به گزارش ایرنا، پیامد حضور میلیونی گردشگران در فصول مختلف سال به ویژه تعطیلات سالانه نشان می دهد که زیرساخت جاذبه ها و مراکز گردشگری و شهرستان های غرب مازندران پاسخگوی جمعیت شناور مسافران نیست که به اعتقاد کارشناسان علاوه بر توجه مدیریت کلان کشور برای ارتقای زیرساخت ها و برنامه ریزی و تهیه نقشه راه علمی برای گذر از گردشگری سنتی ضروری است از نقش اجتماعی مسافران هم بهره گرفت.
غرب مازندران با برخورداری از جلوه های بی‌نظیر طبیعی و تاریخی به بهشت گردشگران داخلی شهرت دارد و سالها است با امکانات محلی خدمات ملی ارایه می‌کند اما هنوز در زمینه ارتقای زیرساخت‌های آن از جاده ها گرفته تا راه دسترسی به جاذبه ها و مراکز گردشگری و اقامتی پاسخی داده نشده و اغلب گردشگران منطقه بتدریج برای خود ویلایی فراهم کردند به طوری به عنوان مثال جمعیت شهر نوشهر ۳۸ هزار نفر اما واحدهای مسکونی آن ۱۱۵ هزار واحد است که این آمار مبین این است که که جمعیت غیربومی از جمعیت بومی بیشتر است، علاوه بر این در نوشهر ۲۰۰ شهرک مسکونی مستقر است.
شهرستان های نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس آباد، تنکابن، رامسر با افزون بر یک میلیون نفر جمعیت در غرب مازندران واقع شده است، این منطقه به خاطر قرار گرفتن در موقعیت خاص جنگلی، کوهستانی و ساحلی یکی از مناطق بی نظیر گردشگری ایران و جهان محسوب می شود.
شماری از کارشناسان حوزه گردشگری معتقدند که تنها راه برون رفت حوزه گردشگری در مازندران به ویژه در غرب این استان تهیه نقشه راه گردشگری است که با تحقق این مهم همه کاستی و نواقص موجود این بخش برطرف خواهد شد چرا که در این نقشه راه، وضع موجود و نیازمندیها و ظرفیت ها آسیب شناسی علمی می شود.
به تاکید آنان نسخه سنتی گردشگری دیگر پاسخگوی نیاز توسعه استان بود و ضروری است صاحبنظران امر و مسوولان ۲۱ دستگاه دخیل مربوط به حوزه گردشگری استان نیز باید برای رفع چالش های فراروی چاره اندیشی کنند.
بررسی های چهار دهه اخیر نشان می دهد که به علت عدم نظارت کافی بر روند ساخت و سازها و پیدایش هزاران ویلا یا به عبارتی ساخت خانه دوم برای خانواده های خوش نشین یا غیر بومی با هدف استفاده سالانه چند روزه سبب شده تا بخش وسیعی از اراضی شهر و نواحی پیرامونی شهرستان های غرب مازندران دستخوش تغییرات شود و در نتیجه با تغییر بخش عمده ای از باغ ها و مزارع کشاورزی و تبدیل آن به شهرک های اقامتی و تفریحی، رفته رفته از حالت طبیعی و گردشگری خارج شده است.
اگرچه آمار دقیق و روشنی از بناهای غیرمجاز در قالب خانه دوم خانواده های خوش نشین در غرب مازندران وجود ندارد اما بنا به گفته مسوولان ذیربط از سطح هزاران هکتار از اراضی باغی و زراعی هر شهرستان غرب مازندران در سال های گذشته تخریب و قطعه بندی شده است.
کارشناسان امر معتقدند باید با شناخت توانمندی های منطقه در عرصه های مختلف و ارائه الگو های صحیح هم از ساخت و سازهای غیرمجاز جلوگیری کرد و همچنین با برنامه ریزی صحیح در جهت جذب گردشگران در شاخه های مختلف گردشگری و مهمتر بهره گیری از نقش اجتماعی مسافران بتوان منطقه را از آسیب جدی نجات داد توسعه را رقم زد.
به تاکید مسوولان و کارشناسان حوزه گردشگری اگر قرار است شهرستان های غرب مازندران توسعه یابد باید گردشگران این شهرستان ها نقش مشارکت اجتماعی شان را ایفا کنند چرا که غرب مازندران به لحاظ برخورداری از موقعیت های طبیعی کم نظیر جنگل و دریا جایگاه بین المللی دارد کهباید از مزیت های آن نهایت استفاده را برد.
