به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، سیدسلمان سیدافقهی در ابتدای نشست خود با نخبگان با تجربه‌زیسته در خارج از کشور با بیان اینکه در کشور و همچنین عرصه بین‌الملل مسائل بسیاری وجود دارد که رفع آنها نیازمند حضور فعال و موثر نخبگان است، به نقش مهم نخبگان در توسعه همه جانبه کشور اشاره کرد و گفت: سند راهبردی کشور در امور نخبگان مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است و این سند برای بنیاد جایگاه تنظیم‌گری ترسیم کرده تا این بنیاد بتواند در قالب همکاری و هم‌افزایی با دستگاه‌های مختلف و حتی قوای دیگر و نهادهای انقلابی، برنامه‌های نخبگانی آنان را طراحی و برای اجرا با بودجه‌های خودشان پیگیری کند.
وی افزود: این روند یعنی سند راهبردی کشور در امور نخبگان برای بنیاد ملی نخبگان جایگاه نظم‌بخشی قائل است تا بتواند با زمینه‌سازی برای اثرگذاری نخبگان، کشور را در مسیر پیشرفت هدایت کند.
سید افقهی با بیان اینکه بسیاری از نهادها و دستگاه‌ها اساساً شناختی از بنیاد ملی نخبگان و سند راهبردی کشور در امور نخبگان ندارند، ادامه داد: بنیاد ملی نخبگان در دور جدید تلاش می‌کند برنامه‌های مختلف وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها با برش‌های نخبگانی انجام شود و نقش نخبگان در ماموریت‌ها و انجام آنها، کاملا مشخص باشد.
سعی بنیاد ملی نخبگان تثبیت جایگاه افراد نخبه در ساختار حکومت است
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: بنیاد ملی نخبگان با رویکرد تحولی تلاش دارد به عنوان وکیل مدافع نخبگان جایگاه آنان را در ساختار حکومت مشخص و تثبیت کند. در همین راستا دولت سیزدهم اقدامات بسیار خوبی را در این حوزه انجام داد که در سال‌های قبل انجام نشده بودند. جذب نخبگان در دولت و بخش خصوصی یکی از این اقدامات بود.
سیدافقهی افزود: حضور نخبگان در بدنه دولت امری بسیار ضروری است زیرا برای اصلاح ساختارهای حکومت، مشارکت نخبگان یک اصل اجتناب‌ناپذیر است. دیوان سالاری پیچیده و موازی کاری دستگاه‌ها و نهادهای مختلف نیز می‌تواند به عنوان یک مسئله و چالش مطرح شود که حل آن نیازمند حضور جدی نخبگان است.
ارتباط با ایرانیان خارج از کشور از تاکیدات رییس جمهور است
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: حمایت از نخبگان با دستور و ابلاغ انجام نمی‌شود بلکه این مهم نیازمند فرهنگ‌سازی و اغنای افراد و دستگاه‌های مختلف است؛ البته در شرایط کنونی حجم کار و توقعات زیاد است و حساسیت این حوزه نیز بسیار بالاست. با این حال با کمک نخبگان می‌توان در این عرصه نیز اهداف تعیین شده را محقق کرد به خصوص اینکه فضای امروز بنیاد ملی نخبگان فضای فکر و تضارب‌آراست.
سیدافقهی ارتباط با ایرانی‌های خارج از کشور را امری ضروری و مورد تاکید شخص رئیس جمهور عنوان کرد و گفت: شورای عالی ایرانیان خارج از کشور در وزارت امور خارجه جایگاه بسیار ویژه‌ای پیدا کرده است که از این ظرفیت باید به نحو احسن استفاده کرد.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه هیچ قانون مشخصی برای حمایت از نخبگان وجود ندارد، اظهار داشت: در کشور قوانین متعددی به تصویب رسیده است که برخی از آنها مانند قانون جهش تولید دانش بنیان با حوزه نخبگانی مرتبط است اما هیچ قانون مشخصی برای حمایت از خود نخبگان وجود ندارد.
وی ادامه داد: این در حالیست که اگر قانون مشخصی در این حوزه وجود داشت، حتی مهاجرت معکوس نیز افزایش می‌یافت و زمینه برای نقش آفرینی نخبگان فراهم می‌شد؛ البته طراحی این قانون نیز خود نیازمند حضور نخبگان است و باید برای آن از توان نخبگان استفاده کرد.
ضرورت وجود یک قانون برای حمایت از نخبگان خارج از کشور
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان همچنین با بیان اینکه کشور باید در تعامل علمی بهتر عمل کند، گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته رایزن‌های علمی در سفارتخانه‌ها بسیار کمرنگ بودند این در حالیست که می‌توان از ظرفیت شورای ایرانیان خارج از کشور که به تفکیک هر منطقه نمایندگانی دارند، برای بهبود شرایط موجود به خوبی استفاده کرد.
سیدافقهی افزود:از طرف دیگر، ایرانیان خارج از کشور ظرفیت مشارکتی بسیار بالایی نیز دارند که اگر این ظرفیت برای حل مشکلات کشور به کار گرفته شود، بخش زیادی از چالش‌های موجود رفع خواهد شد. وجود یک قانون برای حمایت از نخبگان در این موارد می‌تواند بسیاری از موانع را بردارد.
کشور در حوزه گفت‌وگوی نخبگان دچار ضعف است
وی با بیان اینکه اکنون ارتباط زیادی بین نخبگان ایرانی و نخبگان بین‌المللی وجود ندارد، گفت: اساساً کشور در حوزه گفت‌وگوی نخبگان دچار ضعف است. در همین راستا اولین همایش ملی گفت‌وگوی نخبگان با مسئولان برگزار می‌شود که در این مراسم علاوه بر وزیر کشور، استانداران نیز حضور دارند تا نظرات نخبگان را در قالب خروجی هیئت‌های اندیشه‌ورزی بشنوند.
