به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، پیمان صالحی در بیست و چهارمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور که امروز (سه‌شنبه) همزمان با سومین روز هفته پژوهش و فناوری در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با اشاره به شعار هفته پژوهش سال ۱۴۰۲ گفت: امسال همانند سال‌های گذشته، هفته پژوهش استانی، یک هفته پیش از هفته ملی پژوهش با ابلاغ به همه استانداران برگزار شد.
وی ادامه داد: بر اساس آیین‌نامه وزارت کشور، از سه استان معین و سه دانشگاه برگزیده در هفته پژوهش استانی تقدیر خواهد شد.
معاون پژوهشی وزارت علوم با تشریح برنامه‌های هفته پژوهش از جمله زنگ پژوهش، بیست و چهارمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار، جشنواره دانشمندان و اندیشمندان با تقدیر از مدیران کل حوزه معاونت پژوهشی به ارائه گزارش دو ساله اقدامات، فعالیت‌ها و مصوبات معاونت پژوهشی پرداخت.
صالحی درباره آمار مقالات منتشر شده در پایگاه‌های بین‌المللی گفت: از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۲ میلادی، ۷۴ میلیون مقاله در تمام دنیا ثبت شده است. امید است در وزارت علوم بتوانیم توازنی بر اساس فشار علم و فناوری و نیاز بازار ایجاد کنیم.
وی با تاکید بر اهمیت صادرات علوم به ویژه علوم انسانی افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی حوزه‌ها، مثل شیمی، مهندسی شیمی، علوم مواد و ... رتبه‌های بالایی در دنیا داریم. ولی رشته‌هایی مثل هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی نیازمند توجه بیشتر هستند.
صالحی در خصوص اهمیت توجه به انتشار مقالات بین‌المللی در رشته‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر گفت: جنس این رشته‌ها با دیگر رشته‌ها متفاوت است. اگر نتوانیم مقالات این رشته را به جهان صادر کنیم باید از مقالات وارداتی استفاده کنیم. بنابراین توجه ویژه‌ای به این رشته‌ها داشته و داریم.
وی درباره تعداد نشریات وزارت علوم گفت: در حال حاضر ۱۴۹۰ مجله در وزارت علوم داریم که ۸۲۷ مجله در حوزه علوم انسانی است. نقطه قوت ما در نشریات داخلی، نشریات حوزه علوم انسانی است.
رییس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری با تاکید بر اهمیت تمرکز بر نمایه‌سازی نشریات گفت: دریچه ورود به نشریات به اسکوپوس، نمایه دوآج است. این نمایه، پایگاه استنادی مجلات دسترسی آزاد است و اگر نشریات، این نمایه را بگیرند راحت تر می‌توانند نمایه‌های معتبر دیگر را دریافت کنند.
وی با بیان اینکه تا کنون ۸۳۳ مجله در دوآج نمایه شده‌اند، گفت: ایران رتبه هفتم را در نشریات دسترسی آزاد دارد.
صالحی تصریح کرد: در پایگاه دوآج، ۸۰ زبان نمایه می‌شود و زبان فارسی در دوآج رتبه نهم زبان‌ها دارد.
معاون پژوهشی وزارت علوم درباره پروژه مرجعیت علمی نیز گفت: در کل تاریخ اسکوپوس، ۱۰۱ مجله ایرانی این نمایه را دریافت کردند ولی پس از دولت سیزدهم، ظرف دو سال، ۵۰ مجله وزارت علوم در اسکوپوس نمایه شده است و انتظار داریم تا سال آینده این آمار دو برابر شود.
صالحی به دو قطبی که برخی با هدف‌های مختلف در مورد تعداد مقالات بنیادی و پژوهش‌های کاربردی ایجاد می‌کنند؛ گفت: بررسی‌ها نشان داده در بسیاری از کشورهایی که رشد اقتصادی قابل توجه داشته‌اند، از مسیر پژوهش‌های بنیادی به این رشد رسیده‌اند. چین از همین مسیر به توسعه رسیده و از یک میلیون مقاله در سال ۲۰۲۲ عبور کرد؛ در حالی که آمریکا در ۷۰۰ هزار مقاله باقی مانده است.
