به گزارش خبرنگار ایرنا، دولت عزم خود را برای رونق تولید و رُشد بخش صنعت جزم کرده و آثار محسوس آن در این حوزه بخوبی هویداست.
بازگشت پنج هزار و ۷۰۰واحد به چرخه تولید در دولت سیزدهم
معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت ۲۶ شهریورماه از افزایش پنج برابری رشد تولید در دولت خبر داد و اعلام کرد: پنج هزار و ۷۰۰ واحد تولیدی تعطیل به چرخه تولید بازگشت و بیش از سه هزار واحد صنعتی و معدنی فعال شدند که از این تعداد حدود ۲ هزار واحد در حوزه صنایع عمومی ایجاد اشتغال پایدار کردند.
به گفته این مقام وزراتی بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ با رُشد حدود ۳.۵ درصدی و سال ۱۴۰۱ با رشد ۹.۵ درصدی همراه بوده است.
تشکیل کارگروه تسهیل با هدف گرهگشایی از مشکلات صنعتگران
یکی از مهمترین رویکردها برای احیا، راهاندازی واحدهای تولیدی و حفظ و ارتقای شرایط بنگاههای اقتصادی فعال در این دولت، برگزاری مستمر کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید در استانهای مختلف کشور است.
هدف دولت سیزدهم از تشکیل ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در استانها بازکردن گرهای از مشکلات تولیدکنندگان و صنعتگران بوده است.
نشست های مربوط به این کارگروه در فارس نیز هر هفته در روزهای سهشنبه به ریاست استاندار فارس و دبیری ادارهکل صنعت، معدن و تجارت استان و با هدف تسریع در رسیدگی به مشکلات سرمایهگذاران، توسعه و رونق کسب و کارها و افزایش اشتغالزایی تشکیل میشود.
استاندار و مدیران ارشد فارس عزم خود را برای حمایت از واحدهای تولیدی و صنعتی استان جزم کردهاند تا افزون بر احیای واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل، مشکلات را نیز از سر راه واحدهای تولیدی فعال بردارند.
نگاهی بر جلسات این کارگروه از ابتدای سال تاکنون
در نخستین جلسه کارگروههای تسهیل و رفع موانع تولید و احیای واحدهای تولیدی راکد استان فارس در سال جاری که ۱۵ فروردین ماه برگزار شد، مشکلات و چالشهای پیش روی ۲۰ بنگاه اقتصادی بررسی و تصمیم های عملیاتی برای رفع آن اتخاذ شد، این بنگاهها در زمینه تولید آب معدنی، تولید فرآوردههای گوشتی، تولید کاشی و سرامیک، گچ، تولید گندله آهن، ادوات کشاورزی، عصاره شیرین بیان و تجهیزات کشاورزی فعالیت داشتند و تقسیط بدهی و صدور مجوز تخصیص زمین و درخواست تسهیلات مهمترین مسایل مقابل روی فعالیت این واحدها بود.
همچنین در دومین جلسه این کارگروه که ۲۲ فروردین ماه برگزار شد، مشکلات ۲۴ بنگاه اقتصادی که در زمینه باغ زیتون، پودر عصاره شیرین بیان، قطعات خودرو، خیاطی، پلیمر، بتن سیال معمولی، آلومینیوم فعالیت میکردند و درخواستهایی مانند یارانه آبیاری قطرهای، تقسیط بدهی، تسهیلات، تعیین تکلیف بدهی، تعیین تکلیف مابه التفاوت نرخ سوخت مهمترین مسایل آنها بود که مورد بررسی قرار گرفت و تصمیمگیری لازم برای رفع مشکلات آنان انجام شد.
