به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی سه شنبه شب در افتتاحیه بیست و چهارمین کنگره و جشنواره بین‌المللی خود، میزبان دانشمندان پیشکسوت و جوان در حوزه فعالیت های پژوهشگاه رویان بود.
در این مراسم که با حضور، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور، رییس جهاد دانشگاهی، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت برگزار شد از راستای تقدیر از دانشمندان پیشکسوت و بنام ایرانی در حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه رویان یعنی پزشکی تولیدمثل، بیوتکنولوژی و سلول‌های بنیادی، کمیته علمی جشنواره از اساتید بزرگ و برجسته در حوزه پزشکی تولیدمثل از پروفسور عباس افلاطونیان که اولین مرکز درمان ناباروری را در کشور افتتاح کرده است، در حوزه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی از پروفسور سید علی ملک حسینی بنیانگذار و پدر پیوند کبد ایران و از پروفسور فریدون مهبودی در زمینه زیست‌فناوری دارویی تجلیل شد.
همه آموزش را باید در وزارت علوم تجمیع کنیم
ملک حسینی پدر پیوند کبد ایران در سخنانی در این کنگره گفت: شما باید به سراغ مخزن‌الاسرار هستی یعنی قرآن بروید و ببینید در قرآن نطفه چه تعریف‌شده است. اگر سه آیه در مورد نطفه را در کنار آیات دیگر قرار دهید می‌فهمید که هزار و ۴۰۰ سال پیش قرآن چگونه خلقت را تعریف کرده و بعد ببینید افلاطون و ارسطو چه گفته‌اند؟ دانشمندان آن دوران به خلق‌الساعه بودن خلقت و مسطح بودن زمین و ... معتقد بودند.
وی ادامه داد: قرآن دو قسمت دارد یک قسمت آیات تکوینی است که اگر می‌خواهید عظمت خدا را بشناسید باید این آیات را بخوانید؛ ما خیلی غافل بوده‌ایم. آیات ۱۲ تا ۱۴ سوره مومنون را بخوانید. قرآن می‌فرماید انسان را از «طین» خلق کردیم؛ (وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِینٍ). اکنون بروید نظر قوی‌ترین بیولوژیست‌ها را نگاه کنید، آن‌ها معتقدند اولین ماده موجودات از گِل رس بوده است.
این استاد برتر کشور ادامه داد: سلول انسان ۱۵ تا ۳۰ میکرون قطر دارد و قطر هسته هشت میکرون است. این هسته زنجیره دی ان ای را دارد که از ۶ میلیون تا ۶ میلیون و ۴۰۰ قطعه تشکیل شده است. قرآن مهجور است بروید و بخوانید و در آن تدبر کنید. قرآن می‌فرماید من این چکیده را که از خاک گرفته‌شده، در قرار مکین که امروزه ivf است قرار دادم و جنین‌شناسی را قدم‌به‌قدم تشریح می‌کند. قرآن سرخط‌ها و اصول آفرینش را گفته است و خداوند تمثیل و شبیه‌سازی کرده تا ما بفهمیم.
وی با تشریح دیگر آیات قرآن در خصوص دمیدن روح به جسم نیز بیان کرد: نطفه اولیه سلول مادر است که ما همه از نسل آن هستیم. ما خیلی خرافات بافته‌ایم. آیه اول سوره نسا را بخوانید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا؛ ای مردم پروا از خداوندی کنید که شما را از نفس واحدی خلق کرد و جفت او را از او خلق کرد. این «منها» همان نطفه اولیه است. شما شگفتی خداوند را ببینید؛ دی ان ای بالاخره بعد از سال‌ها کشف شد در حالی که در قرآن آمده بود.
ملک حسینی با تأکید بر اینکه قرآن همیشه با من است چون خیلی چیز عظیمی است، گفت: بروید آیات قرآن را بخوانید تا ببینید انسان چطور خلق شده است. در سوره الطارق می‌فرماید: تو چه میدانی که این چیست و نگاه کنید که انسان از چه خلق شده است؟ «یَخْرُجُ مِنْ بَیْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ؛ [که] از صلب مرد و میان استخوان‌های سینه زن بیرون می‌آید». صلب و ترائب کجاست؟ دانشمندان اکنون فهمیده‌اند یک قسمت پشت و یک نقطه شرم‌گاهی است که از آن کودک به وجود می‌آید. اشاره‌های زیادی در قرآن وجود دارد و هر چه که کشف می‌شود باز هم قرآن جلوتر است. ما در علوم پایه عقب هستیم اگر جهش نکنیم به غرب نمی‌رسیم.
