تهران- ایرنا- ژاپن پس از ۷۵ سال می‌کوشد با تغییر راهبرد امنیت ملی خود و حرکت به سوی تقویت و نوسازی نیروی نظامی، به تهدیدهایی که در شمال شرق آسیا علیه خود می‌بیند پاسخ دهد اما مسیر پیش روی توکیو با چالش‌های فراوانی از جمله کاهش جمعیت همراه است.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، ژاپن متعهد شده است در پنج سال آینده هزینه‌های نظامی خود را به ۲ درصد تولید ناخالص داخلی یا حدود ۶۰ درصد افزایش دهد، که با این اوصاف سومین بودجه دفاعی بزرگ جهان را به خود اختصاص می‌دهد.
این کشور به سرعت در حال دستیابی به موشک های تاماهاوک است و حدود ۳۰ میلیون دلار برای سیستم های دفاع موشکی بالستیک هزینه کرده است.
اما از آنجایی که جمعیت ژاپن در حال پیر شدن است و نرخ زاد و ولد در این کشور نیز روند نزولی دارد، کارشناسان می گویند تامین پرسنل نظامی در ارتش این کشور کار آسانی نیست.
بر اساس این گزارش تقریباً یک سوم ژاپنی‌ها بالای ۶۵ سال دارند و نرخ زاد و ولد در سال گذشته به پایین‌ترین حد خود رسیده است.

پیشینه
به گزارش یورو نیوز، ۱۰ درصد جمعیت ژاپن بیشتر از ۸۰ سال دارند. این موضوع نشان‌دهنده بحران جمعیتی این کشور و روند پرسرعت پیری است.
بنابر آمار وزارت کشور و ارتباطات ژاپن که به مناسبت روز احترام به سالمندان منتشر شد، ۲۹.۱ درصد جمعیت ژاپن در حال حاضر بالای ۶۵ سال دارند که این بالاترین میزان در جهان است.
همچنین، نرخ زاد و ولد در کشور خورشید تابان کاهش یافته است. این موضوع تاثیر مستقیمی بر کاهش نیروی کار آینده از جمله ارتش گذاشته و می‌تواند با افزایش جمعیت سالمندان و در پی آن افزایش نیاز آن‌ها بر بودجه بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی اثر بگذارد.
جمعیت ژاپن از زمان رونق اقتصادی این کشور در دهه ۱۹۸۰ میلادی با نرخ باروری ۱.۳ رو به کاهش بوده است. این میزان بسیار کمتر از نرخ ۲.۱ لازم برای حفظ جمعیت پایدار بدون مهاجرت است. بیش از یک دهه است که شمار مرگ و میرها از زاد و ولد در ژاپن پیشی گرفته و مشکلات فزاینده‌ای برای رهبران سومین اقتصاد بزرگ جهان به‌وجود آورده است.
دولت ژاپن در دهه گذشته به دلیل کمبود فزاینده نیروی کار و همچنین با هدف تجدید نیروی اقتصادی راکد، سالمندان و مادران خانه‌دار را به بازگشت به بازار کار تشویق کرده است.
این اقدامات دولت تاحدودی نتیجه بخش بوده است. به طوری که بنابر اعلام وزارت کشور ژاپن، در حال حاضر ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کارگران ژاپن را افراد مسن تشکیل می‌دهند. این جمعیت در ۱۹ سال اخیر روندی افزایشی داشته است. همچنین ۱۳ درصد نیروی کار این کشور کارگران بالای ۶۵ سال هستند. نرخ اشتغال سالمندان در ژاپن یکی از بالاترین‌ها در میان اقتصادهای برتر جهان محسوب می‌شود.


اما حتی تشویق کارگران مسن برای جبران تاثیرات اقتصادی و اجتماعی بحران جمعیتی کافی نیست.
فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن به تازگی هشدار داد که این کشور «در آستانه ناتوانی در حفظ عملکرد اجتماعی است.»
او افزود که حمایت از «فرزند پروری» در صدر سیاست‌های مهم دولت بوده و برای حل و فصل این مساله نمی‌توان بیش از این تعلل کرد.
کشورهای نزدیک به ژاپن همچون کره جنوبی، چین، سنگاپور و تایوان نیز با مشکلات مشابهی دست و پنجه نرم می‌کنند. این کشورها در مواجهه با افزایش هزینه‌های زندگی و نارضایتی اجتماعی، جمعیت جوان را به فرزندآوری بیشتر تشویق کرده‌اند.

