به گزارش خبرنگار ایرنا، بیمارستان ها و مراکز درمانی به دلیل نقش بسیار مهمی که در جهت تامین، حفظ و ارتقای سلامت خانواده ها ایفا می کنند از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند.
حفظ قابلیت و عملکرد بیمارستان ها در زمان بحران حائز اهمیت است تا بتوانند ضمن انجام وظایف جاری، پاسخگوی حجم زیاد بیماران و مجروحینی باشند که در اثر رخداد بحران نیازمند امدادرسانی هستند.
بررسی میزان آمادگی و ایمنی بیمارستان ها در برابر انواع بحران ها و حوادث قبل از وقوع سوانح باید یکی از دغدغه های مدیران نظام سلامت باشد و اقدامات و تمهیدات لازم را در این زمینه انجام دهند.
اگر برای آمادگی مراکز درمانی جهت مقابله با حوادث غیرمترقبه فکری نشده باشد صدمات غیرقابل جبرانی به شهروندان و کادر درمانی وارد می شود و امکان پاسخگویی به حوادث نیز سلب خواهد شد.
در زمان حاضر ۱۱ بیمارستان دانشگاهی و غیر دانشگاهی و مراکز بهداشتی و درمانی در سطح استان مشغول خدمات رسانی هستند و ایمنی چنین مکان هایی در برابر حوادث گوناگون از قبیل آتش سوزی یا زلزله امری مهم محسوب می شود که غفلت از آن آثار زیان باری را به دنبال دارد.
به عقیده کارشناسان امر، کارکرد بیمارستان ها باید با توجه به مقررات ملی ساختمان مورد توجه قرار گیرد و برای رفع نقاط ناایمن و آسیب پذیر طبق اصول ساختمان سازی اقدام شود.
خبرنگار ایرنا برای بررسی بیشتر این موضوع نظرات کارشناسان امر را جویا شده است.
بررسی ساختمان ها به لحاظ سازه ای ضرورت دارد
رئیس اداره نظام مهندسی راه و شهرسازی استان زنجان با بیان اینکه بیمارستان ها در مقررات ملی ساختمان جزو مکان هایی بسیار با اهمیت طبقه بندی شده است، گفت: ساختمان های با اهمیت، ویژگی های خاص خود را دارد و در طراحی و بررسی این مکان ها نکاتی مورد توجه است که در مقایسه با ساختمان های دیگر لحاظ نمی شود.
احسان ذبیحان افزود: اغلب بیمارستان های کشور توسط دولت احداث می شود به این معنی که دولت مراحل طراحی، نظارت و اجرای آن را بر عهده دارد که انجام چنین کاری می تواند از سوی راه و شهرسازی یا علوم پزشکی با بهره گیری از مشاوران دارای صلاحیت و توسط پیمانکاران ذی صلاح اجرایی شود.
وی با بیان اینکه انتظار بر این است چنین ساختمان هایی مقررات ملی ساختمان و مباحث آیین نامه‌ایی سازمان مدیریت را رعایت کنند، اضافه کرد: مقررات ملی ساختمان با افزایش دانش مهندسی، سالانه یا هر چهار سال یکبار تغییراتی در آن ایجاد می شود.
این مسوول ادامه داد: بیمارستان ها نیز باید در انطباق با آخرین ویرایش مقررات ملی ساختمان به لحاظ اهمیت این نوع ساختمان ها و کارکرد آنها در بحران ها به ویژه زمین لرزه ها مد نظر قرار گیرد. بیمارستان ها باید در انطباق با آخرین ویرایش مقررات ملی ساختمان به لحاظ اهمیت این نوع ساختمان ها و کارکرد آنها در بحران ها به ویژه زمین لرزه ها مد نظر قرار گیرد.
ذبیحیان با بیان اینکه تا سال های گذشته جزئیات یا مواردی در مقررات ملی ساختمان در مورد مهار اجزای غیر سازه ای نداشتیم، افزود: بعد از وقوع زلزله هایی در سرپل ذهاب و سی سخت و وقوع حادثه در یکی از بیمارستان ها به دلیل فرو ریختن دیوارهای غیر بارور، پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ در سال ۹۹ ابلاغ و به مهار دیوارهای غیر سازه ای اهمیت داده شد که در پایش ایمنی ساختمان بیمارستان ها بسیار مهم است.