وی با بیان اینکه هیچ جای دنیا دو وزارتخانه (وزارت علوم و وزارت بهداشت) موازی نداریم، ادامه داد: همه آموزش را باید در وزارت علوم تجمیع کنیم و به هر دانشگاهی چند بیمارستان بدهیم. با این بودجه موازی که صرف شده می‌توانستیم هر چیزی بسازیم و این قدر هم فقر نداشته باشیم.
ملک‌حسینی جراح و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز است که نخستین پیوند کبد در ایران از فرد زنده به زنده را انجام داد و به‌عنوان پدر پیوند کبد در ایران شناخته می‌شود.
وی انجام دهنده نخستین پیوند کبد در ایران، نخستین پیوند کبد از فرد زنده به فرد زنده در ایران و نخستین پیوند از یک کبد به دو نفر و همچنین بنیانگذار بخش پیوند اعضا بیمارستان نمازی شیراز و بیمارستان پیوند اعضا ابوعلی سینا است. ملک حسینی سپتامبر ۲۰۲۰ جایزه انجمن جهانی پیوند اعضا را به دلیل تأثیر شگرف در پیشرفت دانش پیوند دریافت کرد. وی همچنین از چهره‌های ماندگار و یکی از برگزیدگان دومین دوره جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۳۹۱ است.
تجربه‌های زیستی برای راه‌اندازی اولین مرکز درمان ناباروری
افلاطونیان که اولین مرکز درمان ناباروری را در کشور افتتاح کرده و در این مراسم به‌عنوان پیشکسوت این حوزه از علم مورد تجلیل قرار گرفت، خاطرات و مشکلات اولین قدم‌های تأسیس مرکز ناباروری در ایران را تشریح کرد.
افلاطونیان متخصص زنان و زایمان و مؤسس یکی از بزرگ‌ترین مراکز ناباروری کشور و پایه‌گذار بیمارستان افلاطونیان بم است. وی در سال ۱۳۶۲ زایشگاه مهدیه را راه‌اندازی و سپس بیمارستان افلاطونیان بم را پایه‌گذاری کرد که در خدمت بیماران شهرستان بم بوده و به خصوص در زلزله دی‌ماه سال ۱۳۸۲ بم نقش حیاتی در خدمت‌رسانی به مردم مصیبت‌دیده بم ایفا کرد.
افلاطونیان در سال ۱۳۶۲ با سمت هیات‌علمی در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مشغول و درجه علمی فلوشیپ نازایی را در سال ۱۳۷۱ از دانشگاه علوم پزشکی یزد دریافت کرد. از افتخارات استاد برجسته می‌توان ریاست بیمارستان افشار یزد از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۹، پژوهشگر نمونه جشنواره تحقیقاتی رازی با طرح “بررسی میزان موفقیت لقاح خارج از رحمی در زوج‌های نابارور” و راه‌اندازی اولین مرکز IVF ایران در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در سال ۱۳۶۸ بیان کرد.
مشکلات پژوهشگران و پژوهش در ایران
مهبودی نیز مشکلات پژوهشگران و پژوهش در ایران را تشریح و به پژوهشگران تأکید کرد: فقط باید به خودمان متکی باشیم و به هیچ وزیر و وکیلی امیدوار نباشیم و بعد از خداوند منتظر هیچ کس نباشیم.
مهبودی مدرک دکترای تخصصی خود را در رشته ایمونولوژی از دانشگاه نیوجرسی آمریکا در سال ۱۳۷۲ دریافت کرد. وی استاد مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی انیستیتو پاستور ایران، رییس شبکه بیوتکنولوژی پزشکی کشور، دبیر و عضو بورد بیوتکنولوژی و پزشکی مولکولی وزارت بهداشت طی سه دوره بوده است.
مهبودی عضو شبکه منطقه‌ای ژنتیک و بیوتکنولوژی، نویسنده سه کتاب در حوزه سیاستگذاری بیوتکنولوژی، موسس شرکت تحقیقاتی و تولیدی سیناژن و گروه دارویی سیناژن با بیش از ۴۰۰۰ نیروی انسانی شاغل است.
از اقدامات ارزنده این استاد برجسته می‌توان پایه‌گذاری بیش از ۳۰ شرکت بیوتکنولوژی در ایران، تأسیس اولین شتاب‌دهنده حوزه بیوتکنولوژی کشور با نام پرسیس ژن و همچنین تأسیس شتاب دهنده سلامت الکترونیک کارا (eHealth) را نام برد.
