به گزارش خبرنگار ایرنا، اوایل دهه ۹۰ یعنی یکم دی‌ماه سال ۱۳۹۳ بود که نیاز فرودگاه‌های کشور به توسعه زیرساخت‌ها و تجهیز شدن آنها به امکانات روز بیش از پیش احساس شد و مورد توجه قرار گرفت؛ در آن مقطع زمانی هزینه نوسازی سیستم‌های راداری بین ۲۵۰ تا ۳۰۰میلیون دلار برآورد شد.
در حالی این رویکرد مورد توجه متولیان امر قرار گرفت که بسیاری از صاحب‌نظران معتقد بودند رادارهایی که در دهه ۸۰ از فرانسه خریداری شده بود دیگر پاسخگوی نیاز کشور نبودند، آنها بر این باور بودند که می‌بایست تدابیری بهتری برای سرمایه‌گذاری در این زمینه اتخاذ شود.
بر همین اساس برنامه سه ساله‌ای برای تحقق این امر در نظر گرفته شد.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور در آن زمان با اعلام اینکه ۱۰۳راه هوایی در کشورمان وجود دارد که طول آن به ۶۱هزار و ۷۷۶ کیلومتر می‌رسد، بر ضرورت تأمین نیاز فرودگاه‌ها به تجهیزاتی از جمله رادار تأکید کرد و گفت: هم‌اکنون ۱۰دستگاه رادار در فضای کشور و ۶ دستگاه در فرودگاه‌ها نصب شده و باید ۱۱رادار جدید هم خریداری شود که این چند برابر تقاضای کشورهای جنوب خلیج فارس است.
حدود ۲سال بعد نیز مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی اعلام کرد: شرکت فرودگاه‌های کشور برای تکمیل تجهیزات مورد نیاز خود باید ۲۵۰میلیون دلار تجهیزات کمک ناوبری و راداری خریداری کند.
شتاب‌بخشی به توسعه صنعت هوانوردی در دولت سیزدهم
در طول این سال‌ها تلاش‌های بسیاری برای دستیابی به اهداف کشور در صنعت هوایی انجام شد؛ تلاش‌هایی که با روی کار آمدن دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفت به گونه‌ای که در طول ۲سال گذشته تدابیر بسیار و تصمیمات اساسی در این زمینه اتخاذ و اقدامات قابل توجهی نیز انجام شد.
۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۱ بود که دانشگاه صنعتی اصفهان رادار مراقبت ثانویه فرودگاهی را ساخت و رئیس پژوهشکده فاوا این دانشگاه اعلام کرد: دانشگاه صنعتی به دانش فنی ساخت رادار مراقبت ثانویه فرودگاهی دست پیدا کرد و این طرح ملی که در مراحل پایانی بهره برداری قرار دارد مورد بازدید معاون علمی و فناوری و دانش بنیان ریاست جمهوری قرار گرفت.
سوم اسفندماه ۱۴۰۱ هم با ساخت نخستین رادار تولید داخل گ، گام بزرگی در صنعت هوانوردی کشور برداشته شد؛ مدیرکل ارتباطات و ناوبری هوایی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران گفت: رادار M-SSR ModeS که براساس برنامه ریزی انجام شده، سال آینده در فرودگاه آبادان نصب خواهد شد، تحولی را در حوزه تهیه تجهیزات تولید داخل توسط شرکت فرودگاه ها رقم می‌زند و برگ زرینی در دفتر افتخارات صنعت هوانوردی خواهد بود.
پروژه سایت رادار تنگ‌ریز فارس؛ از آغاز پروژه تا وضعیت فعلی
در طول این مدت استان فارس هم به عنوان یکی از پهناورترین استان‌های کشور از این تحولات در عرصه هوایی دور نماند؛ پروژه احداث سایت رادار تنگ‌ریز که از جمله پروژه‌هایی محسوب می‌شد که عملیات اجرایی آن با هدف توسعه صنعت هوایی در این استان آغاز شده بود در طول ۲سال گذشته مسیر خود را با سرعت بیشتری پیش گرفت.
پروژه سایت رادار تنگ ریز در ارتفاع سه هزار و ۲۰۰ متری کوه سپیدار میمند فارس با هدف ایمنی پروازها در جنوب کشور به ویژه پروازهای فرودگاه شیراز تعریف و عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۹۷ آغاز شده است.
با استفاده از این رادار سطح ایمنی پرواز در فرودگاه افزایش یافته و ظرفیت پروازی نیز بیشتر می‌شود؛ این سیستم رادار نقش به‌سزایی در عملیات پروازی هواپیماها دارد و در ساخت این رادار سعی شده است از آخرین پیشرفت‌های روز و استانداردهای بین‌المللی استفاده شود.
مقام مسئول شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در تاریخ ۲۱ آبان ماه ۱۴۰۰ در این رابطه گفت: رادار تنگ‌ریز به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم جهت افزایش پوشش دهی است که در این پروژه به‌روزترین سیستم راداری جهان نصب می‌شود.
وی افزود: این رادار دارای «MODE S» بوده و نمونه مشابه آن سال ۹۷در ارتفاعات کوشک بزم نصب شده و این دومین رادار از نوع خود است که عملیاتی می‌شود.
۲۲تیرماه ۱۴۰۱ هم سرپرست معاونت عملیات فرودگاهی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در بازدید از پروژه در حال احداث سایت رادار تنگ‌ریز گفت: پروژه احداث سایت رادار تنگ‌ریز نقش بسزایی در ایمنی فضای کشور دارد و انتظار می‌رود روند احداث سایت و نصب تجهیزات راداری براساس برنامه زمان بندی به پایان برسد.
