به گزارش ایرنا، مناسبت‌ها و اعیاد دینی و ملی زمان مناسبی برای دید و بازدید و ارتقای سلامت روح و روان است، مشروط بر اینکه در این دورهمی‌ها، همه افراد و به ویژه اقشار در معرض خطر، نکات تغذیه‌ای را جدی بگیرند تا بعد از این شب زیبا دچار مشکل نشوند.
در این بین کودکان، سالمندان و نیز بیماران دیابتی و یا افراد گرفتار فشار خون باید بیشتر مراقب سلامت خود باشند و با توجه به کثرت و گوناگونی خوراک، تنقلات، غذاها و شیرینی هایی که در سفره شب یلدا قرار می گیرد، خودمراقبتی پیشه کرده و سلامت خود را فدای پیامدهای ناخوشایند افراط در خوردن و نوشیدن، یا درهم‌خوری نکنند.
پرهیز از افراط و تفریط در خوردن و آشامیدن
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: افراط و تفریط در خوردن و نوشیدن در همه طول سال به ویژه در شب یلدا، آسیب‌زا است لذا رعایت بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در این شب نقش مؤثری در حفظ سلامت و دوری از مسمومیت‌های غذایی دارد.
دکتر زهرا اباصلتی افزود: با توجه به تنوع مواد خوراکی در شب یلدا، مصرف بیش از حد، به ویژه در کودکان که دستگاه گوارش ضعیف‌تری دارند توصیه نمی‌شود چرا که منجر به مشکلات سوءهاضمه در آنان می شود.
وی ادامه داد: با تلفیق مواد غذایی مختلفی که شب یلدا استفاده می‌شود به نوعی، بدن مقدار کافی از مواد مغذی مختلف را دریافت می‌کند، البته به شرط اینکه مناسب و به اندازه از این مواد خوراکی استفاده شود.
وی با تاکید بر اینکه تعادل مصرف خوراکی‌ها نباید فراموش شود، افزود: تداخل مصرف میوه، آجیل و شیرینی در این شب، گاه موجب بدکاری دستگاه گوارش می‌شود.
اباصلتی افزود: به طور کلی پرخوری و مصرف بیش از حد مواد غذایی، برای بدن مضر است و مصرف بهینه آن جنبه دارویی دارد، لذا باید مراقب بود که مواد غذایی به اندازه مصرف و در مصرف شیرینی نیز تعادل رعایت شود.
وی ادامه داد: مصرف بیش از حد میوه‌های خشک می‌تواند برای سلامت بدن دردسر ساز باشد چرا که میوه‌های خشک در مقایسه با میوه‌های تازه آب کمتری دارند و مصرف بیش از حد آنها در درازمدت می‌تواند انرژی زیادی به بدن رسانده و باعث چاقی شود.
بیشتر بخوانید:
پرخوری شب یلدا چه عواقبی دارد؟
آیین‌ها و خاطره‌های کهن یلدایی در خاستگاه خورشید
توصیه های تغذیه ای برای بیماران
متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: افراد دیابتی باید دقت کنند که ضمن پرهیز از مصرف خوراکی‌های شیرین، در مجموع پرخوری نکنند چرا که قند خون آنان با استفاده از هر نوع ماده خوراکی افزایش می‌یابد.
افراد دیابتی باید دقت کنند که ضمن پرهیز از خوراکی‌های شیرین، در مجموع پرخوری نکنند چرا که قند خون آنان با استفاده از هر نوع ماده خوراکی افزایش می‌یابد
دکتر سارا موحد افزود: مصرف میوه، آجیل و خشکبار و غذا در بیماران دیابتی باید کنترل شده باشد.
وی با اشاره به اینکه بیمارانی که فشار خون بالایی دارند نیز باید از آجیل های کم نمک یا بی نمک استفاده کنند، ادامه داد: پسته، بادام و کشمش و سایر خشکبار برای بیماران دیابتی و مبتلا به فشار خون بالا مفید است اما به شرطی که بیماران دیابتی پرخوری نکنند و نمک آجیل نیز برای بیماران فشار خون بالا، کم باشد.
توجه به پرهیزهای غذایی
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در شب یلدا برای سلامت دستگاه گوارش باید وعده شام، سبک بوده و زودتر صرف شود و نیز به منظور حفظ تعادل و عدم به هم خوردن میزان کالری بدن به ویژه در افراد دیابتی، باید از مصرف شیرینی پس از شام خودداری کرد.
