به گزارش ایرنا،از مجموع یک هزار و ۲۰۰ گونه گیاهان دارویی ۴۷۵ گونه آن در استان کهگیلویه و بویراحمد است.
گیاه کرفس که به گفته پزشکان طب سنتی در درمان بسیاری از امراض از زمان های دور تاکنون کاربرد فراوان داشته و رویشگاه اصلی ان نیز بیشتر در کوهستان های کهگیلویه و بویراحمد است به سبب بهره برداری های بی رویه و برداشت غنچه در ابتدای فصل رویش، در لبه پرتگاه انقراض قرار گرفته است.
کرفس بهترین ماده غذایی برای برطرف کردن عفونت مجاری ادرار و اسید اوریک بالا از طریق ضدعفونی مجاری ادراری است.
برخی از خواص درمانی کرفس
کرفس سلطان سبزی‌هاست و تمام بخش‌های این گیاه مفید و شفابخش است.
کرفس بهترین ماده غذایی برای برطرف کردن عفونت مجاری ادرار و اسید اوریک بالا از طریق ضدعفونی مجاری ادراری است، همچنین وجود روغن‌های فرار در کرفس علاوه بر ایجاد عطر خوشایند این گیاه،باعث گشاد شدن مجاری کلیه می‌شوند و دفع اسید اوریک را تسهیل می‌کند.
تجربه نشان داده است که کرفس و غذاهای حاوی آن بوی بد دهان را از بین می‌برد که احتمالاً به دلیل ترکیب موادی که در معده تولید می‌شوند با مواد معطر کرفس است.این گیاه حاوی ویتامین (ث) زیادی است و به همین دلیل مصرف آن به تقویت لثه ها کمک کرده و از بروز بیماری اسکوربوت پیشگیری می‌کند.مصرف کرفس همچنین به افراد کم خون،توصیه می‌شود.
این گیاه دارای خاصیت ضدمیکروبی است و در بهبود آسم و سرماخوردگی‌های ریوی مناسب است.آب کرفس به صورت غرغره برای رفع گلو دردهای خشک به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده اش مفید است.همچنین آلودگی میکروبی ضعیف در روده نیز در اثر تریپین از بین می‌رود.
این گیاه حاوی درصد بالایی فیبر است،بنابراین ملین بسیار مناسبی به شمار می‌آید و مصرف برگ و ساقه های کرفس در مورد کسانی که از ناراحتی های گوارشی نظیر یبوست رنج می‌برند بسیار نافع است.
کرفس همچنین ضد نفخ است و تب را پایین می‌آورد.مصرف آن به خصوص به افراد درگیر با بیماریهای قلب و عروق و بالا بودن چربی‌های خون بسیار توصیه می‌شود،این گیاه از تصلب شرائین جلوگیری می‌کند.
جوشانده این گیاه،گرفتگی صدا را درمان می‌کند و برای سرمازدگی مفید است.این گیاه حاوی فسفر بوده و در تقویت حافظه و ازدیاد هوش کارآمد است.در نسخ قدیمی به نقش افزایش دهنده شیر مادر، توسط این گیاه اشاره شده است.
دانشمندان دریافته اند که مصرف گیاه کرفس کوهی ترشح اسید معده را کاهش می دهد و توصیه می‌کنند که افرادی که از ترشح زیاد اسید معده رنج می‌برند و به اصطلاح به زخم معده دچار هستند با وجودی که منع مصرف سبزیجات خام وجود دارد،به مصرف کرفس کوهی بپردازند.
گونه گیاهی کرفس که با نام محلی «کلوس» شناخته می‌شود گیاهی خودرو و خوشبو از خانواده چتریان است و دارای ارزش دارویی، درمانی و ژنتیکی بوده و بخش سردسیری دیشموک در شهرستان کهگیلویه (منطقه دل افروز دیشموک) یکی از قطب های اصلی کشت گیاهان دارویی استان کهگیلویه و بویراحمد است و گیاه دارویی کرفس طبیعی از سالها پیش به صورت خودرو و در حجم زیاد در مناطق کوهستانی این بخش می روید.
