سمنان - ایرنا - یکنواختی و نبود تنوع مسیر، کافی نبودن مجتمع‌های خدمات رفاهی بین راهی برای ترغیب رانندگان به توقف و استراحت کوتاه، نقص راه‌ها و خودروها و کم‌توجهی رانندگان به نکات ایمنی، از عوامل مهم تصادف‌ها در محور ترانزیتی تهران - مشهد در محدوده استان سمنان از نگاه حاضران در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) بود که راهکارهایی برای رفع آنها ارایه شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، طبق بررسی‌ها بیش از هشت هزار و ۶۱۲ کیلومتر بزرگراه، آزادراه و جاده اصلی و فرعی و راه روستایی دارد، حدود ۶۵۰ کیلومتر از مسیر بیش از ۹۰۰ کیلومتری محور تهران- مشهد از استان سمنان عبور می‌کند که به دلیل تردد سالانه بیش از ۱٧ میلیون نفر از جاده های استان سمنان، یکی از محورهای پرترافیک کشور به شمار می رود.

گستره جاده های استان سمنان به اندازه جاده‌های ۶ استان کشور است، این استان با ۹۷ هزار و ۴۹۱ کیلومتر مربع به لحاظ وسعت رتبه ششم کشوری را دارد و در هر ۶۰ دقیقه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ وسیله نقلیه از محورهای ارتباطی استان عبور می کند و واژگونی خودرو بیش از ۶۰ درصد از نوع حوادث رانندگی در جاده‌های استان سمنان محسوب می‌شود و سمنان همواره جزو ۲ استان اول کشور در فراوانی واژگونی در حوادث رانندگی است.

جاده‌های کویری استان نیازمند توجه ویژه و عزم ملی است و با وجود به تردد میلیونی زایران و قرارگیری در مسیر حرم امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س)، همجواری با هشت استان کشور، محورهای مواصلاتی استان سمنان همچنان مشکلات زیرساختی فراوانی دارد؛ مشکلات زیرساختی که در حوزه راه استان سمنان وجود دارد تنها به مشکلات فیزیکی محورها ختم نمی شود و باید با راه اندازی جاذبه‌های طبیعی و مصنوعی، گردشگران و مسافران عبوری در جاده‌ها را برای توقف و استراحتی کوتاه ترغیب کرد تا همین وقفه و استراحت کوتاه عاملی کمکی برای کاهش تصادفات در این شریان حیاتی کشور باشد.

۱۱۱ مصدوم و ۱۳ جان‌باخته به دلیل تصادفات فقط در ماه آبان ۱۴۰۲ در محورهای مواصلاتی ۶ شهرستان استان سمنان بر پایه خبرهای منتشره ثبت شد که این آمار نشان می‌دهد جاده‌های این استان نیازمند نگاه ویژه به منظور فرهنگسازی برای رانندگی بهتر و همچنین رفع انواع مشکلات و حادثه‌خیزبودن محورها است.۱۱۱ مصدوم و ۱۳ جان‌باخته به دلیل تصادفات فقط در ماه آبان ۱۴۰۲ در محورهای مواصلاتی ۶ شهرستان استان سمنان بر پایه خبرهای منتشره ثبت شد

آمار تصادف‌های منجر به فوت در محورهای مواصلاتی استان سمنان بالاست و همواره این مساله نیز مدنظرمان باشد که کشته و یا مصدوم شدن حتی یک نفر به دلیل حوادث رانندگی خسارتی بزرگ برای کشور است و باید با عزمی جدی و همراهی عمومی آمار تصادفات را کاهش داد.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در سمنان با توجه به اهمیت موضوع میزگرد «بررسی عوامل تصادفات در جاده‌های استان سمنان» با حضور محمد حمیدی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری، سرهنگ موسی بزرگی رییس پلیس راه استان و احسان منصورکیایی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان برگزار کرد و ابعاد مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار داد.

