به گزارش ایرنا، این روزها مصادف با هفتاد و هشتمین سالروز حمله اتمی مرگبار آمریکا به هیروشیما و ناکازاکی است. آمریکا وجود ادعاهایی که پیرامون امنیت جهان مطرح می کند و در تقلا برای تحریم دسترستی دیگران به تسلیحات متعارف و تجهیزات دفاعی است، در کنار اسرائیل به عنوان تنها صاحب سلاح اتمی در خاورمیانه و با در اختیار داشتن بزرگترین زرادخانههای سلاح هستهای در جهان و مخفی کردن چهره جنایتکار خود پشت نقاب حقوق بشر، خود بزرگترین تهدید برای امنیت بینالمللی محسوب میشود.
در صبح روز ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ میلادی در بیابان آلَموگوردو (ایالات متحده آمریکا)، نوری خیره کننده به ناگاه خورشید را از نظرها پنهان کرد و سپس به آرامی چون ابری از دود و خاکستر به سوی آسمان زبانه کشید و در مقابل دیدگان کارشناسان علمی و نظامی که آنسوی تر نظاره گر این منظره بودند، برای اولین بار «قارچ اتمی» مشهور پدیدار گشت. اتم، قدرت مهیب خویش را آشکار ساخت اما باید منتظر ۶ و ۹ اوت سال ۱۹۴۵ میلادی بود تا سراسر جهان متوجه خطر اتم گردد: هیروشیما و ناکازاکی در ژاپن در کسری از ثانیه ویران گشت و ۲۲۰ هزار قربانی برجای ماند!
این جنایت که تا به امروز، تنها مورد استفاده از سلاح هستهای در جامعه بشری و هولناکترین جنایت در کشتار دسته جمعی انسان ها بوده است؛ با گذشت سه ربع قرن همچنان بر پیشانی سیاه آمریکا مانده است و داغ آن هرگز از بین نمی رود و جای پرونده این جنایت اتمی آمریکا روی میز محاکم و مجامع بین المللی مدعی ایجاد صلح و امنیت در جهان برای رسیدگی و مجازات عاملان خالی است.
حال در هفتاد و پنجمین سالگرد این فاجعه و با وجود تاکید بسیاری از کشورهای جهان برای شگل گیری جهان عاری از سلاح های هسته ای، باید پرسید چه اقدام عملی مثبتی برای منع تولید و گسترش سلاحهای هستهای در جهت جلوگیری از تکرار چنین فجایعی انجام شده، جز اینکه آمریکا به عنوان عامل جنایت بمباران و فاجعه تاریخی هیروشیما و ناکازاکی و متحدانش از جمله رژیم صهیونیستی، از هیچ تلاشی برای ایجاد ناامنی و بی ثباتی در جهان از جمله ممانعت در شکل گیری «جهانِ عاری از سلاح های هسته ای» دریغ نکرده و حاضر به نابودی زرادخانه های خود نیستند!؟
جنایتکار و عامل این بمباران های فجیع تاریخی، دولتی است که به جای پاسخگویی، مدعی یکهتازِ مقابله با سلاحهای کشتار جمعی است! آمریکا اولین و تنها کشوری که در حملات خود به هیروشیما و ناکازاکی از سلاحهای هستهای استفاده کرد و بزرگترین زرادخانههای سلاح هستهای را در خود جای داده، با خروج تدریجی از معاهدات و نهادهای بینالمللی، و همچنین متحد آن در منطقه یعنی رژیم غاصب صهیونیستی که به پرچمداران نقض حقوق بین الملل و ذبح حقوق بشر شهرت یافته اند و جهان را به صحنه بی ثباتتری تبدیل کرده اند که در آن، دیگر هیچ محدودیتی برای استقرار و کاربرد سلاحهای اتمی نخواهند داشت؛ این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران همواره در صدد ایجاد منطقه خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای بوده و در کنفرانس های بین المللی در این زمینه حضور فعالی داشته است.
