تاریخ انتشار: ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۲۱

تهران- ایرنا- روزنامه واشنگتن تایمز در گزارشی از وضعیت کشور آفریقایی نیجر بعد از سقوط دولت قانونی و منتخب مردم، به موضوع سیاست آمریکا درقبال این کشور پرداخته و روایتی از نگرانی‌های واشنگتن درمورد از دست دادن فرصت حضور و همچنین افزایش حضور رقبای این کشور در قاره آفریقا مطرح کرده است.

به گزارش ایرنا، این روزنامه آمریکایی نوشت: بی‌نظمی و ناآرامی های سیاسی در نیجر درهای فرصت را به روی رقبای آمریکا باز کرده و می‌تواند حضور این کشور در سراسر آفریقا را به خطر بیاندازد که برای دولت بایدن گزینه‌های مناسب و جایگزین کمی باقی می‌گذارد.

در این گزارش به قلم بن وولفگانگ آمده است:

اگرچه این کشور آفریقایی نقش بیشینه‌ای در بازی راهبردی قدرت بزرگ جهانی برای نفوذ و جذب متحد در این قاره ایفا کرده است و هرچند این کشور در مرکز آفریقا به خوبی شناخته شده نیست یا در بحث های سیاستی ایالات متحده چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما نقش بزرگی در بازی راهبردی قدرت‌های بزرگ برای نفوذ و جذب متحد در این قاره ایفا کرده است. به حاشیه راندن رئیس جمهور منتخب محمد بازوم یک عقبگرد برای ایالات متحده و دیگر منافع غرب در منطقه است.

براساس این گزارش، معترضان طرفدار ارتش روز یکشنبه و دوشنبه فریاد زنده باد روسیه و دیگر شعارهای در حمایت از این کشور در خیابان‌های پایتخت نیجر سر دادند که این مساله تاکید بر افزایش نفوذ رقبای آمریکا در این قاره را دارد. یوگنی پریگوژین رئیس گروه واگنر بر اساس گزارش‌ها از نظامیانی که محمد بازوم را دستگیر کردند، تقدیر کرده و حتی پیشنهاد کمک به آنها برای بازگرداندن نظم در این کشور را ارائه داده است.

در آخرین نمونه از اختلاف نظر بین پریگوژین و حاکمیت روسیه، کاخ کرملین خواستار آزادی بازوم که تحت بازداشت خانگی است، شد. مشخص نیست که گروه واگنر نقشی در این اقدام نظامیان نیجر ایفا کرده یا خیر.

تحلیلگران گفتند که جدا از دخالت روسیه، تعجبی ندارد که نیجر از دموکراسی دور شود و به سمت یک دیکتاتوری نظامی بالقوه حرکت کند. متخصصان اظهار داشتند که آمریکا پایگاه‌های پهپادی و بیش از هزار پرسنل نظامی در این کشور دارد اما فقدان تعامل معنادار و عمیق، منجر به وخیم‌تر شدن شرایط شده است. آنها هشدار دادند که نیجر ممکن است آخرین دومینو سقوط در منطقه‌ای باشد که رقبای آمریکا به نظر دست بالا را در آنجا دارند.

مایکل روبین مقام سابق وزارت دفاع آمریکا و عضو ارشد «موسسه امریکن انترپرایز» در تحلیل اخیر خود نوشت: این ایده که پرچم‌های روسیه در خیابان‌های شهرهای غبارآلود آفریقا ظاهر می‌شوند، ساده‌لوحانه است. در عوض، به نظر می رسد که ایالات متحده یک بار دیگر سردرگم شده است.

وی معتقد است: آمریکا صدها میلیارد دلار برای دیپلماسی، دفاع و اطلاعات هزینه کرد و هنوز در دولت‌ها به جای اجرای یک راهبرد فعال در سراسر کشورها، مناطق و قاره‌ها، پس از وقوع یک حادثه واکنش نشان می‌دهد. هیچ بهانه‌ای وجود ندارد. حضور نظامی روسیه در منطقه ساحل پیامد کمتری در مقایسه با حضور شوروی در سراسر شرق اروپا در بحبوحه جنگ جهانی دوم، برای دهه‌های آینده نخواهد داشت.

تا همین اواخر، نیجر یکی از دموکراسی‌های کارآمد در منطقه بود. نیجری‌ها پس از دهه‌ها حاکمیت نظامی و کودتاهای مختلف، اولین انتقال قدرت صلح آمیز را از محمدو ایسوفو به محمد بازوم در آوریل ۲۰۲۱ دادند.

در واشنگتن دولت بایدن همچنان امیدوار است. متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه بار دیگر به وضعیت فعلی در نیجر با عنوان "کودتا" یاد نکرد، هرچند ارتش نیجر به نظر به زور یک رئیس جمهوری منتخب مردم را دستگیر کرده است. چنین تعریفی مجموعه‌ای از اقدام‌های اجباری را به همراه دارد که می‌تواند واشنگتن را بدون توانایی برای تاثیرگذاری در این وقایع باقی بگذارد.

