به گزارش ایرنا، خراسان شمالی حدود ۴۰۰ واحد تولیدی و صنعتی با سرمایه گذاری ۱۳ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۱۱ هزار نفر دارد که از لحاظ داشتن صنایع بزرگ در بین ۳۱ استان کشور رتبه دهم را داراست و این تعداد از صنایع اندک خود گواه شرایط اقتصادی این خطه از شمالشرق کشور و است.
اگرچه اقتصاد این استان بر محور کشاورزی بنا نهاده شده ولی خراسان شمالی دارای صنایع بزرگ از جمله نیروگاه برق سیکل ترکیبی شیروان، پتروشیمی بجنورد، آلومینای ایران، کارخانجات ریخته گری و لوله گستر اسفراین است که توانسته اند در سال های اخیر اشتغالزایی مناسبی در این استان داشته باشند.
نکته قابل تامل این است که سوخت این صنایع از گاز طبیعی است و در فصل سرد سال و هنگام برودت هوا با مشکل کمبود سوخت مواجه می شوند و برای تامین سوخت بخش خانگی جریان گاز در این صنایع قطع می شود.
خراسان شمالی در نقشه نفت و گاز کشور در انتهای خط لوله قرار دارد خط لوله ای که از خانگیران سرخس تغذیه می شود و بدلیل رشد صنایع خراسان رضوی تامین سوخت صنایع در خراسان شمالی با مشکل مواجه است.
کارشناسان بر این باورند که برای رفع مشکل همیشگی سوخت صنایع خراسان شمالی خط لوله جدیدی از مشهد به بجنورد باید در دستور کار قرار گیرد و این مسیر مقرون به صرفه تر و کوتاهتر است.
امتداد خط لوله مشهد به بجنورد مسیر مناسبی است چرا که خط لوله گاز در مسیر خط لوله نفت جاگذاری می شود و نیاز به مسیر جدید نیست و این هزینه کمتری را در بر می گیرد.
افت فشار گاز؛ دغدغه صنایع خراسان‌شمالی
برای اطلاع از تامین سوخت خراسان شمالی با نگاه به نقشه نفت و گاز کشور متوجه خواهیم شد که خط لوله دوم شمال و شمال شرق در اقطار ۴۸ و ۴۲ اینچ و طول ۹۰۵ کیلومتر با ظرفیت ۵۰ و ۳۰ میلیون متر مکعب در روز گاز را به بخشی از مناطق شمال شرق کشور را نتقل می کند و مسیر این خط لوله از تهران، سمنان، دامغان، میامی، سبزوار، سنگ‌بست در خراسان رضوی است و سه ایستگاه تقویت فشار وظیفه تقویت گاز در جریان این خط لوله را بر عهده خواهند داشت.
ادامه این خط از سنگ‌بست تا پالایشگاه گاز خانگیران سرخس (شهید هاشمی‌نژاد) به طول ۱۲۰ کیلومتر و قطر ۴۸ اینچ در حال احداث است و در صورت تکمیل انشعابات خط لوله های خانگیران را تقویت می کند.
در حال حاضر پالایشگاه گاز خانگیران بخشی از سوخت خراسان رضوی، جنوبی و شمالی را تامین می کند و گاز خراسان شمالی از طریق خانگیران سرخس در شمالشرق کشور و منطقه چهار عملیات انتقال گاز جنوب کشور تامین می شود و در حال حاضر تامین گاز استان از طریق خانگیران بدلیل افزایش جمعیت کلانشهر مشهد بسیار کاهش یافته است.
در فصل سرد و افزایش مصرف موجب افت فشار در خراسان شمالی که در انتهای لوله قرار دارد، می شود و در حال حاضر خانگیران جوابگوی تامین سوخت خراسان شمالی نیست.
اگرچه خراسان شمالی در میامی سمنان، سبزوار و نیشابور به خط لوله دوم شمال و شمال شرق متصل است ولی این حجم از گاز هم در فصول سرد سال جوابگوی مصرف استان نیست و باید در این زمینه چاره اندیشی شود.
تامین گاز مورد نیاز صنایع و قطعی گاز واحدهای تولیدی در زمان افزایش میزان مصرف از دغدغه های تولیدکنندگان و مسوولان خراسان شمالی است و تنها در زمستان سال گذشته جریان گاز صنایع حدود ۵۰ روز به دلیل برودت هوا و تامین سوخت بخش خانگی قطع شد و بر اساس آمار اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی؛ به صنایع استان در این مدت ۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت وارد شد.
اهمیت این موضوع به حدی است که استاندار خراسان شمالی نیز خواستار توزیع عادلانه گاز در شمالشرق کشور شد و عنوان کرده است که شرکت ملی گاز ایران باید شرایط آب و هوایی، تعداد مشترکان و میزان مصرف را در توزیع گاز در این خطه از کشور را مدنظر قرار دهد و این سوخت مهم و مورد نیاز را در فصول سرد سال عادلانه تقسیم کند.
میدان گازی خانگیران از میدان‌های گازی ایران است که در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال‌غربی سرخس و ۱۸۰ کیلومتری شمال‌شرقی مشهد در منطقه خانگیران در استان خراسان رضوی قرار دارد.
بهترین راهکار؛ امتداد خط لوله گاز از مشهد
مدیرعامل شرکت گاز خراسان شمالی؛ امتداد خط لوله گاز از مشهد را بهترین مسیر برای تامین سوخت خراسان شمالی دانست و گفت: در حال حاضر تامین سوخت گاز این خطه از ۲ مسیر سبزوار و مشهد میسر است و مسیر سبزوار بدلیل موقعیت اقلیمی و کوهستانی بودن مقرون به صرفه نیست.
