مراغه- ایرنا- دیرینه‌شناس بومی و رییس اداره حفاظت محیط زیست مراغه گفت: فسیل گوزن برای نخستین‌بار از سایت «آهق» که در بخش زیرین منطقه فسیلی مراغه قرار دارد، استخراج شد. 

«غلامرضا زارع» روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: این فسیل‌ها شامل قطعات زیادی از شاخ، جمجمه و فک زیرین گوزن است و با استخراج آنها، فصل جدیدی در مطالعات این منطقه آغاز می‌شود.

وی اضافه کرد: سالم بودن قطعات فسیلی، کامل بودن اندام‌های حرکتی و استحکام بالای قطعات از ویژگی‌های فسیل‌های سایت «آهق» به شمار می‌رود و تاکنون علاوه بر فسیل گوزن، بیش از ۱۵ جمجمه کامل و فک‌های متعدد زیرین از این سایت استخراج شده است.

به گفته وی طی مرحله نخست از حفاری در این سایت، فسیل ۲ خانواده با تراکم بالا شامل اسب‌ها و گاوسانان وجود داشت که در کنار آنها فسیل گوشتخواران نیز نسبت به سایر سایت‌های حفاری شده از تعدد برخوردار است.

«زارع» به اهمیت بالای فسیل‌های این سایت اشاره و بیان کرد: فک فوقانی اسب، لگن گوشتخواران، دنده مربوط به خانواده فیل‌ها و جمجمه مربوط به یک «ایوسراس» نیز از این سایت بیرون کشیده شد.

سایت «آهق» در منطقه فسیلی مراغه

این دیرینه‌شناس مقیم مراغه به وجود فسیل فک زیرین «آنتلوب» و استخوان پسِ سری «هیپاریون» هم در این سایت اشاره کرد و افزود: همچنین قطعه‌های بزرگ مربوط به اندام حرکتی به وفور در این سایت وجود دارد.

به گفته «زارع» از ویژگی‌های این سایت استخراج تعداد بالای قطعات لگن حیوانات مختلف بوده و اندام حرکتی شامل لگن‌های مربوط به گوزن‌ها و زرافه‌ها نیز مشاهده می‌شود.

وی اضافه کرد: اخیرا فسیل اندام‌های حرکتی گاوسانان و زرافه‌ها به صورت سالم از این سایت بیرون کشیده شد و یک مهره انتهایی مربوط به «تراقوس‌ها» نیز استخراج شد.

فسیل‌های سایت «آهق»

به گفته این دیرینه‌شناس، سایت «آهق» در بخش زیرین سازند مراغه قرار دارد و شناسایی این سایت و استخراج فسیل‌های آن برای تعیین جغرافیایی دیرینه و تعیین سن از اهمیت خاصی برخوردار است.

به گزارش ایرنا تراکم بالای فسیل مهره‌داران هفت تا ۹ میلیون ساله، منطقه فسیلی مراغه را به بهشت فسیل‌شناسان تبدیل کرده و دنیای پر رمز و راز حیواناتی چون فیل، زرافه، ببر دندان شمشیری، انواع گاوها، آهو، کرگدن و اسب را پیش‌روی دیرینه‌شناسان جهان قرار داده است.

این منطقه به اذعان کارشناسان جزو پنج منطقه پراهمیت دارای فسیل مهره‌داران جهان به شمار می‌رود و از نظر ذخیرگاه دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه «اوراسیا» دارای اهمیت ویژه‌ای است تا جایی که با کاوش و استخراج جدید نمونه‌های موجود در سایت مراغه، می‌توان به معرفی بیش از پیش ظرفیت‌های جهانی رسید.

فسیل‌های منطقه فسیلی مراغه

به گفته مسئولان امر و بر اساس تحقیق‌های زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی، فسیل حیواناتی که از منطقه فسیلی مراغه استخراج شده، به اجداد حیوانات امروزی در آفریقا تعلق دارد و همین موضوع مطالعات دیرینه‌شناسی در این کهن‌شهر جذاب‌تر کرده است تا جایی که مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور نیز مراغه استقرار دارد.

کارشناسان معتقدند که منطقه فسیلی مراغه در مسیرهای مهاجرتی پستانداران دوران سوم یعنی مسیرهای مهاجرتی مابین اروپا، آفریقا و آسیای شرقی قرار دارد و گونه‌زایی جانوران فسیلی (پستانداران) در میوسن فوقانی نوار آذربایجان به خصوص در سایت مراغه نیز بر اهمیت آن افزوده است.

تراکم بالای قطعات فسیلی در واحد حجم لنزهای فسیلی، پراکنش وسیع لنزهای فسیل مهره‌دار در مساحت حدود ۴۰ هزار هکتار، تنوع بالای گونه‌های جانوری موجود در لنزهای حفاری شده و دسترسی نسبتا آسان به لنزهای فسیل مهره‌دار و حفظ شدگی مناسب قطعات فسیلی در سایت مراغه نسبت به سایر سایت‌های فسیل مهره‌داران جهان نیز موجب شده است تا بر اهمیت آن افزوده شود.

گفتنی است روز سوم آبان‌ماه مطابق با ۲۵ اکتبر، از سوی انجمن دیرینه‌شناسی ایران به عنوان «روز ملی فسیل» معرفه شده و هرساله ویژه‌برنامه‌هایی در مرکز دیرینه‌شناسی کشور که در مراغه قرار دارد، برگزار می‌شود.