به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از شورای عالی انقلاب فرهنگی، اولین جلسه از سلسله نشست های «دین و چالش‌های روز» با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین «عبدالحسین خسروپناه» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت آنلاین برگزار شد.
خسروپناه در ابتدای این وبینار با اشاره به مظلومیت مردم غزه اظهار داشت: موضع گیری نکردن صریح و جدی برخی کشورها عامل ادامه جنایات رژیم صهیونیستی است.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی شبهات اعتقادی جدید را به دو دسته شبهات مدرن و شبهات سنتی تقسیم کرد و افزود: شبهات سنتی عمدتا از سوی وهابیت عریستان یا گاهی از سوی بعضی محققان مصری مطرح می شود که به طور مثال تردیدهایی را نسبت به سند کتاب «الکافی» شیخ کلینی یا اعتبار روایت آن مطرح می‌کنند.
وی درباره شبهات مدرن حوزه عقائد بیان کرد: این شبهات در جهان غرب و از سوی فیلسوفان یا عالمان علوم طبیعی مثل هاوکینگ مطرح می شود. هاوکینگ در کتاب طرح بزرگ جهان های موازی با طرح این نظریه که ما در عالم طبیعت یک جهان نداریم و جهان های موازی متعدد و فراوانی وجود دارد، درصدد تشکیک در نظام احسن خلقت بود که البته در همان غرب نیز جواب هایی به این اندیشه داده شده است.
خسروپناه با تشریح شبهات جدید کلامی گفت: بحث تعارض علم و دین، پلورالیسم دینی، تعارض عقل و دین، و تعارض دین و اخلاق از مواردی هستند که همواره مطرح بوده و در محافل علمی و غیر علمی و بعضی رسانه ها نیز بدان پرداخته می شود.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر شبهات مطرح در حوزه اخلاق عنوان کرد: بعضی از فیلسوفان اخلاق معتقد به نسبیت اخلاق هستند و معتقدند هیچ ارزش ثابتی نداریم؛ وقتی اخلاق به امری نسبی تبدیل شد، دیگر نمی توان گفت که عدالت همیشه خوب یا ظلم همیشه بد است.
وی درباره مبانی اومانیسم گفت: برخی تعریف یا تفسیر خاصی از انسان ارائه می دهند و غیر آن را انسان ندانسته و در نتیجه حقوق بشر را شامل آنان نمی دانند. عده ای با یک زبان بی ادبانه می گویند که اگر یک اسرائیلی کشته شود، حقوق بشر باید به آن اعتراض کند، اما اگر همه فلسطینیان هم از بین بروند اهمیتی ندارد؛ چرا که آنان بشر محسوب نمی شوند تا حقوق بشر شامل حالشان شود. بشر از دیدگاه برخی به کسانی که غربی هستند، غرب زده اند یا ذوب در تفکر اومانیستی هستند اطلاق می‌شود و غیر این موارد را شامل انسانیت و حقوق بشر نمی‌دانند.
خسروپناه با تشریح چالش ها و شبهات ساحت فقهی دین تصریح کرد: گاهی می گویند چرا باید زنان ارث کمتر از مردان داشته باشند؟ یا فلسفه حج و جهاد چیست؟ یا برخی احکام اهل کتاب و یا اهل ذمه را ناسازگار با حقوق بشر می دانند. اما ما علاوه بر شبهات حوزه فقه، با چالش هایی مواجه هستیم از جمله بحث تغییر جنسیت که آیا امکان پذیر است با تغییر جسم، تفاوت هایی که در مغز زنان و مردان وجود دارد نیز منتقل شود یا خیر و علاوه بر جسمیت، جنسیت نیز تغییر پیدا کند که از چالش های مهم این زمینه محسوب می شود.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی درخصوص چالش های عرصه حکمرانی اظهار داشت: این مبحث در سال های اخیر با عنوان فقه حکومت یا فقه سیاسی در جامعه ما مطرح شده است. در فقه حکمرانی چالش های زیادی داریم به خصوص زمانی که وارد مصادیق آن می شویم مثل فقه حکمرانی امنیتی، اقتصادی و فرهنگی. باید بتوانیم الگوی فرهنگی و الگوی اقتصادی خود را در حکمرانی معرفی کنیم؛ نمی شود بگوییم که دین آمده تا اداره جامعه را به عهده گیرد، اما هیچ الگویی برای تعلیم و تربیت، اقتصاد، معیشت و حوزه های دیگر نداشته باشیم.
وی با تشریح شرایط سخت امروز گفت: با یک جنگ شناختی و ترکیبی مواجه هستیم که از ابزارهای مختلف استفاده می کند. در جنگ های نظامی از تانک و موشک استفاده می کنند، اما ابزار جنگ شناختی، رسانه است. در این جنگ از حوزه فیلم و سریال و رمان به چالش هوش مصنوعی رسیده ایم؛ هوش مصنوعی می تواند با جمع آوری داده های زیاد در حوزه دین و تحلیل آن، شبهات جدیدی را مطرح کند که ما نیز در مقابل باید از این فناوری در جهت پاسخ به شبهات بهره ببریم.
خسروپناه در پایان افزود: امروزه یک بحث چالش های معاصر را داریم و یک بحث ابزاری است که در ترویج این چالش ها مورد استفاده قرار می گیرد مانند هوش مصنوعی، پویا نمایی، رمان یا موارد دیگر که در راستای از بین بردن ارزش ها آمده اند. شبهات امروز گاهی اعتقادی، اخلاقی، فقهی و گاهی شبهات میان رشته‌ای هستند که باید به خوبی رصد شوند.
این سلسه نشست ها از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه، با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی قم به صورت هفتگی و به شکل آنلاین برگزار می شود.