به گزارش خبرنگار ایرنا ، شهروندان شیرازی یکی از به خطر افتادن سلامت جسمی و روحی اهالی منطقه می‌گوید و دیگری از انتشار بوی مشمئزکننده و آزاردهنده کارخانه در طول روز گلایه دارد.
دغدغه‌های تکراری؛ چند نکته از این معنی گفتیم و همین باشد
آنها معتقدند سروصدای ناشی از فعالیت‌های کارخانه در طول شب، خواب راحت را از چشم مردم این شهر گرفته و وجود این واحد تولیدی در بافت مسکونی و فرهنگی شهر موجبات دافعه برای توسعه گردشگری و افت قیمت مسکن و مشکل اجاره واحدهای مسکونی را در این منطقه را فراهم کرده است.
درخواست و مطالبه آنها انتقال این کارخانه به خارج شهر است؛ کارخانه‌ای که به دلیل قرار گرفتن در یکی از مناطق پُرتردد شهر شیراز مشکلات زیست‌محیطی بسیاری را برای ساکنان این منطقه ایجاد کرده است.
بیش از ۳۰ سال است که پروژه انتقال کارخانه روغن نباتی شیراز به این منطقه دستخوش اما و اگرهای بسیار قرار گرفته و هر بار به دلایل مختلف فرآیند انتقال متوقف و تنها درصد اندکی از کار پیش رفته است.
۶۹ سال در جوار حافظ
این کارخانه که در سال ۱۳۳۳ خورشیدی در زمینی به مساحت ۹۳ هزار و ۷۵۰ مترمربع تحت عنوان کارخانه «پنبه پاک‌کنی» راه‌اندازی شد و فعالیت‌هایش را در حومه شهر شیراز در مکانی که به گود خزینه شهرت داشت آغاز کرد، با گسترش فضای شهری و رشد پراکنده ساختمان‌ها به مرور زمان در حریم منطقه مسکونی و بافت فرهنگی شهر قرار گرفت و اینک در بلوار چهل مقام و در نزدیکی آرامگاه حافظ که یکی از مهمترین و پُررفت و آمدترین مناطق شهر محسوب می‌شود، واقع شده است.
در اسفندماه سال ۹۹ عملیات اجرایی احداث کارخانه جدید روغن نباتی شیراز در منطقه ویژه اقتصادی شیراز در زمینی به مساحت افزون بر ۸۰ هزار مترمربع، با سرمایه‌گذاری ۱۷هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال و ایجاد اشتغال مستقیم برای هزار نفر آغاز و بحث انتقال این کارخانه به خارج از شهر با از سوی مسئولان فارس پیگیری شد اما به نتیجه مطلوب نرسید.
تکاپو برای جدایی نرگس از ادبیات
موضوع جابه‌جایی این کارخانه که می‌تواند زمینه اشتغال هزار نفر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم فراهم کند در سال ۱۴۰۰ با آغاز عملیات اجرایی احداث کارخانه جدید، مجددا مطرح شد و پیرو تأکیدات استاندار فارس تدابیر لازم برای برطرف شدن مشکلات این کارخانه در استان و تسریع روند انتقال آن به خارج از شهر اتخاذ شد.
این در حالی بود که در بازدید یک مقام دولتی از این کارخانه که در دی‌ماه ۱۴۰۰ انجام شد، مدیر سابق کارخانه و عضو هیات مدیره شرکت روغن نباتی نرگس شیراز اعلام کرد که به منظور رفع کمبود روغن، خطوط تولید جدیدی در این کارخانه راه‌اندازی شده و مدیران این کارخانه در تلاش هستند که با تأمین روغن خام و رفع مشکلات این حوزه مجددا کارخانه را به شرایط ثبات و تولید برسانند.
تقویت خطوط تولید؛ نگرانی مردم، دغدغه مسئولان
ایجاد خطوط تولید جدید در کارخانه‌ای که بحث انتقال آن به خارج از شهر مطرح است باعث شد که این گمانه‌زنی برای مردم ایجاد شود که "نرگس" شیراز چندان هوای رفتن از محدوده حریم شهری را ندارد و به جای شتاب گرفتن اقدامات مربوط به انتقال کارخانه، توسعه کارخانه فعلی و گسترش فعالیتهایشان در همین مجموعه در اولویت است.