سمنان همواره یکی از ۲ استان کشور بوده که دارای بیشترین میزان واژگونی خودرو در جاده ها بوده است. طبق آمار اعلام شده، از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون تردد خودروها در محورهای استان سمنان ۱۲ درصد افزایش یافت ولی با تمهیداتی میزان تصادفات ۱۲ درصد کاهش یافت. این تمهیدات با شناسایی عوامل اصلی تصادفات بود و نشان داد که می توان با راهبردهایی تا جایی، از میزان حوادث رانندگی در جاده های استان کاست.

در این میزگرد مباحثی از جمله چرایی علت تصادفات، پرحادثه‌ترین محورها، نقاط حادثه‌خیز و پرتصادف، کیفیت جاده‌ها، تاثیر کیفیت خودروها در میزان آسیب‌دیدگی سرنشینان، نقش سه عامل جاده، انسان و خودرو در تصادفات، پردترددبودن محورهای ارتباطی استان، نقش مجتمع‌های بین‌راهی در کاهش تصادفات، کویری‌بودن جاده‌ها، نقش تجهیزات روشنایی یا هشداردهنده در کاهش تصادفات بر میزان تصادفات و آگاهی‌بخشی به رانندگان از سوی حاضران مطرح شد.

کاهش تصادف‌ها در سایه بازنگری در قوانین راهنمایی و رانندگی

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان گفت: این استان با وسعت ۹۷ هزار و ۴۰۰ کیلومتر دارای ۶۵۰ کیلومتر جاده در مسیر تهران و مشهد است و طبق بررسی‌ها بیشترین شمار زائران امام رضا(ع) از این جاده عبور می‌کنند و بر همین پایه کاهش تصادفات در محور تهران- مشهد در محدوده استان سمنان با اهتمام پیگیری می‌شود.

حمیدی تصریح کرد: رفتار رانندگان، نوع وسیله نقلیه و ایمنی راه‌ها، در کاهش تصادفات موثر است و تصمیم‌گیری و الزام برخی قوانین در سطح ملی از مولفه‌های مهم در کاهش تصادفات به شمار می‌رود.

وی افزود: ملاحظه‌های فنی برای کاهش تصادفات جاده‌های استان سمنان در نشست‌های مختلف در قالب کمیسیون ایمنی راه‌ها و شورای راهبری تصادفات بررسی و مصوبه‌هایی برای اقدام عملیاتی به منظور رفع نقص به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود.

وی بیان کرد: برنامه‌ریزی برای اقدام عملیاتی در روزهای تعطیل و بسیج امکانات، پیگیری نصب تابلوی علایم هشدار، روکش آسفالت و بررسی گزارش‌های پلیس، از جمله موارد مورد پیگیری در نشست‌های تخصصی است.

به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان، نقص ایمنی در جاده‌های استان سمنان صفر نیست، اما کمترین نواقص جاده‌ای در استان سمنان وجود دارد، گردنه، پل و شیب تند در جاده‌های استان سمنان کمتر به چشم می‌خورد و عامل اصلی تصادف‌ها در محورهای مواصلاتی این استان یکنواختی جاده‌ها است که منجر به خستگی رانندگان می شود.

حمیدی با بیان اینکه استانداردنبودن خودروها از عوامل مهم در تصادفات است که باید مورد توجه باشد، اظهار کرد: تصویب مصوبه‌ای برای اجبار کاهش سرعت وسایل نقلیه در جاده ها، از عوامل موثر در کاهش تصادف‌های جاده‌ای است.

مقصر تصادف‌های جاده‌ای استان سمنان از نگاه پلیس

رییس پلیس راه استان سمنان با بیان اینکه عامل انسانی سهم ۷۰ درصدی و عامل راه و خودرو سهم ۳۰ درصدی در تصادف‌های جاده‌ای دارند، گفت:برای ۳۲ سازمان در ترویج فرهنگ ترافیک وظیفه تعریف شده است و باید همراهی کنند.