رئیس اداره نظام مهندسی راه و شهرسازی استان زنجان ادامه داد: ساختمان هایی با قدمت بیش از ۳۰ سال در این استان وجود دارد و با توجه به اینکه بر آیین نامه مقررات ملی ساختمان طی سال های گذشته ویرایش های متعددی انجام شده، ضروری است که این ساختمان ها به لحاظ سازه ای بررسی شود.
وی اضافه کرد: بعد از فرو ریختن ساختمان متروپل در اهواز بنا به دستور وزیر کشور، کارگروه پایش ایمنی ساختمان های مهم و بلند مرتبه تشکیل شد و کارگروه استانی آن نیز به ریاست معاون عمرانی استاندار و عضویت ۱۰ سازمان و نهاد تشکیل شد که دبیرخانه آن نیز اداره کل راه و شهرسازی است.
این مسوول با بیان اینکه در این کارگروه مقرر شد ساختمان هایی بالاتر از هفت طبقه به لحاظ داشتن ایمنی در برابر آتش سوزی و همچنین زلزله بررسی شود، ادامه داد: همچنین ساختمان های فاقد ایمنی لازم در برابر آتش سوزی و زلزله نیز شناسایی و اقدامات لازم طبق دستور العمل انجام شود.
پایش ایمنی ساختمان ها در برابر زلزله موضوعی پیچیده و کاملا تخصصی است
وی با بیان اینکه پایش ایمنی ساختمان ها در برابر زلزله موضوعی پیچیده و کاملا تخصصی است، اضافه کرد: برای پایش این موضوع مهم باید از مشاوران ذی صلاح استفاده شود و در ارتباط با بیمارستان ها هم این مساله عینیت دارد.
ذبیحیان افزود: در قانون مدیریت بحران کشور عنوان شده که مسائل مربوط به ساختمان های مهم در بلند مدت با همکاری مرکز تحقیقات و مسکن انجام شود و با توجه به اینکه علوم پزشکی بهره بردار چنین ساختمان هایی است باید پایش ایمنی را برای بیمارستان ها انجام دهد.
وی با بیان اینکه این موضوع باید برای چند بیمارستان با قدمت خیلی بالا مد نظر قرار گیرد و هرچه سریعتر ایمنی آنها در برابر زلزله بررسی شود، اظهار داشت: از جمله این ساختمان ها می توان به بیمارستان ولی عصر(عج) شهر زنجان اشاره کرد.
این مسوول با تاکید بر اینکه موضوع پدافند غیر عامل جزو مباحث جدید مقررات ملی ساختمان است، ادامه داد: به دلیل تازگی این مبحث، مفاد و مقررات آن در بسیاری از بیمارستان ها رعایت نشده است.
وی خاطر نشان کرد:طبق مبحث ۲۱ مقررات ملی ساختمان، بیمارستان ها مشمول مقررات پدافند غیر عامل هستند و باید پایش مستمر آنها رخ دهد و ضوابط این بخش در این نوع مکان ها تامین شود.
اصول ساختمان سازی در ساختمان های پزشکان زنجان رعایت نشده است
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان با بیان اینکه در بحث ایمنی مراکز درمانی، موارد مهمی از قبیل طراحی سازه ها اهمیت می یابد، ادامه داد: مقررات ملی ساختمان مباحث مربوط خود را دارد اما در ساختمان هایی با درجه ایمنی بالا مثل بیمارستان ها و مراکز خدمات رسانی در مواقع بحرانی اهمیت مضاعفی پیدا می کند.
مهدی طالب افزود: در خصوص ساخت و ساز این نوع مراکز نیز یکسری مقررات خاصی وجود دارد که دفتر فنی علوم پزشکی، مهندسان ناظر و دفتر فنی استانداری بر روند آن، نظارت های لازم را انجام می دهند.
وی با بیان اینکه قاعدتا نمی توان از این مسائل فنی عبور کرد و اگر مهندسی بخواهد در طراحی آن کوتاهی کند برخوردهای لازم انجام می گیرد، گفت: به دلیل به روز رسانی مقررات ملی ساختمان مکان های مختلف نیز متناسب با آن طراحی و ساخته می شود.
