شیراز – ایرنا – تلاش برای محرومیت‌زدایی از همسایه‌ها، جذب همه قشرها و سن‌ها به کتابخانه و نفوذ کتاب در متن زندگی مردم روستایی عواملی بود که روستای "کتک" ارسنجان را در میان روستاهای برگزیده دوستدار کتاب ایران جای داد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، اینبار رویداد روستاها و عشایر دوستدار کتاب کشور ۱۳ برگزیده داشت و نام کتک ارسنجان فارس نیز در میان پنج روستای نخست فهرست اعلام شده دیده می‌شد.

برای اینکه روستایی "دوستدار کتاب" شود مهمترین نقش را کتابدار روستا ایفا می‌کند که کوشیده تا بیشترین شمار ممکن از مردم روستایی را جذب کتاب و کتابخوانی و به معنای واقعی کلمه دوستدار کتاب کند و به همین دلیل است که در هنگام اعلام روستاهای برگزیده کتابدار کتابخانه روستایی نیز معرفی و تجلیل می‌شود.

اینجا هم نمی‌توان از تلاش‌های بسیار و گسترده "فریده زارعی" چشم پوشید؛ کتابدار روستای دوستدار کتاب کتک ارسنجان به خبرنگار ایرنا گفت: علاوه بر جذب بیشتر مردم به کتابخانه، محرومیت‌زدایی فرهنگی از روستاهای همجوار فاقد کتابخانه از اولویتهای مهم کاری او بوده و دستاوردهایی که در این زمینه داشته را بیش از همه دوست می‌دارد.

جذب نیمی از روستانشینان کتک به کتابخانه "ابوذر کتکی"

کنابخانه روستای کتک تنها محل امانت گیری کتاب نیست بلکه میزبان دوره‌های متعدد آموزشی و مشاوره است که واسطه‌ای برای ترویج و گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی در این روستا شده است.

به گفته فریده زارعی کتابدار کتابخانه روستایی ابوذر کتکی، این مرکز محل آموزش زبان، قرآن، نمددوری و دیگر کلاس‌های آموزشی و دیگر دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مشاوره ویژه نوجوانان و مادرانشان است و بی تردید برپایی همین برنامه‌های جنبی در جذب اعضا به عضویت در کتابخانه و قفسه‌های کتاب نیز موثر بوده‌ است.

به گفته او اکنون کتابخانه روستای ۷۰۰ نفری کتک نزدیک به ۴۰۰ عضو دارد و محل رفت و آمد روستاییان شده است.

برپایی ویژه برنامه‌ها در مناسبت‌های مختلف ملی و مذهبی نیز کتابخانه روستای کتک را از محلی صرف، برای امانت بردن کتاب خارج و آن را کانون فعالیت‌های فرهنگی و ترویجی روستا کرده است.

پیشخوان کتابخانه‌ای دانای خوش‌بیان حسین آباد

تلاش‌ خانم کتابدار برای محرومیت‌زدایی فرهنگی از همیسایه

در کنار روستای کتک روستاهای بسیاری هستند که کتابخانه ندارند اما کتابدار کتک تلاش کرده تا نگذارد مردم همسایه این فقدان را احساس کنند، دست به کار شده، کتاب به میان آنها برده و آنها را عضو "ابوذر کتکی" کرده است.

روستاهای قلات جیرو، حسین‌آباد، کوهنجان و به تازگی خیرآباد از روستاهایی هستند که با تلاش‌های این کتابدار جوان از مزایای وجود کتابخانه عمومی در روستای همجوارشان بهره‌مند شده‌اند.

زارعی گفت: ۹ سال است که کتابدار این کتابخانه روستایی هستم و خدمت‌رسانی به روستاهای همجوار فاقد کتابخانه را از سال ۹۸ آغاز کردم؛ در هماهنگی با دهیار، مردم به ویژه کودکان را در محلی مانند مسجد یا مدرسه جمع می‌کردم برای آنها کتاب به امانت می‌بردم، حالا بیاری از آنها عضو کتابخانه ابوذر کتکی هستند؛ در بازگشت فهرستی از سفارش‌های آنها تهیه می‌کنم تا برای ۲ هفته بعد که دوباره می‌روم به دست آنها برسانم.

زارعی اکنون در هربار سفر به قلات جیرو بیش از ۱۵۰ کتاب برای اعضای همسایه کتابخانه روستا می‌برد.

اما فعالیتهای او از این هم فراتر رفته و هنگامی که دیده روستای حسین‌آباد از هرگونه زیرساخت مانند پایگاه فرهنگی، پایگاه بسیج و کتابخانه محروم است تا جایی که باید در کوچه می‌نشست و در میان مردم این روستا کتاب توزیع می‌کرد، دست به کار شد و کتابخانه‌ای کوچک و خودجوش را اندازی کرد.