سرهنگ بزرگی افزود: عامل ۱۵ درصد تصادفات راه و عامل ۱۵ درصد تصادفات وسیله نقلیه است و کویری بودن، وضعیت زمین‌شناسی و یکنواختی راه‌ها، دلیل اصلی تصادفات برون شهری در استان سمنان محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: خستگی و خواب‌آلودگی با سهم بیش از ۶۵ درصد، عامل اصلی تصادفات است و بیشترین تصادفات در محور شمالی و جنوبی مسیر تهران- مشهد در محدوده استان سمنان در منطقه آبخوری تا دامغان است.بیشترین تصادفات در محور شمالی و جنوبی مسیر تهران- مشهد در محدوده استان سمنان در منطقه آبخوری تا دامغان است.

۲۰ درصد رانندگان در جاده‌های استان سمنان حادثه‌ساز هستند

رییس پلیس راه استان سمنان گفت: گروه کنترل عملیات ویژه در محورهای استان سمنان به منظور شناسایی رانندگان حادثه‌ساز فعال است و طبق بررسی‌ها ۸۰ درصد رانندگان پایبند به قوانین هستند و ۲۰ درصد رانندگان در جاده‌ها حادثه‌ساز محسوب می‌شوند که با آنان برخورد می‌شود.

وی با بیان اینکه ۷۰ درصد تصادفات ناشی از خطای راننده است، بیان کرد: مسیر آبخوری تا دامغان دارای آسفالت و خط‌کشی مناسب است و پیچ و شیب ندارد و تقریبا استاندارد محسوب می‌شود، اما باید خستگی راننده و بی‌توجهی به نکات ایمنی را عامل وقوع تصادفات دانست.

به گفته وی، ۲۸۵ کیلومتر راه بیابانی جندق و دامغان نقص فنی دارد، اما رفع نقص نیازمند هزینه بالا و بودجه ملی است و در اعتبارات استانی نمی‌گنجد.

سرهنگ بزرگی ابراز کرد: استان سمنان رتبه نخست کشور در کاهش تصادفات را از ابتدای امسال تا پایان مهرماه از آن خود کرد و این موفقیت نشان از همراهی و نقش‌آفرینی بخش‌های مختلف است.

وی افزود: سمنان با هشت استان کشور همسایه است و این موقعیت جغرافیایی نشان از اهمیت این خطه کویری و حجم ترددها است.

تصادف نتیجه جبران کسر وقت با شتاب / مجتمع‌های بین‌راهی انگیزه‌ای برای توقف انندگان

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان گفت: هر راننده عازم مشهد از مبدا تهران دست‌کم هفت ساعت برای پیمودن ۶۵۰ کیلومتر از مسیر خود برای رسیدن به مقصد مهمان این استان است و رعایت ایمنی و توجه به هشدارهای پلیس و شاخص‌های راهداری لازمه کاهش تصادفات است‌.

منصورکیایی افزود: رانندگان بعد از خروج از ترافیک محدوده تهران، کسری وقت را با شتاب در رانندگی جبران می‌کنند که اوایل رانندگی دچار خستگی و سپس دچار خواب آلودگی و در نهایت دچار سانحه و واژگونی می‌شوند.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان اضافه کرد: ۹۶ موافقت اصولی برای ایجاد مجتمع خدمات رفاهی در استان سمنان صادر شده است که ۴۲ مجتمع در حال بهره‌برداری است و با افتتاح تمامی مجتمع‌های خدمات رفاهی بین راهی در این استان هر ۲۵ تا ۳۰ کیلومتر از جاده های استان سمنان از یک مجتمع برخوردار خواهد شد که موثر در کاهش حادثه است.۹۶ موافقت اصولی برای ایجاد مجتمع خدمات رفاهی در استان سمنان صادر شده است.