متاسفانه از ادوار گذشته در استان مازندران هدفگیری برنامه ریزی ها اشتباه بوده و هدف درست انتخاب نشد تصور این بود که گردشگر یعنی باید در شهرستان های این استان بیاید ویلا بسازد در حالی که این تصور غلط بوده و در زمان حاضر این راهبرد به بازنگری نیاز دارد.
۷۵ میلیون نفر شب اقامت مسافران
به گزارش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران از تاریخ ۱۶ اسفند سال گذشته تا ۳۱ شهریور ماه امسال را ۷۵ میلیون نفر شب اقامت مسافران در اقامتگاه‌های این استان ثبت شد که بنا به استناد این آمار همچنان مناطق غرب استان بیشترین حجم حضور مسافران نوروزی را به خود اختصاص داده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران گفت : اگر قرار است این استان به ویژه کلاردشت از جمله شهرستان های غرب مازندران توسعه یابد باید گردشگران این شهرستان ها نقش مشارکت اجتماعی شان را ایفا کنند.
احمد توکلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : شهرستان غرب مازندران جایگاه بین المللی دارد لذا باید از مزیت های آن نهایت استفاده را برد.
وی اظهارداشت: متاسفانه از ادوار گذشته در استان مازندران هدفگیری برنامه ریزی ها اشتباه بوده و هدف درست انتخاب نشد تصور این بود که گردشگر یعنی باید در شهرستان های این استان بیاید ویلا بسازد در حالی که این تصور غلط بوده و نیاز به بازنگری دارد.
وی خاطرنشان کرد: هزینه های این شهروندان خانه دومی در این شهرستان های گردشگری نباید بر دوش ساکنان بومی منطقه باشد بنابراین باید از ظرفیت های آنان برای توسعه منطقه استفاده شود.
مشارکت اجتماعی باید به گفتمان تبدیل شود
معاون استاندار مازندران با بیان این که باید برای این شهروندان خانه دومی یک بانک اطلاعات جامع و خوب ایجاد بشود، تصریح کرد : در بین این گردشکران افراد با نفوذ کشوری هستند که باید شناسایی و آنگاه به مشارکت برای توسعه شهرستان دعوت شوند.
توکلی یادآور شد : به طور مثال، همین افراد در برخی از شهرستان های استان شناسایی و در ساخت اماکن ورزشی و درمانی و سایر طرح های عمرانی منطقه مشارکت داده شدند.
وی بیان کرد : با این توصیف باید زندگی مسالمت آمیزی را برای این افراد شهروند خانه دومی در شهرستان تعریف شود تا آنان نقش مشارکت اجتماعی شان را به خوبی ایفا کنند.
وی با تاکید بر این که نقش مشارکت اجتماعی این افراد باید به یک گفتمان تبدیل شود، گفت : برای این افراد باید برنامه ریزی منسجم تری داشته باشیم تا بتوانند برای توسعه این شهرستان هزینه بکنند.
استاد رشته گردشگری در غرب مازندران گفت : متاسفانه زیرساخت های گردشگری مازندران به ویژه غرب این استان متناسب با جمعیت ورودی به استان نیست و این مشکلی که مسوولان امر باید برای این حوزه چاره اندیشی اساسی بکنند.
محمدرضا اورمزدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در همه جای دنیا این چنین است که هر منطقه گردشگرپذیر یک ظرفیت اکولوژیکی دارد یعنی زمانی که مسافر وارد آن منطقه می شود ظرفیت سنجی شده تا با چالش های زیست محیطی مواجه نشود.
وی اظهارداشت: امروز در بحث زیرساخت های جاده ای، تامین انرژی و سوخت و ارزاق و جایگاه های سوخت رسان و بهداشت و درمان شهرستان های استان به ویژه خطه غربی این استان متاسفانه برنامه ریزی لازم برای پذیرش یا خدمات رسانی به جمعیت میلیونی مسافران و گردشگران صورت نگرفته است.
وی تصریح کرد : به طور مثال امکانات بهداشت و درمان منطقه غرب مازندران برای جمعیت بومی منطقه تعریف شد، آیا می شود با این امکانات جمعیت میلیونی مسافران منطقه را خدمات داد؟ و این مشکلات را در حوزه های دیگر از جمله مباحث انتظامی هم مشاهده می شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد : در یک نگاه کلان لازم است دولتمردان و برنامه ریزان کشور، استانی و شهرستانی چاره اندیشی داشته باشند و بیایند برنامه ریزی و آن را راهبردها را مدون کنند.
اورمزدی اضافه کرد : چون نقشه راه گردشگری نداریم در این حوزه با مشکلات عدیده ای مواجه هستیم.