در سومین جلسه کارگروههای تسهیل و رفع موانع تولید و احیای واحدهای تولیدی راکد استان فارس نیز موانع ۵۳ بنگاه اقتصادی برداشته شد؛ این بنگاههای اقتصادی در زمینه تولید و بسته بندی روغن نباتی، تولید ترانس برق، خاتم کاری، تولید قوطی فلزی کنسرو، الکل طبی، لولههای پلی اتیلن، گلخانه، ربگوجه و ترشیجات فعالیت میکردند و درخواستهایی همچون اقاله سهام، تأمین برق، آب و گاز، درخواست تسهیلات، تمدید تسهیلات، تعیین تکلیف تسهیلات و تعیین تکلیف بدهی داشتند.
مسئولان ارشد و اقتصادی استان در چهارمین جلسه این کارگروه در ۱۲ اردیبهشت سال جاری، درخواستهای ۳۷ بنگاه اقتصادی را بررسی و مصوبات راهگشایی برای رفع موانع پیش روی این بنگاهها به تصویب رساندند، این بنگاههای اقتصادی در زمینه تولید تخممرغ، خدمات (شهرک صنعتی دارویی بیضا)، تجهیزات مخابراتی، گازهای صنعتی و سازههای فلزی، سبدسازی، درب و پنجره دوجداره، انواع جعبه و محفظه پلاستیکی فعالیت داشتند و با مشکلاتی در خصوص تأمین آب مورد نیاز، ترخیص کالا، تعیین تکلیف بدهی و درخواست تسهیلات مواجه بودند.
در پنجمین جلسه کارگروههای تسهیل و رفع موانع تولید و احیای واحدهای تولیدی راکد استان نیز که ۱۹ اردیبهشت ماه برگزار شد، مسایل ۳۹ بنگاه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت و تصمیمات لازم برای رفع مشکلات آنها اتخاذ شد، این بنگاههای اقتصادی در زمینه تولید کاتتر شریانی، جایگاه سوخت، فرآوری سیب زمینی، روغن موتور، سنگبری، تولید انواع لبنیات سنتی و دیگر زمینه ها فعالیت میکردند که با مشکلاتی از جمله تأمین ارز، آب، درخواست تسهیلات و تغییر کاربری مواجه بودند و برای رفع موانع پیش رو آنها تصمیمات و راهکارهای قانونی برای گره گشایی از مشکلات اتخاذ شد.
همچنین در جلسه ۲۷ اردیبهشت ماه این کارگروه که ششمین جلسه در سال جاری بود، مشکلات ۳۸ بنگاه اقتصادی رسیدگی شد، در این جلسه موضوعات ۳۸ بنگاه اقتصادی در زمینه تولید رزین، گاوداری، فرآوردههای گوشتی آماده، نمک، ورق پلی استایرن، قطعات پلاستیکی تزریقی و بادی و میلگرد بررسی و در خصوص رفع ایرادات وارده از سوی ادارات گمرک و استاندارد، تأمین برق مورد نیاز، تعیین تکلیف بدهی، مجوز استفاده نمک از دریاچه مهارلو و درخواست تسهیلات و موارد دیگر تصمیم گیری و مصوبات مربوطه جهت اجرا به دستگاههای اجرایی و بانکهای عامل اعلام شد.
هفتمین جلسه کارگروههای تسهیل و رفع موانع تولید و احیای واحدهای تولیدی راکد استان هم دوم خرداد ۱۴۰۲ به ریاست استاندار فارس برگزار و مشکلات ۲۴ بنگاه اقتصادی استان در این نشست رفع شد، این بنگاههای اقتصادی در زمینه تولید چینی آلات بهداشتی، گاوداری، قطعات پلیمری و ظروف شیشهای، تولیدی نوین صنایعدستی، خاتم کاری و اسپیلت کم مصرف فعالیت میکردند و با مشکلاتی در خصوص تعیین تکلیف بدهی و غیره مواجه بودند که تصمیمات راهگشا در این زمینه اتخاذ شد.
