به گزارش ایرنا، آتش گرفتن یکی از مخازن ۲۵۰ تُنی پالایشگاه کوچک مقیاس بخش خصوصی در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند ساعت هشت و ۴۵ دقیقه یکشنبه ۱۹ آذر امسال اعلام و بلافاصله ستاد مدیریت بحران وارد عمل شد.
این مینی پالایشگاه بیش از ۲۲ مخزن داشت که از این تعداد ۱۸ مخزن دارای میعانات گازی بود و به همین دلیل آتش از یک مخزن بتدریج به سایر مخازن سرایت کرد و در ادامه بر اثر شدت حرارت ناشی از سوختن مواد نفتی انفجارهایی را در پی داشت.
بنابر اعلام مسئولان، حدود چهار و نیم میلیون لیتر مواد سوختی در مخازن این واحد تولید هیدروکربن سبک و سنگین وجود داشت و ۱۶ مخزن آن در شعله‌های آتش منفجر شد.
همه امکانات موجود برای اطفای حریق به کار گرفته شد و استاندار خراسان جنوبی روز دوم حادثه در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند اعلام کرد که فوم‌های سنگین برای مهار آتش در حال انتقال به بیرجند است.
عصر همان روز وزیر کشور به همراه معاون عمرانی خود و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور برای بررسی ابعاد حادثه و روند عملیات مهار آتش به بیرجند آمد و شامگاه دوشنبه مرحله جدید اطفای حریق از ۲ جبهه شروع شد.
سرانجام شعله‌های آتش در مخازن مینی پالایشگاه هیدروکربن منطقه ویژه اقتصادی بیرجند صبح سه‌شنبه با تلفیق اطفای حریق زمینی و هوایی فروکش کرد.
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند که از لحظات ابتدایی وقوع حادثه در منطقه حضور داشت، ناگفته‌هایی از سه روز جدال با آتش را بیان کرد که در ادامه می‌خوانیم:
علی حیاتی با اشاره به اینکه حادثه در ساعت هشت و ۴۵ دقیقه صبح ۱۹ آذر ماه به سامانه ۱۲۵ آتش نشانی اعلام شد گفت: با توجه به شناختی که از قبل در مورد محل حادثه داشتیم ابتدا ۲ تیم اعزام کردیم اما به فاصله ۲ دقیقه بعد تیم‌های پشتیبانی هم با تجهیزات لازم به محل رفتند.
وی افزود: در عین حال با هماهنگی مدیریت بحران استان، نیروهای هلال احمر، فرودگاه، شرکت نفت، شهرک صنعتی، کویرتایر، نیروی هوایی، ارتش و سپاه هم به کمک آتش‌نشانی آمدند.
انفجار، دقایقی بعد از عقب نشینی نیروها
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند بیان کرد: زمانی که آتش‌نشانی به محل رسید چهار مخزن درگیر حریق بود و ۹۰ درصد آتش مهار شد اما یکی از فلنج‌ها به خاطر حرارت زیاد آزاد شد و چون نشت بالایی داشت حجم حریق گسترده‌تر شد لذا با هماهنگی مدیریت بحران، تیم‌های آتش‌نشانی عقب نشینی کردند زیرا هر لحظه خطر انفجار وجود داشت.
وی گفت: زمانی که تیم‌ها برگشتند بعد از پنج دقیقه انفجار روی داد، حوالی عصر دوباره تیم‌ها برای سردسازی مخازن اقدام کردند اما وقتی آتش گسترده‌تر شد و احتمال انفجار هم می‌رفت بنا بر اعلام تیم تخصصی و ستاد مدیریت بحران، آتش نشانان مجدد به عقب برگشتند و بعد از ۲ دقیقه انفجار دوم شکل گرفت.
حیاتی اظهار کرد: بعد از انفجار دوم، سرد کردن مخازن تا روز بعد (دوشنبه ۲۰ آذر) ادامه داشت تا اینکه وزیر کشور به محل حادثه رسید و بررسی‌های لازم انجام شد و مجدد تصمیم بر آن شد برای اطفای حریق اقدام کنیم که این عملیات به فرماندهی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور آغاز شد، حدود ساعت ۲۱ دوشنبه اطفای کامل انجام شد اما با توجه به حجم حریق و حرارت، یک ساعت بعد دوباره آتش شعله‌ور شد.
