به گزارش ایرنا، امروز سراسر سیستان و بلوچستان در روز تاسوعا و در آستانه فرا رسیدن حماسه عاشورای حسینی غرق در غم و ماتم بود و دسته‌های عزاداری و هیات‌های مذهبی همزمان با سراسر کشور در گوشه و کنار این استان پهنوار به عزاداری پرداختند.
مردم منطقه سیستان امروز با وجود توفان ۸۳ کیلومتری با عشق و ارادت مراسم عزای سید و سالار شهیدان را برپا کردند و بار دیگر نشان دادند که به راستی این منطقه «دارالولایه» نام گرفته است.
مراسم تاسوعای حسینی امسال نیز در گوشه و کنار سیستان و بلوچستان با آداب و رسوم خاص خود برگزار شد و هر کس به نوعی سعی کرد تا ارادت خود را به علمدار بی نظیر کربلا نشان دهد.
اما این توفان و گرد وخاک ذره ای در اراده مردم دارالولایه سیستان تاثیری نگذاشت و مردم منطقه سیستان همانطور که پس از واقعه عاشورا نخستین خونخواهان امام حسین(ع) بودند در عزاداری سید و سالار شهیدان نیز با وجود توفان ۸۳ کیلومتری در صف مقدم قرار داشتند.
بر اساس نقل های معتبر و منابع دست اول به ویژه کتاب «تاریخ سیستان» مردم منطقه سیستان به محض شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) به خونخواهی آن حضرت قیام کردند و در واقع نخستین خونخواهان امام حسین(ع) بودند.
مردم منطقه سیستان امروز با وجود توفان ۸۳ کیلومتری با عشق و ارادت مراسم عزای سید و سالار شهیدان را برپا کردند و بار دیگر نشان دادند که به راستی این منطقه «دارالولایه» نام گرفته استبا این تفاسیر امروز نهمین روز ماه محرم الحرام روز تاسوعای حسینی است، روزی که ابوالفضل العباس (ع) نماد وفای به عهد برای آوردن مشک آبی از جان خود جانانه گذشت تا نشان دهد که چگونه باید به ولی نعمت زمان وفادار ماند.
ابوالفضل العباس (ع) علمدار بصیرت و شجاعت بود که در حمایت از امام و رهبرش هرگز غفلت نکرد و امان نامه‌های کفر و شرک و یزیدیان را پاره و در راه مکتب سرخ حسینی جان خود را فدا کرد.
در تاسوعای حسینی، میلیون‌ها عاشق امام حسین علیه السلام، در سراسر ایران اسلامی و در جای جای سیستان و بلوچستان با برگزاری مجالس عزا، یاد حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفای ایشان به ویژه حضرت ابوالفضل العباس (ع) علمدار دشت کربلا را گرامی می‌دارند.
بیان رشادت‌ها و مصیبت‌های حضرت ابوالفضل(ع) در روز تاسوعای حسینی، باعث شده تا برخی چنین تصور کنند که آن حضرت در روز تاسوعا به شهادت رسیده و به همین علت در این روز عزای سقای دشت کربلا را برپا می‌کنند درحالیکه قریب به اتفاق یاران امام حسین(ع) در روز عاشورا جان خود را برای یاری دین خدا و امام خود فدا کردند.
برگزاری مراسم عزای حسینی در بیش از ۲۵۰۰ نقطه در سیستان و بلوچستان
مدیرکل تبلیغات اسلامی سیستان و بلوچستان گفت: از اول محرم، عزاداری‌های محرم الحرام همزمان با سراسر دنیا در بیش از ۲ هزار ۵۰۰ مسجد، هیات مذهبی، حسینیه، تکیه‌ها، خانه‌های دین و زندگی، هیات‌های خانگی و سیار آغاز شده و مردم این استان پهناور تا پاسی از شب به عزاداری و سوگواری سیدوسالار شهیدان حضرت امام حسین علیه السلام می‌پردازند.
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی جهانشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: از حدود یک هفته گذشته به صورت جدی سیاه‌پوشی شهرهای استان در اولویت عزاداران قرار گرفت و همراه با دستگاه‌های اجرایی و نهادهایی به مثل شهرداری‌ها شاهد سیاه‌پوشی خیابان‌ها و معابر بودیم.
