به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، ساناز مقیم امروز - سه شنبه - در نشست ترویج علم و تغییر اقلیم در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به تشریح مفهوم تغییر اقلیم پرداخت و اظهارداشت: مفهوم تغییر اقلیم در طولانی مدت به معنای افزایش نور دریافتی خورشید به زمین است که پیامدهای مختلفی دارد.
وی افزود: یکی از پیامدهای آن بروز دوره های گرمایی و سرمایی است که تا سال ۲۰۰۰ هم داشتیم، اما در اندازه معمول بود که بعدها افزایش یافته است.
دانشیار دانشکده مهندس عمران دانشگاه صنعتی شریف همچنین با یادآوری افزایش دما در تابستان که در ژوئیه سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ شاهد بیشترین دمای جهانی بودیم، شاخص دیگر ارزیابی تغییر اقلیم را میزان و نوع بارندگی دانست و افزود: این شاخص همه جا به شکل یکنواخت کاهش یا افزایش ناگهانی نیافته است.
مقیم در ادامه با بیان اینکه تغییر اقلیم همچنین به معنای هر گونه فعالیت بشر در افزایش انتشار گاز گلخانه ای است، تصریح کرد: چراکه تغییرات سطح زمین، بر انرژی خورشیدی جذب شده در زمین نیز اثر مستقیم دارد.
وی تاکید کرد: مطالعات نشان می‌دهد به ازای هر یک درجه گرم شدن، بارندگی افزایش نیافته و در بعضی مناطق زمین با کاهش دما نیز مواجه بوده ایم.
استاد دانشگاه صنعتی شریف افزود: ضمن اینکه نوع بارندگی تغییر یافته به طوریکه پیش از این بارندگی ها شبیه برف و یخ بود اما اکنون به شکل باران است، این دو تغییر؛ به معنای افزایش دما و افزایش و کاهش بارندگی است.
مقیم، انواع بارندگی به شکل مستقیم بروز پیامدهایی همچون طوفان، بادهای شدید، سیل و خشکسالی را بدنبال دارد و از تاثیرات زیاد و محسوس در حوزه های مختلف برخوردار است.
وی در ادامه به مخاطرات تغییر اقلیم نیز اشاره کرد و بروز امواج گرمایی، امواج سرمایی، ذوب شدن یخ ها، خشکسالی، جنگل زدایی، باران های موسمی و تبعات آن را از جمله مخاطرات تغییر اقلیم نام برد.
این استاد دانشگاه با تشریح این مخاطرات، جنگل زدایی در مناطق آمازون و زیرصحرا (ساهارا) همچنین وقوع باران های موسمی هند که ایران به شدت متاثر از آن است و باعث سیلاب می شود را مخاطراتی دانست که بیشتر شاهد آن بوده ایم.
مرگ گونه های زیستی در پی افزایش دما
مقیم همچنین تاکید کرد: اگر نتوانیم افزایش درجه حرارت را کنترل کنیم، هر ۲ درجه افزایش در ۱۰ سال می تواند موجب نابودی ۲۰ تا ۳۰ درصد گونه های زیستی شود.
وی از بین رفتن جزیره های مرجانی در جنوب کشور ایران، فرسایش خاک و وقوع طوفان های شن، رانش و فرونشست زمین را از جمله این مخاطرات در ایران دانست.
تغییر اقلیم ارتباط مستقیم با مرگ و میر دارد
دانشیار دانشکده مهندس عمران دانشگاه صنعتی شریف در ادامه با اشاره به اهمیت امواج گرمایی و سرمایی در تغییر اقلیم با بیان اینکه، امواج گرمایی شامل افزایش درجه حرارت بالاتر از حد آستانه طی ۳ تا ۵ روز است، افزود: برآورد می شود بروز امواج گرمایی حدود یک چهارم جمعیت زمین را در تابستان تحت تاثیر قرار داده و این همچنین ارتباط مستقیم با مرگ و میر مردم دارد.
به گفته مقیم، به هر میزان ساختمان ها در کلان شهرها ازتمرکز بیشتری برخوردار باشند و گرما در ناحیه شهری بیشتر باشد، شکل گیری جزایر گرمایی را بدنبال خواهد داشت.
مبارزه با تغییر اقلیم در ایران نیازمند بررسی وضعیت کشورهای مشابه و متفاوت
وی در ادامه به چهار عامل آمار، روش، داده های آماری و شاخص ها برای سنجش احتمال وقوع امواج گرمایی اشاره کرد و گفت: برای مقایسه تهران با دیگر شهرهای جهان، داده های ۲ ایستگاه هواشناسی در تهران (مهرآباد و شمیران) و ۲ ایستگاه در شهر ونکوور کانادا را بررسی و مقایسه کردیم.
مقیم افزود: نتایج نشان داد احتمال وقوع موج گرمایی و موج سرمایی در تهران از ونکوور بیشتر است. همچنین در تهران در بسیاری مناطق بروز گرما را داریم، احتمال وقوع موج گرما در شمیران بیشتر و احتمال آن در قسمت های جنوبی ونکوور بیشتر است.
وی از این مطالعه موردی نتیجه گرفت: اگر تحلیل کامل و معتبری در زمینه تغییر اقلیم داشته باشیم و این مطالعات با در نظر گرفتن همه احتمالات همراه باشد و مناطق تحت ریسک را بشناسیم و اولویت های خود را برای بهبود وضعیت این مناطق قرار دهیم، می توانیم به راهکار لازم برای رفع مسئله تغییر اقلیم برسیم.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: سه عامل آسیب پذیری، تاب آوری و پایداری را مهم ترین عوامل در حوزه مقابله با تغییر اقلیم برشمرد و گفت: تاب آوری به این معناست که بتوانیم خطر را تحمل کرده و به حالت قبلی بازگردیم ضمن اینکه باید وضعیت ایران را با کشورهای مختلف مشابه و متفاوت بررسی کنیم و از این مقایسه به راه حل برسیم.