به گزارش ایرنا، با سفر به نقطه نقطه ایران به عنوان یکی از کشورهای دارای تنوع قومی فراوان شاهد پوشش‌های متنوع با ترکیب رنگ‌های شاد هنر دست زنان و مردان این سرزمین هستیم که معرف قومیت هر منطقه است.
از طرح‌ها و دوخت‌های مختلف برای تولید این لباس‌ها برگرفته از سنت و فرهنگ هر قوم استفاده می‌شود که این روزها بیشترین خریداران آنها توریست‌ها و گردشگران داخلی و خارجی هستند و عمده جوانان استفاده از لباس‌های به اصلاح امروزی مزونی با برندهای خاص و لاکچری را به پوشیدن لباس‌های رنگارنگ محلی ترجیح می‌دهند.
احیای سبک‌های پوشش قدیمی و تلفیق طرح‌های سنتی و مدرن در دوخت لباس‌های محلی در چند سال اخیر مورد توجه فعالان این عرصه قرار گرفته و شاهد برپایی نمایشگاه‌هایی از تولیدات متنوع و امروزی از لباس‌های محلی احیا شده در استان‌های مختلف هستیم که نتیجه آن تغییر نگرش مادران و دختران شرکت کننده در این نمایشگاه‌ها نسبت به زیبایی لباس‌های محلی با سوزن دوزی‌های جذاب است.
به اعتقاد کارشناسان، می‌طلبد بیش از پیش برای معرفی لباس‌های سنتی با طرح‌ها مدرن برگرفته از سوزن دوزی اقوام مختلف تبلیغات صورت گیرد تا جوانان با آگاهی از زیبایی‌های این طرح‌های جدید منطبق با ذائقه امروز بیش از گذشته طالب این نوع از لباس‌ها با پوشش‌دهی مناسب از نظر حجاب شوند.
برای نخستین بار کارگاه آموزشی و همایش علمی سوزن‌دوزی ترکمن با حضور اساتید دانشگاهی و هنرمندان متخصص این رشته از سراسر ایران در دانشگاه آزاد اسلامی گنبدکاووس آغاز به‌کار کرد و به گفته پروانه امیریان دبیر این رویداد ملی، قرار است در ادامه این همایش در سایر استان‌های کشور هر برگزار شود.
برگزاری این کارگاه‌های آموزشی به گفته شرکت کنندگان که بیشتر آنان از اساتید دانشگاهی و متخصصان سوزن دوزی و طراحی لباس‌های سنتی هستند، فرصت خوبی برای آشنایی اقوام از سبک و طرح‌های سوزن دوزی یکدیگر و تلفیق آنها در تولید پوشاک است.
به گزارش ایرنا، سوزن‌دوزی به سبک ترکمنی یک هنر کاربردی، تزئینی و ذهنی است که توسط هنرمندان بر روی پارچه‌های ابریشم یا پشم با نخ‌های طبیعی ابریشم، پنبه یا نخ مصنوعی مانند اکریلیک نقش می‌بندد.
هنرمند طرح و نقش را در ذهن خود از شکل حیوانات، عناصر موجود در طبیعت اطراف خود، ادوات و ابزار جنگی و باورهای مردم‌شان الهام گرفته و سپس طرح‌های زیبا و در عین حال ساده آنها را بر روی پارچه پیاده می‌کند که هر یک از این نقش‌ها علاوه بر نماد و نشانه‌ای جداگانه، جنبه تزئینی نیز دارد و هر یک از طایفه‌های مختلف ترکمن معمولاً از روش خاص خود در رودوزی‌ها استفاده می‌کنند.
هنر سوزن‌دوزی ترکمن بیشتر در استان‌های خراسان شمالی و گلستان به ویژه در گنبدکاووس، بندرترکمن، آق قلا، کلاله، گمیشان، مراوه‌تپه و روستاهای اطراف آن رواج داشته و در عین حال هنری شناخته شده در سطح کشور است.