این مقام مسوول تصریح کرد: برگزاری مراسم همچون مقتل خوانی، اجرای تعزیه، اجرای تئاتر، نمایشگاه‌های مختلف، دسته‌روی‌ها، پذیرایی از عزاداران حسینی توسط مواکب و ایستگاه‌های صلواتی، اجرای برنامه خیمه سوزان و تجلیل از پیرغلامان حسینی از جمله برنامه‌های محرم الحرام ۱۴۴۵ در سیستان و بلوچستان است.
وی تاکید کرد: هیات‌های مذهبی باید در روند اجرای برنامه‌ها، تابع کامل مصوبات شورای تأمین بوده و از ورود خرافات به عزاداری‌ها جلوگیری کنند.
حجت الاسلام و المسلمین جهانشاهی محرم و عزاداری‌های این ماه را جلوه‌ای از وحدت شیعه و سنی عنوان کرد و گفت: همه مسلمانان چه شیعه و چه سنی در غم از دست دادن اباعبدالله الحسین (ع) سوگوار بوده و در این ماه به انواع مختلف به عزاداری می‌پردازند.
وی تاکید کرد: سیستان و بلوچستان از ترکیب قومیتی و مذهبی تشکیل شده و بخش قابل توجهی از مردم این استان را هموطنان اهل سنت تشکیل می‌دهند.
این مقام مسوول اظهارکرد: اهل سنت در این ماه، مراسم خاص خود را داشته بە ویژه در روز عاشورا که آن را با فضیلت می‌شمارند و براین اساس با آغاز ماه محرم خود را در سوگ سرور و سالار شهیدان سهیم دانسته و با اجرای برنامه‌های وعظ و سخنرانی در محافل مذهبی بە استقبال از این ماه می‌روند.
از ادای رسم «خرج امام» تا «سینه زنی شُنَسُتَکا»
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان به بیان آئین های سنتی عزاداری ماه محرم در منطقه سیستان پرداخت و افزود: مراسم سیاپوشی، مشعل‌گردانی، علم گردانی، گل‌دسته و تابوت‌گردانی، سقایی، شووی یا شبی‌گردانی، چاووشی، سینه‌زنی ودورخوانی، زنجیر زنی، روضه‌خوانی زنان و نذورات مختلف پخت حلیم و شعله زرد از جمله آداب خاص مردم سیستان در ماه محرم است.
علیرضا جلالزایی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهارکرد: در عزاداری تاسوعا و عاشورا که از بامداد آغاز و تا عصر ادامه دارد هیات‌ها با حرکت از مقابل حسینیه‌ها و تکایا با نوحه‌خوانی و سینه‌زنی به سمت امامزاده‌ها وگلزار شهدا هر منطقه رفته و در این محل به عزادارای می پردازند.
وی ادامه داد: در سیستان اکثرا تا روز دهم غذاهای نذری مردم را «قلور» تشکیل می‌دهد و در روز عاشورا با «قیمه» از سوگواران پذیرایی می‌شود، همچنین در این شب مردم به مساجد می‌روند و چراغ‌ها را خاموش می‌کنند و در نور شمع به سوگواری می‌پردازند و با شله زرد و آش رشته از سایر عزداران پذیرایی می‌کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان یکی از آئین های مردم سیستان را در ظهر عاشورا «خیمه سوزان» دانست و گفت: در این آیین تعزیه حادثه عاشورا به یاد مظلومیت و غربت سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) و ۷۲ یار باوفایش به اجرا در می‌آید و عزاداران در سوگ این حادثه عظیم اشک ماتم می‌ریزند.
وی یکی از مهمترین بخش‌های این آیین را «تابوت‌گردانی» عنوان و تصریح کرد: تابوت گردانی در نقاط مختلف کشور در اشکال و صورت‌های گوناگونی دیده می‌شود، به گونه‌ای که می‌توان گفت بر اثر اشاعه فرهنگی، این آیین گسترش یافته و متناسب با محیط، شکل و نام خاصی به خود گرفته است، این رسم به عنوان یکی از مواریث فرهنگی طی دوران متمادی به تدریج شکل گرفته و به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
جلالزایی اظهار کرد: سقاخوانی (یعنی در یک دست مشک آب و با دست دیگر کاسه ای در دست دارند به یاد تشنه لبان کربلا، عزاداران را سیراب کردن) و علم و علامت‌گردانی را از دیگر رسوم مردمان این خطه دانست.