ذخیرگاه گیاه کرفس دل افروز دیشموک به عنوان یک ذخیرگاه کشوری ثبت شده است.شست و شوی معده، شادابی چهره، تنظیم قند خون و فشار خون از خواص کرفس کوهی عنوان شده است.
گیاه کرفس با بهره برداری بی رویه، نادرست و برداشت غنچه آن در کوهستان های استان در ابتدای فصل رویش، در آستانه انقراض و نابودی قرار دارد.
یکی از اهالی بومی این منطقه ادعا می کند که در گذشته های نه چندان دور کرفس کوهی در منطقه دیشموک آنقدر زیاد بوده که به عنوان حفاظی بر روی خانه های کپری انداخته می شد و تا چشم می دید در منطقه کرفس سبز می شد اما اکنون به جز منطقه دل افروز دیگر خبری از کرفس کوهی نیست.
افزایش درخواست های مردمی برای کاشت کرفس و نبود نشا
بخشدار دیشموک گفت: گیاه نادر دارویی کرفس کوهی در دیشموک کهگیلویه و بویراحمد در خطر انقراض قرار گرفته است و انتظار می رود نشا مورد نیاز از طریق منابع طبیعی استان، جهاد کشاورزی و بنیاد علوی در اختیار مردم این منطقه قرار گیرد تا با کشت آن مانع از انقراض این گیاه دارویی پر خاصیت شوند.
علی رضا نوروزی اظهار کرد: گیاه دارویی کرفس تنها در چند نقطه از کشور ایران وجود دارد و یکی از بهترین زیستگاه ها و بومی ترین سرزمین زایش کرفس کوهی کوه دل افروز دیشموک است.
وی افزود: این کوه در حومه شرقی بخش دیشموک قرار دارد و شامل چندین رشته کوه کوچک و بزرگ می شود و روستاهای مشرف زیادی همچون موخانی، بناری، موردراز، دشتک، لیراب، تنگ تی و تنگ سوخته را شامل می شود.
بخشدار دیشموک تصریح کرد: در تمامی این روستاها پتانسیل کشت کرفس توسط منابع طبیعی و شخصی و خصوصی وجود دارد.
نوروزی عنوان کرد: حوزه ناحیه شرقی دیشموک استعداد پرورش این گیاه نادر را دارد که طی سالیان گذشته حدود ۶۰ هزار نشا کرفس در کوه دل افروز کشت شد.
وی ادامه داد: متاسفانه به دلایلی قرقبانان نتوانستند از مزرعه کشت کرفس حفاظت کنند و رو به انقراض رفته است ولی امسال با طرحی نوین از طرف منابع طبیعی استان و بخشداری دیشموک با واگذاری زمین به مردم کشت کرفس آغاز شده است.
بخشدار دیشموک تاکید کرد: هم اکنون از ناحیه شرقی ۱۰ هزار نشا در اختیار مردم قرار گرفته است و اگر مساعدت لازم صورت گیرد می توان این حوزه را به محل کشت کرفس تبدیل کرد و حتی به کل بخش دیشموک تعمیم داد.
نوروزی عنوان کرد: ادامه این برنامه از سوی منابع طبیعی و بخشداری می تواند تا پنج سال آینده دیشموک را به زیستگاه کرفس تبدیل کند.
وی تاکید کرد: با همت منابع طبیعی شهرستان و استان و بخش خصوصی دیشموک زیست گاه کرفس می شود از ده احمد تا مورخانی سومین روستا (بناری) به جمع روستاهای پایلوت اضافه شد.
وی ابراز کرد: هم اکنون درخواست های مردمی برای کشت کرفس به بخشداری در سطح زیادی وجود دارد اما میزان نشا اندک است که می طلبد با هدف جلوگیری از این گونه نادر نشا بیشتری از سوی منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و بنیاد علوی در اختیار مردم منطقه قرار گیرد.
هجوم انسان و ریشه کنی کرفس
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه گفت: کلوس گیاه نایاب و بسیار فوق الهاده دارویی است که با هجوم انسان ها به این گونه گیاهی پر مصرف کرفس کوهی ریشه کن شده است.