فاطمه پورخسروانی هنرمند سوزن‌دوز اهل سیرجان استان کرمان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: دوخت‌های سیاه دوزی منطقه ما به سوزن دوزی قوم ترکمن نزدیک است و با شرکت در این همایش اطلاعات بهتری به دست آوردم.
وی آشنایی با سوزن دوزی شهرهای مختلف را در ارائه طرح‌های جدید برای تولید و دوخت لباس موثر دانست و افزود: جامعه امروز نیاز به طرح‌های جدید و تلفیقی در دوخت لباس‌ها دارد تا جوانان به جای لباس‌های با طرح‌های خارجی که خیلی مواقع معنی و مفهوم آن را نمی‌دانند، لباس‌های تولید داخل با طرح‌های سنتی زیبا را جایگزین کنند.
این هنرمند ادامه داد: اگر طرح‌های سوزن دوزی گل و بته جقه و اشکالی برگرفته از طبیعت مانند عقرب و ماهی اقوام مختلف که داستان‌های زیادی پشت آنها نهفته است به شکل زیبا بر روی لباس‌های امروزی کار شود به طور قطع مورد استقبال قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: با نیازسنجی جامعه امروز می‌توان با همکاری تولیدی‌های پوشاک، از نقوش جذاب سوزن دوزی برای دوخت لباس‌های استفاده کرد.
ثریا زائر اومالی هنرمند طراح لباس و حوزه سوزن دوزی اهل شهرستان نکا مازندران هم با تاکید بر حرکت رو به جلو برای احیای سوزن‌دوزی‌ها از جمله گلدوزی‌های قدیمی در این استان، گفت: گام‌های مهمی برای احیا، معرفی و شناساندن گلدوزی مازندرانی برداشته شد.
وی ادامه داد: در سراسر ایران گلدوزی انجام می‌شود اما هر منطقه دوخت خاص خودش را دارد که مازندران علاوه بر اینکه از دوخت‌های دیگر مناطق بهره می‌گیرد دوخت خاص خودش مثل مطلسه دوزی و ساتن دوزی را هم دارد.
وی با بیان اینکه گلدوزی همان سوزن دوزی است که در رشته طراحی لباس در این حوزه هم کار می‌کنیم، گفت: وقتی می‌خواهیم کشورمان از لحاظ تولید لباس و الگوبرداری‌ها غنی باشد، می‌توانیم سوزن دوزی‌های اقوام مختلف را احیا کنیم به خصوص قوم ترکمن استان گلستان به عنوان همسایه مازندران که سوزن دوزی‌هایی با پیشینه قدیمی دارد.
این هنرمند افزود: می‌توانیم از سوزن دوزی تلفیقی مازندران و ترکمن در حاشیه، مچ آستین و یقه لباس‌ها بهره بگیریم و طرح‌ها را به صورت مد برای نسل جدید بروزرسانی کنیم تا دیگر محتاج سایر کشورهای برای الگوبرداری نباشند.
وی با اشاره به تفاوت نوع دوخت لباس‌های سنتی مردم شرق، مرکز و غرب استان مازندران، ادامه داد: با توجه به نیاز لباس سنتی مازندران به احیا، تلاش‌های جدی با همکاری تاریخ‌دانان و افراد صاحبنظر در این حوزه آغاز شد و در نهایت طرحی انتخاب و به مرحله تولید رفت و بعد از دوخته شدن توسط وزیر میراث فرهنگی رونمایی و به ثبت رسید و مدارس شرق استان خواهان این لباس شدند و به دنبال احیای این پوشش در سطح کشور و جهان هستیم.
منیره پیرکتم جانی هنرمند و تولید کننده لباس سنتی اهل رامسر واقع در غرب استان مازندران هم گفت: تولید لباس‌های سنتی در غرب این استان معروف به «قاسم آبادی» همراه با سوزن دوزی است.
