به گزارش ایرنا سد چمشیر به‌عنوان بلندترین سد بتنی غلتکی غرب آسیا، با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم ۲.۳ میلیارد مکعب است که عملیات اجرایی آن با اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه در سال ۹۱ شروع شد و در ۲۶ تیر امسال با دست رئیس جمهور به بهره برداری رسید.
سد و نیروگاه چمشیر به عنوان یک از بزرگترین طرح‌های برقی و آبی کشور با هدف ذخیره ۲.۳ میلیارد متر مکعب آب و بهبود کیفیت و کنترل سیلاب‌ها بر روی رودخانه زهره ساخته شده است.
نیروگاه برق‌آبی این سد دارای سه واحد بزرگ هر کدام به ظرفیت ۵۵ مگاوات و ۲ واحد کوچک (زیست‌محیطی) هر یک به ظرفیت ۵.۵ مگاوات (جمعاً ۱۷۶ مگاوات) است که از طریق پست ۲۳۰ کیلوولت چمشیر به شبکه سراسری متصل می‌شود.
افتتاح سد چمشیر گچساران، یکی از برنامه‌های دور دوم سفر استانی دولت سیزدهم به کهگیلویه و بویراحمد بود که باهدف کنترل سیلاب و شوری آب این رودخانه احداث و برای استفاده شرب و کشاورزی ، امسال به بهره‌برداری رسید.
این سد که در نزدیکی شهرستان گچساران در جنوب کهگیلویه و بویراحمد روی رودخانه زهره احداث شده است، از قبل مصوب شده بود که با بهره‌برداری از آن نیاز آبی بخشی از زمین‌های کشاورزی استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر تامین شود.
از اواسط دهه ۷۰ که مطالعات سد چمشیر جدی تر شد، یکی از توجیهات آن، رساندن آب به دشت‌های لیراوی و حیات داوود در شمال استان بوشهر باتوجه به نبود منابع آبی پایدار در این ۲ منطقه بود.
دشت های حیات داوود و لیراوی در شمال استان بوشهر از اراضی حاصلخیزی به شمار می روند که در حال حاضر مشکل آب دارند و با سرازیر شدن آب سد چمشیر می‌تواند آغازی در رونق گسترده کشاورزی در این مناطق باشد.
بهره‌مندی از آب سد چمشیر، آرزوی دیرینه کشاورزان شهرستان‌های گناوه و دیلم در شمال استان بوشهر است که درصورت تحقق سهم این مناطق رونقی دوباره به کشاورزی این منطقه خواهد بخشید.
سد چمشیر، به عنوان یکی از نقاط امید کشاورزی پایدار برای ۲ شهرستان شمالی استان بوشهر است که با تامین سهم مورد نیاز از آب آن، تحول شگرفی در بخش کشاورزی شمال استان بوشهر به وجود خواهد آورد.
وعده‌ها
محمدرضا فاضل معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چمشیر گچساران در جریان بازدید محسن منصوری معاون اجرایی رئیس جمهور از سد و نیروگاه برق چمشیر گچساران در ۹ اردیبهشت امسال گفته بود: تامین آب آشامیدنی و صنعتی، بهره‌مند شدن ٨۵ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر ، تولید ۴۸ گیگاوات برق آبی، ایجاد زیرساخت مناسب برای تولید صنعت آبزیان و صنایع وابسته، ایجاد بستر مناسب جهت توسعه گردشگری منطقه، کنترل سیلاب ها و استفاده بهینه از آب و جلوگیری از بروز خسارات سیلاب،اشتغال زایی،کنترل شوری آب رودخانه زهره و احیای اراضی پایین دست از مهمترین اهداف این طرح اقتصادی است.
سخنان استاندار کهگیلویه و بویراحمد در آیین افتتاح سد چمشیر
سید علی احمد زاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز در این آیین با اشاره به اینکه این سد تحولات مناسبی در منطقه ایجاد خواهد کرد، اظهار کرد: تامین آب آشامیدنی و صنعتی، بهره‌مند شدن ۱۴۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر، ذخیره و کنترل آب رودخانه زهره به میزان یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب از مهمترین مزایای اجرای این طرح است.
درحالی که به گفته معاون اجرایی سد چمشیر و استاندار کهگیلویه و بویراحمد، سهمی از آب این سد برای استان بوشهر در نظر گرفته شده است، اهالی شهرستان های گناوه و دیلم که در نزدیکی و همسایگی آن استان واقع بوده، در انتظار تحقق آن هستند.
فراز و نشیب‌های گریبانگیر سهم حقابه زمین‌های کشاورزی دیلم و گناوه
سهم حقابه زمین های کشاورزی دیلم و گناوه از زمان احداث آن به رغم دیده شدن آن و قول مسئولان پروژه، همواره با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه و ناامیدی کشاورزان این مناطق را درپی داشت.