علی کریمی افزود: در سالیان گذشته از کوه غارون تا دلی کما به طول ۴۷ کیلومتر این گیاه به صورت خود رو رشد می کرد اما اکنون چیزی نمانده و تنها در دل افروز دیشموک این گیاه به چشم می خورد.
وی تصریح کرد: سال ۱۳۹۹ بود که طرح کاشت ۱۵۰ هکتاری کرفس کوهی توسط بخش خصوصی آغاز شد اما این مکان بدون قرقبان بود و طرح مذکور آنچنان موفق اجرایی نشد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه ادامه داد: اکنون طرح های کاشت گیاهان دارویی به ویژه کشت کرفس کوهی به سمت مشارکتی پیش برده شده است تا این گونه نایاب حفظ شود.
هم اینک ۶۰ هکتار در مورخانی و کوه گردکی دیشموک به کشت کرفس اختصاص داده شده است و نشا مورد نیاز از سوی منابع طبیعی در اختیار مردم قرار گرفت.
با نظارت کارشناسان منابع طبیعی کار کشت کرفس کوهی آغاز شده و قرار است سطح زیر کشت این گیاه در منطقه افزایش داده شود.
اشتغالزایی و مهاجرت معکوس رهاورد کاشت گیاهان داویی
کریمی تاکید کرد: استقبال مردم از کاشت کرفس کوهی بسیار خوب است و درخواست کشت این گیاه در سطح ۲۰۰ هکتار برای سال آینده داده شده است تا در سطح وسیع تری کاشت شود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه ابراز کرد: نشا این گیاه از چهارمحال و بختیاری و شهرکرد تولید و به استان انتقال داده می شود.
وی بیان کرد: کارشناسان منابع طبیعی تاکنون ۶۲ هزار نشا در اختیار مردم قرار دادند و تلاش داریم کشت کرفس به تمام نقاط دیشموک تعمیم داده شود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه تصریح کرد: قیمت هر کیلو کرفس کوهی (تر) سه میلیون و ۵۰۰ هزار ریال در بازار است و درآمدزایی بسیار خوبی برای مردم منطقه دارد.
کریمی ادامه داد: اشتغال و مهاجرت معکوس رهاورد کشت این گیاه پرخاصیت است و البته انتظار می رود مسئولان منابع طبیعی استان تدابیری بیندیشند که مناطقی پتانسیل دارند از هر نظر ویژه دیده شوند.
وی تاکید کرد: همچنین نیاز است در کمیته برنامه ریزی کشوری اعتبار خوبی به این مهم اختصاص یابد تا مردم بومی به کشت این گیاه بیش از پیش تشویق شوند.
کاشت سالانه چهار هزار هکتار کرفس کوهی
مسئول اداره مرتع منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: در برنامه ۱۰ ساله استان قرار است ۲۰۰ هزار هکتار به کشت گیاهان دارویی اختصاص یابد که از این میزان چهار هزار هکتار سهمیه برای کاشت کرفس کوهی خواهد بود.
سلیمان محمدی افزود: در سال جاری ۶۲ هزار نشا کرفس کوهی خریداری و در اختیار بومیان منطقه برای کشت مشارکتی قرار داده شد و ۵۰ هکتار زیر کشت آن خواهد رفت.
وی ادامه داد: در محدوده کشت این گیاه سه نفر نگهبان (قرقبان) گمارده خواهد شد تا در مرحله غنچه دهی برداشت نشود.
برداشت کلوس در مرحله غنچه دهی آن را به خطر نابودی نزدیک تر می کند
مسئول اداره مرتع منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: چنانچه کلوس در مرحله غنچه دهی که از اواخر اسفندماه تا اردیبهشت ماه است برداشت شود کاملا نابود خواهد شد.
وی ادامه داد: شوربختانه همین بلا بر سر کرفس کوهی در دل افروز دیشموک که یک روزی زیستگاه این گیاه نادر بود، آمد و مردم آن را خارج از فصل برداشت می کردند.
محمدی تاکید کرد: امسال برای تهیه بذر این گیاه با چالش مواجه بودیم زیرا این گیاه تنها در چند نقطه معدود کشور وجود دارد.