وی تصریح کرد: ایمن‌سازی، نصب روشنایی، خط کشی، نصب جان‌پناه (از نوع نیوجرسی و گادریل) از دیگر اقدام‌های راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در ایمن‌سازی راه‌ها است.

ارتباط مستقیم یکنواختی جاده‌ها و میزان تصادفات

به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان، برای کاهش تصادفات عوامل مختلفی مطرح است، اما فرهنگ‌سازی در رعایت قوانین رانندگی در کاهش تصادفات موثر است.

وی بیان کرد: برای استانداردسازی جاده‌ها در قالب طرح ملی، وزارت راه و شهرسازی نقاط حادثه‌خیز در کل کشور را احصا و به تفکیک به استان‌ها ابلاغ می‌کند و اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در استان‌ها وظیفه مطالعه موردی را بر عهده دارند.

حمیدی اضافه کرد: گزارش پلیس راه به راهداری و بررسی پیشنهادات مردم در کاهش تصادفات در کمیسیون ایمنی راه مطرح و دستورالعمل‌هایی مصوب می‌شود.

وی با اشاره به رابطه مستقیم یکنواختی جاده‌ها و تصادفات، بیان کرد: فاصله جمعیتی، کمبود مجتمع‌های رفاهی بین‌راهی و فقدان تنوع در مسیر، از عوامل مهم تصادفات در جاده‌های استان سمنان است.

وی تصریح کرد: بررسی تصادفات در روزهای عید نوروز با کمک و همراهی بخش‌های مختلف از جمله پلیس، راهداری و دهیاری‌ها و یا در تعطیلات ۲۸ صفر با استقرار موکب‌ها در مسیر و ایجاد تنوع در جاده، نشان می‌دهد که با تنوع‌بخشی آمار سوانح رانندگی کاهش می‌یابد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان گفت: طبق مطالعات میدانی استقرار موکب‌ها در مسیر جاده منجر به کاهش تصادفات می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: افزایش مجتمع بین‌راهی به منظور انگیزه‌ای برای توقف و استراحت رانندگان و کاهش تصادفات اولویت مهم در استان سمنان است و از سرمایه‌گذاران نقاط مختلف کشور برای ایجاد مجتمع رفاهی در هر نقطه از استان که توجیه فنی دارد، استقبال و همراهی می‌شود.افزایش مجتمع بین‌راهی به منظور انگیزه‌ای برای توقف و استراحت رانندگان و کاهش تصادفات اولویت مهم در استان سمنان است.

فقدان تنوع مسیر و خستگی رانندگان عوامل اصلی تصادفات جاده‌ها

وی بیان کرد: جاده شاهرود - آزادشهر حدود ۱۳۵ کیلومتر است که از این مسیر حدود ۸۰ کیلومتر گردنه دارد و مسیر شاهرود - میامی ۶۰ کیلومتر بدون گردنه است، اما بیشترین تصادف منجر به فوت در مسیر شاهرود- میامی رخ می‌دهد.

حمیدی تصریح کرد: از ۶۵۰ کیلومتر مسیر تهران- مشهد در محدوده استان سمنان، کمترین تصادفات مربوط به گردنه آهوان است و بیشترین تصادفات در نقاطی رخ می‌دهد که جاده تنوع ندارد و راننده خسته می‌شود.

معاون استاندار سمنان تاکید کرد: توسعه دوربین‌های جاده‌ای و ارسال پیامک جریمه به صورت لحظه‌ای، نقشی مهم در کاهش تصادفات دارد.

کنترل هوشمند پلیس در ۶۳ نقطه جاده‌ای استان سمنان

رییس پلیس راه استان سمنان گفت: ۶۳ نقطه از جاده‌های استان سمنان با نظر کارشناسان با نصب دوربین، مجهز به سامانه هوشمند پلیس است و نصب سامانه کنترل هوشمند پلیس در ۶ نقطه دیگر از جمله مسیر تردد یوزپلنگ آسیایی در شرق استان سمنان در دستور کار است.