در شب یلدا برای سلامت دستگاه گوارش بایستی وعده شام، سبک باشد و زودتر صرف شود
اباصلتی افزود: همچنین در شب یلدا باید از خوردن همزمان هندوانه و آجیل، مصرف آجیل کهنه و پوست شده، خوردن تنقلات بعد از وعده شام و خوردن آجیل شور برای بیمارانی که چربی یا فشار خون بالا دارند، پرهیز کرد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیأت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: برای شب یلدا همچون دیگر ایام سال، تغذیه سالم و پرهیز از پرخوری و خوردن مواد غذایی ناسالم توصیه می‌شود.
دکتر موحد با تاکید بر اینکه خانواده ها باید به گونه ای برنامه ریزی کنند که پس از ساعت ۱۰ شب دیگر چیزی نخورند تا میان شام و خواب فاصله ای معقول بیفتد، ادامه داد: خوراکی‌هایی همچون انار، هندوانه و مغزها باید قبل از شام مصرف شود، هر چند بهتر است با مصرف این مواد، دیگر شامی خورده نشود، اما اگر قرار است شامی هم خورده شود باید به مقدار کم و یک ساعت پس از مصرف این خوراکی‌ها باشد.
بیشتر بخوانید:
میوه های مغذی بهترین گزینه شب چله
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه انتخاب درست میوه‌های مصرفی شب چله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، گفت: در میان میوه‌ها، هندوانه و انار پای ثابت شب یلدا هستند که حاوی مقادیر بسیاری مواد مغذی هستند، چرا که بیشتر وزن هندوانه را آب تشکیل داده و همین خاصیت جادویی این میوه است که کم آبی و عطش بدن را رفع می‌کند و رنگدانه‌های گیاهی موجود در آن خاصیت ضد سرطانی دارند.
بعد از گوجه فرنگی، هندوانه یکی از میوه‌های پر خاصیت است که می‌تواند در درمان سرطان پروستات آقایان موثر باشد.
دکتر اباصلتی در خصوص انار هم گفت: این میوه به دلیل داشتن رنگدانه‌های قرمز، اثرات مفیدی بر بدن داشته و در تامین سلامت اهمیت بالایی دارد، این میوه نیز ضد سرطان است و مواد سمی موجود در بدن را دفع می‌کند و ویتامین ث فراوان آن کم خونی را درمان کرده و موجب سلامت قلب و بهبود گردش خون می‌شود.
وی ادامه داد: خرمالو هم جزو میوه‌های یلدایی است که پیش ساز ویتامین آ است و در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها تأثیرگذار است.
وی افزود: به طور کلی مصرف این نوع میوه‌ها در فصل سرما، می تواند مانع و سدی در برابر اثرات سوء آلودگی هوا بر بدن باشد؛ علاوه بر میوه ها، سبزیجات هم نقش بسیار مهمی بر سلامت انسان دارند که از آن میان آنها کدو حلوایی و چغندر در شب یلدا مصرف زیادی دارند.
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزایش بینایی را از خواص کدو حلوایی دانست و گفت: کاهش بینایی در سنین بالا مشکل رایجی است که می‌توان با مصرف مواد مغذی تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد.
دکتر اباصلتی افزود: دانشمندان دریافته‌اند افرادی که مصرف بتاکاروتن بالاتری دارند، به‌طور قابل توجهی کمتر از دیگران در معرض خطر آب‌مروارید (شایع‌ترین علت نابینایی) قرار می‌گیرند و کدو تنبل در کاهش خطر ابتلا به آب‌مروارید بسیار مؤثر است.
وی با بیان اینکه کدو حلوایی حاوی مقادیر املاح و چند نوع ویتامین گروه ب است، ادامه داد: این خوراکی کالری نسبتاً کمی دارد و از بروز بیماری‌های مزمن مانند ناراحتی قلبی و سرطان جلوگیری می‌کند و همچنین به دلیل داشتن ویتامین آ و ث سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و علاوه بر آن طراوت و شادابی پوست از دیگر فواید کدو حلوایی است، چرا که از سلول‌های پوست در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه فرابنفش خورشید به‌خوبی محافظت می‌کند.