میلر به خبرنگاران گفت: با توجه به هر تصمیمی، می‌توانم بگویم ما هنوز تصمیمی نگرفته‌ایم زیرا هنوز یک وضعیت سیال و روان وجود دارد. ما در حال نظاره و رصد شرایط و در تلاش برای جلوگیری از برکناری بازوم از ریاست جمهوری هستیم.

وی همچنین تاکید کرد که صدها میلیون دلار کمک مالی آمریکا به نیجر می‌تواند در صورت بازنگرداندن دولت منتخب به قدرت، قطع شود.

عبدالرحمن تیانی که مغز متفکر نظامیان است و بازوم را در مجموعه ریاست جمهوری بازداشت کرده، هیچ نشانه‌ای از رها کردن قدرت ندارد و می‌تواند هفتمین کودتای نظامی در کشورهای آفریقای زیرصحرا در سه سال گذشته را رقم بزند.

تیانی ۵۹ ساله که واحد گارد پرسنل نظامی رئیس جمهوری نیجر را فرماندهی می‌کرد، از توجیه‌های بسیاری استفاده می‌کند که رهبران نظامی در کشورهای هسایه بورکینافاسو و مالی از آن بهره بردند. به ویژه رهبران نظامی گفتند دولت‌های غیرنظامی صلاحیت مبارزه با گروه‌های جهادی حاضر در منطقه را ندارند.

وی هفته گذشته اعلام کرد: ما نمی‌توانیم با رویکردهایی که تاکنون پیشنهاد شده، ادامه دهیم درحالیکه این مساله خطر محو غیرقابل اجتناب و تدریجی کشور ما را همراه دارد.

چند روز آینده برای سرنوشت سیاسی نیجر و تصویر امنیتی گسترده در منطقه مهم خواهد بود. جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا یا اکوواس اوایل هفته خواستند که دولت منتخب فورا به قدرت بازگردد. این بلوک اقتصادی اعلام کرد: در صورتیکه درخواست‌ها در عرض یک هفته برآورده نشود، تمام اقدام‌های لازم برای بازگرداندن نظم قانون اساسی در جمهوری نیجر انجام خواهد شد. چنین اقدام‌هایی ممکن است شامل استفاده از زور باشد.

آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه از بیانیه اکوواس تقدیر کرد و گفت که آمریکا با متحدان آفریقایی در اقدام‌های بعدی همکاری خواهد کرد. مشخص نیست که آمریکا از حمله نظامی مستقیم اکوواس حمایت خواهد کرد یا خیر. در هر صورت پیامدها برای آمریکا می‌تواند مهم باشد.

نیجر به عنوان یک کشور محصور در خشکی و دارای فقیرترین جمعیت در جهان، بعید است برای مبارزه آمریکا با گروه‌های جهادی در این قاره به ویژه منطقه شمال ساحل آفریقا کم اهمیت باشد.

نقش نیجر در اقدام‌های ضد تروریستی در اکتبر ۲۰۱۷ به چشم همگان آمد زمانیکه ۴ تن از نیروهای ویژه آمریکا (گرین برت) و ۴ سرباز نیجری در حمله یک گروه افراطی کشته شدند. نیروهای آمریکایی همراه با همتایای نیجری خود برای خنثی سازی یک گروه واببسته به داعش اعزام شدند.

این نیروها با ناتوانی از مکان یابی هدف، در حال بازگشت به پایگاه‌های خود بودند که در نزدیکی روستای "تونگو تونگو" مورد حمله قرار گرفتند. این حادثه خشم کنگره را به همراه داشت. برخی از قانونگذاران برجسته اعلام کردند که آنها حتی از حضور نیروهای آمریکایی در نیجر خبر نداشتند.

از آن زمان، اهمیت این کشور آفریقایی برای مجموعه عملیات نظامی آمریکا افزایش پیدا کرد. نیجر میزبان دو پایگاه پهپادی مهم آمریکا و دست کم هزار پرسنل نظامی آمریکایی و گروه‌های نظامی از فرانسه، ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی است.

منطقه ساحل آفریقا که شامل بخش‌هایی از جنوب نیجر می‌شود تبدیل به یکی از بسترهای مناسب برای داعش، القاعده، «جماعت نصرت الاسلام و المسلمین» و سایر گروه‌های افراطی شده است.

تحلیلگران هشدار داده اند که یک کودتای نظامی تمام عیار در نیجر مانند موارد دیگر در کشورهای منطقه ساحل در سال‌های اخیر می‌تواند حتی افراط گرایی را افزایش دهد.

منبع: Washington Times