به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، سید احمد فاضل زاده روز سه شنبه افزود: رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می شود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.
وی اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۳ شانگهای، هزار دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که دانشگاههای هاروارد و استنفورد و موسسه ام آی تی از آمریکا به ترتیب رتبه های اول تا سوم را از آن خود کرده اند.
وضعیت دانشگاههای ایران در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۳
رئیس مؤسسه مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام تصریح کرد: در این بین ۱۰ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است. تعداد دانشگاه های کشور در رتبه بندی شانگهای از ۱۱ دانشگاه در سال گذشته به ۱۰ دانشگاه رسیده است.
فاضل زاده ادامه داد: در رتبه بندی سال ۲۰۲۳ دانشگاه تهران توانست با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کند.
وی همچنین گفت: دانشگاه علوم پزشکی تهران در بازه رتبه ای ۶۰۰-۵۰۱ و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در بازه رتبه ای ۷۰۰-۶۰۱ به ترتیب رتبه دوم و سوم ایران را کسب کرده اند. رتبه سایر دانشگاه ها در جدول زیر قابل مشاهده است.
وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگ های
رئیس ISC ادامه داد: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۳، تعداد ۱۱ کشور اسلامی حضور دارند. عربستان، جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، مصر و پاکستان به ترتیب با ۱۲، ۱۰، ۸، ۷ و ۶ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را داشته اند. تعداد دانشگاه های بقیه کشورهای اسلامی در نمودار زیر قابل مشاهده است.
فاضل زاده خاطرنشان کرد: به لحاظ بهترین رتبه، کشور عربستان سعودی با رتبه ای ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول، مصر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰ در رتبه دوم و جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مالزی با رتبه ۵۰۰-۴۰۱ به صورت مشترک در رتبه سوم قرار گرفتند.
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
رئیس مؤسسه مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: در رتبه بندی شانگهای، دانشگاه هایی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می گیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان مدال فیلدز، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاه هایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل می شوند. در مجموع بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه در واقع رتبه بندی شده‌اند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر منتشر شده است.
فاضل زاده ادامه داد: شانگهای یکی از نظام های معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیات علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی می شوند. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا مدال فیلدز، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
وی افزود: منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایتهای جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می شود.