سرهنگ بزرگی بیان کرد: ترافیک جاده‌های استان سمنان با بیش از ۳۰ دوربین سیار نیز مورد نظارت و پایش است و برای اولین بار در استان از ظرفیت «کوادکوپتر» برای ثبت تخلفات حادثه‌ساز مانند سبقت غیرمجاز استفاده می‌شود.

وی تصریح کرد: سامانه کنترل هوشمند پلیس در جاده‌های استان سمنان علاوه بر ثبت سرعت لحظه‌ای و جریمه خودرو در صورت سرعت غیر مجاز، سرعت متوسط خودرو را نیز بررسی می‌کند.

رییس پلیس راه استان سمنان اظهار کرد: با اقدامات انجام شده و همراهی بخش‌های مختلف تصادفات جاده‌ای استان سمنان امسال ۱۲ درصد کاهش یافت که از لحاظ میزان کاهش تصادفات، استان سمنان رتبه نخست کشور را از آن خود کرد.

وی ابراز کرد: ۲۵۰ نقطه استان سمنان نوروز امسال با همراهی عوامل انسانی از بخش‌های مختلف پوشش داده شد که تداوم تجربه نوروز در زمینه نظارت، پایش، هشدار و پیگیری در کاهش تصادفات موثر است.

سرهنگ بزرگی اضافه کرد: نوروز ۱۴۰۲ حدود ۶۰ نقطه استراحت‌گاهی در نظر رفته شده بود که نقش مهمی در کاهش تصادفات داشت.

رییس پلیس راه استان سمنان گفت: علت بیشتر تصادفات در جاده‌های این استان خستگی و خواب‌آلودگی و نهایت واژگونی و خروج از جاده است و افزایش شمار مجتمع‌های رفاهی بین راهی و ایجاد تنوع برای ترغیب راننده به توقف و استراحت در کاهش تصادفات موثر است.

وی تاکید کرد: بعد از هر ۲ ساعت رانندگی یک ربع استراحت به منظور کاهش تصادفات الزامی است، اما این سوال برای رانندگان عبوری مطرح است که در جاده‌های استان کجا توقف و استراحت کند؛پس در نتیجه باید بخش‌های مختلف برای افزایش مجمتع‌های رفاهی بین راهی پای کار باشند.

تصادفات نتیجه تقلای ۱۵ دقیقه زودتررسیدن است

سرهنگ بزرگی یادآور شد: سرعت غیرمجاز رانندگان و بی تفاوتی به قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی، در نهایت موجب ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زودرسیدن به مقصد می‌شود، رانندگان باید دقت کنند آیا این زمان کوتاه ارزش به خطر انداختن جان خود و سرنشینان را دارد؟

رییس پلیس راه استان سمنان با بیان اینکه تصادف کسری از ثانیه است، افزود: تلفن همراه عامل اصلی حواس‌پرتی راننده و تصادفات در جاده‌ها است و استفاده از هر چیزی که ذهن را درگیر کند حین رانندگی ممنوع است و انتظار می‌رود رانندگان به منظور جلوگیری از وقوع هر گونه سانحه رانندگی، توجه به نکات ایمنی را مورد توجه قرار دهند.

قاعده ۶۰ - ۳۰ در حوادث رانندگی جاده‌های سمنان

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان گفت: ۱۲۰ میلیون تردد در محورهای استان از طریق ۶۴ دستگاه ترددشمار از ابتدای امسال تا کنون ثبت شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ترددها ۱۲ درصد افزایش و تصادفات کاهش ۱۲ درصدی داشت.