تقدیر و تجلیل از سه دانشمند جوان ایرانی
همچنین در این مراسم در زمینه دانشمندان جوان و مؤثر ایرانی نیز از امیر فتاحی (برنده ملّی گروه علوم تولیدمثل) از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سیداحسان اندرامی (برنده ملّی گروه زیست‌شناسی و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی) از دانشگاه علوم پزشکی مازندران و اسماعیل میرزایی (برنده ملّی گروه زیست‌فناوری) از دانشگاه علوم پزشکی شیراز تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور :
پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی است/ علم و فناوری از ارکان اصلی تمام سفرها و دیدارهای رئیس‌جمهور در خارج کشور
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در بیست و چهارمین کنگره و جشنواره بین‌المللی رویان از پژوهشگاه رویان به‌عنوان یک دانشگاه و الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی نام برد و تأکید کرد: انصافاً رویان در بسیاری از حوزه‌ها ازجمله بحث سلول‌های بنیادی جزو جریان سازان اصلی کشور بوده و این برای ما یک افتخار بزرگ است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در این کنگره با اشاره به اینکه رویان از نظر من یک پژوهشگاه و پژوهشکده نیست، رویان یک دانشگاه و الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی است گفت: افتخار دارم که در جمع فرهیختگان کشورم حضور دارم. افرادی که نه فقط افتخار کشور که افتخار جهان هستند بلکه خدمات آن‌ها در همه جهان تأثیرگذار بوده است. من برای ادای ادب به این اساتید در این مراسم حاضر هستم.
وی با اشاره به اینکه رویان از دستاوردهای بعد از انقلاب است که با رشادت و همت یک مرد خداباور و ایران باور در جهاد عزیز دانشگاهی تأسیس و پیگیری شد و توفیق پیدا کرد ادامه داد: انصافاً رویان در بسیاری از حوزه‌ها ازجمله بحث سلول‌های بنیادی جزو جریان سازان اصلی کشور بوده و این برای ما یک افتخار بزرگ است.
روح الله دهقانی فیروزآبادی بابیان اینکه رویان و سایر پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های خوب جهاددانشگاهی مثل ابن‌سینا و سرطان معتمد همه ظرفیت‌های این کشور هستند افزود: در این پژوهشکده‌ها افراد کم‌ادعا و کم‌توقع و پرکاری که خیلی کمتر ازآنچه کار می‌کنند دیده می‌شوند حضور دارند و وظیفه خودمان می‌دانیم هرجایی که ممکن بود به آن‌ها فضا دهیم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور برای رویان و همه شرکت‌کنندگان این کنگره آرزوی توفیق کرد و گفت: امیدوارم جریان پرشتاب علمی در همه حوزه‌ها به‌خصوص پزشکی که ایران را به‌عنوان یک قدرت مطرح کرده، توفیق پیدا کنند. باور من این است که ثمره سال‌ها توجه به حوزه پزشکی این برتری است و امیدوارم توجه بیشتر و رفع برخی کم‌توجهی‌ها و کم‌مهری‌ها که به جامعه عزیز پزشکی و سلامت می‌شود این فضا ادامه پیدا کند.
وی با بیان اینکه در تمام سفرها و دیدارهای رئیس‌جمهور در خارج از کشور یکی از ارکان اصلی مذاکرات علم و فناوری است و رکن اصلی افتخارآمیز این گفت‌وگوها حوزه سلامت، درمان و تجهیزات پزشکی است، ادامه داد: این چیزی نیست جز ثمره تلاش دانشمندان بی‌ادعایی که باوجود همه سختی‌ها و فرصت‌های رنگارنگ سایر کشورها در ایران مانده‌اند که سر تعظیم در برابر بزرگی آن‌ها فرود می‌آوریم.
باید به دنبال تبدیل علم و فناوری به ثروت برویم
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت نیز در این کنگره با بیان اینکه بررسی‌های اولیه در حوزه علم و دانش در ایران و دنیا نشان می‌دهد علوم به‌شدت در حال تغییر است، گفت: بار بیماری‌ها در ۲۰ سال گذشته تغییر کرده و این نشان می‌دهد نگرش‌های ما نیز باید در عرصه درمان و تحقیق تغییر کند.
پناهی بابیان اینکه دانش پزشکی متناسب با نیازهای کشور و بار بیماری‌ها رشد یافته است، گفت: در عرصه تحقیقات نیز مدل تغییر کرده ولی به‌اندازه دانش رشد نداشته‌ایم. دانش باید متناسب با نیاز پیش برود. زمانی همه به دنبال این بودند که مقاله بنویسند، الآن دوران دانشگاه نسل سوم است و باید به دنبال تبدیل علم و فناوری به ثروت برویم.
