گروه جامعه ایرنا - موتورسیکلت یکی از عوامل حادثه ساز در سوانح رانندگی است که آمار بیمه مرکزی بیانگر آن است که اغلب آنها فاقد بیمه نامه هستند بر این اساس موتورسیکلت ها نه تنها به دلیل نداشتن بیمه نامه، در هنگام بروز تصادف خسارات سنگین مادی و معنوی به جامعه تحمیل می کنند، بلکه از نظر تمرد از قانون نیز الزامی برای خرید بیمه نامه و بهره مندی از مزایای آن را ندارند.
در بخش نخست گفت و گو با مهدی قمصریان مدیرعامل صندوق تامین خسارت های بدنی درباره بیمه نبودن قطارهای شهری و برون شهری و مخاطرات آن سخن گفته شد.
در بخش دوم، به این نکته که دولت سیزدهم چه اقداماتی برای ملزم کردن موتورسیکلت سواران برای خرید بیمه نامه انجام داده است، پرداختیم که به شرح زیر است:
ایرنا: یکی از معضلات در حوزه تصادفات رانندگی، موتورسیکلت‌هایی هستند که اغلب آنها فاقد بیمه نامه هستند؛ برای این بخش چه برنامه ای در دستور کار دارید؟
قمصریان: یکی از چالش ها و شاید ابر چالش حوزه بیمه در شخص ثالث موتورسیکلت‌ها هستند. بر اساس آماری که فراجا اعلام کرده ما حدود ۱۲.۵ میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که از این تعداد ۱۱.۵ میلیون در حال حرکت و تردد هستند. از این تعداد نیز در مجموع طبق آمار بیمه مرکزی یک میلیون و ۷۰۰ هزار فقره بیمه شخص ثالث دارند. بنابراین حدود ۱۰ میلیون موتورسیکلت فاقد بیمه نامه شخص ثالث هستند.
ما روی این کار تمرکز ویژه کردیم تا ابتدا دلایل آن را شناسایی کنیم که چرا ما چنین دامنه وسیله از موتورسیکلت فاقد بیمه‌نامه داریم و سپس راهکار اجرایی آن را ارائه دهیم. یکی از دلایل در نهایت تعجب این بود که با وجود صراحت قانون مبنی بر الزام صدور پلاک به شرط بیمه نامه شخص ثالث، موتورسیکلت‌ها در هنگام تولید در کارخانه‌ها بدونه بیمه شخص ثالث پلاک می‌شدند. استدلال پلیس و تولیدکنندگان این بود که ما شماره‌گذاری می‌کنیم و سپس به نمایندگی‌های فروش منتقل می‌کنیم و مردم پس از خریداری و در هنگام تعویض پلاک الزام به خرید بیمه نامه شخص ثالث خواهند شد.
چالش ما این بود که برای موتورسیکلت هایی که به صورت وکالتی خریداری می‌شوند و برای تعویض پلاک اقدام نکند چه باید کرد؟ که بر اساس آمار فراوانی بسیاری هم دارند. بنابراین شاهد رهاشدگی در این گلوگاه بودیم و ماهها برای آن زمان گذاشتیم و خوشبختانه از ماه‌های ابتدایی امسال تمامی موتورسیکلت‌ها از درب کارخانه باید بیمه شخص ثالث شده باشند و بدون بیمه نامه شماره گذاری نخواهند شد. البته کمی در حوزه تولید گلایه هایی داشتند که به نظر ما این گلایه ها بر مبنای قانون وارد نبود.
ایرنا: برای مشکل بیمه‌نامه‌های کوتاه‌مدت موتورسیکلت‌ها چه کاری انجام شد؟
قمصریان: یکی از عوامل دیگر آیین نامه هیات وزیران برای صدور بیمه نامه شخص ثالث موتورسیکلت های کار کرده بود که شرط یکساله بیمه را برداشت و فقط به خودروهای صفر کیلومتر محدود شد و دارنده موتورسیکلت می‌توانست بیمه نامه را کوتاه مدت فقط برای انجام تعویض پلاک انجام دهد. اقدام دیگر این بود که بیمه نامه های موتوری سیکلت را در هر شرایطی به صورت یکساله باید صادر شود. این موضوع در شورای بیمه تصویب و برای تصویب نهایی به هیات وزیران منتتقل شد. پس از تصویب این آیین نامه و ابلاغ آن، صدور بیمه نامه های موتورسیکلت های صفر کیلومتر و کارکرده باید یکساله باشد. در کنار آن برای وسایل نوشماره نیز تخفیف ۲۰ درصدی پیشنهاد شد که در شورای عالی بیمه تصویب شد.
یکی از ملاحظات در محدود کردن زمان بیمه رعایت حال عمومی و شرایط اقتصادی بود که باید گفت محلی از اِعراب ندارد زیرا بیمه شخص ثالث در کشور ما بسیار ارزان و ناچیز است؛ برای مثال امسال دیه افراد بر اساس ابلاغ قوه قضاییه ۵۰ درصد افزایش یافت در حالی که دولت برای رعایت شرایط عمومی جامعه اجازه حداکثر افزایش ۳۰ درصدی در خرید بیمه نامه شخص ثالث را داد.
برخلاف تصور عمومی رشته بیمه شخص ثالث رشته زیانده در شرکت های بیمه است و این شرکت ها بیشتر از حق بیمه‌ای که از مردم دریافت می کنند، خسارت می‌پردازند. برای مثال اگر ۱۰۰ واحد حق بیمه دریافت می کنند ۱۳۰ واحد خسارت پرداخت می‌شود. اما به دلیل شرایط عمومی و ارتباطی که با متقاضیان دارند حق بیمه را افزایش نمی‌دهند. بنابراین برای موتورسیکلت‌ها ما سعی کردیم حداقل هزینه را داشته باشیم و امروز حق بیمه شخص ثالث به طور میانگین روزانه ۵ هزار تومان است.
ایرنا: اکنون حوادث ناشی از موتورسیکلت سواران با توجه به اینکه ۹۰ درصد آنها بیمه نامه ندارند، چقدر هزینه به صندوق تحمیل کرده است؟
قمصریان: حدود ۲۰ درصد خسارت جانی ناشی از حوادث رانندگی از طریق صندوق پرداخت می‌شود؛ سال گذشته صندوق بیش از ۴ هزار میلیارد تومان خسارت پرداخت که از این میزان یک هزار میلیارد تومان مربوط به موتورسیکلت بوده است؛ یعنی ۲۵ درصد خسارات ثالث صندوق به موتورسیکلت‌ها اختصاص دارد.
البته به دلیل اینکه بیشتر موتورسیکلت ها بیمه نامه شخص ثالث ندارند، خسارت آنان به زیان دیدگان از طریق صندوق پرداخت می شود اما باید این خسارت از مقصر حادثه بازیافت شود؛ ولی در مجموع حدود ۸۰ درصد خسارت حوادث موتورسیکلت از طریق صندوق پرداخت می شود و متاسفانه اغلب راکبین موتورسیکلت از قشر جوان و نوجوان هستند که متاسفانه برخی از آنان حتی پی از رسیدن به سن قانونی دریافت گواهینامه دچار حادثه می شوند.