اما متولیان اقتصادی استان در آن مقطع زمانی اعلام کردند که اجرای پروژه خروج این کارخانه به خارج از شهر متوقف نشده و همچنان پابرجاست، آنها تقویت خطوط تولید را به دلیل خارج شدن کارخانه از حالت رکود و کمک به تحقق شعار سال دانستند.
بازدید رییس قوه قضاییه از کارخانه؛ از بررسی مشکلات تا بیان پیشنهادات
۱۶ مردادماه سال جاری بود که رییس قوه قضاییه در سفر به فارس با هدف کمک دستگاه قضایی به رشد تولید و رفع موانع تولید، از کارخانه روغن نباتی شیراز بازدید کرد.
با ورود دستگاه قضایی، اقدامات ناظر بر جلوگیری از ورشکستگی، رکود، تعطیلی و ارتقای تولید و اشتغال در این کارخانه، در دستور کار قرار گرفت.
مهمترین وجه ورود دستگاه قضایی به رفع مسایل و مشکلات کارخانه روغن‌نباتی شیراز، تمهید مقدمات حقوقی و قضایی جهت انتقال کارخانه مزبور به خارج از شهر و در منطقه ویژه اقتصادی، جهت صیانت از حقوق عامه و رفع مشکلات زیست‌محیطی است.
رییس قوه قضاییه در جریان بازدید از کارخانه روغن نباتی شیراز، با مالکان و سرمایه‌گذاران جدید این بنگاه تولیدی به گفت و گو پرداخت و در جریان جزئیات مسایل و مشکلات آنها به خصوص در حوزه‌های ناظر بر مسایل بانکی و همچنین انتقال و جابجایی کارخانه به خارج از شهر قرار گرفت.
وی همچنین در خصوص روند جابجایی مرحله به مرحله و فاز به فاز کارخانه روغن نباتی شیراز، مسئولان مربوطه را مورد سوال قرار داد و توصیه‌های مقتضی را در این زمینه ارایه کرد.
بدین ترتیب پروژه انتقال این کارخانه از محدوده شهر شیراز همچنان در دستورکار مسئولان فارس قرار گرفت.
تعلل در خروج
استاندار فارس گفت: مدیران این کارخانه اقدامات لازم را برای انتقال این کارخانه به منطقه ویژه اقتصادی انجام نداده‌اند و به رغم اخطارهای محیط زیستی ۳۱ ساله، همچنان در بحث جانمایی و شروع پروژه کارخانه جدید تعلل شده است.
محمدهادی ایمانیه مهمترین هدف در گام نخست را حفظ اشتغال فعلی کارخانه دانست و افزود: ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و انتقال کارخانه پس از اتمام کارخانه جدید از مهمترین اهدافی است که به صورت جدی دنبال می‌شود.
تغییر سهامدار کارخانه
این کارخانه همچنان در گیرودار حل مشکلات و اجرای پروژه انتقال به خارج از شهر بود که خبرهایی مبنی بر تغییر سهامدار این واحد تولیدی منتشر شد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت فارس ۲۶تیرماه ۱۴۰۲ در این باره گفت: شرکت کارخانه روغن نباتی نرگس شیراز که ظرفیت تولید روزانه ۴۰۰ تُن روغن را دارد در حال حاضر با مدیریت جدیدی اداره می‌شود؛ در واقع سهامدار قبلی از ادامه فعالیت منصرف شد و سهامدار جدیدی کار خود را برای ادامه فعالیت‌های این کارخانه آغاز کرد.
حمیدرضا ایزدی افزود: سهامدار جدید تاکنون اقدامات قابل توجهی برای تعیین تکلیف عمده مسایل و مشکلات و بدهی‌های کارخانه از جمله بدهی کارگری و تأمین‌اجتماعی انجام داده است و باعث شده این کارخانه رونق خوبی بگیرد و دیگر شاهد اعتراضات کارگری نباشیم.