زارعی توضیح داد: این روستا مدرسه‌ای قدیمی داشت که بدون استفاده مانده بود؛ با هماهنگی دهیار و به کمک بچه ها آن را تمیز و فرش کردیم تا محلی برای قرارهای ما باشد، رفته رفته با کمک خیران یک قفسه گذاشتیم و کتابخانه‌ای کوچک از کتاب‌های اهدایی ساختیم؛ اکنون "پیشخوان کتابخانه‌ای دانای خوش بیان" حسین آباد حدود یکهزار و ۵۰۰ کتاب را در خود جای داده، کتابدار آن نیز یک دبیرستانی کتاب دوست است و روزانه دست‌کم یک برنامه کوچک در این کتابخانه اجرا میشود.

البته هنوز هم مردم روستا از منابع کتابخانه ابوذر کتکی نیزبهره‌مند می‌شوند و آنطور که کتابدار روستای کتک گفت: گاهی مردم روستا می‌گویند به دلیل استقبال بالای بچه‌ها منابع کودک کتابخانه‌شان تکراری و قدیمی شده و برای آنها کتاب به امانت می‌روم.

او به ایرنا گفت: این اقدام خود را بیش از همه دوست دارئمو هنوز هم هرگاه به این اتاق کوچک میروم بهترین حس را تجربه می‌کنم.

ارتباط سازنده با خیرین برای تقویت منابع کتابخانه روستایی

فعالیت و ارتباط سازنده با خیران سبب شده تا منابع کتابخانه روستایی کتک ارسنجان تقویت شود و بشتر کتابهای بخش کمک درسی این کتابخانه (۳۰۰ جلد از ۵۰۰ جلد) را خیران اهداکرده‌اند.

این کتابخانه روستایی اکنون هفت هزار و ۵۰۰ جلو کتاب در خود جای داده که از این شمار ۲ هزار جلد کتاب کودک و پنج هزار کتاب در مخزن اصلی است.

با توجه به اینکه روستای کتک حدود ۷۰۰ نفر جمعیت دارد، وجود هفت هزار و ۵۰۰ جلد کتاب در کتابخانه آنها به معنای سرانه بیش از ۱۰ کتاب برای هر نفر است که فراتر از استانداردها به شمار می‌رود.

نقش پررنگ کتاب در متن زندگی روستانشینان کتک

یکی از اقدامات این کتابدار برای افزایش شمار اعضای کتابخانه این روستای دوستدار کتاب، اجرای طرح "کافه کتاب" بوده؛ او بخشی از کتاب‌های اهدایی به کتابخانه را همراه با توضیحاتی درباره کتابخانه در مراکز پر رفت‌وآمد روستا مانند فروشگاه‌ها قرار داده که بهانه‌ای برای توجه به کتاب و عضویت در این کتابخانه شده است.

اما غیر از این خلاقیت این بانوی کتابدار در ارتباط با تنها مدرسه روستا و البته روستاهای اطراف سبب شده تا حالا نزدیک به ۱۰۰ درصد بچه‌های روستایی عضو کتابخانه "ابوذر کتکی" باشند.

"یک روز با کتاب" در مدارس، همیار کتابخانه، زنگ کتاب، نشست‌های جمع‌خوانی و پیاده‌روی با طعم کتاب برخی از طرح‌هایی است که این بانوی کتابدار در کتک و روستاهای اطراف اجرا کرده و توانسته اقبال بسیار خوب بچه‌های روستا را کسب کند.

زارعی گفت: در قالب طرح پیاده‌روی با طعم کتاب، با بچه‌های قلات جیرو بسیار به کوه می‌رویم و در دل طبیعت یک کتاب را میخوانیم و درباره آن بحث می‌کنیم؛ بچه‌ها این برنامه را خیلی دوست دارند.

معرفی برترین‌ها، جرقه‌ای سازنده برای کتابدارهای دغدغه‌مند

معرفی روستاهای دوستدار کتاب و تجلیل از کتابدار موفق این عرصه، و البته پس از آن معرفی اقدامات و چرایی برگزیده شدن این روستا، می‌تواند جرقه‌ای در ذهن کتابداران دغدغه‌مند کتابخانه‌های روستایی و حتی شهری باشد.

نسخه‌هایی که پیشتر از سوی یک کتابدار خلاق اجرا شده و موفق بوده می‌تواند در اختیار دیگر کتابداران قرار گیرد و حتی خود جرقه‌ای برای ایده پردازی‌های موثرتر شود تا همه کتابخانه‌های روستایی یک پایگاه فرهنگی و مامن روستاییان ایرانی شود.