هشتمین جلسه این کارگروه نیز هشتم خردادماه ۱۴۰۲ به ریاست استاندار فارس برگزار شد. در این جلسه مسایل و مشکلات ۳۱ بنگاه اقتصادی و تولیدی فعال در زمینه قطعات فلزی و پلیمری، فرآوردههای گوشتی آماده و نیمه آماده، فرآوری سیب زمینی، تولید نمک، زغال، آجر، شن و ماسه، آسفالت، گچ و آهن، فرآوردههای نفتی، کاغذ و کارتن مطرح و در زمینه تعیبن تکلیف بدهی، پیگیری دریافت تسهیلات، پیگیری مصویه قبلی درخصوص مجوز استفاده از نمک دریاچه مهارلو، تعیین تکلیف تأمین سوخت مورد نیاز، قبول سند محل اجرای طرح بعنوان وثیقه، اقاله تسهیلات و سایر موارد، مورد بررسی قرار گرفت و تصمیمات گرفته شده برای رفع مشکلات به دستگاههای مربوط ابلاغ شد.
در نهمین جلسه این کارگروه که سهشنبه ۱۶ خرداد ماه برگزار شد، مشکلات ۳۵ بنگاه اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این جلسه نیز مسایل و مشکلات این بنگاههای اقتصادی و تولیدی در زمینه تولید رب گوجه فرنگی و ترشیجات و شوریجات، خدمات، پیمانکاری، تولید کاغذ و کارتن و تیغ جراحی با هدف تعیین تکلیف بدهی، پاسخ استعلام و اقاله مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مصوبات و تصمیمات لازم اتخاذ و به دستگاههای ذیربط ابلاغ شد.
همچنین در دهمین جلسه این کارگروه که ۲۳ خردادماه برگزار شد، مسایل و مشکلات ۳۶ بنگاه اقتصادی و تولیدی فعالیت در زمینه قند وشکر، روغن خوراکی، کاشی و سرامیک، گاوداری، تولید آهک و برش انواع سنگ بررسی و در خصوص موضوعاتی همچون تعیبن تکلیف بدهی، صدور مفاصا حساب، تامین برق و درخواست تسهیلات، تصمیمات راهگشا اتخاذ شد.
سهشنبه ۳۰ خرداد ماه نیز یازدهمین جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید برگزار و مشکلات ۲۷ بنگاه اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این جلسه مشکلات این بنگاهها اقتصادی و تولیدی فعال در زمینه تجهیزات مخابراتی، روغن خوراکی، کاغذ، قند، آبگرمکن ایستاده، آب معدنی، دستکش جراحی، قطعات فلزی و پلیمری، طرح تولید کاشی و سرامیک هیدرو کربن، میلگرد بررسی و در خصوص تعیین تکلیف بدهی، تعیین تکلیف سهام، اعلام مانده بدهی، تعیین تکلیف تسهیلات مورد نیاز، نصب انشعاب و تقسیط مانده بدهی، اقدامات در جهت واگذاری به هیات حمایت از صنایع، رفع پلمب، واگذاری زمین و درخواست تسهیلات تصمیمات لازم اتخاذ و موانع از پیش روی بنگاه های اقتصادی برداشته شد.
در دوازدهمین جلسه این کارگروه که به ریاست سیدمهدی خادمی سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس برگزار شد، مسایل و مشکلات ۳۲ بنگاه اقتصادی و تولیدی فعالیت در زمینه ورقهای کامپوزیت آلومینیومی قطعات ابزار دقیق صنعتی انواع نان، الکل و انواع محصولات صنعتی تمامی گروهای صنعتی مطرح و در خصوص تعیین تکلیف بدهی، درخواست تسهیلات خرید دین، دریافت پایان کار، تعیین کمیته در خصوص تعیین قابلیت واحد سمزدایی غلات و گزارش اتاق بازرگانی در خصوص مشکل قبوض جدید برق و درخواست تسهیلات، بحث و گفت و گو و تصمیمات لازم اتخاذ شد.
سهشنبه ۱۳ تیر ماه نیز کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد به ریاست محمدهادی ایمانیه استاندار فارس در استانداری برگزار شد و در این جلسه که سیزدهمین جلسه کارگروه از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون محسوب میشد، مسایل و مشکلات ۲۵ بنگاه اقتصادی در زمینه هیدرو کربن سبک و سنگین، گندلهسازی، دامداری، باند، گاز و ماسک مطرح و در خصوص موضوعاتی همچون مهلت رفع تعهد ارزی، درخواست زمین برای پست برق، حق النظاره چاه آب و درخواست تسهیلات چارهاندیشی شد.