مطالعه مرحله اول طرح شبکه آبیاری و زهکشی چمشیر در سال ۱۳۷۴ و عملیات اجرایی آن جهت انتقال آب به دشت لیروای و حیات داود در سال ۱۳۹۲ شروع شد اما از سال ۹۸ تعطیل شد.
میزان حقابه‌ای که قرار بود در زمان اولیه مطالعه و اجرای طرح به شهرستان‌های گناوه و دیلم اختصاص یابد، ۵۱۴ میلیون مترمکعب در سال بود که این میزان نیز به ۴۰ میلیون مترمکعب کاهش یافت.
تقلیل سهمیه تخصیص آب دشت لیراوی و حیات داوود از ۵۱۴ میلیون مترمکعب به ۴۰ میلیون مترمکعب، حذف تخصیص آب به بخش صنعت، متوقف شدن عملیات اجرایی بند تنظیمی انحرافی و آبگیر و همچنین تونل انتقال آب به استان بوشهر و اظهارنظر ضد و نقیض درباره متوقف شدن طرح انتقال آب به این مناطق در زمان اجرای احداث این سد، از نکات و محورهای مهم دغدغه آمیز برای کشاورزان این ۲ شهرستان بوده است.
مزایای بهره‌مندی دشت‌های حیات داوود و لیراوی گناوه و دیلم از سد چمشیر
این ۲ شهرستان دارای اراضی مستعد و حاصلخیز کشاورزی است که با سرازیر شدن آب سد چمشیر، روند کشت در این مناطق از حالت دیم به آبی تبدیل شده و می‌تواند نتایج و ثمرات ارزشمندی بویژه ارتقای عملکرد در سطح هکتار و رونق و توسعه بیش ازپیش کشاورزی داشته و تحولی نوین در رونق اقتصادی و اشتغال این مناطق ایجاد کند.
با آبیاری اراضی این مناطق از سد چمشیر، تنوع محصولات زراعی و باغی در این مناطق که ناچیز و محدود است، همچنین بیشتر و پربارتر می‌شود.
راه برون رفت از وضعیت کنونی حوزه کشاورزی این شهرستان‌ها که دارای زمین‌های حاصلخیز و مستعدی هستند، آبیاری از طریق سد چمشیر است که پیامد آن پویایی و تحول در این مناطق، اشتغال‌زایی و جلوگیری از مهاجرت دائم و فصلی روستائیان خواهد بود.
کشاورزان شهرستان‌های گناوه و دیلم انتظار دارند اکنون که سد چمشیر افتتاح شده است، سهم حقابه این مناطق فراموش نشود و تحقق یابد.
براساس نظر مجریان این پروژه در زمان ساخت، از سهمیه تعیین شده بهره مندی ۱۱۰ هزار هکتار اراضی زیر پوشش از آب آن برای اراضی کشاورزی استان های هدف، ۳۶ هزار هکتار آن مربوط به شهرستان های گناوه و دیلم تعیین شده بود که باید از طرح شبکه آبیاری و زهکشی که از رودخانه زهره سرچشمه خواهد گرفت، بهره مند شوند.
با توجه به اهمیت طرح انتقال آب از سد چمشیر به اراضی کشاورزی دیلم و گناوه، انتظار می‌رود مسئولان استان بوشهر با قدرت، از حق و حقوق کشاورزان این مناطق دفاع کنند.
وعده استاندار بوشهر برای اختصاص حقابه از سد چمشیر
سخنان استاندار بوشهر در ۲۳ مرداد امسال در جلسه‌ای با حضور مدیران دستگاه‌های اجرایی این استان مبنی بر اختصاص ۴۰ میلیون متر مکعب از سد چمشیر به این استان بارقه امید را برای اهالی دیلم و گناوه ایجاد کرد.
احمد محمدی زاده در این جلسه اظهار کرده بود ۴۰ میلیون مترمکعب از سد چمشیر به این استان اختصاص یافته است که نیمی از این ظرفیت به منطقه ویژه شمال در شهرستان دیلم انتقال می‌یابد.
وی با تاکید بر اجرایی شدن خط انتقال آب از سد چمشیر به شهرستان دیلم و منطقه ویژه شمال استان بوشهر اضافه کرد: زیرساخت‌ها در منطقه ویژه شمال استان و شهرک‌ها و نواحی صنعتی برای جذب سرمایه‌گذاران توسعه می یابد.
سد چمشیر، در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویر احمد و پنجمین سد بزرگ کشور است.
شهرستان‌های گناوه و دیلم در شمال استان بوشهر از نقاط گرمسیری و کم آب کشور است که زمین‌های کشاورزی در این مناطق بدلیل نبود منابع آب بصورت دیم و در فصل پاییز کشت می‌شود.