به گزارش ایرنا خراسان جنوبی با وجود داشتن مرز طولانی با افغانستان (۳۳۱ کیلومتر) از استان‌های امن کشور به شمار می‌رود و مرز مشترک نیز یک فرصت اقتصادی و تجاری مهم است.
براساس پایش و ارزیابی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، خراسان جنوبی برای سومین دوره متوالی در شاخص ملی امنیت سرمایه‌گذاری، رتبه دوم را در بین استان‌های کشور کسب کرد.
شاخص امنیت سرمایه‌گذاری براساس هفت نماگر از جمله ثبات و پیش‌بینی پذیری مقررات و رویه‌های اجرایی، شفافیت و سلامت اداری، مصونیت جان و مال شهروندان، فرهنگ وفای به عهد، صداقت و درستی، تضمین حقوق مالکیت، عملکرد دولت و ثبات اقتصاد کلان شامل ۲۱ مولفه پیمایشی و ۱۷ مولفه آماری، تعیین می‌شود.
وجود ۹ شهرک و ۱۴ ناحیه صنعتی با دارا بودن ۲ هزار و ۲۴۸ هکتار اراضی به عنوان زمینه آماده و مناسب با تامین زیرساخت‌های مورد نیاز از جمله آب، برق، گاز، مخابرات و راه دسترسی از اولویت‌های اصلی سرمایه‌گذاری به ویژه در بخش صنعت استان به حساب می‌آید.
صنعت و تجارت در کنار هم
همچنین منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی در ۲ سایت مرکزی به مساحت ۷۳۰ هکتار و مرزی به مساحت ۱۰۰ هکتار به عنوان یکی از مراکز مهم در حال توسعه شرق ایران به دلیل برخورداری از مزایای ویژه و موقعیت جغرافیایی، وسعت کافی و قرار گرفتن در کریدور بین المللی ترانزیت شمال شرق - جنوب شرق، دسترسی به بازارهای بزرگ افغانستان و کشورهای آسیای میانه، جایگاه ممتازی در عرصه سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی استان دارد.
مراکز دانشگاهی و آموزش عالی به عنوان پشتیبان نیازمندی‌های علمی، پژوهشی و فناوری همچنین واحدهای بزرگ تولید لاستیک، سیمان، کاشی و سرامیک، اکسید منیزیم، کنسانتره زغالسنگ، پودرهای میکرونیزه معدنی و شمش منیزیم از جمله مزیت‌های این استان به شمار می‌آید.
خراسان جنوبی در یک دهه اخیر با داشتن هفت معدن طلا و ذخیره قطعی ۶۴ میلیون تن و استخراج اسمی سه میلیون تن به عنوان استان طلایی در سطح کشور مطرح شده و رتبه نخست ذخایر زغالسنگ کشور، رتبه نخست ذخایر منیزیت کشور، رتبه نخست ذخایر خاک‌های صنعتی نسوز کشور، رتبه چهارم کشوری از حیث اشتغال واحدهای معدنی، رتبه ششم کشور در تعداد معادن و رتبه دوازدهم در ذخایر قطعی مواد معدنی را به خود اختصاص داده است.
طرح "تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی" که به همت دولت سیزدهم در مساحت حدود ۱۵ هزار کیلومتر از وسعت این استان اجرا شد، شناسایی ۱۱۷ محدوده معدنی را در پی داشت و از این تعداد ۱۷ محدوده جدید امیدبخش طلا، ۶۰ محدوده مس، ۲۵ محدوده نیکل برای اولین بار در شرق کشور، ۹ محدوده منیزیت و ۶ محدوده سرب و روی شناسایی شده است.
معدن و صنایع معدنی از پیشران‌های توسعه
براساس اسناد بالادستی و سندهای توسعه‌ای، معدن و صنایع معدنی یکی از مهمترین محورها و پیشران‌های اقتصادی و توسعه‌ای خراسان جنوبی تعیین شده و معادن به عنوان یکی از ارکان توسعه استان در کنار دیگر بخش‌ها همچون صنعت، کشاورزی و گردشگری است که در جهت توسعه اقتصادی می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.