چهاردهمین جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد فارس در سال جاری نیز سهشنبه ۲۰ تیرماه به ریاست محمد هادی ایمانیه استاندار، دبیری حمید رضا ایزدی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان و با حضور اعضای کارگروه در سالن شهید قاضی استانداری برگزار شد و در این جلسه مسایل و مشکلات ۲۰ بنگاه اقتصادی فعال در زمینه تولید کود کشاورزی، آجرنسوز، سینک ظرفشویی، فرآوردههای لبنی مطرح و به موضوعاتی همچون ترخیص ۹۰درصدی کالا، جلوگیری از متروکه شدن کالا، افزایش حد اعتباری تسهیلات، پیگیری برخی مصوبات قبل و بررسی موارد و موضوعات کارخانجات مخابراتی راه دور ایران رسیدگی و تصمیمات لازم برای رفع موانع تولید آنها اتخاذ شد.
پانزدهمین جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد فارس هم سوم مردادماه برگزار شد و در این نشست مسایل ۱۸ بنگاه اقتصادی و واحد تولیدی و صنعتی در زمینه آب معدنی، کاشی و سرامیک، هیدرو کربن و موضوعاتی در زمینه برق مورد نیاز، تعیین تکلیف بدهی و غیره بررسی و تصمیم گیری لازم برای مانع زدایی از این واحدها صورت گرفت.
سه شنبه دهم مردادماه نیز شانزدهمین جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد در سال جاری به ریاست محمدهادی ایمانیه استاندار فارس، دبیری حمیدرضا ایزدی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان و اعضای کارگروه در سالن شهید قاضی استانداری برگزار شد.
در این نشست موارد و موضوعات تعداد ۱۸ بنگاه اقتصادی و واحد تولیدی و صنعتی در زمینه پالت چوبی، گلخانه، طرح پرواربندی گوسفند، فرآوردههای گوشتی و موضوعاتی در زمینه پیگیری تغییر کاربری زمین، درخواست تسهیلات، همچنین پیگیری و گزارش انجام برخی مصوبات قبل در این نشست مطرح و با حضور اعضای کارگروه و بانک های عامل مصوبات صادر و راهکارهای عملیاتی و اجرایی اتخاذ شد.
در پانصد و سی و چهارمین نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد که به عنوان هفدهمین جلسه این کارگروه از ابتدای سال تاکنون به شمار میرفت وضعیت ۱۷ بنگاه اقتصادی برای اخذ تسهیلات و رفع مشکلات مربوطه از جمله موضوعات گمرکی و مالیاتی بررسی و برای اقدامات و همکاری لازم از سوی دستگاههای اجرایی ذیربط تصمیمات لازم اتخاذ شد؛ این بنگاهها در زمینه بستهبندی سبزی، فرآوردههای لبنی، قطعات خودرو و مواد شوینده فعالیت دارند که به مشکلات آنها پرداخته شد.
در هجدهمین جلسه کارگروه هم بررسی و تصمیمگیری درباره مشکلات ۲۶بنگاه اقتصادی و طرحهای سرمایهگذاری در کارگروه رفع موانع تولید فارس انجام شد، در این جلسه وضعیت این بنگاهها برای درخواست تسهیلات، تعیین تکلیف تسهیلات، ترخیص کالا، تأمین برق، تعیین نحوه محاسبه بیمه و پیگیری مصوبه قبلی مورد بررسی قرار گرفت.
بنگاههای مطرح شده در این جلسه در زمینه نمای ساختمانیآلومینیومی، تجهیزاتمخابراتی، شوریجات، کاشی و سرامیک، تولید سنگ، مرمریت و تابلو برق فشار ضعیف فعالیت دارند که با تصمیمگیری و ارائه راهکارهای اجرایی توسط اعضا، موجبات رفع موانع برای بنگاههای اقتصادی، تولیدکنندگان و صنعتگران در فارس فراهم شد.
