به گزارش ایرنا، روزها و هفته ها بود که دخترک به بهانه خریدن تخمه، پنیر محلی، سماق و سایر مایحتاج خانه راهی مغازه پیرمرد محله می‌شد تا یکی دو ورق از کتابی که پیرمرد در آن خریدها و وسایل خرده و ریز خریدارها را می‌ریخت، به دست آورده و بخواند.
دختر چشمهایش را به‌دست پیرمرد می‌دوخت و همیشه از او می‌خواست تا از کتابی که پشت میز بود، برایش کاغذ پاره کند و تخمه هایش را درون آن بریزد و همیشه برای بقال محله سوال بود که چرا باید از آن کتاب برای دخترک ورق پاره کند.
مرد مهربانی بود و به درخواست دختر آن کتاب را زیر قفسه گذاشته بود تا همیشه وسایل او را در ورق های آن بریزد در عوض دخترک دفترهای مشقش را که تمام می شد به پیرمرد می داد تا آن کتاب را جز برای او برای کسی پاره نکند.
اما در کنار مهربانی اخلاق عجیبی داشت و با اینکه دخترچند بار کتاب را از او خواسته بود، از دادنش امتناع کرده بود.
دخترک هنوز هم فکر می‌کند پیرمرد بقال برای اینکه او را مشتری تخمه های نیمه سوخته اش بکند و از همسایه روبه روی او خرید نکند، کتاب را به او نداده ولی او به‌قدری عاشق آن کتاب داستان شده بود که هفته ای سه بار به خاطر کتاب به مغازه او می رفت هر چند که گاهی هم چون پیرمرد نبود، دست خالی برمی گشت.
۳۰ سال از آن روزها می‌گذرد؛ دخترک آن کتاب را خواند و هنوز ورق های آن را که با نخ و سوزن دوخته کنار هم دارد به‌جز آن چند ورقی که پیدا نکرد.
بعد آن همه سال این روزها به عشق کتاب خواندن هفته ای چند بار با دخترش به کتابخانه مرکزی در ارومیه سر می زند و مادر و دختر کتاب ها را نظاره می‌کنند و با عشق برای دخترک کوچکش کتاب می خواند.
این لذت کتاب خواندن به قدری در دل دخترش ریشه کرده که با اینکه پنج سال دارد، چند کتاب کودک را حفظ کرده‌است و مثل آدم بزرگ‌ها می‌تواند کنارت ایستاده و با تو صحبت کند.
اسم دخترک آن روزها و مادر این روزها ملیحه است؛ وقتی می فهمد خبرنگارم این قصه آغاز علاقه اش به کتاب را برایم تعریف می‌کند؛ ملیحه بعد از ۳۰ سال اکنون یک معلم است و می‌تواند هر کتابی دوست داشته باشد بخرد و اینکار را هم می کند و به بچه های درسخوان کلاسش و یا آنهایی که وضع مالی خوبی ندارند، هدیه می‌کند.
در حین قدم زدن در نمایشگاه کتابخانه مرکزی ارومیه هم صحبت ملیحه می شوم و او در ادامه می‌گوید: وقتی بچه بودم چون تعدادمان زیاد و خانواده فقیری بودیم توان خرید کتاب نداشتیم و پدرم فقط می توانست نان و لباسمان را تهیه کند و حسرت کتاب های غیر درسی و داستان بردلم مانده‌است.
این مادر امروز با لبخند رضایتبخش ولی پر از حسرتی افزود: یک روز به مغازه پیرمرد بقال سرکوچه رفتم و او چند برگ از یک کتاب داستان را برایم پاره کرد و لیست خرید مادرم را در هرکدام از آنها پیچید و من در منزل همه آن چند ورق را خواندم و بعد چون پیرمرد کتاب را به من نداد، چند تا دفتر مشق کهنه به او دادم تا کتاب را پاره نکند و برای خریدهای خودم نگه دارد.
اغلب صفحات کتاب را خواندم ولی روزهایی که خود پیرمرد نبود، پسرش گاهی از کتاب ورق می کند و به مشتری ها می داد که آن ورق ها را ندارم.