اهمیت موضوع
به گزارش نیویورک تایمز، برای برخی از وظایف، رهبران نظامی می گویند که می توانند به سیستم های بدون سرنشین مانند هواپیماهای بدون سرنشین روی بیاورند، اما همین فناوری همچنان می تواند به تعداد زیادی پرسنل برای عملیات نیاز داشته باشد.
از دیگر سو، چالش‌های جمعیتی چالش‌های اقتصادی نیز ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر، با افزایش هزینه‌های اجتماعی برای افراد مسن، مقاومت عمومی در برابر افزایش مالیات‌ها برای تأمین بودجه دفاعی را به وجود خواهد آورد.
به گفته یوجی کودا، یک دریاسالار بازنشسته در ژاپن، «بودجه به خودی خود نمی تواند از کشور دفاع کند. نکته اساسی نحوه جذب نیرو است. این به این معنی است که به این فکر کنید که چگونه جامعه خواب ژاپنی را بیدار کنید.»
به استناد گزارش های خبری، دولت ژاپن بودجه نظامی را بیش از ۱۶ درصد در سال آینده میلادی افزایش می‌دهد و این امر استقرار موشک‌های دوربرد که قادر به هدف قرار دادن چین و کره‌شمالی هستند را سرعت می‌بخشد.
بودجه تصویب شده توسط کابینه ژاپن، این کشور را با جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵ و دیگر سلاح‌های آمریکایی تقویت خواهد کرد درحالیکه نیروهای دفاع از خود ژاپنی به صورت فزاینده با متحدان همکاری می‌کنند و نقش تهاجمی‌تری به خود می‌گیرند.
بودجه دفاعی ۵۶ میلیارد دلاری برای سال مالی ۲۰۲۴ که از ماه مارس آغاز می‌شود، دومین سال از برنامه تقویت نظامی پنج ساله توکیو است که یک سال قبل ذیل راهبرد امنیتی جدید دولت کیشیدا نخست وزیر ژاپن ارائه شد.
توکیو قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ به میزان ۳۰۰ میلیارد دلار برای تقویت قدرت نظامی خود هزینه و تقریبا بودجه سالانه خود را با افزایش به ۶۸ میلیارد دلار دو برابر کند که ین امر ژاپن را در جایگاه سومین کشور جهان بعد از چین و آمریکا به لحاظ اختصاص هزینه‌های نظامی قرار می‌دهد.
این بودجه برای دوازدهمین سال متوالی هزینه تسلیحاتی ژاپن را افزایش خواهد داد درحالیکه سال گذشته بودجه دولت در این حوزه حدود ۴۸ میلیارد دلار بود.
به نوشته نیویورک تایمز، از آنجایی که ایالات متحده به دلیل جنگ در اوکراین و غزه و همچنین رقابت فزاینده با چین ضعیف شده است، به ژاپن نیاز دارد تا از این کشور حمایت کند.
از پایان جنگ جهانی دوم، ژاپن که بیش از هر کشور دیگری میزبان نیروهای آمریکایی است، عملاً تحت الحمایه ایالات متحده بوده است.
تاکنون، رهبران سیاسی و نظامی آمریکا با استقبال از پیشرفت دفاعی ژاپن، از گسترش بودجه و سرمایه‌گذاری‌های جدید در سخت‌افزار نظامی استقبال کرده‌اند.
ژنرال جیمز دبلیو بیرمن، فرمانده سومین گروه اعزامی دریایی آمریکا می گوید در تابستان گذشته، در جریان برگزاری بزرگترین رزمایش تفنگداران دریایی ایالات متحده و ارتش ژاپن، نظامیان دو طرف «در کنار یکدیگر» عملیات انجام دادند.

ارزیابی
دریاسالار کریستوفر دی استون، فرمانده گروه حمله هفتم اعزامی آمریکا در اوکیناوا، می گوید ایده این است که با نیروهای ژاپنی آموزش ببینیم تا دو کشور بتوانند در شرایط نیاز به یکدیگر کمک کنند.
این رابطه تنگاتنگ زمانی رخ می‌دهد که دیدگاه مردم ژاپن نسبت به ارتش تکامل یافته باشد.
این کشور رویکردی صلح‌طلبانه دارد که در قانون اساسی آن نوشته شده است، و تا همین اواخر، مردم با دستیابی به موشک‌هایی که قادر به حمله به سرزمین دشمن هستند یا تغییرات قانونی که به سربازان ژاپنی که توسط قانون اساسی برای دفاع از کشور محدود شده‌اند، اجازه می‌دهد تا در برخی نبردها بجنگند مخالف بودند.
این در حالیست که ارتش ژاپن از جمله نیروی دریایی و نیروی هوایی برای سال‌ها نتوانسته‌اند به اهداف جذب نیرو دست یابند و تعداد پرسنل این کشور ۱۰ درصد کمتر از ۱۹۹۰ است.
ژنرال یوشیهیده یوشیدا، رئیس ستاد مشترک نیروهای دفاع داخلی ژاپن در مصاحبه ای در وزارت دفاع در توکیو، چالش ها را تصدیق کرد و گفت این کشور در جذب نیرو با چالش‌های بزرگی مواجه است.
وی گفت که نیروهای دفاع شخصی باید نسبت زنان را از کمتر از ۸ درصد تا سال ۲۰۳۰ به ۱۲ درصد افزایش دهد.
یوشیدا گفت که برای جذاب‌تر کردن خدمت سربازی، نیروهای دفاع شخصی باید حقوق بالاتر یا محل زندگی بهتر ارائه دهند.
به گفته سرهنگ توشیوکی آسو، مدیر استخدام در یک مرکز نظامی در ناها پایتخت اوکیناوا، در گذشته، مردم به نیروهای دفاع شخصی می آمدند زیرا انتخاب دیگری نداشتند. اکنون آنها انتخاب های بیشتری پیش رو دارند.
کارشناسان می گویند علاوه از تامین پرسنل، ارتش مدرن نیازمند مهارت های سطح بالاتر برای کار با تسلیحات پیشرفته و تجهیزات نظارتی است. در حال حاضر، ژاپن از متحدان خود در محافظت در برابر جنگ سایبری عقب مانده است.
دولت ژاپن همچنین گفته است که قصد دارد نیروی سایبری نظامی خود را به چهار هزار نفر افزایش دهد.