معاون وزیر بهداشت با اشاره به به وجود بیش از ۸۰۰ مرکز تحقیقاتی در کشور، گفت: اگر امروزه در دنیا در منطقه اول هستیم و رتبه ۱۵ جهانی راداریم، ولی با این میزان نیروی توانمند انسانی در کشور، این میزان تولید علم کافی نیست.
وی افزود: شتاب تولید علم در حوزه پزشکی ۸.۳۳ است و با احتساب تولید علم در سایر حوزه‌ها این شتاب به حدود هفت می‌رسد. درحالی‌که این عدد در کشورهای منطقه خیلی بالاتر است.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه تحقیقات باید به مرجعیت ما و ورود به سرآمدان دنیا منتج شود، گفت: یک شرط رسیدن به مرجعیت، نیروی انسانی توانمند است.
وی بابیان اینکه ما ارتباطات بین‌المللی خوبی نداریم، اظهار داشت: سهم تولید علم با مشارکت بین‌المللی در ایران حدود ۳۰ درصد است، درصورتی‌که در کشورهای منطقه این میزان بالاتر است.
پناهی ضمن انتقاد از کم بودن ارتباطات داخلی بین پژوهشگران در ایران، گفت: ارتباط داخلی نیز زیاد نیست و هر گروه جداگانه کار می‌کنند.
وی آموزش کاربردی و عملیاتی را یکی از افتخارات وزارت بهداشت دانست و گفت: اگر این نگاه در بخش‌های مختلف نیز وجود داشته باشد، وضعیت بهتر می‌شود. همچنین نگاه مدرک‌گرایی در وزارت بهداشت کمتر است، باید در وزارتخانه‌های دیگر هم همین‌گونه باشد.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت بابیان اینکه مسائل و مشکلات با متدهای موجود حل نمی‌شوند، خاطرنشان کرد: باید زیرساخت‌ها، تفکر و نگاهمان را اصلاح کنیم. همچنین باید فناوری را در مسیر افزایش اثربخشی ببریم.
وی افزود: در دو سال گذشته زیرساخت‌های وزارت بهداشت در حیطه دارو و تحقیقات در راستای خواسته محققان در حال اصلاح است.
پناهی با تاکید بر اهمیت علوم پایه گفت: علوم پزشکی بدون وجود علوم پایه بی‌معنی است. تنها راه بهبود وضعیت علوم پایه این است که در پرداخت حقوق‌ها فکر ویژه کنیم و نگاهمان را نسبت به رشته‌های علوم پایه اصلاح کنیم.
رییس جهاددانشگاهی تاکید کرد:
تلاش جهاد دانشگاهی برای بهره‌مندی همگان از دستاوردهای علمی این نهاد/ تلاش‌های ماندگار و الگوسازی‌های موفق در حوزه پزشکی
رییس جهاد دانشگاهی در سخنانی در این کنگره بین‌المللی اظهار داشت: این نهاد تاکنون توجه ویژه‌ای به تولید دانش، کاربردی کردن آن و ارتقای فناوری داشته است تا همگان بتوانند از دستاوردهای علمی آن بهره‌مند شوند. در بخش پزشکی تاکنون تلاش‌های ماندگار و الگوسازی‌های موفقی در جهاد دانشگاهی رخ‌داده است.
حسن مسلمی نائینی، بابیان اینکه در سالهای اخیر، پیشرفت‌های علمی کشورمان موردتوجه پژوهشگران و دانشمندان منطقه و جهانیان قرار گرفته گفت: جهاددانشگاهی از آغاز تأسیس در سال ۱۳۵۹ تاکنون، توجه ویژه‌ای به تولید دانش، کاربردی سازی آن و ارتقای فناوری داشته است تا همگان بتوانند از دستاوردهای علمی آن بهره‌مند شوند.
وی بابیان اینکه جهاد دانشگاهی در بیش از چهار دهه فعالیت خود در علوم مختلف نظیر علوم پزشکی، فنی و مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، علوم انسانی، فرهنگ و هنر تمرکز داشته است، تصریح کرد: فعالیت‌های علمی جهاد دانشگاهی در حوزه پزشکی و زیست‌شناسی، پزشکی تولیدمثل، زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی، سلول درمانی و پزشکی بازساختی، زیست‌فناوری، گیاهان دارویی و بیولوژی سرطان متمرکز بوده و همیشه تبدیل دانش به فناوری و خدمات بهداشتی درمانی هدف نهایی این فعالیت‌ها بوده است.