وی با اشاره به قاعده ۶۰ - ۳۰ افزود: طبق بررسی‌ها ۶۰ درصد تصادفات در ۳۰ دقیقه پایانی رسیدن به مقصد رخ می‌دهد و زیباسازی ورودی شهرها و برپایی نمایشگاه‌های مختلف از جمله صنایع دستی برای ترغیبمردم به توقف و ماندگاری مسافر و کاهش تصادفات تاثیرگذار است.طبق بررسی‌ها ۶۰ درصد تصادفات در ۳۰ دقیقه پایانی رسیدن به مقصد رخ می‌دهد.

وی با بیان اینکه نصب ۲۷ دوربین نظارتی در برنامه اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان قرار دارد، ادامه داد: تغییر مبلمان جاده‌ای و نصب تابلوهای تبلیغاتی با نور کافی با ایجاد تنوع و زدودن خستگی چشم در کاهش تصادفات به خصوص در مناطقی که تراکم جمعیتی ندارد نقش‌ دارد و این اداره‌کل آماده همکاری با متقاضیان برای انجام تبلیغات است.

منصورکیایی ابرازکرد: ۱۴ نقطه حادثه‌خیز سال ۱۳۹۵ مصوب شده بود که از این تعداد ۶ نقطه حذف و یک نقطه اصلاح شد. اصلاح هفت نقطه در قالب اقدام مشترک با وزارت راه و شهرسازی در دست اقدام است.

وی با بیان اینکه ۵۰۰ میلیارد ریال مصوبه سفر رییس جمهور در حوزه راه‌ها به استان سمنان اختصاص یافت، افزود: ۶۶ نقطه حادثه خیز سال گذشته شناسایی شد که رفع نقص ۲۷ نقطه تا پایان سال ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی شد و اکنون در ۹ نقطه رفع نقص تکمیل شد.

به گفته مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان سمنان، روکش آسفالت در شهرستان‌های مختلف برآورد شده است و مناطقی که دارای خرابی‌ بیشتر است با توجه به شرایط آب و هوایی در دستور کار ترمیم قرار دارد.

اقتصادی کردن ناوگان حمل و نقل عمومی راهی برای کاهش تصادف‌ها

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان گفت: جاده‌ها گنجایش این تعداد خودرو ندارد، بزرگراه حرم تا حرم هم که ساخته شود، تراکم خودرو روز به روز روبه افزایش است و برای کاهش تصادفات باید در زمینه ترویج رعایت قوانین رانندگی، ارتقای ایمنی و کیفیت خودرو و ترغیب مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی فرهنگسازی شود.

حمیدی تاکید کرد: فرهنگ استفاده از خودرو در کشور باید مورد تجدید نظر قرار بگیرد و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و ایجاد جذابیت با توجهبه مولفه اقتصادی بودن، مورد توجه باشد تا خانواده‌ها سفر با ناوگان حمل و نقل عمومی را بر خودروی شخصی ترجیح دهند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان با اشاره به تصادفات به عنوان یکی از سه چالش مهم این استان، گفت: توسعه کنترل هوشمند سرعت و بررسی لحظه ای تخلفات، افزایش مجتمع‌های بین راهی به منظور ترغیب رانندگان به توقف و ترغیب خانواده به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی از عوامل مهم در کاهش تصادفات است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، به باور کارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا سمنان، فرهنگ سازی و رفع مشکلات زیرساختی، ارکان اصلی و اساسی کاهش تلفات جاده ای در استان سمنان است و ایجاد جاذبه‌ و احداث مجتمع‌های رفاهی با هدف ترغیب رانندگان به توقف و استراحت بعد از ۲ ساعت رانندگی، تعریض جاده، توجه به خط کشی و رفع نقاط حادثه‌خیز از جمله عوامل موثر در کاهش تصادفات محسوب می شود و تحقق این راهبردها نیازمند اعتبارات ملی است و اعتبارات اندک استانی جوابگوی هزینه‌ها نیست.

سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود و هشت شهرستان دارد.

این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.

استان سمنان بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰، با هشت شهرستان در مجموع ۷۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر جمعیت دارد.

برچسب‌ها