وی افزود: در گذشته سوزن‌دوزی در سرآستین، یقه و جلوی سینه انجام می‌شد اما الان با اولویت حرکت در مسیر مدرن شدن، بیشتر سوزن دوزی‌ها به شکل نوار دوزی انجام می‌شود.
وی بیان کرد: با توجه به توریستی بودن رامسر و استقبال بسیار خوب آنان از لباس‌های محلی قاسم آبادی، سالانه ۲ هزار دست از این نوع لباس می‌دوزم که همگی به فروش می‌رود چراکه هر گردشگری با حضور در این شهرستان به دنبال خرید لباس محلی است.
این هنرمند گفت: لباس قاسم آبادی در یک جشنواره جهانی مقام سوم را کسب کرد و از نظر نوع طراحی پوشش دهی خوبی دارد و به نوعی لباس حجاب هم شناخته می‌شود به همین دلیل علاوه بر توریست‌ها مردم هم خریدار آن برای استفاده در مراسم و جشن‌ها هستند.
پیرکتم جانی افزود: مازندرانی‌ها دوست دارند یک دست از این لباس داشته باشند تا در آیین‌های عید نوروز و یا شب یلدا و مهمانی‌ها استفاده کنند و از زمانی که طراحی سوزن دوزی به شکل نواری انجام می‌شود این لباس‌ها جوان پسندتر شده است.
پروانه امیریان دبیر نخستین کارگاه آموزشی و همایش علمی سوزن دوزی ترکمن هم گفت: این برنامه اولین رویدادی است که با حمایت اساتید بومی و جوامع محلی در حوزه سوزن‌دوزی به میزبانی گنبدکاووس برگزار شد و شرکت کنندگان در آن نمایندگان هنرمندان اقوام مختلف کشور در این رشته و حوزه طراحی لباس سنتی هستند و به ترتیب شاهد برگزاری برنامه مشابه در سایر استان‌ها هم خواهیم بود.
وی که هنرمند قوم قشقایی استان فارس است، افزود: هر استان و قومی سوزن دوزی مختص خود را دارد و اگر این سوزن دوزی‌ها پایدار بمانند به عنوان یک سرمایه عظیم محسوب می‌شود که می‌توانیم از آن به عنوان ارزش‌های ایرانی در تمام جوامع بین المللی یاد کنیم.
وی ادامه داد: سوزن دوزی می‌تواند در لباس بانوان و دختران نقش آفرینی شود و به عنوان یک مد پایدار سال‌های سال مورد استفاده قرارگیرد و همگان از زیبایی آن لذت ببرند.
امیریان تاکید کرد: هر چقدر سوزن‌دوزی اقوام بیشتر معرفی شود تولیدکنندگان از این نوع دوخت‌ها برای طراحی لباس‌ها بهره می‌گیرند و می‌توانند لباس‌های با نقوش زیبا جوان پسند تولید کنند.
محبوبه خارستانی از بوشهر هم که با پوشش لباس سنتی عروس عسلویه در این همایش شرکت کرد، گفت: در احیای سوزن دوزی باید هدفمان جذب نسل جوان به سمت فرهنگ و هنر سنتی ایران با تاکید بر جایگاه ویژه هنر تلفیقی در معرفی پوشش اقلیم‌های مختلف باشد.
وی افزود: سوزن دوزی در لباس سنتی استان بوشهر مانند لباس‌های ترکمنی در ناحیه سینه و سردست زیاد استفاده می‌شود.
وی گفت: رویکرد به سمت لباس‌های با نقوش و تزئینات سنتی در دهه اخیر بیشتر شده و جوانان مشتاق هستند در پوشش خود از این نوع نقوش با ترکیب رنگ متنوع استفاده کنند.
این هنرمند تاکید کرد: لازم است به گونه‌ای تحول در تولید لباس‌ها ایجاد کنیم که هنر سنتی پایدار بماند و حتی شده بخش کوچکی از طرح سنتی در لباس‌ها دیده شود.