مصرف لبو، موثر در بهبود سلامت روان
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه لبو به عنوان یکی از سالم‌ترین سبزیجات طرفداران زیادی دارد، بیان کرد: لبو منبع خوبی برای فولات است و از این رو برای بهبود سلامت روانی و هیجانی مناسب است.
دکتر اباصلتی با بیان اینکه لبو یک داروی گیاهی و رنگ خوراکی و سرشار از انواع مواد مغذی است که نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد، افزود: کاهش فشار خون، افزایش سلامت قلب، پیشگیری از سرطان و سلامت کبد، تنظیم قند خون، بهبود دستگاه گوارش، کاهش چربی خون، از جمله خاصیت های لبو است و مضاف بر آن لبو به دلیل داشتن اسید فولیک برای زنان باردار مفید است و چون سرشار از آهن است در بهبود کم خونی موثر است.
کاهش فشار خون، افزایش سلامت قلب، پیشگیری از سرطان و سلامت کبد، تنظیم قند خون، بهبود دستگاه گوارش، کاهش چربی خون، از جمله خاصیت های لبو در سلامت است.
این مسوول عنوان کرد: افزایش سلامت پوست، کمک به کاهش وزن، خواص ضد پیری، کاهش بروز سکته‌های مغزی، بهبود بینایی و جلوگیری از آب مروارید، تسریع بهبود زخم‌ها و کبودی‌های روی پوست از دیگر مزایای مصرف لبو به شمار می‌رود.
اباصلتی با ذکر تاکید بر مصرف برگ چغندر در شب یلدا، افزود: علاوه بر ریشه چغندر، برگ آن سرشار از فیبر، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و مصرف ۲۰۰ میلی‌لیتر آب چغندر در روز برای بهره‌مندی از خواص آن توصیه می‌شود، اما افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی باید از مصرف لبو پرهیز کنند، زیرا این ماده خوراکی می‌تواند اختلالات کلیه و سنگ مثانه را بدتر کند.
بیشتر بخوانید:
شب چله لبوی داغ را فراموش نکنید
مصرف آجیل خام به جای آجیل شور
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر مصرف آجیل خام و غیرنمکی در شب یلدا، گفت: مغزها و دانه‌های آجیل، منبع مناسبی از پروتئین هستند و کلسیم، فسفر و منیزیم موجود در آنها سبب سلامت قلب، استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها می‌شود.
دکتر اباصلتی افزود: آجیل‌ها یکی از منابع بسیار عالی از منیزیوم هستند و دارنده چربی‌های بسیار مفید به شمار می‌روند، البته به شرط اینکه آجیل به صورت خام یا کمی تفت داده بدون نمک مصرف شود.
وی با بیان این که مصرف آجیل شور منجر به از بین رفتن فواید مغذی آن می‌شود و باید حتماً از آجیل بدون نمک استفاده کرد، ادامه داد: توصیه می‌شود از زیاده‌روی در خوردن این مواد چرب و مغذی به خصوص نوع شور آن برای در امان ماندن از خطر چاقی پرهیز شود.
این مسوول گفت: نمک ماده ای است که مصرف زیاد آن نه تنها باعث افزایش فشار خون می شود بلکه می‌تواند مشکلاتی مانند خطر بیماری قلبی و عروقی یا افزایش خطر سرطان معده را به وجود آورد، بنابراین همه افراد باید تلاش کنند این ماده مضر را در سبد غذایی خود کم کنند.
عضو هیأت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: میزان مصرف آجیل یک تا ۲ قاشق غذاخوری است و مصرف بیشتر آن به‌خصوص برای بیماران با فشار خون بالا مضر است لذا برای این گروه مصرف آجیل خام به جای آجیل نمکی و تفت داده توصیه می شود، نکته‌ای که برای افراد دارای پوکی استخوان هم مورد تأکید است.
دکتر سارا موحد با اشاره به اینکه مواد قندی و شیرین، چرب و پرنمک که سه عامل چاقی، دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا هستند باید همیشه کم مصرف شوند، افزود: پرخوری در شب یلدا به جز اختلالات سوءهاضمه به دلیل اضافه دریافت انرژی می‌تواند منجر به اضافه وزن و چاقی شود و بهتر است که نه تنها در شب یلدا، بلکه در طول سال ابتدا بر خوردن خوراکی‌های مفید و سپس به تغذیه سالم و به اندازه، مقید بود.