وی گفت: مجدد سردسازی مخازن اطراف را انجام دادیم و تیم‌ها صبح سه‌شنبه دوباره عملیات اطفا را شروع کردند که موفقیت آمیز بود.
نجات سه مخزن ۶۰۰ هزار لیتری از آتش
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند ادامه داد: از کل مخازن موجود چهار و نیم میلیون لیتر مواد نفتی کاملا سوخت ولی با مدیریت میدانی به هیچ نیروی انسانی آسیبی نرسید.
وی حضور مدیران ارشد استان در صحنه را موجب دلگرمی آتش نشانان دانست و گفت: بیش از ۲ میلیون لیتر مواد سوختی در مخازن اصلی این واحد تولیدی بود که با تلاش آتش نشانان دچار مشکل و حریق نشد.
حیاتی افزود: قسمت اداری و سه مخزن ۶۰۰ هزار لیتری پالایشگاه آسیب جدی ندید ضمن اینکه ۲ نیروی آتش نشان به خاطر مشکلات تنفسی حدود ۲ روز در بیرجند بستری بودند.
وی گفت: در این حادثه، آتش نشانی ورود پیدا کرد اما هیچ اطلاعاتی از آن نداشت از همین رو حتی شیلنگ‌های ما در مقابل حرارت بالا و اسید ۹۸ درصد ذوب شد.
سبقت آتش نشانان برای حضور در عملیات
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند یکی از جلوه‌های این حادثه را سبقت گرفتن نیروهای آتش نشان در اعزام عنوان کرد و گفت: حتی نیروهای بازنشسته آتش نشانی مرتب تماس می‌گرفتند و درخواست حضور برای کمک داشتند لذا اینها نشان از اتحاد، همدلی و تعهد به کار بین نیروهای آتش نشانی دارد.
وی با تاکید بر اینکه واحدهای تولیدی باید اصول ایمنی را رعایت کنند افزود: منطقه ویژه اقتصادی آبروی شهر و استان است و با توجه به اینکه حجم زیادی از اشتغالزایی را دارد انتظار می‌رود در زمینه استانداردهای ایمنی هم الگوی دیگر بخش‌های تولیدی باشد.
حیاتی یادآور شد: طبق قانون خودروهای آتش نشانی شهرداری فقط در محدوده خدمات شهری باید ارایه خدمت کنند اما زمانی که ستاد مدیریت بحران تشخیص دهد برای پشتیبانی در حوادث حضور پیدا می‌کنیم.
وی افزود: با توجه به اینکه سرمایه گذاری زیادی در این واحد تولیدی انجام شده و ۱۵۰ کارگر هم مشغول کار بودند وظیفه خود دانستیم که تا پای جان حادثه را مدیریت کنیم.
راهی جز سوختن مواد نبود
وی گفت: تذکراتی که آتش نشانی در مورد ایمنی می‌دهد به خاطر پیشگیری از وقوع چنین حوادثی است و مخازن سوخت هم باید حداقل‌های استاندارد را داشته باشد که دچار مشکل نشود.
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند افزود: در حادثه مینی پالایشگاه بیرجند با مدیریت میدانی و همدلی توانستیم مخازن را به شیوه سردسازی از خطر انفجار و گسترش آتش به سایر واحدهای تولیدی نجات دهیم و راهی جز اینکه اجازه دهیم مواد سوختی بسوزد، نداشتیم.
وی اظهار کرد: به محض اینکه متوجه حجم آتش در منطقه شدیم، از تمامی ظرفیت‌های استان استفاده کردیم و ۱۱ دستگاه اطفای حریق آتش نشانی، لودر شهرداری، چهار تانکر پشتیبانی، موتور پمپ و تانکرهای آب و فاضلاب، تجهیزات هلال احمر، خودروهای نیروی هوایی، سپاه، اورژانس و پشتیبانی اداره گاز همه در کنار هم به مهار آتش کمک کردند.