وی آهی می کشد و به گوشی اش نگاه می‌کند و بعد به قفسه های صورتی بخش کودک کتابخانه مرکزی ارومیه و ادامه می‌دهد: این روزها بچه ها ذائقه شان به کتاب خواندن کمتر شده البته کتاب های رمان را نوجوان های کلاسم خیلی دوست دارند و بچه ها شعر را بیشتر می پسندند.
به اعتقاد وی فضای مجازی یک دیوار شیشه ای بین خوانندگان کتاب ایجاد کرده‌است و اغلب به‌خاطر دسترسی سریع به مطالب به فضای مجازی سر می زنند تا به کتاب و این اطلاعات به همان سرعت که به دست می‌آیند، از ذهن هم فرار می‌کنند.
والدین لذت کتاب خواندن را به فرزندان منتقل دهند
وی به مادران و پدران پیشنهاد می‌کند تا همراه کودکانشان کتاب بخوانند و آنها را به کتابخوانی تشویق کنند چرا که کتاب خواندن را باید از کودکی به آنان یاد داد و لذت ناشی از گوش کردن به صدای مادر می‌تواند اشتیاق اولیه برای خواندن کتاب را به کودک هدیه کند.
این مادر معتقد است که کتاب و مجلات مورد علاقه کودک را باید در موقعیت های مناسب به او هدیه داد و مکان ویژه ای را برای کتاب‌هایش اختصاص داد تا بداند کتاب ارزشمند است.
ملیحه به نظرم می رسد که تمام حسرت ها و نداشته هایش را در زمینه کتاب خوانی برای دخترش فراهم کرده‌است و این را می توان از توصیه هایش به مادران برای راغب کردن فرزندان به کتاب خواندن فهمید.
این مادر معلم معتقد است که خواندن کتابهای کودکانه، شعر و قصه همیشه مختص کودکان و نونهالان قلمداد می‌شود اما برخی مادرانی هستند که هر روز همراه فرزندانشان به کتابخانه سر می زنند و با آنها کتاب‌هایی می خوانند که در بچگی فرصت برای مطالعه شان را نداشتند و در سایه این کتابخوانی باهم دوست نیز شده‌اند.
وی معتقد است: هر چند برخی ها می‌گویند سرانه مطالعه کم شده‌است ولی من می‌گویم علاقمندان واقعی وقت کتاب خواندن را هم پیدا می‌کنند و فضای مجازی با آن اطلاعات نامنظم اش و با تصاویر رنگارنگ فریبنده‌اش نمی تواند خواننده واقعی را از کتاب جدا کند.
دختر ۹ ساله ملیحه هم که همراه مادرش روی موکت‌های بخش کودکان کتابخانه مرکزی نشسته است با مادرش درباره خوبی های همراهی خانواده با کودکان در کتابخوانی هم عقیده است.
مهسا می‌گوید: از پنج سالگی که در خاطرش مانده همراه مادرش به این کتابخانه آمده و هر روز چند کتاب با مادرش مطالعه کرده است و تمامی کتاب های این بخش را خوب می شناسد.
این دختر کتابخوان به گفته خودش از مطالعه در کنار مادرش هم لذت می برد و احساس می کند بسیار امنیت دارد و محیط کتابخانه برایش محیطی زیبا و آرام بخش است.
تنوع در تالیفات موجب استقبال از مطالعه می‌شود
یک نویسنده ارومیه ای با اشاره به اینکه تنوع موجود در محتوای فضای مجازی، موجب اقبال عمومی به این بخش شده است، گفت: نبود تنوع در کتاب های تالیفی و ترجمه ای، موجب شده تا آمار مطالعه کاهش یابد و فضای مجازی تصاویر را جایگزین کتاب و مطالعه کرده است و در این فضا به طور معمول کتاب های مختلف قابلیت دانلود داشته و بیشتر مورد توجه خانواده ها قرار می گیرد.
فردین میلانی نبود محتواهای متنوع در بازار کتاب و بی توجهی به سلایق مختلف را از علل گرایش خانواده ها به سمت فضای مجازی برشمرد و افزود: تصاویر فضای مجازی جایگزین نوشتار شده است.
وی اضافه کرد: افراد به دلیل عدم دستیابی به محتواهای مورد نظر به دنبال کتابهای انگیزشی و سبک زندگی هستند و مطالعات خود را به آن سمت سوق می دهند.