در پانصد و سی و هشتمین نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعالسازی واحدهای راکد به عنوان نوزدهمین جلسه این کارگروه نیز موضوعات ۲۴بنگاه اقتصادی و واحد تولیدی مورد بررسی قرار گرفت و با تدابیر ارائه شده توسط اعضای کارگروه، زمینه حل مسائل و تسهیل یا تسریع در حل موانع و بازگشت به تولید این واحدها فراهم و تصمیمات لازم برای رفع چالش آنها اتخاذ شد.
بنگاههای اقتصادی و واحدهای تولیدی مطرح شده این نشست در زمینه فرآوردههای لبنی، تولید قطعات الکترونیکی خودرو، کاشی و سرامیک، سیانیدسدیم، پنیر پیتزا، فلافل و ناگت فعالیت دارند که با نظر کارشناسان حاضر در جلسه برای مشکلات آنها گرهگشایی شد.
در پانصد و چهلمین کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعالسازی واحدهای راکد استان که بر خلاف هفتههای گذشته در روز دوشنبه برگزار شد، موضوعات ۲۱بنگاه اقتصادی و واحد تولیدی رسیدگی و تصمیمات برای حل مشکلات واحدهای مذکور اتخاذ شد.
در این جلسه که به عنوان بیستمین جلسه این کارگروه به شمار میرود نمایندگی پخش، بسته بندی شور و ترشیجات، بستهبندی انواع مربا و مارمالاد ساندویچ پانل، پلی اورتان، پیمانکاری، پنیر پیتزا، فلافل، ناگت و مرغ ازجمله فعالیت و تولیدات بنگاههای اقتصادی و واحدهای تولیدی بود.
در این جلسه مشکلات واحد تولیدی دچار حریق شده و تعیین تکلیف بدهی، همچنین مسائل مالیاتی، درخواست تسهیلات، صدور مجوز و پاسخ استعلام و موضوعات زیست محیطی مطرح که با نظر اعضاء جلسه بررسی و رفع موانع شد.
در پانصد و چهل و چهارمین نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعالسازی واحدهای راکد استان که به عنوان بیست و یکمین جلسه از این کارگروه محسوب میشد، مشکلات ۵۴ بنگاه اقتصادی و مجموعه تولیدی در محل سالن جلسات شهید قاضی استانداری فارس با حضور اعضاء کارگروه و رؤسای بانکهای عامل مورد بحث، بررسی و تبادلنظر و کارکارشناسی قرار گرفت و مصوبات لازم برای رفع این مشکلات به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد.
فرآوردههای لبنی، انواع فولاد، آهن اسفنجی، خوراکهای آماده و نیمه آماده، ایزوگام و کاتتر شریانی(تجهیزات پزشکی) ازجمله تولیدات بنگاههای اقتصادی و واحدهای تولیدی بود که مشکلات این واحدها در خصوص واگذاری زمین توسعه معدن، درخواست تسهیلات، درخواست ترخیص مواد اولیه و مهلت جهت رفع تعهد ارزی بررسی سد.
برگزاری متفاوت جلسه ۵۴۵ و حل مشکل ۲۱بنگاه اقتصادی
و اما پانصد و چهل و پنجمین کارگروه تسهیل و رفع موانع کشور که به عنوان بیست و دومین جلسه از این کارگروه از ابتدای سال تاکنون به شمار میرفت به شکل متفاوتی برگزار شد؛ در این جلسه که با حضور دبیر ستاد ملی تسهیل و رفع موانع تولید در سالن شهید قاضی استانداری فارس برگزار شد مشکلات ۲۱ بنگاه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت.
کارخانه قند ممسنی در رستم، روغن نباتی نرگس شیراز، شرکت کارخانجات مخابراتی ایران (ITMC)، شرکت تک ایستا تولید قطعات ساختمانی در شهرک صنعتی بزرگ شیراز از مهمترین بنگاههای اقتصادی بودند که مشکلات آنها در این جلسه ارزیابی و بررسی شد.