این عضو شورای اسلامی شهر زنجان با تاکید بر اینکه برای احداث ساختمانی مطابق با اصول، مشکل چندانی وجود ندارد، ادامه داد: اصول و ضوابط فنی ساختمان سازی و مقررات ملی در حدود ۸۰ درصد ساختمان های پزشکان زنجان رعایت نشده است.
وی با بیان اینکه این نوع ساختمان ها برای مسائل مسکونی ساخته شده اند و استفاده پزشکی از آنها تبعات مختلفی را به دنبال دارد، گفت: در محاسبات طراحی این ساختمان ها مسائلی از قبیل قرارگیری دستگاه های مختلف دارای تشعشع دیده نشده است و این مراکز از استحکام کافی برخوردار نیستند.
طالب با بیان اینکه متاسفانه ساختمان های پزشکان به صورت غیر قانونی بهره برداری شده است، افزود: موضوع فنی در ساخت و ساز چنین مکان هایی رعایت نشده است و نمی توان مقصر موضوع را به سازمان نظام مهندسی نسبت داد، به این دلیل که این صنف بر مبنای ساختمان مسکونی نظارت کرده است.
وی با بیان اینکه طی بررسی ها و ارزیابی آتشنشانی زنجان، عمده بیمارستان های سطح شهر ایرادات ساختاری دارد، اظهار داشت: به عنوان مثال سیستم اکسیژن رسانی در یکی از بیمارستان های مطرح شهر در طبقه ای نامناسب تعبیه شده است که در صورت وقوع حادثه و آتش سوزی ساختمان، امکان استفاده از آن سلب می شود.
متاسفانه طی بررسی ها و ارزیابی آتش نشانی زنجان، عمده بیمارستان های سطح شهر ایرادات ساختاری دارند. رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان با بیان اینکه چنین ساختمان ها از سوی آتش نشانی زنجان شناسایی شده است، ادامه داد: متاسفانه باید گفت عمده بیمارستان های زنجان در خصوص ایمنی با مشکل مواجه هستند که ایرادات آنها احصا و ابلاغ شده است.
وی با بیان اینکه کارشناسان تا ۲ ماه آینده نسبت به پیگیری این موارد اقدام خواهند کرد، اضافه کرد: در صورت پیگیری نشدن، این موضوع به دادستانی نیز اعلام خواهد شد تا به عنوان مدعی العموم برای ساماندهی آنها ورود کند.
این عضو شورای اسلامی شهر زنجان با تاکید بر اینکه دغدغه ای در خصوص آسیب پذیر بودن بیمارستان ها در برابر زلزله نداریم، ادامه داد: این نوع مراکز تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی و دفتر فنی استانداری ساخته شده و ایمنی سازه ای در برابر زلزله را دارا هستند.
طالب با بیان اینکه مشکل اصلی بیمارستان ها موضوع نوع بهره برداری و مسائلی از قبیل آتش سوزی است که رعایت نشده، افزود: متاسفانه مسائل آتش نشانی و مهندسی در ساختمان های پزشکان استان رعایت نشده است که یک خطر محسوب می شود.
وی اضافه کرد: وضعیت موجود سیستم آتشنشانی برای ۲ بیمارستان قدیمی زنجان موسوم به" دکتر بهشتی و ولی عصر(عج)" باید مورد توجه جدی قرار گیرد تا بتوان در صورت بروز مشکل نسبت به رفع خطرات اقدام کرد.
این عضو شورای شهر با تاکید بر اینکه ساختمان هایی نظیر بیمارستان به گونه ای ساخته شده است که هنگام وقوع زلزله آسیب جدی نبیند، گفت: باید ارتقای ایمنی این مراکز در استان بیشتر مورد توجه مسوولان امر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه بیمارستان هایی که با ضوابط جدید ساخته می شود نسبت به ساختمان های قدیمی مقاومت بیشتری دارد، اظهار داشت: این موضوع باید در توسعه بیمارستان ها مد نظر قرار گیرد.