وی اضافه کرد: این سهامدار که جوانی توانمند و باتجربه است به خوبی از عهده مسایل این کارخانه برآمده و به همین دلیل مورد حمایت نیز واقع شده است.
مهلت یک ساله به سهامدار جدید برای حل مشکلات
آن طور که مدیرکل صمت گفت برای جابجایی این کارخانه به خارج از شهر در سال‌های گذشته کلنگ‌زنی در منطقه ویژه انجام شد اما در حال حاضر زمینی که در آن کلنگ‌زنی انجام شده بود مسترد شده و این زمین به دلیل اینکه اقدامی در آن صورت نگرفته در حال بازپس‌گیری است.
ایزدی که معتقد است حفظ کارخانه روغن‌نباتی و رونق گرفتن این واحد تولیدی در شرایط کنونی اهمیت بسیاری دارد، ادامه داد: از آنجا که ساخت و ساز کارخانه جدید سه تا چهار سال طول می‌کشد و نیاز است که این کارخانه تا آن زمان فعالیت‌های خود را با هدف متوقف نشدن تولید ادامه دهد، به دستور استاندار به مدت یکسال به سهامدار جدید مهلت داده شده تا در این یک سال مشکلات کارخانه از جمله بدهی‌ها برطرف شود.
آخرین تصمیمات برای خروج چیست؟
لذا بر اساس آخرین تصمیمات اخذ شده قرار شد در وهله نخست، استرداد زمین انجام نشود و یک سال هم به سهامدار جدید برای رفع مشکلات کارخانه مهلت داده شود و پس از یک سال اقدامات لازم برای جابه‌جایی کارخانه صورت بگیرد.
مشکلات فعلی؛ بدهی به جا مانده از مالک قبلی
مدیرعامل شرکت روغن نباتی شیراز نیز در این خصوص گفت: ما کارخانه را ششم بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ تحویل گرفته‌ایم اما از همان زمان متوجه شدیم که این کارخانه با مشکلات عدیده‌ای مواجه است؛ یکی از مهمترین مشکلات، بدهی ۶۵۰میلیارد تومانی این واحد تولیدی بود که به عنوان بدهی انباشته شده از مالک قبلی به ما تحمیل شد.
مهدی خسروانی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: این مبلغ شامل حقوق معوق و حق سنواتی پِرسنل بازنشسته، بدهی به سازمان امور مالیاتی و بانک‌های ملت، ملی، رفاه، تأمین اجتماعی و اجاره اوقاف می‌شود که با برگزاری جلسات مختلف و با کمک قوه قضاییه، استاندار فارس و مسئولان اداره‌کل صمت تاکنون یک سری از بدهی‌ها پرداخت شده اما هنوز هم مبلغی از این بدهی باقی مانده است.
۲برنامه در دستورکار مدیرعامل
وی ادامه داد: با توجه به اینکه مسئولان فارس تأکید بسیاری به توسعه این واحد صنعتی و ادامه یافتن تولیدات این کارخانه دارند، ۲برنامه را در دستورکار قرار دادیم و در حال حاضر اولویت ما پرداخت تمام بدهی‌ها با هدف بقای کارخانه است چراکه اگر این مبلغ تأمین و پرداخت نشود انتقال این واحد تولیدی به خارج از شهر ممکن نیست.
خسروانی اضافه کرد: طی جلسات مختلف تصمیمات لازم اتخاذ و مقرر شد تا اردیبهشت ماه سال آینده مشکلات کارخانه با کمک مسئولان حل شود تا بتوانیم بدون دغدغه پروژه ساخت و ساز کارخانه در منطقه ویژه اقتصادی است را دنبال کنیم.
مدیرعامل شرکت روغن‌نباتی شیراز گفت: تولید روزانه این کارخانه در دو خط ۲۰۰ تُنی انجام می‌شود که طبق برنامه قرار است یک خط ۲۰۰تُنی به محل جدید منتقل شود تا بتوانیم همزمان با اجرای پروژه انتقال شاهد ادامه یافتن روند تولید با نصف ظرفیت هم باشیم.
