانواده را در بر می گیرد و بیمار در صورت نیاز به سطح بعدی ارجاع داده می شود.
یکی از اقدامات مهم دولت سیزدهم اجرای فازهای بعدی طرح سلامت خانواده است که طبق برنامه این کار برای شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر جمعیت لحاظ شده که در هر استان یک شهرستان و در کشور حدود ۵۹ شهرستان انتخاب شده اند.
در این راستا شهرستان خدابنده استان زنجان برای اجرای برنامه سلامت خانواده در نظر گرفته شده است.
هر طرحی در آغاز مشکلاتی دارد، هر چقدر جمعیت کمتر باشد می تواند نتیجه بهتری را هم به دنبال داشته باشد.
انجام این کار می تواند نواقص و نقاط قوت را بهتر نشان دهد که با بررسی کامل آن این طرح به تدریج در شهرهای خرمدره و ابهر نیز اجرایی خواهد شد.
ایرنا: طرح پزشک خانواده یا همان سلامت خانواده پیش از این با مشکلاتی مواجه بود، اجرای آن اکنون چگونه خواهد بود؟
تقیلو: در زمان حاضر طرح سلامت خانواده در ۲ استان های مازندران و شیراز به صورت آزمایشی و به مدت ۱۰ سال در حال اجرا بوده و معایب و نواقص آن استخراج شده است.
یکی از گام های اصلی در این طرح آن است که هر فرد ایرانی در شهر و روستا مراقب سلامت خود را بشناسند و به این طریق برنامه ریزی شده که به ازای تعداد جمعیت، مراقب سلامت در نظر گرفته شود که کارهای اولیه بیمار را انجام و سپس او را به پزشک ارجاع می دهد.
با توجه به اینکه دولت مصمم است با تخصیص اعتبار مورد نیاز، این طرح را با جدیت به سرانجام برساند و از طرفی پیش نیاز این طرح از قبیل فضا و نیروی انسانی مورد نیاز فراهم شده که به شتاب بخشی برنامه کمک خواهد کرد.
هر چند اجرای برنامه در فازهای اولیه مشکلات جزئی دارد که مشابه طرح های دیگر رفع خواهد شد و طبق برنامه ریزی انجام گرفته با اجرای این طرح در شهرستان خدابنده فازهای بعدی آن در اواخر تابستان امسال اجرا خواهد شد.
ایرنا: در خصوص وضعیت بیمار ی های واگیر و غیر واگیر استان توضیح دهید؟
تقیلو: در زمان حاضر این استان در خصوص بیماری های واگیر از قبیل سل، کرونا یا آنفلولانزا وضعیت کاهشی دارد، هرچند عموم مردم از این نوع بیماری ها ترس و واهمه دارند، اما همه آنها قابل کنترل هستند.
شایعترین علل مرگ و میر زنجانی ها به بیماری های غیر واگیر و در راس آنها بیماری های قلبی و عروقی باز می گردد که بیماری های دیابت، فشار خون بالا، استعمال سیگار، کم تحرکی و زمینه وراثتی و سوء تغذیه از جمله علل بروز آن به شمار می رود.
سوء تغذیه به معنی کم خوردن نیست، برعکس کسانی که به لحاظ اقتصادی رفاه خوبی دارند بیشتر به سمت خوردن غذاهای آماده همانند فست فودها گرایش دارند و خود را در معرض بیماری ها قرار می دهند.
پس از بیماری قلبی و عروقی، سرطان ها در ردیف بعدی عوامل مرگ و میر زنجانی ها قرار دارد.
ایرنا: وضعیت سرطان در زنجان چگونه است؟ آیا روند افزایشی دارد؟
تقیلو: در خصوص بروز بیماری سرطان عوامل متعددی دخالت دارد، افزایش آن در استان حاد نبوده و به عبارتی معنا دار نیست، علل آن نیز بیشتر به زمینه ارثی، ژنتیک، مصرف مواد غذایی سرطان زا، قرار گرفتن در معرض بروز موادی مثل نور آفتاب و اشعه های رادیو اکتیو باز می گردد.
در خصوص محصولات کشاورزی اطراف زنجان نیز نگرانی های مطرح شده و اگر عوامل آلوده کننده وجود داشته باشد، به طور قطع دانشگاه علوم پزشکی، استانداری، اداره کل حفاظت محیط زیست و متولیان امر، این موارد را پیگیری می کنند تا اقدامات پیشگیری لازم را انجام دهند و هم استانیها از محصولات آلوده استفاده نکنند.
اگر ثابت شود محصولی آلودگی دارد طبق فرآیندی نسبت به معدوم سازی آن اقدام می شود و برای سال های آینده نیز از کشت آن جلوگیری به عمل می آید.
طبق بررسی های انجام گرفته سرطان های دستگاه گوارش" مری و معده، پوست، پروستات در مردان و سرطان پستان در زنان شایع تر است اما در مقایسه با کشوری باید گفت وضعیت بیماری در مقایسه با کشوری کنترل شده است و نگرانی وجود ندارد.