در ماههای اخیر که چشمها به بحران سیاسی و قضایی در سرزمینهای اشغالی دوخته شده، کمتر کسی بر مسائل اقتصادی و عمق این بحران متمرکز شدهاست؛ بحرانی که خود به تنهایی میتواند سرنوشت رژیم صهیونیستی را به کلی تغییر دهد.
نتایج یک نظرسنجی که به تازگی از سوی شبکه صهیونیستی «کان» انتشار یافته بخشی از این بحران را تصویرگری میکند و نشان میدهد که از نگاه ۷۶ درصد از صهیونیستها، اوضاع اقتصادی در اراضی اشغالی طی یک سال اخیر بدتر شدهاست. آنهایی که معتقد به عدم تغییر اوضاع بودند، تنها ۱۲ درصد جمعیت شرکتکننده را تشکیل میداند.
همچنین نزدیک به نیمی از شرکت کنندگان در این نظرسنجی در پاسخ به سؤالی مبنی بر چگونگی احساسشان نسبت به آینده رژیم صهیونیستی تاکید کردند که نسبت به آینده بدبین هستند.
این تنها یک مورد از نظرسنجیها بین دهها نظرسنجی صورت گرفته در ماههای اخیر است که اوضاع اقتصادی را در اسرائیل وخیم به تصور میکشد؛ اقتصاد نابسامانی که در کنار اوضاع ناآرام داخلی، بستر را برای اعتصابات همه جانبه کارگری و ۱۰ برابر شدن فرار سرمایه هموار کردهاست.
هراس سرمایهگذاران و فرار سرمایههای خارجی
اثبات فرار سرمایههای خارجی از سرزمینهای اشغالی بیش از آنکه با استناد به دادهها و منابع خارجی صورت گیرد از مواضع اعترافی رسانههای عبریزبان و نیز کارشناسان و مقامهای صهیونیستی استنباط میشود.
برخی از مقامهای سابق و تحلیلگران اقتصادی در اراضی اشغالی هشدار دادهاند که آمار سرمایهگذاریهای خارجی در اراضی اشغالی کاهش یافتهاست. همان گونه که چندی پیش «یوئیل نافیه» اقتصاددان و یکی از مسئولان اقتصادی سابق رژیم صهیونیستی اعلام کرد که کابینه نتانیاهو به هیچ عنوان به نفع اقتصاد این رژیم گام برنمیدارد.
اوایل مرداد ماه نیز سازمان «استارت آپ نیشن سنترال» که به یک نهاد تکنولوژیک در داخل رژیم صهیونیستی وابسته است، اعلام کرده بود که نتایج یک نظرسنجی صورت گرفته توسط این سازمان نشان میدهد، ۷۰ درصد از شرکتهای نوپا در این رژیم، قصد خارج کردن سرمایههای خود را از اراضی اشغالی دارند.
بر اساس این گزارش، شرکتهای فعال در اراضی اشغالی به دنبال انتقال بخشهایی از سرمایههایشان به خارج این منطقه هستند چرا که نسبت به فعالیتهای خود در آینده در سایه بحران سیاسی برآمده از تصویب لایحه جنجالی اصلاحات قضائی در اراضی اشغالی، نگران هستند.
در همین زمینه مؤسسه آمریکایی «آیایتیآی» با همکاری یک شرکت اسرائیلی نتایج نظرسنجی جدیدی را منتشر کرده که بر اساس آن مشخص شد که ۹۰ درصد از کارآفرینان و مدیران اجرایی در بخش فناوریهای نوین رژیم صهیونیستی در صدد انتقال فعالیتهای خود به خارج از اراضی اشغالی به دلیل شرایط حاکم بر آن هستند.
بر پایه این افکارسنجی، کارآفرینان و مدیران بخش فناوری اسرائیلی اصلیترین عامل تصمیم خود برای ترک اراضی اشغالی را بحرانهای سیاسی رژیم صهیونیستی و نگرانی از ایجاد ناامنی در اثر این تنشهای سیاسی اعلام کردهاند.
