کاظم جلالی در گفت و گو با ایرنا، این میزان صادرات کالای ایرانی را در سال‌های اخیر، بی‌سابقه توصیف کرد و در عین حال افزود: میزان واردات کشورمان از روسیه در این مدت، کاهش یافته است.
به گفته جلالی در سال ۲۰۲۲ میلادی بخش زیادی از گندم مورد نیاز ایران از طریق روسیه تامین شد اما در این مدت کشاورزان کشورمان موفق به افزایش تولید گندم شدند و نیاز خارجی کشور کاهش پیدا کرد.
وی با اشاره به برخی انتقادات در خصوص سهم بیشتر روسیه در تجارت میان دو کشور گفت: ایران تنها کالاهای اساسی خود مانند گندم، جو، ذرت، روغن و نهاده‌های دامی را از روسیه وارد می‌کند که این مساله با توجه به فاصله کوتاه میان دو کشور نسبت به واردات از کشورهای دوردست بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است.
سفیر ایران در روسیه خاطرنشان کرد: هنوز عدد نهایی مربوط به حجم مبادلات تجاری در سال ۲۰۲۳ اعلام نشده است و این عدد در اوایل سال آینده میلادی اعلام می‌شود.
افزایش شناخت تجار ایران و روسیه نسبت به یکدیگر
جلالی در ادامه این گفت و گو که هفته نخست آذرماه ۱۴۰۲ انجام شد، ضمن برشمردن موانع اساسی در مسیر رشد روابط تجاری ایران و روسیه ایران و روسیه، به پیشرفت‌هایی که در زمینه رفع این مشکلات حاصل شده، اشاره کرد.
جلالی با اشاره به رفت و آمد مکرر هیأت‌های تجاری ایرانی و روسی و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در تهران و مسکو گفت که به طور قطع می‌توان گفت که شناخت تجار دو کشور در طول این مدت نسبت به یکدیگر افزایش پیدا کرد.
آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم در زمینه تزانزیت
سفیر ایران در مسکو مشکلات ترانزیتی را یکدیگر از موانع رشد روابط تجاری ایران و روسیه عنوان کرد که در حال حاضر با افزایش همکاری دو کشور در زمینه کریدور شمال-جنوب روند مثبتی دارد.
به گفته جلالی، هر چند جاده‌سازی و راه‌آهن سازی زمان‌بر است اما زیرساخت‌های مورد نیاز در چهارچوب کریدور شمال-جنوب فراهم شده است.
پیشرفت‌های عمده در زمینه پولی و بانکی
جلالی اتصال پیام‌رسان‌های بانکی دو کشور را با کمک بانک‌های مرکزی ایران روسیه گامی مهم در جهت حل مشکلات پولی و بانکی عنوان کرد. وی خاطرنشان کرد، کارگروه‌های بانکی در دو کشور حضور فعال و گفت و گوهای مرتبی دارند.
به گفته وی، سهم زیادی از تجارت ایران و روسیه با ارزهای ملی دو کشور یعنی روبل و ریال در حال انجام است اما در نقل و انتقالات مالی همچنان مشکلاتی وجود دارد. جلالی با اشاره به سیاست دلارزدایی و تنش‌های ارزی موجود در دو کشور، بر لزوم تعیین یک ارز مرجع میان ایران و روسیه تاکید کرد.
جلالی همچنین خبر داد که مشکلات فنی موجود در زمینه اتصال کارت‌های بانکی میر و شتاب هم توسط بانک‌های مرکزی دو کشور در حال پیگیری است.
تسهیل مسائل گمرکی در دستور کار دو کشور
سفیر ایران در روسیه تاکید کرد که بخشی از مشکلات گمرکی دو کشور مربوط به مسائل داخلی و قابل حل است. به گفته وی، هر چند شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه هستیم اما با رفع بعضی مسائل می‌توانیم منتظر روزهای بهتری باشیم.
به گفته جلالی، در عرصه تعاملات گمرکی بین ایران، روسیه و کشورهای واسط یعنی جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان توافقنامه‌های خوبی شده است.
وی همچنین عنوان کرد که گمرکات داخل کشور باید توانمند و تجهیز شوند تا بتوانند به شکل دیجیتالی و الکترونیکی کار نقل و انتقال کامیون‌ها را انجام بدهند و صف‌های طولانی در مراکز گمرکی تشکیل نشود.
بهبود شرایط لجستیکی در زمینه دریایی
جلالی در خصوص مشکلات تجارت دو کشور در حوزه لجستیک گفت، تعدادی کشتی در زمینه دریایی به ناوگان اضافه شده اما در عرصه راه هنوز امکانات ایران متناسب با نیازهای روسیه نیست.
سفیر ایران در مسکو با اشاره به هزینه بالای لجستیک گفت: بسیاری از تجار در این زمینه با مشکل مواجه هستند. با این حال تمام این مسائل نشان‌دهنده این است که مسیر افزایش تجارت میان دو کشور در داخل ایران در حال هموارسازی است.
تنوع سبد کالاهای صادراتی ایران به روسیه
جلالی در پاسخ به سوالی در خصوص تغییرات اخیر در سبد کالاهای صادراتی ایران به روسیه گفت: «عمده تجارت دو کشور در گذشته در حوزه محصولات کشاورزی و باغی و گیاهی بود اما امروز ما شاهد صادرات محصولات مختلفی در زمینه تکنولوژی هستیم».
سفیر ایران در روسیه به همکاری‌های دو کشور در زمینه توربین‌ها، دارو، تجهیزات پزشکی، کالاهای بهداشتی، شکلات، شیرینی، کیف، کفش، چرم، لباس و مبل اشاره کرد و گفت امروز برخی از کالاهای ایرانی در حوزه شیرینی و شکلات و محصولات بهداشتی در قفسه فروشگاه‌های روسی دیده می‌شوند و جای خود را به خوبی در این کشور باز کرده‌اند.
جلالی نسبت به آینده همکاری‌های دو کشور در زمینه خودرو و قطعات خودرویی ابراز خوشبینی کرد. وی این عرصه را یکی از حوزه‌های جدی همکاری میان دو کشور عنوان کرد.
به گفته سفیر ایران در روسیه اگر ایران بتواند بخشی از بازار قطعات خودرویی روسیه را در دست بگیرد، هم در کشور شاهد اشتغال‌آفرینی خواهیم بود و هم استاندارد قطعات خودرویی ایرانی افزایش پیدا خواهد کرد.
وی همچنین عنوان کرد، ایران و روسیه در زمینه ساخت موتور خودروهای پیشرفته نیز در حال کار هستند که تمام ابعاد آن قابل بیان نیست.
الگا باشا معاون ارشد بانک و.ت.ب (ВТБ) که دومین بانک بزرگ روسیه محسوب می‌شود و در تهران دارای دفتر نمایندگی است، نیز پیش تر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مسکو، افزایش ۳۰ درصدی مبادلات تجاری در فاصله زمانی دی‌ماه ۱۴۰۱ تا مهرماه ۱۴۰۲ را اشاره کرد.
بنا بر آمار ارائه شده از سوی این مقام بانکی روس، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ میلادی، مبادلات تجاری ایران و روسیه بیش از دو برابر رشد داشت و از ۲.۲۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۴.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسید.
پیش از این، یوری اوشاکوف مشاور رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد که مذاکرات میان ولادیمیر پوتین و آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیسان جمهوری روسیه و ایران، بعدازظهرپنجشنبه ۱۶ آذرماه ۱۴۰۲ در کرملین (دفتر ریاست جمهوری روسیه در مسکو) انجام می شود.