وی گفت: حتی برخی نمایشگاههای کتاب هم چندان نتوانسته مخاطبان زیادی را جذب کند و چه بسا این نمایشگاه ها با عدم استقبال اقشار مختلف مردم روبرو می شود و ناشران و غرفه داران می گویند کمتر خرید صورت می گیرد.
وی افزود: آنچه در کتاب های موجود در نمایشگاه ها و حتی بسیاری از کتابفروشی ها وجود دارد، مطالبی تکراری است که بارها به شکل های مختلف مطرح شده است و دیگر مخاطب دلیلی برای خرید کتاب نمی بیند.
نویسنده ارومیه ای اضافه کرد: من از جوان امروزی نمی توانم انتظار داشته باشم همانند من فکر کرده و کتاب های مورد نظر مرا حتما مطالعه کند چون او خواسته و سوالات متعددی دارد که برای یافتن جواب آنها نیازمند کتاب هایی مطابق با سلایق و خواسته های خود است.
نسل جوان چون در جامعه کتاب های مورد نظرخود را نمی یابد با مراجعه به فضای مجازی با تنوع مطالب مواجه شده و ساعت ها وقت خود را در این فضا می گذراند.
کتاب همچنان محبوب در کشورهای اروپایی
وی گفت: این در حالی است که کتاب همچنان جایگاه خود را در کشورهای اروپایی حفظ کرده و مردم همچنان در اتوبوس، مترو و جاهای دیگر کتابهای جیبی به همراه دارند و از فرصت استفاده کرده مطالعه می کنند؛ زمانیکه برای فضای مجازی می گذارند بسیار کم است چون آنچه لازم دارند بدانند به شکل های مختلف از طریق تلویزیون وجامعه در اختیار آنها قرار می گیرد و دیگر نیازی به ساعت ها وقت تلف کردن در فضای مجازی ندارند.
دخترکوچکی که اسمش حلماست همراه مادرش مشغول ورق زدن کتابها هستند نزدیک می شوم مادر حلما می‌گوید": اون پنج سال دارد و خواندن بلد نیست ولی در سایه آمدن به کتابخانه چند شعر و کتاب را حفظ است و حلما شعر پرچم و چند شعر دیگر را که مادرش برایش خوانده است را از حفظ برایم می خواند؛ من هم قول می دهم منتشر کنم.
کتابهای رمان و علمی و تخیلی علاقمندان زیادی دارد
معاون کتابخانه مرکزی ارومیه که کار هماهنگی برای مصاحبه در محیط کتابخانه با وی بود، هم در زمینه کتاب و مطالعه می‌گوید: این کتابخانه در ردیف ۱۰ کتابخانه برتر کشور است و قسمتهای مختلفی دارد و بخش کودک و مرجع، استان شناسی، نابینایان، ناشونایان، بخش نسخ خطی در آن فعال است که از ۷ و ۳۰ دقیقه صبح تا ۹ شب دایر بوده و سالن های مطالعه پذیرای علاقمندان به کتابخوانی است.
علی فرضی معتقد است که کتابهای علمی و تخیلی و رمان ها طرفداران زیادی دارد و اقشار کتابخوان و مختلفی از نوجوانان گرفته تا میان‌سالان به مطالعه در این محیط علاقه مند هستند.
وی ادامه داد: مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که گرایش به کتابخوانی و استفاده از خدمات کتابخانه ای در سال های اخیر افزایش یافته و ما سعی می کنیم با توسعه خدمات گرایش به مطالعه را افزایش دهیم.
معصومه علیزاده کتابدار کتابخانه مرکزی ارومیه هم در این باره گفت: مراجعه کنندگان مختلفی به این مکان به عنوان یک کتابخانه عمومی داریم و کتابهای متنوعی هم در این کتابخانه وجود دارد.
بخش اعظمی از مراجعه کنندگان ما دانش آموزان و نوجوانانی هستند که برای کتابهای کمک درسی به این مکان مراجعه می‌کنند و در کنار این مراجعات در ایام تابستان هم کتابها و رمانهای داستانی میخوانند.