طالب با بیان اینکه امکان آتش سوزی در مراکز بیمارستانی در هر لحظه وجود دارد، افزود: باید به روز سانی سیستم آتش نشانی بیمارستان ها و ارتقای ایمنی آنها بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
بحث پدافند غیرعامل در مراکز درمانی زنجان با جدیت پیگیری می شود
مدیر منابع فیزیکی و امور عمرانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه دانشگاه، ساختمان های متعددی دارد که ایمنی آنها از اهمیت دوچندانی برخوردار است، ادامه داد: ساختمان دانشکده های آموزشی، خانه های بهداشت روستایی، مراکز جامع سلامت شهری و روستایی و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از جمله این ساختمانهاست.
فریدون نقی لو افزود: مراکز درمانی باید امنترین مکان‌ها باشد که مردم در زمان وقوع هرگونه بلایا و حوادث غیر مترقبه با خیال آسوده به آنجا مراجعه کنند.
وی درخصوص عمر بنای ساختمان های مراکز درمانی استان، گفت: این مراکز به طور متوسط عمر بالایی ندارد و از نظر فرسودگی نیز با مشکلی خاصی مواجه نیست.
این مسوول اظهار داشت: شاید تنها ساختمان قدیمی درمانی استان مربوط به بیمارستان شهید بهشتی باشد که آن هم با تجهیز و بهره برداری از ساختمان جدید طی سال جاری رفع خواهد شد.
این کارشناس ادامه داد: با توجه به اینکه دستورالعمل های مربوط به مقررات ملی ساختمان از گذشته تاکنون در احداث طرح های درمانی رعایت می‌شود از استحکام بناها در زمان بروز زلزله نگرانی وجود ندارد.
وی با بیان اینکه نمی‌توان گفت ساختمان ها در مقابل هر زلزله ای با هر قدرتی ایمن هستند، اضافه کرد: معمولا کانون و عمق زمین لرزه و مدت زمان زلزله، پارامترهای بسیار مهم و تعیین کننده در مقابل استحکام بنا هستند.
نقی لو افزود: ایمنی موضوعی چند وجهی است و یک وجه آن مربوط به استحکام ساختمان ها و وجه دیگر آن مربوط به تاسیسات مثل سیستم های سرمایش و گرمایش و آب و گاز است و همچنین امروزه زیرساخت‌های ارتباطاتی هم پا به پای ابنیه و تاسیسات مهم محسوب می شود.
وی با بیان اینکه وجه دیگری از ایمنی در مراکز درمانی مربوط به تجهیزات مورد استفاده است، گفت: در برخی از تجهیزات از مواد رادیو اکتیو استفاده می‌شود و نشت تشعشعات، سقوط اشیا و یا سایر تجهیزات اهمیت زیادی دارد.
موضوع بسیار مهم و ویژه خروج اضطراری و تخلیه اضطراری در مراکز درمانی است که در این خصوص طرح هایی در حال مطالعه است که بتوانیم حداکثر ایمنی را در این خصوص داشته باشیم .این مسوول ادامه داد:موضوع بسیار مهم و ویژه خروج اضطراری و تخلیه اضطراری در مراکز درمانی است که در این خصوص طرح هایی در حال مطالعه است که بتوانیم حداکثر ایمنی را در این خصوص داشته باشیم.
مدیر منابع فیزیکی و امور عمرانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد:نکته مهمی که می‌تواند آرامش خاطر مردم را مضاعف کند بحث پدافند غیر عامل است که با جدیت از طرف مدیریت پدافند غیر عامل استانداری پیگیری می‌شود و دانشگاه نیز همکاری بسیار خوب و تنگاتنگی در این زمینه دارد.
وی خاطر نشان کرد: یکی از موضوعات بسیار مهم رعایت دستورالعمل ها و آئین نامه های مربوط به حفظ و نگهداری ساختمانها و تاسیسات و تجهیزات مربوط در مراکز درمانی است که دانشگاه در این خصوص با سختگیری ویژه ای ورود می کند.
برآیند:
بیمارستان ها و مراکز درمانی از مکان های مهم و استراتژیک در هنگام وقوع حوادث و بلایا محسوب می شود که متاسفانه طبق نظر کارشناسان، بیمارستان های استان زنجان، ایمنی کافی در برابر حوادث از قبیل آتش سوزی را ندارد.
همچنین به دلیل رعایت نشدن اصول ساختمان سازی در ساختمان پزشکان امکان وقوع مشکلات متعدد در این ساختمان ها وجود دارد که باید برای رفع آنها برنامه ریزی و چاره اندیشی لازم صورت گیرد.