به گزارش حوزه سیاست خارجی ایرنا، در جریان برگزاری بیست و سومین نشست سران سازمان شانگهای در دهلی نو، جمهوری اسلامی ایران به عضویت رسمی و کامل این سازمان بین المللی در آمد و به دنبال آن «مهرداد کیایی» به عنوان هماهنگ کننده ملی کشورمان در سازمان همکاری شانگهای رسما به دبیرخانه این سازمان معرفی شد.
کیایی، پیش از این مشاور معاون سیاسی وزارت امور خارجه، رایزن مطالعاتی سفارت ایران در ایتالیا، مشاور معاون آموزش و پژوهش وزارت امور خارجه، رئیس گروه مطالعاتی در دفتر مطالعات سیاسی، بود. وی حضور در سفارتخانه‌های ایران در مسکو، قاهره، بروکسل و رم و حضور در ادارات مشترک المنافع، خاورمیانه، حقوق بشر، مرجع ملی کنوانسیون شیمیایی را در کارنامه خود دارد.
کیایی در گفت و گو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا توضیح داد که وظیفه هماهنگ کننده ملی ایران، انجام امور هماهنگی سازمان همکاری شانگهای با نهادهای داخلی کشور است و زیر مجموعه معاونت سیاسی وزارت امور خارجه فعالیت خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای بود و درخواست کشورمان برای عضویت رسمی و کامل در این سازمان نیز پس از ۱۷ سال، در بیست و یکمین نشست سران شانگهای در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان، در شهریور ۱۴۰۰ مورد موافقت همه اعضای آن قرار گرفت.
موافقت نامه مربوط به فرآیند فنی و انجام تعهدات رویه‌ای تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی نیز در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای توسط وزیر امور خارجه کشورمان و دبیرکل سازمان و وزرای خارجه سایر کشورهای عضو به امضا رسید.
سازمان همکاری شانگهای یک نهاد بین‌المللی است که توسط چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، روسیه و ازبکستان در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد. در سال ۲۰۱۷، هند و پاکستان نیز به عنوان عضو دائم این سازمان پذیرفته شدند.
مهرداد کیایی هماهنگ کننده ایران در سازمان همکاری شانگهای چندی پیش نیز در گفت وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا در خصوص اهمیت عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای اظهار داشت: شاکله سازمان همکاری شانگهای بر مبنای همکاری‌های سیاسی و امنیتی بنا نهاده شده چرا که برای مقابله با تهدیدات و چالش‌های امنیتی حادث پس از فروپاشی شوروی ، ایجاد شد.
وی گفت: این سازمان ارگان‌هایی را ایجاد و موافقت‌نامه‌هایی را هم منعقد کرد تا در مقابل تهدیدات منطقه‌ای به صورت جمعی اقداماتی را سازماندهی کند.
کیایی افزود: سازمان در نخستین گام ساختاری را در شهر تاشکند تحت عنوان ساختار منطقه‌ای مقابله با تروریسم، افراطگرایی و جدایی‌طلبی ایجاد کرد.
هماهنگ کننده ملی ایران در سازمان همکاری شانگهای تصریح کرد: بنابراین مهم‌ترین بُعد فعالیت این سازمان «بُعد امنیتی و مقابله با تهدیدات امنیتی» است.
وی بیان داشت: در این زمینه باتوجه به اینکه تهدیدات امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران نیز یک چالش جدی به حساب می‌آید، اضافه شدن ایران به این مجموعه و هماهنگی فعالیت‌ها در راستای مقابله با گروه‌های افراط‌گرا و تروریستی منطقه می‌تواند برای ایران هم منافعی را به دنبال داشته باشد.
کیایی ادامه داد: همچنین یکی از برنامه‌هایی که در چهارچوب سازمان دنبال می‌شود همکاری و هماهنگی میان اعضا و تبادل اطلاعات میان آنها در خصوص گروه‌های تروریستی و تهدیدات امنیتی در منطقه است که با توجه به «تجربه‌های ارزشمندی که جمهوری اسلامی ایران» در مقابله با گروه‌های افراط گرا و تروریستی در منطقه دارد، می‌تواند عضویت ایران در این سازمان منافع متقابلی را برای دو طرف به همراه داشته باشد.
هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: از همین حالا شاهد «اشتیاق اعضای سازمان جهت استفاده از تجربیات و نظرات طرف ایرانی» در راستای مقابله با تهدیدات امنیتی در منطقه هستیم.
وی اظهار داشت: اعضای سازمان همکاری شانگهای از ابتدای شکل‌گیری آن تا به حال همکاری‌های مختلفی را در حوزه‌های علمی، فناوری، گردشگری، رسانه‌ای، ورزشی، اقتصادی تجاری و حقوقی قضایی با یکدیگر در قالب موافقت‌نامه‌هایی داشتند که این می‌تواند به پویایی و گسترش تعاملات میان اعضای این سازمان کمک کند.
کیایی گفت: طبیعی است که در حوزه‌های اشاره شده جمهوری اسلامی ایران هم می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های مختلفی که وجود دارد با اعضای این سازمان سطح همکاری‌های خود را ارتقا دهد.
هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای عنوان کرد: سازمان همکاری شانگهای در نشست سران سال ۲۰۲۱ خود در تاجیکستان به اتفاق آرا نسبت به آغاز روند عضویت جمهوری اسلامی ایران در آن سازمان موافقت کردند که این موضوع با آغاز به کار دولت سیزدهم همزمان شد.
وی ادامه داد: در گام نخست سازمان موافقت‌نامه‌هایی را که ایران باید با آنها ملحق شود را در اختیار قرار داد که این موافقتنامهها به دو زبان روسی و چینی که زبان‌های رسمی سازمان همکاری شانگهای هستند تهیه شده بود.
کیایی افزود: از همان زمان «وزارت امور خارجه» با جدیت کارگروه‌های مختلفی را از جمله کارگروه سیاسی امنیتی، علم و فناوری، اقتصادی و حقوقی قضایی جهت بررسی اسناد و موافقت نامه‌های سازمان همکاری شانگهای تشکیل داد.
هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای بیان کرد: این کارگروه‌ها با بررسی اسناد و جنبه‌های مختلف آن نقطه نظرات خود را اعلام کردند. سپس لوایح مربوطه برای ارائه به مجلس شورای اسلامی تهیه و تدوین شد و مراحل تصویب آن در مجلس و شورای نگهبان نیز طی شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در مدت زمانی دو ساله‌ای که سازمان شانگهای برای بررسی موافقتنامهها و اسناد الحاق تعیین کرده بود، «دولت سیزدهم توانست با موفقیت این مراحل را به انجام برساند» و جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو نهم سازمان وارد شانگهای شد. این دستاورد بزرگ و تاریخی است که در دولت سیزدهم محقق شده و امیدواریم پس از ورود به سازمان نیز به عنوان یک عضو فعال ایفای نقش کنیم.