رییس جهاد دانشگاهی افزود: هدف جهاد دانشگاهی، پرداختن به نیازهای کشور، کاربردی کردن تحقیقات و فناوری، تبدیل‌شدن به یکی از زیست‌بوم‌های نوآوری نخبگان ایرانی و امیدآفرینی بین پژوهشگران جوان کشورمان است.
مسلمی نائینی با بیان اینکه در بخش پزشکی تاکنون تلاش‌های ماندگار و الگوسازی‌های موفقی در این نهاد رخ داده است، عنوان کرد: در این رابطه می‌توان تأسیس پژوهشگاه‌های رویان و ابن‌سینا و پژوهشکده سرطان معتمد و جهاد دانشگاهی واحدهای علوم پزشکی تهران و مشهد را نام برد.
وی بابیان اینکه پژوهشگاه رویان یکی از نمونه‌های موفق جهاددانشگاهی به شمار می‌رود که به دلیل دستاوردهای علمی، درمانی و فناورانه خود در جایگاه قابل قبولی در سطح ملی و بین‌المللی قرار گرفته، عنوان کرد: یکی از دلایل موفقیت پژوهشگاه رویان، علاوه برداشتن محققان کارآمد، جهادگر و نوآور، برقراری تعاملات بین‌المللی مؤثر و شناساندن پتانسیل علمی کشور از طرق مختلف نظیر برگزاری جشنواره و کنگره‌های بین‌المللی رویان است.
مسلمی نائینی ادامه داد: گواه این ادعا، معرفی رویدادهای بین‌المللی رویان در مجلات بین‌المللی توسط بعضی از دانشمندانی است که در دوره‌های گذشته در جشنواره و کنگره بین‌المللی رویان شرکت کرده‌اند و برخی دیگر نیز به انتشار مقالاتی در خصوص یافته‌های طرح‌های مشترک تحقیقاتی خود با محققان ایرانی پرداخته‌اند.
رییس جهاد دانشگاهی گفت: جهاد دانشگاهی همچنین در عرصه فنی و مهندسی، علوم انسانی و کشاورزی موفقیت‌های تأثیرگذار داشته است که طراحی و ساخت آنتن BTS ۱۶ باندی ۵G، طراحی و ساخت سیستم رانش یک رام قطار هفت واگنه مترویی، طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته حوزه انرژی، نفت، گاز و صنایع وابسته، تهیه سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی کشور، کسب فناوری تولید بذرهای هیبریدی، کسب فناوری و تولید نیمه‌صنعتی پروبیوتیک های پرکاربرد، تولید جنین ممتاز برای اصلاح نژاد گاوهای شیری و گوشتی و شناسایی موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع از جمله این موفقیت‌ها است.
مسلمی نائینی همچنین در این مراسم، یاد و خاطره بنیانگذار فقید پژوهشگاه رویان، زنده‌یاد دکتر کاظمی آشتیانی را که مدیری مومن، نخبه، نوآور، پیگیر و بنیانگذار جشنواره بین‌المللی رویان بود، گرامی داشت.
بیست و چهارمین کنگره بین‌المللی پزشکی تولیدمثل و نوزدهمین کنگره فناوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی رویان که از روز سه‌شنبه ۰۷ شهریور ۱۴۰۲ در محل سالن همایش‌های پژوهشگاه رویان آغاز به کار کرد تا روز جمعه، ۱۰ شهریورماه ادامه دارد. هجدهمین سمینار پرستاری و مامایی نیز طی روزهای پنج شنبه و جمعه ۰۹ و ۱۰ شهریورماه برگزار می‌شود.
در این رویداد، دانشمندان ایرانی و خارجی آخرین یافته‌ها در حوزه پزشکی تولیدمثل، بیوتکنولوژی، سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی را بررسی و تبادل‌نظر می‌کنند.
در این کنگره حدود ۱۰۲ سخنران داخلی و خارجی سخنرانی می‌کنند که ۲۵ سخنران خارجی از ۱۵ کشور جهان را شامل می‌شود. همچنین ۳۶۹ طرح پژوهشی امسال به دبیرخانه این کنگره ارسال‌شده است که از این تعداد مقالات در کنگره پزشکی تولیدمثل، ۱۹۵ طرح به‌صورت پوستر و ۱۲ طرح به‌صورت سخنرانی پذیرفته شده است.