بازنشستگان ،زنان خانه دار و دانش آموزان ۵۰ درصد مراجعه کنندگان به کتابخانه مرکزی ارومیه هستند
کتابدار کتابخانه مرکزی ارومیه گفت: بازنشستگان، دانش آموزان و زنان خانه دار هم با علاقمندی به کتابهای تاریخی و رمانها و ادبیات داستانی به این مکان مراجعه می‌کنند و این سه قشر ۵۰ درصد مراجعه کنندگان ما هستند.
وی با بیان اینکه هنوز هم علاقمندان بسیاری به مطالعه از کودکان گرفته تا بازنشستگان وجود دارد، ادامه داد: رسانه ها و مدیاهای جدید هم اکنون رقیب جدی برای کتابخانه ها هستند و بر ذائقه مردم و زمانی که آنان صرف می‌کنند، تاثیر بسیاری دارد ولی معتقد هستم اگر منابع کتابخانه ها بتوانند همه سلایق را پوشش دهند و تبلیغات بسیاری انجام شود، ما می توانیم مخاطبان خود را دوباره به کتابخانه ها جذب و حفظ کنیم و شبکه های اجتماعی نمی‌توانند بر کتابخانه ها و جذابیت آنان غلبه کنند.
در کنار کتابخوانان و کتابداران، مسوولان فرهنگی هم کتابخوانی را یک رکن در اعتلای فرهنگی هر جامعه می دانند و بر آن تاکید دارند که باید برای رشد، به کتاب روی آورد.
خانواده رکن اصلی ترویج فرهنگ کتابخوانی است
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان‌غربی در این خصوص با اشاره به اینکه خانواده، رکن اصلی و مهم ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه است، گفت: برای موفق شدن در این عرصه فرهنگی، روی ارتقای فرهنگ کتابخوانی در خانواده تلاش بیشتری شود.
رضا ابراهیمی با بیان اینکه سرانه مطالعه کتاب در کشور پایین است، افزود: برای گسترش کتابخوانی در جامعه، ترویج فرهنگ کتابخوانی از خانواده آغاز شود تا با موفقیت در این عرصه، کار در آموزش و پرورش و دانشگاه نیز راحت تر شود.
وی همچنین با تاکید بر اینکه خانواده ها به آشنایی نوجوانان و کودکان با کتاب کمک کنند، خاطرنشان کرد: نویسندگان نیز در کتاب های خود ذائقه مخاطب به ویژه قشر خردسال و نوجوان را در نظر بگیرند تا جذابیت لازم برای مطالعه وجود داشته باشد.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان غربی زمینه سازی برای مطالعه تالیفات بومی به ویژه در حوزه کودکان و نوجوانان را نیز ضروری دانسته و افزود: بررسی ها نشان داده که اکثر کتاب ها ترجمه شده و براساس فرهنگ غربی بوده و باید کتاب های تولیدی با فرهنگ بومی نیز در دسترس نسل جوان و نوجوان قرار گیرد. ابراهیمی با اشاره به اینکه با احتساب مطالعه کتابهای درسی همچنان سرانه مطالعه در جامعه و استان خوب نیست، اضافه کرد: امید می رود نویسندگان با در نظر گرفتن ذائقه مخاطبان، کتابهای خوبی عرضه کرده و به تبع آن شاهد استقبال کودکان و اقشار مختلف جامعه از کتاب باشیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه در حوزه مطالعه کتاب نگاه ویژه ای به مناطق محروم شود، افزود: بسته اختصاصی در مناطق محروم توزیع شده و کتابخانه های سیار برای دسترسی مردم به کتاب، در این مناطق حضور فعال داشته باشند.
۱۳ کتابخانه در مناطق روستایی آذربایجان غربی دایر است
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان‌غربی همچنین اضافه کرد: ۱۳ کتابخانه در مناطق روستایی استان وجود دارد که این رقم بسیار کم بوده و بسیاری از روستانشینان از حق داشتن کتابخانه محروم هستند.
ابراهیمی بر پرداخت سهم نیم درصدی شهرداری ها به کتابخانه ها نیز تاکید کرده و افزود: پرداخت این سهم، گشایش خوبی در کار کتابخانه ها به وجود آورده و موجب تجهیز کتابخانه ها شده و اعتبار خوبی برای کتابخانه های عمومی ایجاد می‌کند.