وی درباره قراردادهای ارتباط با جامعه و صنعت در دانشگاه‌ها گفت: تا سال ۱۴۰۲، ۱۱ هزار و ۲۱۲ قرارداد ارتباط با جامعه و صنعت منعقد شده است و با استفاده از ظرفیت ماده ۱۳ آیین‌نامه جهش تولید، مبالغ این قراردادها افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۲ مبلغ قراردادهای ارتباط با صنعت حدود ۶ هزار میلیارد تومان بوده است.
صالحی تصریح کرد: در سال ۱۴۰۲ تاکنون ۱۰۲۱ نفر از ظرفیت فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در جامعه و صنعت استفاده و تاکنون بیش از ۲۷۸ هزار نفر در دوره مهارت افزایی شرکت کرده‌اند.
وی درباره آیین‌نامه پسادکتری گفت: بر اساس آیین‌نامه شورای عالی عتف که ابلاغ شده، چهار نوع پسادکتری، بنیادی، کاربردی، فناوری و صنعتی در نظر گرفته شده است. پسادکتری حوزه فناوری در شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌ها فعالیت دارند و پژوهشگران پسادکتری صنعتی به صنعت می‌روند.
صالحی تصویب اساسنامه صندوق عتف در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ توسط ریاست جمهور، تصویب سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) به عنوان پنجره واحد نظام علوم تحقیقات و فناوری را از دیگر اقدامات انجام شده، دانست.
اثربخشی نقش انجمن های علمی
معاون وزیر علوم گفت: وزیر علوم نامه‌ای به معاون اول رییس جمهور نامه‌ای ارسال کرده تا از ظرفیت انجمن‌های علمی استفاده شود و این نامه به وزرا و استانداران ارجاع شده است. همچنین برای تدوین برنامه هفتم توسعه، نقطه نظرات انجمن‌های علمی به مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد بودجه اعلام شد.
وی تاکید کرد: با وجود اینکه تعداد انجمن‌های علمی در کشور، بیش از حد است، ولی ظرفیت خوبی دارند و باید بازآفرینی در آنها اتفاق بیفتد.
صالحی درخصوص سیاست‌های تشویقی وزارت علوم نیز بیان کرد: آیین نامه پایه تشویقی از سال ۱۴۰۲ در حال اجرا است و اعضای هیات علمی با اقدامات مختلف در حوزه‌های مختلف می‌توانند پایه تشویقی دریافت کنند.
وی ادامه داد: آیین‌نامه جامع اعتبار ویژه نیز از سال آینده ۱۴۰۳ اجرا می شود. در برنامه هفتم توسعه بودجه این آیین‌نامه دیده شده است و با اجرای این آیین‌نامه گرنت اعضای هیات علمی حداقل دوبرابر خواهد شد.
صالحی افزود: آیین نامه تعاملات بین‌المللی و آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۳ قانون جهش تولید نیز از جمله آیین‌نامه‌های حمایتی وزارت علوم است. همچنین اعطای گرنت و اعتبار خرید تجهیزات در یک مرحله پرداخت شده است و دور دوم گرنت تجهیزات به زودی پرداخت می‌شود.
معاون پژوهش وزارت علوم درباره چالش‌های طرح‌های پژوهشی گفت: یکی از مشکلات ۲۵ ساله چالش بیمه طرح‌های پژوهشی بود که در برنامه هفتم توسعه مشکل اخذ مفاصا حساب بیمه طرح‌های پژوهشی حل شد و بیمه‌ها باید بدون قید و شرط برای طرح‌های پژوهشی مفاصا حساب صادر کنند.
وی افزود: مشکل دیگر، مالیات پلکانی برای قراردادهای پژوهشی است که سال آینده حل می‌شود.