این خروج سرمایه تا همین الان نیز تاثیر چشمگیری بر اقتصاد رژیم صهیونیستی و کاهش ارزش پول این رژیم گذاشتهاست. حدود دو هفته پیش نیز روزنامه اقتصادی عبریزبان «دی مارکر» تحلیلی به قلم «ایتان آوریل» کارشناس مسائل اقتصادی انتشار داد که برآورد کرد کاهش ارزش «شکل» (واحد پول رژیم صهیونیستی) در برابر دلار عمدتا ناشی از فرار سرمایه به خارج از فلسطین اشغالی و تمایل بسیاری از سرمایه گذاران برای انتقال سپردههای خود به بانکهای خارج از رژیم صهیونیستی است.
این تحلیلگر اقتصادی تاکید کرد که کاهش شدید سرمایهگذاریها و اقدام سرمایهگذاران و سپردهگذاران در انتقال سپردههایشان به حسابهای خارج از کشور، حجم دلار در اسرائیل را کاهش و ارزش آن را در برابر شکل افزایش میدهد.
مهاجرت معکوس؛ فرار سرمایه انسانی به موازات سرمایههای اقتصادی
این روزها مقامهای رژیم صهیونیستی نسبت به تشدید پدیده «مهاجرت معکوس» نگرانند؛ پدیدهای که برایند مجموعه درهم تنیدهای از بحرانهاست که وخامت اوضاع اقتصادی نیز در شکلگیری آن بیتاثیر نیست.
بنابراین در سایه جنگ اوکراین و بیثباتی سیاسی داخلی متأثر از تکرارهای انتخاباتی، شرایط اقتصادی برای صهیونیستها بسیار بغرنجتر شدهاست. در نتیجه، باوجود مشکلات گسترده امنیتی، ترس دائمی صهیونیستها از فلسطینیان و همچنین هراس از کودتا و جنگ داخلی، شهروندان سرزمینهای اشغالی حکومت رژیم صهیونیستی را در تامین اقتصاد و رفاه خود نیز ناتوانتر میدانند و راه چاره را در مهاجرت میبینند.
در ارتباط با سرعت موج مهاجرت معکوس نیز میتوان به رسانههای صهیونیستی استناد کرد. همانند گزارش اخیر کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل که با انتشار یک نظرسنجی از «افزایش سطح اضطراب و نگرانی موجودیتی» شهرکنشینان صهیونیست به دلیل تشدید بحرانها خبر داد و اعلام کرد که ۳۳ درصد از اسرائیلیها به خارج شدن از فلسطین اشغالی میاندیشند.
اما واقعیت فراتر از اندیشیدن ۳۳ درصدی اسرائیلیها به ترک سرزمینهای اشغالی است و بنا به نتایج پژوهش مؤسسه تحقیقاتی ERI در تلآویو، اعتماد جوانان به حکومت و نهادهای آن به شدت کاهش یافتهاست. در حالی که ۶۶ درصد جوانان ۱۸ تا ۴۴ ساله صهیونیست در سال گذشته گفته بودند «حتی اگر امکانش را داشته باشند، اسراییل را ترک نخواهند کرد»، در پژوهش جدید ۵۶ درصد از این جوانان گفتهاند مایلند امکان مهاجرت را به طور عملی بیازمایند.
فرار سرمایه انسانی و شتاب موج مهاجرت معکوس را میتوان آشکارا در بیانیه میانه مردادماه اتحادیه پزشکان اسرائیل دید. این اتحادیه در جریان نشست اضطراری با مدیر کل وزارت بهداشت رژیم از درخواست ۵۰۰ پزشک برای ترک سرزمینهای اشغالی خبر داد؛ موضوعی که از نگاه ناظران موجب فروپاشی نظام بهداشتی و درمانی اسرائیل خواهد شد.