به گزارش خبرنگار دفاعی و امنیتی ایرنا، بابک نگاهداری روز دوشنبه در نخستین کنفرانس ملی حکمرانی دانش مبنا؛ حکمرانی سرزمینی که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: باید مشکلاتی که در میدان قانونگذاری و سیاستگذاری با آن مواجه هستیم را به ساحت دانشگاه به عنوان نهاد علم و فناوری منتقل کرده و پاسخهایمان را بگیریم.
وی در ادامه به ذکر دوگانههایی نظیر علم و اقتصاد، آرمانگرایی و واقعگرایی و حکومتداری و حکمرانی پرداخت و گفت: لازم است نسبت بین این دوگانهها و سیستم قانونگذاری را تعیین کنیم. در زمینه دوگانه بین علم و اقتصاد، نظام غربی مدعی است که هدف نهایی آن رشد اقتصادی و رفاه است و دولت بر مبنای رشد اقتصادی اداره میشود ولی نگاه اسلامی میگوید غایت نهایی نظام اسلامی، تربیت و تعلیم انسانهای خردورز و عالم است.
رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نظام اسلامی و امامین انقلاب بارها گفتهاند نظام اسلامی میخواهد جامعه را به دانشگاه و مدرسه تبدیل کند، اظهار داشت: جامعه یک مدرسه اجتماعی است از این رو باید فرصت آموختن را برای مردم فراهم کنیم پس مردمسالاری در جوهره ذاتی، حکومتداری اسلامی است.
نگاهداری با طرح این سوال که چه کنیم تا نظام قانونگذاری ما به طور عملیاتی بتواند علممحور باشد، یادآورشد: در نظام اسلامی، نهاد علم، محور است و اما در نظام غربی، نهاد اقتصادی، محور است.
وی با بیان اینکه چه کنیم تا در سیاستگذاریها و قانونگذاریهای ما رویکرد نهاد علم غلبه پیدا کند؟ افزود: هر قدر بر بستر نهاد علم حرکت کنیم در حقیقت بیشتر در بستر دینی اداره جامعه حرکت میکنیم.
رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این یک مساله است که مرز بین آرمانگرایی و واقعگرایی چیست و نقطه تعادل بین این دو باید به چه شکل طراحی شود؟ اگر آرمانگرایی افراطی را در پیش بگیریم، برای مردم خستهکننده است و اگر بخواهیم واقعگرایی افراطی در پیش بگیریم، جامعه را از تحرک میاندازد. به همین جهت است که مقام معظم رهبری بر «آرمانگرایی واقعگرایانه» تاکید میکنند.
نگاهداری در ادامه با طرح اینکه زیست بوم حکمرانی نیاز اساسی نظام حکمرانی است، تاکید کرد: نباید به حکمرانی نگاه پروژهای داشته باشیم، بلکه نگاه باید فرآیندی باشد؛ چراکه این امکان وجود ندارد که یک مشکل را به طور کامل میتوان حل کرد، چون هر راهحلی عوارضی دارد و مسائل جدیدی ایجاد میکند؛ بنابراین باید نگاه فرآیندی و دائمی و نه نگاه مقطعی به حکمرانی داشته باشیم. لذا شایسته است نسبت به راهاندازی زیست بوم حکمرانی در کشور که دانشکدهها، اندیشکدهها و آزمایشگاههای حکمرانی نیز در این زیستبوم جای میگیرند، اقدام کنیم.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در ادامه ضمن برشمردن دوگانههای تاثیرگذار بر حوزههای سیاستگذاری و قانونگذاری، به دوگانه «حکومتداری و حکمرانی» اشاره کرد و گفت: فناوری، روابط بین حاکمیت و مردم را دچار بازآرایی میکند لذا از حکومتداری باید به سمت حکمرانی تغییر جهت دهیم.
نگاهداری ادامه داد: حکومتداری از جنس دستوری و عقلانیت آن ابزاری است ولی حکمرانی از عقلانیت ارتباطی و شبکه ارتباطات چند لایه با بازیگران غیررسمی بهره میجوید و سیستم آن ابلاغی و دستوری نیست بلکه اقناعی و همراهسازی مردم است؛ فناوریهایش هم نرم است و جنس آن بیشتر جنس زمانه است.
وی در ادامه به دوگانه فضیلت و شرافت پرداخت و اظهار داشت: فضیلت به یک حکمران کمک میکند که در دوراهیها بتواند بهتر انتخاب مسیر کند. حکمرانی هم به فضیلت نیاز دارد و هم به شرافت تا ثبات قدم داشته باشد و مسیری که درست تشخیص داده است را ادامه داده و دچار مصلحتاندیشیهای غیرشرافتمندانه نشود.
نگاهداری در ادامه با برشمردن سطوح قانونگذاری و سیاستگذاری در سطوح محلی، ملی و فراملی، بیان داشت: در سطح ملی، قانونگذاری و نظارت داریم. در سطح محلی اندیشکدههای حکمرانی اسلامی را در استانها شکل داده ایم اما هنوز در سطح فراملی و گروههای دوستی، ماموریتگرایی بر دیپلماسی پارلمانی ما حاکم نشده است.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید حل مساله کنیم، گفت: حکمرانی زمانی به درد میخورد که هم و غم ما حل مسائل کشور باشد و از سندنویسیها و حرکتهای نمایشی بدون اینکه مشکلی از مشکلات مردم حل کنند، دست برداریم و از روشهای تقلیدی در نظام سیاستگذاری بپرهیزیم. عدهای اصلا به دنبال حل مساله نیستند و وقتی مسئولیتی برعهده میگیرند به دنبال کارهای نمایشی و سفرهای خارجی میروند.
نگاهداری بر پیگیری رویکرد نوآوری خلاقانه بر اساس شرایط بومی کشور تاکید کرد و گفت: در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، فهم کردیم که حکمرانی یک امر دانش مبنا است و لازم است دانشگاه در کنار دولت، صنعت و جامعه قرار گیرد. هم دانشگاه با تغییر نسلهای خود به سمت حکمرانی حرکت میکند و هم حکمرانی در حال حرکت به سمت دانشگاه است و ما این را به فال نیک میگیریم.