ممنوعیت کاربرد سلاح های هسته ای در پرتو حقوق بین الملل
به دنبال حوادث جنگ جهانی دوم و استفاده از سلاح های اتمی در این جنگ، دنیای وحشت زده از این سلاح های مهیب، آژانس بین المللی انرژی اتمی را تاسیس کرد. این سازمان با توجه به حوادثی که استفاده های غیر صلح آمیز انرژی اتمی ممکن است برای مردم جهان به بار آورد، بایستی در راستای نظارت هر چه تمام تر بر استفاده های صلح آمیز عمل نماید و دولت های عضو می بایست به تصمیمات آن جامه عمل بپوشانند. این موضوع در قواعد و مقررات اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز منعکس شده است به گونه ای که در ماده ۲ اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده است: آژانس می کوشد تا به استفاده از انرژی اتمی برای تقویت صلح، سلامت و پیشرفت بشر در سراسر جهان تسریع بخشد و تا حد امکان تضمین خواهد نمود که کمک هایش به دولت ها، یا کمک هایی که به درخواست وی، تحت نظارت یا کنترل آژانس به دولت ها صورت می گیرد، استفاده های نظامی نداشته باشند.
همچنین پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای(ان. پی. تی) در سال ۱۹۶۷ میلادی نخست به صورت محدود و سپس به صورت گسترده میان کشورها امضا و تصویب شد که کشورها را هر چند به صورت تبعیض آمیز اما از تولید سلاح های هسته ای منع کرده است. رژیم صهیونیستی به رغم دارا بودن بیش از ۲۰۰ سلاح هستهای در انواع مختلفی همچون بمبهای خوشهای، سلاحهای هستهای تاکتیکی، قابلیتهای حملات الکترومغناطیس هسته ای، سلاح های پرتویی پیشرفته و مینهای زمینی هستهای، تاکنون به این پیمان نپیوسته است. افزون بر آن، رژیم صهیونیستی که گستاخانه کشورهای منطقه را به نابودی با سلاح اتمی تهدید میکند، به رغم دارا بودن سلاحهای شیمیایی و یک برنامه جنگ بیولوژیکی اعلام نشده، عضو سازمان منع استفاده از سلاح شیمیایی و بیولوژیکی نیست.
کنوانسیونهای ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ راجع به قوانین و عرف های جنگ زمینی مبنی بر محدود نبودن حق متخاصمین در به کارگیری از وسایل ضربه زدن به دشمن که به نحوی از انحا در بند ۱ ماده ۳۵ پروتکل اول ۱۹۷۷ الحاقی به کنوانسیون ژنو نیز منعکس شده است؛ شرط مارتنس (Martens Clause)؛ نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری راجع به مشروعیت تهدید یا کاربرد سلاح های هسته ای مورخ ۱۹۹۶ میلادی که بیان داشت: «نمی توان نتیجه گرفت که اصول و مقررات حاکم بر حقوق بین الملل بشردوستانه که در زمان مخاصمات مسلحانه به کار می روند در مورد سلاح های هسته ای کاربرد نداشته باشند...»؛ مقررات مندرج در اعلامیه کنفرانس ۱۸۷۴ بروکسل، همچنین ماده ۲۳ کنوانسیون ۱۹۰۷ لاهه و بند ۲ ماده ۳۵ پروتکل اول ۱۹۷۷ مبنی بر ممنوعیت استفاده از سلاح و تجهیزاتی که ماهیتاً موجب درد و رنج زاید میشود؛ قاعده عرفی و معاهده ای اصل تفکیک میان نظامیان و غیرنظامیان و هدف صلح و امنیت مندرج در منشور سازمان ملل متحد را می توان مهمترین قواعد و مقررات عام این حوزه دانست.
مجمع عمومی ملل متحد تا کنون ضمن صدور قطعنامه های متعددی به موضوع سلاح های هسته ای واکنش نشان داده است. برای مثال یکی از مهم ترین قطعنامه هایی که در این زمینه صادر شده است، قطعنامه شماره ۱۶۵۳ مورخ ۲۴ نوامبر ۱۹۶۱ است. در این قطعنامه با اشاره به مسئولیت مجمع عمومی در ارتباط با خلع سلاح و با تاکید بر قواعد عام راجع به ممنوعیت به کارگیری سلاح های کشتار جمعی، استفاده از سلاح هستهای را بر خلاف روح و متن و اهداف ملل متحد و ناقض منشور توصیف کرده است. همچنین ضمن صدور قطعنامه های تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۷۸؛ تاریخ ۱۱ دسامبر ۱۹۷۹؛ تاریخ ۱۲ دسامبر ۱۹۸۰ و نیز تاریخ ۹ دسامبر ۱۹۸۱، مجدداً تاکید شده است که کاربرد سلاح های هستهای ناقض منشور ملل متحد بوده و از موجبات ارتکاب جنایت علیه بشریت محسوب می شود.