وی با اعلام اینکه در ۲ سال گذشته اقدامات خوبی در حوزه ترویج کتابخوانی در استان صورت گرفته، یادآور شد: یکی از این اقدامات تشکیل انجمن کتابخانه های عمومی بوده که دستگاههای اجرایی را جهت همکاری در حوزه کتاب و کتابخوانی پای کار آورده است.
مطالعه کردن از توصیه های ادیان الهی است
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی و امام جمعه ارومیه هم در این باره با اشاره به اینکه مساله کتاب و کتابخوانی در ادیان الهی و دین اسلام از اهمیت خاصی برخوردار است گفت: چنان‌که در آیات قرآنی بارها به آن اشاره شده‌است و خداوند در قرآن نوشته و به قلم قسم می‌خورد.
حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی با بیان اینکه دین ما دین علم و دانش و فرهنگ است و هیچ دینی پیدا نمی‌کنید که در آن به قلم سوگند بخورد ادامه داد: بقدری خواندن و نوشتن در دین ما مهم است که در سایر ادیان مهم نیست.
وی اضافه کرد: پیامبر اکرم معجزه خالقه شان کتاب است و لازم است به آن توجه کنیم چرا که ما مقداری از فرهنگ دینی خودمان عقب ماندیم و در خانواده ها باید دو ساعت به مطالعه وقت گذاشته شود و باید فرزندانشان را به مطالعه تشویق کنند.
امام جمعه ارومیه افزود: رسول اکرم فرمودند اگر انسان از دنیا برود و یک ورق نوشته علمی به میراث بگذارد این یک ورق علم در روز قیامت بین او و آتش پرده خواهد شد و این بیانگر اهمیت ارزش و جایگاه علم در دین ماست و هرچقدر میتوانید بخوانید و بیاموزید.
طرحی برای کتابخوانی و فرزندآوری/ خانواده‌های دارای فرزند سوم بسته فرهنگی دریافت می‌کنند
مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان‌غربی گفت: طرح کتابخوانان آینده در استان اجرا می‌شود و در قالب آن خانواده‌هایی که صاحب فرزند سوم می‌شوند، بسته فرهنگی با هدایایی در این زمینه دریافت می‌کنند.
خدیجه معصومی افزود: این بسته فرهنگی شامل کتاب هایی با موضوع فرزندپروری و حوزه کودکان و همچنین هدایای مادی است.
وی اضافه کرد: هدف از اجرای این طرح، قرار گرفتن کتاب در سبد خانواده ها و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه است ضمن اینکه مادران با مطالعه کتاب های اهدایی، زمینه پرورش بهتر فرزند خود را فراهم می‌کنند.
وی با بیان اینکه هفته کتاب به عنوان مهم ترین رویداد فرهنگی کشور در حوزه کتاب و کتابخوانی است، ادامه داد: حدود ۴۰۰ برنامه فرهنگی ترویجی در هفته کتاب با شعار «آینده خواندنی است» در سه سطح اداره کل، شهرستانی و کتابخانه‌ای در آذربایجان‌غربی اجرا شد.
به گزارش ایرنا سالروز رحلت علامه سیدمحمدحسین طباطبایی به پاس زحمات بی‌بدیل ایشان در حوزه کتاب قرآن، روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» نامگذاری شده است؛ این رویداد فرهنگی، فرصت ایده آل برای ترویج فرهنگ کتاب خوانی، مطالعه و فرهنگ سازی جهت افزایش سرانه مطالعه، نمایاندن جایگاه، خدمات و دستاوردهای کتابخانه‌های عمومی، انس و الفت عموم با کتاب و کتابخانه، گفت و گو و تعامل اهالی فرهنگ و جریان سازی فرهنگی است.
آذربایجان‌غربی دارای ۷۵ کتابخانه نهادی و عمومی، ۲۴ کتابخانه مشارکتی و مستقل و پنج سالن مطالعه خودگران است.
سی و یکمین هفته کتاب امسال از ۲۴ تا ۳۰ آبان ماه برگزار شد.