به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، حل معضلات و مشکلات پیش‌روی کشاورزی، یکی از عواملی است که می‌تواند به تولید با کیفیت محصولات کشاورزی و صادرات آنها بینجامد و در نهایت برای کشور چرخه ارزآوری مناسبی ایجاد کند.
شناسایی و گوناگونی ژنتیکی عامل شانکر فوموپسیسی انجیر و ارزیابی حساسیت ارقام انجیر ایرانی به آن عنوان طرحی است که زینب بلبلی در قالب رساله دکتری با راهنمایی رضا مستوفی زاده قلمفرسا انجام داده است .
براساس گزارش بنیاد ملی علم ایران، این محقق ایرانی دوره دکتری تخصصی بیماری شناسی گیاهی- قارچ شناسی و کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی – بیماری‌شناسی گیاهی را در دانشگاه شیراز و دوره کارشناسی مهندسی کشاورزی - گیاه پزشکی – آسیب‌شناسی گیاهی را در دانشگاه رازی کرمانشاه گذرانده است.
وی درباره اهمیت اجرای این طرح گفت: انجیر از خانواده توت‌ها است و ایران پس از ترکیه و افغانستان سومین کشور تولیدکننده و صادرکننده این محصول در جهان است. پس از ایران، کشورهای هلند، اتریش، آمریکا، اسپانیا، یونان، آلمان، ایتالیا و فرانسه در رتبه های بعدی تولید این میوه قرار دارند.
این پژوهشگر تصریح کرد: در ایران، مهم ترین استان‌های تولیدکننده انجیر خشک در کشور به ترتیب استان‌های فارس، مرکزی، سمنان، کرمانشاه، اصفهان و یزد هستند که استان فارس با بیش از ۴۷ هزار هکتار و تولید بیش از ۳۶ هزار تن از این محصول، مقام اول را در سطح زیر کشت و تولید انجیر در ایران را به خود اختصاص داده است و ۹۵ درصد انجیر خشک کشور در این استان تولید می‌شود.
بلبلی درباره شکل‌گیری ایده این طرح یادآور شد: ایده انجام این طرح در بازدید از باغ های انجیر استان فارس به ذهنم رسید و با توجه به اینکه استان فارس در تولید انجیر خشک رتبه اول را در کشور دارا است، اهمیت اقتصادی بالایی دارد که بتوان میزان خسارات و آفات را در تولید این محصول کم کرد.
وی ادامه داد: با مرکز تحقیقات و بخش گیاه‌پزشکی دانشگاه شیراز برای این تحقیق همکاری کردم چرا که شناسایی، تولید و به کارگیری ژنوتیپ‌های مقاوم به بیمارگرهای گیاهی کم‌هزینه‌ترین، ساده‌ترین، مطمئن‌ترین و یکی از مؤثرترین راهبردهای مدیریتی غیرشیمیایی در مهار بیماری‌های گیاهی محسوب می‌شود.
این محقق تصریح کرد: با توجه به اینکه درآمد ارزی ایران از محل صادرات انجیر، رقمی نزدیک به ۲۸ میلیون دلار برآورد شده است، این محصول ارزآوری قابل‌توجهی را برای کشور به همراه داشته است. در سال‌های اخیر بزرگ ترین مجموعه انواع انجیر در شهرستان استهبان و همچنین سایر باغات استان فارس به دلیل زوال گسترده در اثر بیماری شانکر فوموپسیسی، در معرض خطر نابودی قرار گرفتند. بنابراین یافتن انواع انجیری که علاوه بر مقاومت به تنش‌های غیرزیستی مانند خشکی و شوری دارای سطح بالایی از مقاومت باشد، یک راهکار مناسب است.
بلبلی خاطرنشان کرد: به همین دلیل، من در این تحقیق به دنبال شناسایی مشکلات در تولید انجیر بودم که توانستم دو بیمارگر قارچی و دو پاتوژن را شناسایی کنم. البته پاتوژن‌ها پیش از این نیز در سطح جهان توصیف شده بودند اما شناسایی بیمارگر برای اولین بار در این تحقیق گزارش شده است.
وی درباره چالش‌های موجود در انجام این طرح هم گفت: این طرح یکی از طرح‌های مهم در حوزه کشاورزی است که ظرفیت بالایی برای ادامه تحقیقات دارد. لذا سه پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یک پسادکتری هم در راستای ادامه همین تحقیقات تعریف شده است اما مشکلات مالی و بودجه در مسیر این تحقیقات هنوز هم وجود دارد که مانع از اجرای گسترده این دست پژوهش‌ها می‌شود.