معاهده منع جزئی آزمایشهای هسته ای معروف به PTBT مورخ ۱۹۶۳ میلادی که بر اساس آن کشورهای عضو متعهد شدند در راستای اهداف ملل متحد و دستیابی به توافق برای پایان دادن به رقابت تسلیحاتی، از هر گونه آزمایش انفجاری سلاح هستهای در جو و ماورای جو و زیر آب (در دریا) خودداری کنند، و همچنین معاهده منع جامع آزمایش های هستهای معروف به CTBT از جمله معاهدات خاصی است که راجع به ممنوعیت کاربرد این سلاح ها وجود دارد.
آمریکا و رژیم صهیونیستی بزرگترین مانع خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای
موضوع خاورمیانه عاری از سلاح اتمی برای نخستین بار از سوی ایران مطرح شد. خاورمیانه یکی از مناطق حساس جهان است که با دخالت غرب و وقوع درگیری های مختلفی چون جنگ های شش روزه؛ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران؛ اشغال کویت از سوی عراق؛ جنگ آمریکا و متحدانش علیه عراق؛ جنگ عربستان علیه یمن؛ درگیری های گروه های تروریستی مختلفی چون داعش و ... نیازمند اعلام آن به عنوان منطقه عاری از سلاح های هسته ای است.
به رغم اعلام مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه و پیگیری های مکرر مقامات و نمایندگان کشور در مجامع بین المللی از جمله کنفرانس های سازمان ملل متحد تحت عنوان «ایجاد یک منطقه عاری از سلاحهای کشتار جمعی در خاورمیانه»، و به رغم فتوای مقام معظم رهبری که تاکید کردند: «به اعتقاد ما افزون بر سلاح هسته ای، دیگر انواع سلاح های کشتار جمعی، نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی نیز تهدیدی جدی علیه بشریت تلقی میشوند. ملت ایران که خود قربانی کاربرد سلاح شیمیایی است، بیش از دیگر ملت ها خطر تولید و انباشت این گونه سلاح ها را حس میکند و آماده است همه امکانات خود را در مسیر مقابله با آن قرار دهد. ما کاربرد این سلاح ها را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه همگان می دانیم». متاسفانه کارشکنی و اخلال آمریکا و رژیم صهیونیستی که بزرگترین زرادخانه های سلاح های کشتار جمعی از جمله تسلیحات هستهای در جهان را در اختیار دارند، و همچنین تلاش مستمر برای لغو کنفرانس های مشابه در سال های مختلف، مهمترین مانع بر سر راه تحقق چنین امری بوده است. در واقع اعمـال نفـوذ ایـالات متحـده آمریکـا و برخـی از کشـور های اروپـایی طرفـدار رژیم صهیونیستی را باید مـانع اصلی تحقـق ایـن هـدف در منطقـه توصیف کرد.
روشن است تشکیل منطقه بدون سلاح های کشتار جمعی در خاورمیانه ایجاب میکند که رژیم صهیونیستی به کلیه اسناد مربوط به حقوق بین الملل مرتبط بپیوندد. مهمتر از همه، این رژیم باید بدون پیش شرط به ان پی تی هم بپیوندد و تمام تاسیسات و فعالیتهای هستهای خود را تحت نظارت جامع آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دهد؛ اما آیا با جولان آمریکا و متحد آن در منطقه یعنی رژیم کودک کش صهیونیستی به عنوان سردمداران نقض حقوق بشر و جنایات ضدبشری در یمن، سوریه، عراق... و حامیان اصلی تروریسم در منطقه؛ چشم امید به خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای و دستیابی انسانها به جهانی امن را به سرابی خیالی تبدیل نخواهد کرد؟