از سوی دیگر خراسان جنوبی دارای رتبه اول کشوری در تولید زرشک و عناب، رتبه دوم تولید زعفران، رتبه چهارم تولید پنبه، ربته سوم تولید گیاهان دارویی، ربته پنجم تولید پسته و گل نرگس، رتبه هشتم تولید انار و رتبه دوم جمعیت شتر کشور است و وجود زنجیره کامل تولید گوشت مرغ می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابیت ویژه داشته باشد.
مزیت‌ها و قابلیت‌های این استان در بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از جمله ثبت جهانی ۶ اثر تاریخی و طبیعی، وجود بلندترین تپه‌های ماسه‌ای جهان، زیباترین سازه‌های طبیعی (توسط جریان باد)، بیش از ۱۶ باغ تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی از دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کنار تولید انواع صنایع دستی مخاطب‌پسند محسوب می‌شود.
بر این اساس کشاورزی، معدن، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اولویت‌های سرمایه‌گذاری در خراسان جنوبی تعیین شده است.
به اعتقاد کارشناسان در شرایطی که کشور ما با تحریم‌های ظالمانه درگیر بوده، مهمترین مسیر در جهت تسریع روند توسعه همه جانبه، حمایت و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید است، رویکردی که در ۲ سال اخیر اولویت کاری مدیران و دستگاه‌های اجرایی خراسان جنوبی بوده است.
بدون تردید نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در رشد و توسعه اقتصادی استان‌ها غیرقابل انکار است و خراسان جنوبی با توجه به ظرفیت‌های فراوان در جذب سرمایه‌گذاری یکی از مناطق دارای مزیت در کشور به شمار می‌رود.
رشد ۲ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در خراسان جنوبی
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی در این باره گفت: طرح‌های دارای مجوز سرمایه‌گذاری خارجی در این استان از ۱۳ طرح در ابتدای دولت سیزدهم به ۲۶ مورد در شهریور امسال رسیده که ۱۰۰ درصد رشد داشته است.
مرتضی ذاکریان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در این مدت میزان سرمایه‌گذاری مصوب خارجی از ۹۹۱ میلیون دلار به یک میلیارد و ۲۶۷ میلیون دلار در شهریور ماه رسید که رشد ۲۷.۸ درصدی دارد.
وی بیان کرد: در دولت سیزدهم هشت پروژه سرمایه‌گذاری خارجی در استان خراسان جنوبی به ارزش ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار انجام شده است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی با اشاره به بهره‌برداری از پنج پروژه سرمایه‌گذاری خارجی این استان در ۲ سال اخیر گفت: میزان سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده به استان از ابتدای دولت سیزدهم تا شهریور امسال نسبت به مدت مشابه رشد ۱۱.۸ درصدی دارد.
به گفته وی ۱۶ پروژه سرمایه‌گذاری خارجی فعال با سرمایه‌گذاری ۲۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار در استان فعال است.
ذاکریان ادامه داد: ۷۶ درصد سرمایه‌گذاری وارده به خراسان جنوبی از آن چینی‌هاست که باید بیشترین حمایت را از سرمایه‌گذاران این کشور داشته باشیم بعد از چین، کشورهای ترکیه، افغانستان و آلمان بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در خراسان جنوبی را به خود اختصاص داده‌اند.
شناسایی ۱۱۰ طرح سرمایه‌گذاری اولویت‌دار
وی گفت: در قالب اطلس سرمایه‌گذاری ۱۱۰ طرح سرمایه‌گذاری اولویت‌دار در خراسان جنوبی شناسایی و هدفگذاری شده تا در این اطلس ۱۲۰ لایه اطلاعاتی را مدنظر قرار دهیم و در سال جاری از محل اعتبارات پژوهشی استان یک میلیارد ریال به این اطلس اختصاص یافت.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی بیان کرد: ۱۱۷ قطعه زمین براساس اراضی اطلس سرمایه‌گذاری در استان پیشنهاد شده و پیگیری برای تعیین ۴۰۰ قطعه زمین دیگر در دستور کار است.