به گفته وی در صورت نداشتن برنامه و نقشه راه برای ورود جمعیت میلیونی گردشگران به طور قطع این چالش نیز در افزایش گرانی کالاها و ارزاق در منطقه تاثیر خواهد داشت.
۲۱ نهاد دخیل حوزه گردشگری پای کار باشند
این استاد رشته گردشگری تصریح کرد : صنعت گردشگری با ۲۱ دستگاه اجرایی در ارتباط است همه باید پای کار و در هم کنار باشند تا برنامه های مصوب جلسات این نهادها مدون شود.
اورمزدی نقش ستاد خدمات سفر در استان را در تقویت ارتقای زیرساخت ها و رفع نیازمندی های مسافران مهم برشمرد و بیان کرد : این ستاد باید برای سفرهای نوروزی سال آینده برنامه ریزی داشته باشد و مراکز خدمات رسان و ظرفیت های پذیرش آن ها را دقیق شناسایی کند تا خدمات مطلوب ارایه بشود.
این استاد دانشگاه با بیان این که با ادامه روش های سنتی خدمات دهی به مسافران با مشکل جدی مواجه خواهیم شد، افزود : گردشگری یکی از بال های توسعه استان مازندران است بنابراین مسوولان امر باید برای تقویت زیرساخت های گردشگری منطقه تدابیر ویژه ای اتخاذ کنند.
اورمزدی تصریح کرد : بحث مهم دیگر این بخش این است که مردم منطقه چقدر از عایدات این سفرها از نظر اقتصادی بهره مند می شوند و آیا امروز این سود حاصل سفرها برای مردم و توسعه منطقه هزینه می شود؟ و دهها سووال دیگر مربوط.
به گفته وی اگر نقشه راه گردشگری وجود داشت امروز وضعیت فعلی این حوزه باید بهتر می شد.
استاد رشته گردشگری در غرب مازندران اظهارداشت: امروز دنیا نقشه راه گردشگری را روی متاورس(یک شبکه انبوه مقیاس پذیر از جهان های مجازی و سه بعدی در زمان واقعی است که اتفاقات درون آن بر دنیای واقعی تاثیر می گذارد) می چیند و ما هنوز روی پله های اول صنعت گردشگری هستیم، اکنون وب کیوسک های الکترونیک آمده به جای راهنماییان گردشگری که یاری رسان راهنماییان گردشگری هستند.
اورمزدی ادامه داد : آیا در استان برج وب کیوسک گردشگری داریم؟ آیا بحث گردشگری الکترونیک ما محقق شده است؟ آیا دولت الکترونیک محقق شده؟ کشورمان در بحث فناوری های نوین در صنعت گردشگری جایگاهی ندارد یعنی هنوز اندر خم یک کوچه ایم.
صاحبنظران امر می گویند اگرچه حضور گردشگران می تواند مزیت های فراوانی برای شهرستان های غرب مازندران داشته باشد منتهی ظرفیت قابل تحمل محیط از مهم ترین مسائلی است که نباید مورد غفلت قرار گیرد به عبارتی کاهش ظرفیت قابل تحمل محیط مساله ای است که با توسعه پایدار هر منطقه تناقض دارد.
شهرستانهای گردشگرپذیر غرب مازندران از دیرباز تاکنون مقصد گردشگری بی شماری از مسافران و گردشگران کشور است این در حالی است به علت عدم نظارت کافی بر روند ساخت و سازها در این سالها سبب شده تا نه تنها شاهد توسعه این منطقه نباشیم بلکه شاهد تخریب اراضی کشاورزی، جنگلی و باغی این مناطق باشیم.
آنان یادآور شدند، رشد تعداد خانه های دوم برای خانواده های خوش نشین تاثیر عمیقی بر بنیان های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این شهر برجای گذاشته و این وضعیت تاسف بار در حقیقت فرآیند توسعه پایدار در ابعاد مختلف بویژه گردشگری را در آینده دچار مشکل خواهد کرد.
عدم برنامه ریزی راهبردی، نداشتن الگو و استراتژی خاص، روند ساخت و سازهای پراکنده در حقیقت یک فرم لجام گسیخته ای به این شهرستان ها بخشیده که در پی آن این وضعیت به تخریب چشم اندازهای منطقه منجر شده و در نتیجه نقش گردشگری که به جای آنکه عامل محرک، رونق اقتصادی و کسب و کار در منطقه باشد در حال تبدیل شدن به عامل مخرب در روند توسعه شهری شده است.
شهرستان های نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس آباد، تنکابن و رامسر در غرب مازندران واقع شده است.