این مقام مسوول تصریح کرد: اکثر اهل سنت در روزهای تاسوعا و عاشورا اقدام به گرفتن روزه می کنند، علاوه بر آن کمک به فقرا، پخت غذاهای محلی از قبیل حلوا، خورشت و برنج و همچنین پخش شیر و خرما میان خانواده‌های کم درآمد از دیگر آیین‌های روزهای تاسوعا و عاشورا در نقاط مختلف بلوچستان است.
وی تاکید کرد: یکی از رسومی که از گذشته‌های بسیار دور در شهرستان دلگان رواج داشته تحت عنوان «خرج امام» است، بدین نحو که مردم این منطقه در شب‌های دهه اول محرم با دورهم نشینی به عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) می‌پرداختند؛ به این صورت که بانی مجلس که عموما از افراد ریش‌سفید و یا معتمد روستا است مردم را قبل از نماز مغرب و عشا جهت عزاداری حضرت امام حسین (ع)به منزل خود دعوت می‌کرد و علاوه‌بر خرج دادن و پخش نذورات، مراسم روضه‌خوانی و نوحه‌خوانی با حضور اهل سنت و تشیع برگزار می کرد.
جلالزایی با بیان اینکه دعوت به تأمل و وحدت، یکی از حرکات جالب در میان مردم بلوچستان و اهل تسنن است، ادامه داد: در این ایام مولوی‌ها و ملایان مساجد مردم را دعوت به تامل وحدت می‌کنند و با دیدن یکدیگر، این ایام را به هم تسلیت می‌گویند، افزون بر آن یکی از آیین‌های خاص مناطق شیعه‌نشین در بلوچستان که طی سال‌های اخیر رواج یافته اجرای آیینی موسوم به «مقتل‌خوانی» بعد از نماز ظهر عاشوراست.
جلالزایی بیان کرد: از دیگر رسوم مردم این خطه این است که عزاداری در روزهای ابتدایی ماه داخل حسینیه‌ها و مساجد محل انجام می‌شود اما از روزهای چهارم به بعد حسینیه‌ها و تکایا برای اعلام تسلیت به سایر هیئت‌ها در صفوف منظم به خیابان‌ها آمده و به سایر مساجد رفته و در مراسمات عزاداری آن‌ها شرکت می‌کنند.
تاسوعای حسینی نماد ولایتمداری و وفاداری قمربنی هاشم به امام حسین(ع)
یک کارشناس مذهبی در زاهدان با بیان اینکه تاسوعا نماد بارز مکتب تشیع است، گفت: قیام کربلا درس غیرت، شجاعت و ایثار است.
حجت‌الاسلام میثم درانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: تاسوعا نماد دینداری، ولایتمداری و بصیرت است، حضرت ابوالفضل(ع) یکی از یاران با وفایش امام حسین علیه السلام در راه ولایت بود که همیشه در رکاب ایشان قرار داشت.
وی با بیان اینکه حضرت ابوالفضل(ع) نماد ولایتمداری واقعی است، افزود: وفاداری و جانفشانی ایشان در صحنه کربلا به گونه‌ای بود که یک روز به نام ایشان اختصاص یافت، قمر بنی هاشم نشان داد شهید شدن در راه خدا زندگی سعادتمند و الهی را رقم می‌زند.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه رابطه حضرت حسین(ع) و عباس (ع) الگوی همگان است، تاکید کرد: برای مقابله با جنگ روانی دشمن و برای استحکام و تقویت ارتباط بین امت و ملت باید از این سیره و منش الگو گرفت.
وی با بیان اینکه حضرت ابوالفضل(ع) ارزش و جایگاه ویژه‌ای برای امام حسین علیه السلام قائل بود و همواره ایشان را مولا صدا می‌کردند، تصریح کرد: قمربنی‌هاشم در تمامی لحظات در کنار امام حسین علیه السلام بود.
درانی با بیان اینکه حضرت عباس نماد فداکاری و انسانیت است، گفت: هنگامی که قمربنی‌هاشم برای آوردن آب به سمت فرات رفت به یاد تشنگی امام حسین (ع) و اهل بیت کربلا از آب استفاده نکرد و این اوج انسانیت حضرت عباس (ع) است.
وی خاطرنشان کرد: بصیرت حضرت عباس (ع) برای همه مایه درس و الگو است.