دبیر ستاد ملی تسهیل و رفع موانع تولید در این جلسه از شناسایی قوانین مزاحم و معرفی آنها خبر داد و گفت: هیچ بانکی حق تملک یا تعطیلی واحدهای صنعتی را ندارد.
حل ۱۹۲ مشکل در حوزه تولید
محمدباقر آقا علیخانی که معتقد است اخیرا ۱۹۲ مورد مشکل در حوزه تولید کشور شناسایی و برای آن حل مسئله انجام شده است، هشدار داد: ۲ ماه به بانکهای فارس فرصت میدهیم که واحدهای تملک شده صنعتی را بازگردانند؛ این حجم از تعلیق واحدهای صنعتی توسط بانکها قابل قبول نیست.
گره گشایی از ۴۶ بنگاه اقتصادی در جلسه امروز
در پانصد و چهل وهفتمین نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه احیا و فعال سازی واحدهای راکد استان که بیست و سومین جلسه این کارگروه از ابتدای سال جاری تاکنون به شمار میرود نیز مشکلات ۴۶ بنگاه اقتصادی و مجموعه تولیدی در محل سالن جلسات شهید قاضی استانداری فارس با حضور اعضاء کارگروه و روسای بانکهای عامل مورد بحث بررسی و تبادل نظر و کار کارشناسی قرار گرفت و ضمن تصویب مصوبات لازم برای رفع این مشکلات به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد.
تولید تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی، دستکش طبی، ظروف یکبار مصرف و البسه بیمارستانی از جمله تولیدات بنگاههای اقتصادی و واحدهای تولیدی در این جلسه بود که مشکلات و موارد در خصوص تعیین تکلیف بدهی، مطالبات دولتی، بررسی امکان پرداخت تسهیلات و مصوبات گذشته در این کارگروه بررسی و تصمیمات لازم برای رفع مشکلات این واحدها تصویب شد.
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت فارس در این جلسه با تأکید بر اینکه برای بررسی و رفع مشکل بنگاه های اقتصادی همیشه آمادگی داریم گفت: افزون بر تشکیل منظم و مستمر کمیته تخصصی ذیل کارگروه، جلسات بررسی مشکلات بنگاههای اقتصادی در کارگروه رفع موانع تولید استان به صورت هفتگی برای شناسایی و احصاء مشکلات واحدهای تولیدی و حل معضلات آنان برگزار و مصوبات لازم تصویب و به دستگاههای ذی ربط ابلاغ میشود.
حمید رضا ایزدی با بیان اینکه بر اساس ماده ۶۱ قانون تولید تمامی مصوبات کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید اجرایی هستند افزود: اصلاح و بهبود فضای کسب و کار گام مهمی برای جهش تولید است لذا امیدواریم با طرح و رسیدگی کارشناسی به مشکلات واحدهای تولیدی و صنعتی استان در کارگروه تسهیل و جلسات اقتصادی بتوان گامهای مؤثری در حوزه مهارتورم، رشد تولید، تثبیت و ایجاد اشتغال و توسعه صادرات برداشت.
وضعیت احیای واحدهای تولیدی در سال ۱۴۰۱
بر اساس آمارها، در سال ۱۴۰۱، یک هزار و ۷۵۱ واحد راکد و غیرفعال به چرخه تولید و فعالیت بازگشتند که از این تعداد، یک هزار و ۲۹۸ واحد در داخل شهرکهای صنعتی و ۴۵۳ واحد در خارج از این شهرکها بودهاند.
این مهم با سرمایهگذاری ۲۰۶ هزار و ۲۱۹ میلیارد ریالی به انجام رسیده که اشتغالزایی برای ۳۴ هزار و ۶۷۳ نفر را به دنبال داشته است و این فعالیتها در سال ۱۴۰۲ نیز همچنان ادامه دارد.