سیدافقهی افزود: همین روند باید در لایه بین‌المللی نیز گسترش یابد به خصوص اینکه به فرموده رهبر معظم انقلاب جهان امروز به سمت خلاء قدرت نزدیک شده است و با توجه به مشکلات اقتصادی، سیاسی، نظامی، حکمرانی و فضای داخلی کشورهای مختلف، نخبگان ایرانی باید جایگاه خود را در تحولات آینده جهان و در شرایط خلاء قدرت، یافته و تثبیت کنند؛ البته این مهم نیازمند حمایت جدی حاکمیت نیز هست.
وی با بیان اینکه در شرایطی که جهان به سمت خلاء قدرت پیش می‌رود، باید پیام انقلاب به کشورهای دیگر مخابره شود و با ایجاد گفتمان و گفت وگوی نخبگانی کشور را به سمت تحقق آرمان‌های تعیین‌شده سوق داد، تصریح کرد: به خصوص اینکه امروز در قلب آمریکا و در بهترین دانشگاه این کشور یعنی هاروارد، تابلوهای مرگ بر اسرائیل بلند می‌شود.
سیدافقهی افزود: این خود یک ظرفیت برای ایجاد گفت‌وگو و مخابره پیام انقلاب است که در ۴۰ سال گذشته در هیاهوی رسانه‌ای غرب کمتر شنیده می‌شد.
وی ادامه داد: علاوه بر آن مقاومت مردم غزه نیز ظرفیت و فرصت منحصربه‌فردی را برای افزایش گفت‌وگو با نخبگان خارجی ایجاد و بسیاری را به مبانی اسلام علاقه مند کرده است. همه این موارد یعنی امروز جهان ظرفیت خوبی برای ایجاد گفت‌وگوی نخبگان در حوزه‌های مختلف اعتقادی، دینی، فناوری و حتی سبک زندگی دارد که باید از آن به خوبی بهره برد.
تحقق گفت وگوی نخبگان در سطح بین‌المللی نیازمند کارگروه‌های تخصصی است
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان یکی از مهمترین اقدامات دولت کنونی را توسعه روابط با کشورهای همسایه ذکر کرد و با بیان اینکه این مهم از تاکیدات شخص رئیس جمهور است، افزود: این موضوع در تاریخ انقلاب هرگز به این میزان وجود نداشته و می‌توان از آن برای جذب نخبگان بین‌المللی در دانشگاه‌های کشور بهره برد و دانشگاه‌های کشور را به سمت بین المللی شدن هدایت کرد.
سیدافقهی گفت: به ویژه اینکه پذیرش دانشجوی نخبه بین‌المللی یکی از شاخص‌های دانشگاه مطلوب است و می‌تواند منجر به انتقال دانش، انتقال فناوری، مسئله محور شدن دانشگاه‌ها و افزایش تعاملات علمی شود.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: برای تحقق گفت‌وگوی نخبگان در سطح بین‌المللی باید کارگروه‌های تخصصی با حضور خود نخبگان تشکیل شود.
بر اساس اعلام بنیاد ملی نخبگان در این نشست عبدالله سهرابی مدیرکل شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور ضمن تشریح عملکرد، ماموریت‌ها و وظایف این شورا برای حاضران، از آمادگی شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور برای مشارکت و همکاری با نخبگان مقیم و غیرمقیم خبر داد و در بخشی از این نشست به سوالات مدعوین حاضر و برخط پاسخ داد.
همچنین جمعی از نخبگان با تجربه زیست بین‌الملل به بیان تجربیات، نقطه نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود پرداختند.
لزوم حفظ و نگهداشت نخبگان و جلوگیری از خروج ایشان با ایجاد زمینه های مناسب برای اثرگذاری، اصلاح رویه‌ها و رویکردها برای بهره‌مندی از توان نخبگان، توجه ویژه‌تر به بحث سربازی نخبگان، رفع تبعیض‌ها و نابرابری‌ها در حوزه نخبگانی و توجه بیشتر به توان و استعداد بانوان نخبه و بکارگیری ایشان در جایگاه های مهم سیاسی، ضرورت توجه به زبان فارسی در دانشگاه‌ها کشور و انتشار مقالات علمی به زبان فارسی، برگزاری کنفرانس‌های نخبگانی با استاندارهای بین‌المللی، تسریع امور جذب نخبگان در دستگاه‌ها ی اجرایی، داشتن نقشه راه در حوزه حکمرانی دیجیتال و هوش مصنوعی، لزوم ورود نخبگان به مجلس شورای اسلامی، هیئت دولت و شوراهای شهرها، توجه به اقتضائات روستا با بهره‌مند از نخبگان، ایجاد شرایط مناسب برای انجام کارهای پژوهشی در دانشگاه ها برای نخبگان، ایجاد حاشیه امنیتی برای رشد ایده های نخبگای، رفع موانع و محدودیت های قانونی در حوزه مالی پژوهش ها، فراهم کردن بستر مشارکت نخبگان غیرمقیم در زمینه های تخصص و مشورتی، توجه به شبکه‌سازی نخبگان در حوزه های مختلف و رفع موانع سیاست‌گذاری در حوزه های خرد و کلان با کمک نخبگان از جمله مهمترین مسائل مطروحه در این نشست بود.