افزایش ایمنی حریم هوایی کشور
یک کارشناس هوانوردی نیز بر این باور است که احداث این سایت موجب افزایش ایمنی حریم هوایی کشور و افزایش ۲برابری قدرت دریافت فرکانس در منطقه جنوب و جنوب غربی کشور می‌شود.
محمد شفیع‌خانی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: احداث این سایت راداری از سال‌ها قبل در دستورکار قرار گرفته و هزینه بسیار هنگفتی هم برای این پروژه صرف شده بود؛ اما این پروژه در طول این سال‌ها نیمه‌تمام باقی مانده بود.
وی ادامه داد: از آنجا که این سایت راداری در منطقه صعب‌العبوری واقع شده که در زمستان با بارش برف شدید روبه رو می‌شود، روند عملیات اجرایی آن از نظر عمرانی در برخی از ماه‌های سال با معضلات بسیاری رو به رو می‌شد اما به سرانجام رساندن این پروژه برای مسئولان کشوری بسیار حائز اهمیت بود.
این کارشناس هوانوردی یادآور شد: در ۲سال اخیر مسئولان استانی و کشوری به صورت مستمر از این پروژه بازدید کردند و پیگیری‌های بسیاری برای تکمیل این پروژه انجام دادند.
شفیع‌خانی اضافه کرد: این سایت راداری مناطقی از استان فارس مانند لار، لامرد، جهرم و همچنین مناطقی از دیگر استان‌های کشور از جمله هرمزگان، کیش، کرمان و جیرفت را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و به همین دلیل به عنوان یکی از پروژه‌های حائز اهمیت برای مسئولان کشوری به شمار می‌رود و ضروری است که هر چه سریعتر به بهره‌برداری برسد.
بهره‌گیری از نیروهای بومی برای نصب آنتن
بهره‌گیری از نیروهای بومی برای نصب آنتن و به سرانجام رساندن این پروژه یکی از مهمترین اقداماتی است که اخیراً با تصمیم‌گیری از سوی متولیان امر انجام شده است؛ اقدامی که تاکنون از طریق مشارکت گروه‌های خارجی انجام می‌شد اما حالا اتخاذ این تصمیم و انجام آن به نحو احسن می‌تواند برگ زرینی در دفتر افتخارات صنعت هوانوردی فارس رقم بزند.
مدیرکل فرودگاه‌های فارس که معتقد است با تکمیل احداث این سایت و نصب رادار، گام مؤثری در افزایش پوشش راداری جنوب کشور و ارتقا شاخص‌های ایمنی برداشته می‌شود، تلاش برای به سرانجام رساندن این پروژه با بهره‌گیری از نیروهای بومی را از مهمترین رویکردهای این اداره کل دانست و گفت: این پروژه در طول ۲سال گذشته در اولویت اداره‌کل فرودگاه‌های فارس قرار گرفته و در حال حاضر مراحل نهایی برای بهره‌برداری از آن در حال انجام است.
فخرالدین کشاورز در گفت‌وگو با ایرنا افزود: البته مشاور و پیمانکار دچار مسائل و حاشیه‌هایی شده بودند که با هماهنگی با ستاد مرکزی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران توانستیم پیمانکار را برای ادامه فعالیت با خود همراه کنیم.
کشاورز درخصوص آخرین وضعیت عملیات نصب سامانه راداری میمند فارس گفت: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده این پروژه در ارتفاعات کوه سپیدار واقع در منطقه تنگ ریز این شهر در حال اجراست؛ شاید این پروژه حجم کار عمرانی و مالی بالایی نداشته باشد اما تأثیر بسزایی در بحث هوانوردی کشور دارد.
کشاورز یادآور شد: در حقیقت با بهره‌گیری از سامانه راداری سایت میمند، پوشش منطقه جنوب و جنوب غرب کشور به صورت ۱۰۰درصد افزایش می‌یابد و این سایت می‌تواند پشتیبانی برای آنتن‌های راداری باشد که در این مناطق قرار دارند.
بهره‌برداری از پروژه در نیمه دوم شهریورماه
وی با بیان اینکه کل پروژه سایت رادار هفت میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت، افزود: آنتن این رادار حدود شش سال در انبار قرار داشت، این در حالی بود که حدود شش میلیون یورو ارزش آنتن در آن زمان بود، در واقع هزینه بسیاری در این زمینه صرف شده بود اما روند عملیات در طول این سال‌ها به کُندی پیش می‌رفت.
کشاورز با اشاره به اینکه نصب این آنتن به صورت کاملاً بومی در حال انجام است، گفت: پیش از این برای نصب آنتن از مشارکت گروه‌های خارجی یا مشاوره گروه خارجی استفاده می‌شد اما در حال حاضر این مرحله بدون حضور تکنیسین خارجی و بر اساس توانمندی داخل در حال انجام است.
مدیرکل فرودگاه‌های فارس اظهار کرد: نصب این رادار در حال انجام است و تاکنون هم کار خوب پیش رفته؛ اگر با مشکل خاصی در روند انجام این عملیات مواجه نشویم این پروژه در نیمه دوم شهریورماه امسال به بهره‌برداری می‌رسد، در واقع امیدوار هستیم تا در نیمه دوم شهریورماه این آنتن شروع به چرخش کند و شاهد خروجی آن را در نمایشگر رادار مرکز کنترل فضای کشور در تهران و فرودگاه شیراز باشیم.
حالا پس از پنج سال، این پروژه در حال طی کردن مراحل پایانی است؛ پروژه‌ای که قرار است در سفر دوم هیأت دولت به فارس به بهره‌برداری برسد و گام بزرگی در مسیر توسعه زیرساخت‌ها در عرصه هوایی کشور باشد.