وی یادآور شد: مساحت زمین واگذار شده در منطقه ویژه‌اقتصادی در سال‌های گذشته ۱۶۸ هزار مترمربع بوده که به دلیل عدم پرداخت پول زمین به طور کامل در زمان واگذاری، منطقه ویژه نصف این زمین را پس گرفته، در حال حاضر ۸۴هزار متر از این زمین باقی مانده که برنامه‌ریزی برای طرح انتقال هم در این زمین انجام شده است،
خسروانی افزود: عملکرد ۱۰ ماهه ما در این کارخانه بیانگر این است که در تلاش هستیم تا بخش عمده‌ای از مشکلات را مرتفع کنیم، لذا از مسئولان تقاضا داریم با پایش عملکرد ما شرایطی را فراهم کنند تا بتوانیم هرچه سریعتر فعالیت خود را در زمین موردنظر آغاز کنیم.
مدیرعامل شرکت روغن‌نباتی شیراز گفت: مسئولان می‌توانند بر اساس زمانبندی که برای پروژه انتقال تعریف شده پیشرفت پروژه را در فواصل مختلف تا زمان بهره‌برداری پایش کنند، ما هم تمام تلاش خود را برای شتاب‌بخشی به انتقال این کارخانه به خارج از شهر به کار گرفته‌ایم و امیدواریم بتوانیم طبق زمانبندی پیش برویم.
بوی آزاردهنده نرگس در مشام شهر راز؛ حل معضل بوی نامطبوع
به منظور انتقال این کارخانه به خارج از شهر دستگاه‌های اجرایی مختلفی عزم خود را جزم کرده‌اند، یکی از دستگاه‌های متولی برای تسریع روند خروج این کارخانه به خارج از شهر، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست فارس است؛ این اداره‌کل در طول این سال‌ها رسالت سنگینی برای تحقق مطالبات مردم و تبیین جهت اجرای هر چه سریعتر این پروژه بر عهده داشته است.
معاون محیط‌زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: کارخانه روغن‌نباتی یکی از قدیمی‌ترین کارخانجات در کلانشهر شیراز به شمار می‌رود، هنگامی که این کارخانه احداث شد شرایط پیرامونی آن مانند امروز نبود؛ در آن زمان اطراف این واحد تولیدی واحدهای مسکونی قابل‌توجهی وجود نداشت.
قاسم نهاوندی افزود: با گسترش جمعیت شهری و توسعه شهرنشینی، در اطراف این کارخانه، منازل و مجتمع‌های مسکونی بسیاری احداث شد و این مسئله موجبات بروز مشکلات زیست محیطی از سوی این کارخانه برای ساکنین این منطقه را فراهم کرد.
وی ادامه داد: پس از بروز این مشکلات یکی از مسئولیت‌های اداره‌کل محیط‌زیست حل معضل آلودگی و برطرف کردن مشکل بخشی از این کارخانه بود که بوی نامطبوعی ایجاد می‌کرد؛ لذا مدیران این واحد تولیدی موظف شدند پیگیری‌های لازم را برای حل این مشکل انجام دهند.
معاون محیط‌زیست فارس اضافه کرد: برای تحقق این امر مهم یک سری اقدامات مطلوب صورت گرفت؛ بخشی از فعالیت‌های کارخانه متوقف شد و تجهیزاتی که در ایجاد بوی نامطبوع تأثیرگذار بودند از این واحد تولیدی خارج شدند و سیستم‌هایی برای حل این مشکل جایگزین شد.
وی یادآور شد: با توجه به تصمیماتی که در گذشته در کارگروه کاهش آلودگی هوا و کارگروه مربوط به آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده ۱۴ قانون هوای پاک مدنظر بود، مدیران کارخانه موظف شدند برنامه زمانبندی برای جابه‌جایی این واحد تولیدی به منطقه‌ای که متناسب با ضوابط و استانداردهای تمامی دستگاه‌ها به ویژه محیط‌زیست باشد ارائه دهند، هم‌اکنون برنامه زمانبندی ارائه شده و عملیات اجرایی برای انتقال این واحد تولیدی در حال انجام است.
نهاوندی گفت: در حال حاضر مدیران کارخانه با مشکلات مالی برای انتقال این واحد تولیدی روبه رو هستند که این مشکلات در کارگروه ارائه و رسیدگی می‌شود.