وی به اهمیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی اشاره کرد و گفت: ایجاد منافعی از جمله ارزآوری، انتقال فناوری و دانش، کمک به توسعه صادرات، ارتقای سطح کیفیت تولیدات داخلی، بازاریابی بین‌المللی، ایجاد رقابت و اشتغال از جمله مزایای جذب سرمایه‌گذاری خارجی است.
ذاکریان گفت: منافع حاصل از سرمایه‌گذاری خارجی در صورتی عاید کشور و استان ما خواهد شد که بتوانیم با تلاش در راستای ایجاد بسترهای مناسب اقتصادی، سیاسی و حقوقی و بهبود فضای کسب و کار، شرایط را برای جذب سرمایه‌های خارجی تسهیل کنیم.
وی عنوان کرد: براساس پایش و ارزیابی صورت گرفته از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، خراسان جنوبی در بهار امسال در شاخص ملی امنیت سرمایه گذاری، رتبه دوم را در بین استان‌های کشور کسب کرده است.
این مقام مسوول گفت: استان مرزی و کویری خراسان جنوبی ظرفیت‌های معدنی، کشاورزی، گردشگری و صنعتی فراوانی دارد که معرفی صحیح آنها می‌تواند زمینه جذب و حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به استان را مهیا کند و با توجه به شاخص بالای امنیت سرمایه‌گذاری در این استان زمینه‌ساز توسعه اقتصادی شود.
منطقه ویژه اقتصادی بیرجند؛ آماده برای سرمایه‌گذاری
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی هم گفت: زیرساخت‌های خوبی در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند به وسعت ۷۳۰ هکتار و سایت مرزی این منطقه در ماهیرود به وسعت ۱۰۰ هکتار برای حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی وجود دارد.
حسین زارعی افزود: منطقه ویژه اقتصادی مامن سرمایه‌گذاران است، به شکلی که تلاش ما جذب سرمایه‌گذار برای توسعه خراسان جنوبی بوده و منطقه ویژه اقتصادی بیشترین همراهی را با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی داشته است.
وی اظهار کرد: چشم‌انداز منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی این است که در کمتر از ۷۲ ساعت مجوزها را صادر کنیم و میزبان سرمایه‌گذاران باشیم، هیچ محدودیتی برای حضور سرمایه‌گذار در منطقه ویژه اقتصادی نداریم.
زیرساخت‌ها فراهم شده است
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی گفت: زیرساخت‌های آب، برق و گاز در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند فراهم شده اما نیاز است در زمینه ارتقای زیرساخت‌ها دولت همراهی کند، البته استاندار و تیم اقتصادی استان همراهی لازم را با بخش خصوصی دارند.
زارعی با بیان اینکه تاکنون ۱۱۴ مجوز سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند صادر شده که از این تعداد ۲۴ واحد تولیدی به بهره‌برداری رسیده است گفت: همچنین ۸۰ گروه تجار در سایت مرزی منطقه ویژه اقتصادی مستقر شده‌اند و ۲۵ واحد سرمایه‌گذاری هم در این سایت مرزی به بهره‌برداری رسیده است.
وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی ظرفیت‌های بالایی در سرمایه‌گذاری دارد گفت: معادن غنی، محصولات کشاورزی راهبردی، کویر بکر و ظرفیت‌های گردشگری از جمله ظرفیت‌ها و استعدادهای غنی خراسان جنوبی برای سرمایه‌گذاری است.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی بیان کرد: ایجاد صنایع فرآوری محصولات کشاورزی شاخص استان از جمله زرشک، زعفران و عناب جای کار بسیاری دارد و نیازمند ورود سرمایه‌گذاران است.
وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی از نظر تنوع و میزان مواد معدنی ظرفیت‌های غنی در سطح کشور دارد گفت: ورود سرمایه‌گذاران به این بخش به رونق تولید و ایجاد اشتغال در کشور و منطقه کمک می‌کند.