استفاده ۷۰۰ هزار لیتر آب برای سردسازی مخازن
حیاتی با بیان اینکه حدود ۷۰۰ هزار لیتر آب در این حادثه مصرف شد گفت: دغدغه آتش نشانی در آن سه روز فقط منطقه ویژه اقتصادی نبود بلکه باید شهر را هم پوشش می‌دادیم لذا بخشی از ذخایر آب و فوم را در این حادثه استفاده کردیم.
وی افزود: اما از لحاظ نیروی انسانی هیچ کدام از آتش نشانان در این سه روز محل حادثه را ترک نکردند و دور از خانواده سر صحنه حضور داشتند.
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند با اشاره به اینکه ابتدای حادثه، آتش نشانان در ۲۰ متری آتش مشغول کار بودند گفت: آب خودروهای آتش نشانی بعد از ۲ دقیقه تخلیه و باید مجدد شارژ شود از همین رو مدام خودروها در حال شارژ و تخلیه بودند.
وی گفت: در بخشی از حادثه، اسید روی خودروها و نیروهای آتش نشان ریخته شد که ۲ نفر دچار مشکل تنفسی شدند، لباس‌ها و تجهیزات برخی نیروها هم آسیب دید.
حیاتی ادامه داد: تجهیزاتی که اخیرا شهرداری بیرجند به آتش‌نشانی اختصاص داد در این حادثه بسیار کمک کننده بود به خصوص لباس‌های مخصوص آتش نشانان که از بروز صدمات جدی جلوگیری کرد.
وی گفت: خودرویی هم امسال با تجهیزات کامل به آتش نشانی اختصاص یافت که در این حادثه استفاده شد و بسیار کارساز بود.
وعده ۶۰۰ میلیارد ریالی برای زیرساخت‌های امداد شهری
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند گفت: با کمک‌هایی که شهرداری در چند سال اخیر به آتش نشانی داشته اکنون از خودروی پشتیبان قوی برخوردار هستیم و در بسیاری از عملیات‌ها موفق‌تر عمل می‌کنیم.
وی با اشاره به قول مساعد وزیر کشور در سفر اخیر به بیرجند برای تامین خودروی سنگین جدید آتش نشانی افزود: چند سِت نجات، جذب ۱۵ نیرو و یک دستگاه خودرو بالابر از دیگر وعده‌های وزیر بود که امیدواریم محقق شود.
حیاتی یادآور شد: همچنین با توجه به بلند مرتبه سازی در شهر بیرجند داشتن تجهیزات لازم برای امدادرسانی در ارتفاع از ضروریات است.
کمبود نیروی آتش نشان
وی با اشاره به اینکه در ۲ سال گذشته ۳۰ نفر از همکاران آتش نشانی بازنشست شده‌اند عنوان کرد: با وجود کمبود نیروی انسانی اما در حادثه اخیر حوادث احتمالی درون شهری را هم پوشش دادیم و با همه توان و قوا توانستیم آتش‌سوزی پالایشگاه را مدیریت کنیم.
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند عنوان کرد: اگرچه طبق قانون موظف به خدمات رسانی در محدوده شهری هستیم اما تاکنون هر اتفاقی خارج از شهر افتاده حضور داشتیم حتی در یکی از عملیات‌هایی که چند سال پیش در سد گیوک بود، شهید هم دادیم.
وی گفت: در کنار همه تلخی‌هایی که حادثه آتش‌سوزی مینی پالایشگاه داشت اما وعده ۶۰۰ میلیارد ریالی وزیر کشور برای تکمیل زیرساخت‌های امداد و نجات شهر، شیرین بود که امیدواریم مردم هم طعم آن را بچشند.
حیاتی افزود: در سه روز حادثه حدود هفت عملیات آتش نشانی انجام دادیم که طولانی ترین آن شامگاه دومین روز بود و فرماندهی عملیات را رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بر عهده داشت.
وی گفت: بعد از آن تا صبح سه‌شنبه نیروهای آتش نشان مخازن را سردسازی کردند تا اینکه فوم‌های سنگین رسید و خودروهای آتش نشانی از ۶ جهت اقدام به خاموش کردن آتش کردند، بعد از آن اطفای حریق هوایی کمک کننده بود.