دبیر این رویداد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا مهمترین هدف برگزاری کارگاه آموزشی سوزن دوزی ترکمن را حفظ هویت مردم منطقه و معرفی بهتر این رشته به اساتید و هنرمندان سایر نقاط ایران اعلام و بیان کرد: ۱۶ نفر از استادکاران بومی این رشته از استان گلستان به عنوان مدرس ارائه آموزش به شرکت کنندگان را به صورت تخصصی برعهده دارند.
پروانه امیریان افزود: کارگاه‌ها در ۲ بخش تئوری و عملی با عنوان‌های «طراحی و نقوش، تاباندن نخ و سیم کشی، سیاه دوزی و الوان دوزی، سفیددوزی "سارچیان" و آلاجا و دوخت کورتیکن و چنار» اجرا می‌شود.
وی اظهارکرد: این رویداد ملی با همکاری جوامع محلی و با نظارت وزارت میراث فرهنگی و کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور و همکاری نهادهای آموزشی مانند دانشگاه آزاد اسلامی گنبدکاووس برای نمایندگان سوزن‌دوز اقوام مختلف ایران زمین آغاز به‌کار کرده است.
به گفته وی، نمایشگاه صنایع دستی هنرمندان استان گلستان از جمله در رشته سوزن دوزی صبح و بعدازظهر در حاشیه این کارگاه آموزشی برای بازدید علاقمندان دایر خواهد بود.
به گزارش ایرنا، سوزن‌دوزی به سبک ترکمنی یک هنر کاربردی، تزئینی و ذهنی است که توسط هنرمندان بر روی پارچه‌های ابریشم یا پشم با نخ‌های طبیعی ابریشم، پنبه یا نخ مصنوعی مانند اکریلیک نقش می‌بندد.
هنرمند طرح و نقش را در ذهن خود از شکل حیوانات، عناصر موجود در طبیعت اطراف خود، ادوات و ابزار جنگی و باورهای مردم‌شان الهام گرفته و سپس طرح‌های زیبا و در عین حال ساده آن‌ها را بر روی پارچه پیاده می‌کند که هر یک از این نقش‌ها علاوه بر نماد و نشانه‌ای جداگانه، جنبه تزئینی نیز دارد و هر یک از طایفه‌های مختلف ترکمن معمولاً از روش خاص خود در رودوزی‌ها استفاده می‌کنند.
هنر ترکمن‌دوزی در تزئین لباس‌های زنان و مردان و کودکان، رودوزی بقچه و بند آن برای جهیزیه دختر یا پسر، قاب‌ها، آیینه، شانه، لباس عروسی برای عروس و داماد، هدبند، مچ بند، گردن بند، کیف لوازم آرایشی، رومیزی، ملحفه‌های کوسن/بالش، روتختی، آویزهای دیواری، کیف پول/کیف/کوله پشتی زنانه تجلی می‌یابد و امروزه این هنر برای دکوراسیون خانه‌های معاصر نیز استفاده می‌شود.
هنر سوزن دوزی ترکمن بیشتر در استان‌های خراسان شمالی و گلستان به ویژه در گنبدکاووس، بندرترکمن، آق قلا، کلاله، گمیشان، مراوه تپه و روستاهای اطراف آن رواج داشته و در عین حال هنری شناخته شده در سطح کشور است.
سوزن دوزی ترکمن که به آن سیاه‌دوزی نیز گفته می‌شود و در بین این قوم به «کِشته» معروف است، از قدیم در جامعه سنتی این قوم و توسط دختران و زنان آن برای تزیین لباس‌های مردان، زنان و کودکان و هم چنین پرده‌ها استفاده می‌شد و تا همین چند دهه اخیر مورد استقبال قرار داشت اما رفته رفته با رشد تکنولوژی و ایجاد کارگاه‌های صنعتی، رو به فراموشی قرار گرفت.
در سایه دلسوزی هنرمندان پیشکسوت ترکمن در رشته سوزن دوزی و نیز تلاش و حمایت مدیران میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان به‌ویژه در گنبدکاووس از اوائل دهه ۹۰ تاکنون با برگزاری دوره‌های آموزشی این هنر درحال فراموشی بار دیگر احیا و در مسیر رشد و تعالی قرار گرفت به گونه‌ای که اکنون این هنر دستی طرفداران پرشماری دارد.
روستای تنگلی شهرستان مرزی گنبدکاووس سال ۱۳۹۹ به عنوان روستای سوزن‌دوزی ترکمن به ثبت ملی رسید و سال ۱۴۰۱ هم در چهارمین روز از هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش هنر سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) به عنوان بیستمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان مشترک با ترکمنستان به ثبت جهانی رسید.
فعالیت سه هزار هنرمند سوزن‌دوزی ترکمن مجوزدار در گلستان
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: سه هزار هنرمند رشته سوزن‌دوزی ترکمن در این استان در آزادشهر، بندرترکمن، علی‌آبادکتول، کلاله، گالیکش، گرگان، گمیشان، گنبدکاووس، مراوه‌تپه و آق‌قلا در حال فعالیت هستند.
مریم حاجی‌ابراهیمی افزود: بیشترین فعالیت سوزن دوزی مربوط به شهرستان‌های ترکمن نشین استان با محوریت گنبدکاووس، آق‌قلا و گمیشان است.
وی اظهارکرد: در سه سال اخیر ۱۱ هزار دلار محصولات سوزن‌دوزی از استان گلستان به شکل چمدانی صادر شده است.
استان گلستان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد که کمتر از نیمی از آن را ترکمن‌ها تشکیل می‌دهند که بیشتر در شهرهای گنبدکاووس، مراوه‌تپه، کلاله، بندرترکمن، گمیشان و آق قلا سکونت دارند.
نظر شما