وی تصریح کرد: برای نجات این گونه گیاهی نیاز به همکاری و مشارکت مردم داریم زیرا منابع طبیعی به تنهایی نمی تواند مانع انقراض این گونه کمیاب شود.
تصویب ۲۰ میلیارد ریال برای حمایت از تولیدکنندگان گیاهان دارویی
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد:۲۰۰ میلیارد ریال از محل مصوبات سفر دوم رییس جمهور به کهگیلویه برای حمایت از تولیدکنندگان گیاهان دارویی در استان تصویب شده که امید داریم با جذب این میزان اعتبار زمینه حمایت از تولیدکنندگان گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد فراهم شود.
تراز تولید گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد یک هزار و ۳۰۰ کیلو در هر هکتار است و گیاهان دارویی به لحاظ اقتصادی از مزیت های خوبی برخوردار بوده و با تولید آن می توان بخشی از گردش مالی را به سمت استان هدایت کنیم.
عسکری تاکید کرد: سیاست هایی که در آغاز دولت سیزدهم اتخاذ کردیم یکی بیش از دیگری در حال تحقق یافتن است و این پیام را به مردم می دهیم که خدمتگزاران شما مشغول به کارهایی هستند که در نوع خود جدید و ثمربخش است.
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم، احیا و بازگشت کارخانه قند به چرخه تولید در دستور کار قرار گرفت که در سفر دور دوم دولت به استان کارخانه قند پس از سال ها رکود احیا شد و هم اکنون در حال انعقاد قرارداد چهار هزار تن چغندر از کرمانشاه به استان هستیم.
وی با اشاره به اینکه به دنبال احیا سایر واحدها و تحرک در حوزه اقتصادی هستیم، گفت: کارخانه گیاهان دارویی در شهرستان گچساران راه اندازی شد و فاز دوم کارخانه سینره در شهرک صنعتی فرودگاه راه اندازی می شود.
ایجاد یک هزار فرصت شغلی در کهگیلویه و بویراحمد
مدیرعامل شرکت زرفام بنیاد علوی نیز با اشاره به اینکه محرومیت زدایی از طریق توانمندسازی به ماموریت های بنیاد مستضعفان اضافه شد، افزود: پروژه اشتغال حامی با اولویت رسته های مزیت دار در برنامه کاری قرار گرفت و در کهگیلویه وبویراحمد رسته گیاهان دارویی برای رفع محرومیت اجرایی شد.
مسعود پناهی عنوان کرد: رسته گیاهان دارویی با حضور افراد توانمند در ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی انجام شد که یک هزار فرصت شغلی نیز ایجاد کرده است و در صورتی که حمایت های استانداری تداوم داشته باشد اراضی سطح کشت گیاهان دارویی سه برابر فعلی خواهد بود.
وی با اشاره به اشتغال ۹۰ درصدی طرح توسعه گیاهان دارویی، ادامه داد: این طرح با مشارکت بانوان در استان اجرا می شود که از جمله مزایای این طرح است.
گیاه کرفس در کوهستان های استان بدلیل بهره برداری بی رویه، نادرست و برداشت غنچه در ابتدای فصل رویش، در آستانه انقراض و نابودی قرار گرفته است.
حفظ گونه ارزشمند کرفس با توجه به صرفه اقتصادی بالای آن برای بهره برداران، احیاء و بهره برداری بهینه از عرصه های منابع طبیعی، افزایش درآمد خانوارها و توانمند سازی جوامع جنگلی از اهداف اجرای این طرح است.
گونه گیاهی کرفس که با عنوان محلی « کلوس » شناخته می شود گیاهی خودرو و خوشبو از خانواده چتریان است و دارای ارزش دارویی، درمانی و ژنتیکی است.
این گیاه همچنین در دامنه کوه های استان چهارمحال و بختیاری و مناطق بالای دو هزار و ۸۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا می روید.
بخش دیشموک یکی از بخش‌های محروم استان کهگیلویه و بویراحمد است.
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش دیشموک شهرستان کهگیلویه در سال ۱۳۹۵ بیش از ۲۲ هزار نفر بوده است.