رتبه دوم امنیت سرمایه‌گذاری برای سومین دوره متوالی
اما مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان جنوبی درباره رتبه امنیت سرمایه‌گذاری توضیح داد و گفت: براساس پایش و ارزیابی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، خراسان جنوبی برای سومین دوره متوالی در شاخص ملی امنیت سرمایه‌گذاری، رتبه دوم را در بین استان‌های کشور کسب کرد.
مجتبی شریعتی‌فر افزود: این رتبه بندی به صورت فصلی منتشر می‌شود و در گزارش اخیر منتشر شده در شهریور سال جاری که مربوط به پایش امنیت سرمایه‌گذاری استان‌ها در پاییز ۱۴۰۱ است، خراسان جنوبی رتبه دوم کشور را مانند ۲ فصل قبلی به دست آورده است.
وی عنوان کرد: براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که با استفاده از آمارهای رسمی منتشر شده در کشور و نیز ارزیابی سه هزار و ۵۲ فعال اقتصادی در همه استان‌های کشور انجام شده، وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری در پاییز سال ۱۴۰۱ را با ۲۸ مولفه، هفت نماگر به تفکیک استان‌ها و در ۹ حوزه کسب و کار نشان می‌دهد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان جنوبی گفت: براساس ارزیابی صورت گرفته به ترتیب استان‌های سمنان، خراسان جنوبی و هرمزگان مناسب‌ترین وضعیت را از دیدگاه فعالان کسب و کار از منظر شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در کشور دارا هستند.
نماگرهای عملکرد مطلوب دولت در استان
وی تصریح کرد: رتبه خراسان جنوبی حاکی از این است که نماگرهای عملکرد مطلوب دولت در استان، ثبات اقتصاد کلان، شفافیت و ثبات رویه قبلی اجرایی، فرهنگ وفای به عهد، مصونیت مالی شهروندان و تضمین حقوق مالکیت با امتیاز ۶.۳۵ از ۱۰ به دست آمده است.
شریعتی‌فر افزود: میانگین امتیاز کشور برای این شاخص ۶.۸۲ بوده و امتیاز ۱۰ بدترین حالت امنیت سرمایه‌گذاری است.
وی اجرای اقدامات زیرساختی برای توسعه اقتصادی استان با اهتمام و پیگیری ویژه استاندار، رفع موانع و مشکلات سرمایه‌گذاران در کارگروه‌های مختلف اعم از کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید، فعال‌سازی اقتصاد مرز، بهبود فضای کسب و کار از سوی دستگاه‌های اجرایی و حذف قوانین مخل کسب و کار در دستگاه‌های اجرایی را از دلایل این موفقیت ذکر کرد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان جنوبی گفت: حمایت مسئولان استانی از سرمایه‌گذاران و عمل کردن مسئولان استانی و محلی به وعده‌های اقتصادی داده شده، مشارکت بانک‌ها و موسسات عامل در تولید و اقتصاد استان، پیگیری و مطالبه رسانه‌های استان در به ثمر رسیدن طرح‌های سرمایه‌گذاری از دیگر دلایل است.
با گذشت ۱۸ سال از تاسیس استان خراسان جنوبی هرچند قدم‌های زیادی برای ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه همه‌جانبه این استان برداشته شده اما هنوز تا رسیدن به توسعه‌یافتگی فاصله دارد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و مسوولان، بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی این مسیر را کوتاه‌تر می‌کند و بازدهی مناسبی هم دارد.
سرمایه‌گذاران خارجی تا حدی به مزیت‌های خراسان جنوبی پی برده و در سال‌های گذشته به‌رغم برخی چالش‌ها، در حوزه‌های مختلف این استان سرمایه‌گذاری کرده‌اند که در شرایط کنونی علاوه بر معرفی بیشتر قابلیت‌های استان در سطح ملی و بین‌المللی باید زمینه توسعه فعالیت این سرمایه‌گذاران و جذب بیشتر آنان را فراهم کرد.
خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور کشور دارای ۱۱ شهرستان است و در چهار شهرستان با کشور افغانستان مرز مشترک دارد.