به گزارش ایرنا در ابتدای فصل تابستان ۱۴۰۲ شهرهای طبس، بیرجند، نهبندان، قاین و آرین شهر در وضعیت تنش آبی قرار داشتند و تامین آب شُرب این شهرها و بسیاری از روستاهای استان به نگرانی جدی برای مردم و مسئولان تبدیل شد.
این در حالی است که گرمای بی‌سابقه تابستان در خراسان جنوبی همچنین آثار کاهش بارش‌ها و تداوم خشکسالی شدید مشکل کم‌آبی را دوچندان کرده است.
خرداد و تیر امسال براساس آمار هواشناسی، رکورد گرما در خراسان جنوبی برای چند روز متوالی شکسته شد و ایستگاه دهسلم نهبندان حداکثر دمای ۴۹ درجه را به عنوان رکورد جدید ثبت کرد، شدت گرمای هوا در شهر بیرجند به حدی بود که چند روز متوالی بعد از اهواز با ۴۳ درجه بالای صفر به عنوان دومین مرکز استان گرم کشور ثبت شد.
همزمان با افزایش بی‌سابقه دمای هوا در کشور و استان، مصرف آب در بیرجند با افزایش ۱۵ درصدی به وضعیت هشدار رسید.
با این وجود اتخاذ تدابیر لازم از جمله حفر ۲۰ حلقه چاه و افزایش توان ظرفیت تولید آب به میزان ۲۷۰ لیتر بر ثانیه با محوریت شهرهای بیرجند، قاین، نهبندان، آرین شهر و طبس و برخی روستاهای استان سبب شد تا در هیچ کدام از مناطق شهری خراسان جنوبی با کم آبی یا کمبود فشار مواجه نباشیم و با همکاری مردم از مرحله تنش آبی گذر کنیم.
تابستان امسال ۱۷ مجتمع آبرسانی خراسان جنوبی تنش آبی داشت و با تلاش‌های صورت گرفته، ۹ درصد از روستاهای استان دچار تنش کمی و کیفی آب شدند که رفع این مشکل هم با افزایش ناوگان آبرسانی سیار در دستور کار قرار گرفت.
با اجرای برنامه‌های کوتاه مدت توسط شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی تنش آبی در شهرها و روستاهای استان مدیریت شد اما رفع این مشکل در بلندمدت نیاز به اجرای پروژه‌های انتقال آب پایدار و تامین اعتبار است.
آبرسانی به روستاهای خراسان جنوبی تا افق ۱۴۰۳
با اقدامات جهادی و جهشی دولت در آبرسانی پایدار به روستاهای خراسان جنوبی طی سال‌های اخیر مشکلات تامین آب روستاهای استان کاهش یافته است.
از جمله با امضای تفاهم‌نامه همکاری مشترک استانداری خراسان جنوبی و قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) درخصوص محرومیت‌زدایی و پیشرفت منطقه که در روزهای پایانی تیر امسال به امضا رسید در قالب ۲ قرارداد مختلف تا پایان سال ۱۴۰۳، آبرسانی به ۵۰۲ روستای استان انجام خواهد شد.
طبق قرارداد اول آبرسانی به ۱۴۵ روستای استان در حال انجام است که در حال حاضر حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و در قرارداد دوم، آبرسانی به ۳۵۷ روستا با مشارکت قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) انجام خواهد شد که با این اقدام آبرسانی به تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان خراسان جنوبی در افق ۱۴۰۳ به اتمام خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی درباره اقدامات جلوگیری از تنش آبی در شهرها و روستاهای استان گفت: در ابتدای فصل تابستان شهرهای طبس، بیرجند، نهبندان، قاین و آرین شهر و ۱۷ مجتمع آبرسانی روستایی استان در وضعیت تنش آبی قرار داشتند.
حفر ۲۰ حلقه چاه برای گذر از تنش آبی استان
مهدی دوستی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: امسال با اولویت قرار دادن اقدامات پیشگیرانه، ۲۰ حلقه چاه جدید حفر و تجهیز شد که ۲۷۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت چرخه تامین آب استان اضافه و این اقدامات باعث شده علیرغم گرمای بی‌سابقه هیچ شهری در خراسان جنوبی دچار مشکل کم آبی، قطعی و افت فشار نشود.
وی به تامین منابع آب پایدار برای شهر طبس اشاره کرد و گفت: با توجه به کاهش شدید ذخایر آب سد نهرین در سال آبی گذشته ظرفیت تامین آب شهر طبس از محل این سد را از دست دادیم و نگرانی‌ها در مورد تشدید تنش آبی افزایش یافت.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی تصریح کرد: به منظور رفع تنش آبی این شهر یک قنات و هشت حلقه چاه جدید حفر، تجهیز و وارد مدار شد که توانستیم با این اقدام ۱۱۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت شبکه توزیع آب طبس اضافه کنیم و این شهر هم از تنش آبی در تابستان گرم سال عبور کرد.
وی افزود: به محض اینکه در نتیجه بارندگی‌ها شرایط آبی سد نهرین به وضعیت مطلوبی برسد چاه‌های جدید را از مدار خارج می‌کنیم و از ظرفیت آب‌های موجود سد برای تامین آب شرب شهر طبس استفاده خواهد شد.
دوستی عنوان کرد: از آنجایی که روستاهای استان زیرساخت‌های آبرسانی ضعیف دارند، تابستان امسال ۹ درصد از روستاهای استان دچار تنش کمی و کیفی آب شدند که این مشکل نیز با افزایش ناوگان آبرسانی سیار جبران شده است.
وی از افزایش ۵۰ درصدی حجم آبرسانی سیار به روستاهای خراسان جنوبی در تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال خبر داد و گفت: با این اقدام تنش‌های آبی روستاها نسبت به سال‌های قبل کمتر شد.
افزایش روستاهای نیازمند آبرسانی سیار
وی اضافه کرد: در دوره تنش آبی تابستان امسال ۱۳۲ روستا به دلیل افت کمیت و کیفیت آب به جمعیت آبرسانی استان اضافه شد و تعداد روستاهای آبرسانی سیار به ۴۷۴ در اوج تابستان رسید.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی با اشاره به شناسایی انشعابات غیرمجاز در روستاهای این استان گفت: از ابتدای امسال ۲۷۰ انشعاب غیرمجاز آب در استان شناسایی و نسبت به قطع آنها اقدام شده است همچنین تعدادی از انشعابات بسیار پرمصرف در روستاهای استان را شناسایی و قطع کردیم.
وی افزود: البته اجرای طرح‌های رفع تنش آبی همچنان ادامه دارد و در سال جاری برای رفع تنش آبی در روستاها و شهرهای خراسان جنوبی ۲ هزار میلیارد ریال اعتبار هزینه کردیم تا با مدیریت تنش آبی، مردم خراسان جنوبی کمترین دغدغه را برای تامین آب مورد نیاز خود در فصل تابستان داشته باشند.
با این توضیحات در شرایط تنش و بحران کم‌آبی، افزون بر اینکه مسئولان و متولیان با اجرای طرح‌های مختلف مشکلات مردم را کاهش می‌دهند، سایر بخش‌های مصرف کننده آب از جمله بخش کشاورزی و صنعت هم باید خود را با شرایط خشکسالی و کم‌آبی انطباق دهند تا مجموعه اقدامات به پایداری منابع آب شرب بینجامد.