سید محمود هاشمی عنوان کرد: امتداد خط لوله مشهد به بجنورد مسیر مناسبی است چرا که خط لوله گاز در مسیر خط لوله نفت جاگذاری می شود و نیاز به مسیر جدید نیست و این هزینه کمتری را در بر می گیرد.
وی ادامه داد: پیشنهاد می شود که این طرح نیز از طریق نخبگان دانشگاهی و بر روی آن فکر شود و در صورت اجرا نیاز صنایع استان به سوخت از بین می رود و تاثیر زیادی بر رونق اقتصاد استان خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان شمالی از کشف یک میدان جدید گازی در شمال خراسان خبر داد و یادآور شد: این میدان گازی بین ۲ استان خراسان شمالی و رضوی مشترک است و از راز و جرگلان در غربی‌ترین نقطه خراسان شمالی، شهرستان های بجنورد، شیروان، فاروج، قوچان، درگز تا چشمه شور خراسان رضوی ادامه دارد.
وی افزود: کارشناسان از ۲ سال قبل این طرح را مطرح کردند و اکتشاف، استخراج و بهره برداری از این میدان بر عهده وزارت نفت است.
هاشمی بیان کرد: کار مطالعاتی بر روی این میدان گازی آغاز شده است ولی نسبت به این طرح خوش بین نیستم و انتقال خط لوله گاز از مشهد راه چاره است.
وی عنوان کرد: اگرچه خط انتقال ترکمن گاز از کشور همسایه شمالی به داخل استان نیز راه دیگری برای تامین سوخت محسوب می شود ولی کشور ترکمنستان با این طرح موافقت نکرده است و در صورت اجرا این طرح می تواند جایگزین بهتری باشد.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان شمالی میزان مصرف گاز استان را ۱۱ میلیون متر مکعب در روز عنوان کرد و گفت: از این میزان پنج میلیون متر مکعب در بخش خانگی، ۲ میلیون متر مکعب در صنایع و مابقی نیز در بخش های اداری و خدمات هزینه می شود.
وی عنوان کرد: میزان مصرف سوخت گاز نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان چهار میلیون متر مکعب در روز، مصرف گاز آلومینای جاجرم ۴۰۰ هزار متر مکهب در روز، مصرف پتروشیمی بجنورد هزار و ۴۰۰ متر مکعب، لوله گستر اسفراین ۶۵ هزار متر مکعب، فولاد اسفراین ۱۱۴ هزار متر مکعب در روز گاز مصرف می کنند.
چالش زیرساخت‌های بخش انرژی در خراسان‌شمالی
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز مشکلات زیرساختی را از مهمترین چالش های پروژه های انرژی در استان عنوان کرد و گفت: متاسفانه بخش زیرساختی انرژی در استان ضعیف است و از هم گسستگی زیادی در این خصوص وجود دارد.
حسین حاجی بیگلو افزود: دانش و شبکه حمل و نقل از مهمترین زیرساخت های بخش انرژی در این استان محسوب می شود که باید با همراهی و کمک دانشگاه رسیدن به دانش انتقال انرژی فراهم شود.
وی ادامه داد: سال‌های گذشته تصور می‌شد که فقط خارجی‌ها می‌توانند توسعه زیرساخت‌های نفت و گاز را به‌عهده بگیرند؛ اما وزارت نفت دولت سیزدهم نشان داد که با تکیه بر توان ایرانی، می‌توان افزون بر کنار زدن مدعیان غربی، گوی سبقت در عرصه‌های فرامرزی را هم ربود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی، توسعه حمل و نقل را از مهمترین راهکارهای کنونی برای جبران مشکلات زیرساختی انرژی در استان دانست و افزود: متاسفانه خراسان شمالی فاقد شبکه ریلی و و جاده ای مناسب است و باید در این زمینه فعالیت بیشتری انجام داد.
حسین حاجی بیگلو ادامه داد: نگاه سرمایه گذار به این خطه از شمالشرق کشور باید تغییر کند و از دید محرومیت به بارور کردن ظرفیت ها تغییر جهت دهد تا با اطمینان کامل در این استان فعالیت کند.
وی یادآور شد: نگاه متفاوت به خراسان شمالی موجب شده تا ۵۰ درصد از اعتبارات استانی به سمت نهادهای حمایتی رود و بایستی با نگاهی کاملتر به شاخص ها وآمار توسعه در این استان نگریست.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی ادامه داد: با این وجود جریان گاز صنایع خراسان شمالی حدود ۵۰ روز در زمستان سال گذشته به دلیل برودت هوا و تامین سوخت بخش خانگی قطع شد و این ضربه بزرگی به صنعت استان وارد کرد و نیاز است راهکارهای لازم در این خصوص اندیشیده شود.
به گزارش ایرنا، تاکنون به ۳۱۰ واحد صنعتی و ۱۵ شهرک صنعتی استان گازرسانی شده که در این حوزه رتبه دوم کشوری را در سال گذشته کسب کرد.
اکنون ۱۰۰ درصد جمعیت شهری و ۹۹.۷ درصد جمعیت روستایی خراسان شمالی از گاز طبیعی بهره مند هستند و سهم گاز طبیعی در تامین سبد انرژی استان بیش از ۸۰ درصد است.
خراسان شمالی یک میلیون نفر جمعیت دارد که ۴۴ درصد آن در روستاها سکونت دارند.