وی افزود: محیط زیست هم با جدیت بحث انتقال این واحد تولیدی را دنبال می‌کند؛ البته پیگیری‌های بسیاری به منظور ایجاد ارزش‌افزوده برای شرکت روغن‌نباتی به دلیل تغییر کاربری، انجام شده تا از این طریق بخشی از هزینه‌های انتقال تجهیزات و دستگاه‌ها جبران شود.
معاون محیط‌زیست فارس گفت: بدون شک اداره‌کل محیط زیست تمام تلاش خود را به کار گرفته تا بر اساس ضوابط، شرایطی را برای انتقال این کارخانه فراهم کند تا هم خدشه‌ای به تولید و اشتغال وارد نشود و هم معضلات زیست محیطی برطرف شود.
برنامه پنج ساله برای جابه‌جایی
خروج کارخانه روغن‌نباتی نرگس از کلانشهر شیراز در حالی به عنوان مهمترین دغدغه مردم این کلانشهر مطرح است که متولیان اقتصادی معتقدند انتقال این واحد تولیدی به منطقه ویژه اقتصادی به پنج سال زمان نیاز دارد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی اداره‌کل صمت فارس در خصوص برنامه زمانبندی این کارخانه گفت: کارخانه روغن‌نباتی نرگس شیراز برای مدتی به حالت نیمه تعطیل درآمده بود و بحث جابه‌جایی این کارخانه در حالی مطرح است که سال ۱۳۸۸ زمینی برای این واحد تولیدی با هدف انتقال این کارخانه به منطقه ویژه اقتصادی در نظر گرفته شد و در همان سال این زمین به مدیران کارخانه واگذار شد.
مجید کشاورز در گفت‌وگو با ایرنا افزود: با توجه به اینکه سرمایه‌گذار قبل هیچگونه عملیات ساختمانی در اراضی واگذار شده انجام نداد این زمین با مساحتی حدود ۸۴هزار متر به حالت تعلیق درآمد.
کشاورز اضافه کرد: با ورود سرمایه‌گذار جدید کارخانه از حالت رکود خارج شد و با تصمیمات اخذ شده در حضور استاندار فارس مقرر شد که زمین این کارخانه از حالت تعلیق خارج شود تا کارخانه بتواند به خارج از شهر منتقل شود.
وی ادامه داد: از ابتدای اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳ زمین از حالت تعلیق خارج خواهد شد و سرمایه‌گذار کار ساخت و ساز را آغاز خواهد کرد و با توجه به برنامه پیشنهادی که قرار شده سازمان صنعت، معدن و تجارت ارائه دهد تصمیم بر این است که این کارخانه طی یک پروسه پنج‌ساله به منطقه ویژه اقتصادی انتقال یابد.
معاون اداره‌کل صمت فارس گفت: یکی از مشکلات اساسی کارخانه بوی نامطبوع ناشی از عملیات روغن‌کشی در این واحد تولیدی بود که در حال حاضر این کارخانه فعالیتی در بخش روغن‌کشی ندارد و امید است با تسریع در روند پروژه انتقال، شاهد جابه‌جایی این واحد تولیدی به خارج از شهر در زمان مقرر باشیم.
احیای نفس‌های شهر در گرو خروج نرگس
شهر شیراز زمانی جزو شهرها با هوای پاک به شمار می‌رفت اما اخیرا با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند، در حال حاضر تنها امید خروج از وضعیت اضطراری آلودگی هوای این کلانشهر رسیدگی به وضعیت صنایع آلاینده شهر و مهیا کردن شرایط برای تسریع در روند خروج این صنایع است.
انتقال کارخانه روغن‌نباتی هم که به عنوان یکی از صنایع آلاینده شهر به شمار می‌رود با توجه به نقش و تأثیری که در آلودگی هوای شیراز و اهمیت سلامتی مردم دارد می‌تواند نفسی تازه بر ریه‌های خسته شهر بدمد؛ حالا باید منتظر ماند و دید که جابه‌جایی این کارخانه طبق برنامه زمانبندی پیش می‌رود؟