به گزارش ایرنا، به تازگی وزارت آموزش و پرورش گزارشی از وضعیت معدل امتحانات نهایی خرداد ماه ۱۴۰۲ در تمامی استان ها منتشر کرد که نشان می‌دهد میانگین معدل امتحانات نهایی خرداد امسال در استان‌های هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و آذربایجان غربی ۸ تا ۹ بود.
کاهش معدل دانش آموزان در سراسر کشور به خصوص برخی از استان ها به موضوع نگران کننده ای تبدیل شده است و کارشناسان واکنش های متفاوتی نسبت به این گزارش نشان داده اند.
"محسن زارعی"، رییس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش کشور درباره دلایل افت نمرات امتحانات نهایی خرداد ۱۴۰۲ گفته بود: «راهبرد مطالعه دانش‌آموزان صحیح نیست و در مطالعه دروس به مفاهیم مهم، کلیدواژه‌ها و حفظ کردن توجه داشتند. متاسفانه نظام ارزشیابی چهارگزینه‌ای، روش مطالعه دانش‌آموزان را به سمت حافظه‌محوری سوق داده و شرایط به گونه‌ای شده است که دانش‌آموز می‌گوید من دروس را مطالعه کردم، اما در حقیقت به حفظ مطالب اکتفا کرده و یادگیری مبنا نبوده، این روند باعث شده است عملکرد او خوب نباشد، در حالی که در خرداد ۱۴۰۲ سوالات امتحانات نهایی استنباطی بود».
اگرچه این گزارش وزارت وضعیت نامناسب اُفت تحصیلی دانش آموزان را نشان می دهد اما انتشار ان را باید به فال نیک گرفت چرا که همه آگاه هستیم با پاندمی کرونا نه تنها اختلال اساسی در روند تحصیلی دانش آموزان ایجاد شد بلکه با جایگزین شدن تلفن همراه و اینترنت به عنوان مهمترین عامل جامعه پذیری دانش آموزان بجای معلم، مدرسه، دوستان و حتی محیط خانواده بدون آمادگی و راهبرد مشخصی، زیان های بیشماری اعم از افت تحصیلی تا مشکلات روحی و روانی برای همه افراد جامعه به خصوص دانش آموزان در پی داشته است.
آگاه باشیم که دانستن و درک دقیق هر مسئله به معنای پیمودن نیمی از راه برای حل آن است در واقع شرط اصلی حل مسائل، فهم درست و طرح کامل و دقیق آن در فضای عمومی و بهره مندی از نظرات کارشناسان است.
از طرفی مسایل اجتماعی تک علتی نیستند و دلایل زیادی خواهند داشت اگرچه وزن یک عامل می تواند بیشتر باشد همچنین بروز یک مشکل و مساله روند تاریخی دارد که نیازمند توجه به سوابق و روند افزایش آن مساله دارد.
شاید یکی از دلایل اصلی کاهش میانگین تحصیلی دانش آموزان استفاده بی رویه و بدون برنامه از فضای مجازی باشد که اغلب دانش آموزان کشور مبتلا هستند و نیازمند چاره اندیشی است اما چرا برخی از استان ها وضعیت نامناسب تری دارند.
براساس گزارش وزارت آموزش و پرورش ،اگرچه وضعیت معدل در همه استان های کشور نامطلوب بود اما برخی از استان ها به خصوص کهگیلویه وبویراحمد در وضعیت هشدار آمیز قرار گرفت . همچنین استان کهگیلویه و بویراحمد که از نظر موقعیت ها تقریبا با چهارمحال و بختیاری مساوری است اما معدل این خطه کمتر از چهارمحال و بختیاری اعلام شد حتی برخی از کارشناسان اذعان دارند که وضعیت تحصیلی دانش آموزان کهگیلویه و بویراحمد در کشور رتبه ای پایین تر از دیگر استان های کشور دارد که یافتن دلایل خاص آن نیازمند دقت و توجه ویژه دارد.
تلاش خبرنگار ایرنا برای گفت و گو با مسئولان آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد درباره افت شدید تحصیلی دانش آموزان در این استان به جایی نرسید اما برخی کارشناسان این اداره به وضعیت افت شدید تحصیلی دانش آموزان منطقه اذعان کردند.
کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت، ۹ شهرستان، یک هزار و ۶۷۰ روستای دارای سکنه که حدود ۱۷۲ هزار دانش آموز زیر نظر ۱۴ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد حدود ۷۰ هزار دانش آموزان در شهرستان بویراحمد به مرکزیت شهر یاسوج تحصیل دارند.
وضعیت فضاهای آموزشی در یاسوج(مرکز شهرستان بویراحمد)، دهدشت(مرکز شهرستان کهگیلویه) و حتی "لیکک"(مرکز شهرستان بهمئی) نامطلوب است به نحوی که مطابق با نظر کارشناسان مرکز استان(یاسوج) یکی از هفت شهرستان سیاه کشور از نظر فضای نامطلبوب آموزشی است.
شهر یاسوج یکی از شهرهای گردشگرپذیر و مهاجرپذیر است که هرساله جمعیت و حاشیه های آن روبه افزایش است و جمعیت آن در ۱۰ سال اخیر به طور معناداری افزایش یافته است به طوری که جمعیت این شهر که طبق سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۳۰ هزار نفر بود و بنا بر برخی آمارها هم اینک از مرز ۲۵۰ هزار نفر گذشته است.
حاشیه های پرتراکم و پرجمعیت شهر یاسوج در عین نبود امکانات رفاهی مناسب نیز از فضای آموزشی کافی محروم است که اثرات خود را بر کاهش تحصیلی دانش آموزان خواهد داشت چرا که در حال حاضرمطابق با نظر رئیس آموزش و پرورش شهرستان بویراحمد ۲۲ هزار و ۷۷۵ دانش آموز در مدارس حاشیه شهر یاسوج در حال تحصیل هستند و مطابق با نظر مدیر کل نوسازی مدارس حداقل نیازمند پنج مجتع آموزشی در حاشیه های این شهر هستیم.
گزارش وزارت آموزش و پرورش افت تحصیلی دانش آموزان در همه استان را نشان داد برخی از دلایل این کاهش کلی و همگانی است و برخی بسته به موقعیت و منطقه تحصیلی دلایل خاص تری دارند که در ذیل به برخی از چاره جوی ها تاکید می شود.
*تجویز راهبردی
دانش آموزانی که زندگی آنها بیشتر با فضای مجازی و عصر فناوری و آشوب اطلاعاتی گره خورده است علاوه بر نظارت بر تقویت کیفیت فضای آموزشی آنها نیز نیازمند فضاهای فکری، فرهنگی، هنری و اجتماعی جدید هستند.
اقشار مختلف جامعه از کودکان تا کهنسالان امروزه مخاطب رسانه ها و فضای مجازی هستند و از طرفی کودکان و نوجوان بی دفاع ترین مخاطب پیام های رسانه ای هستند که ضرورت قانون یا راهبرد مشخصی برای دسترسی دانش اموزان به گوشی در کشور را طلب می کند چرا که افت تخصیلی دانش آموزان زنگ هشدار و یکی از پیامدهای استفاده بی رویه از فضای مجازی است و در صورت نبود استراتژی ایجابی موثر، شاهد پرخاشگری ،خُلق منفی، افسردگی ،تنهایی و کاهش مهارت های اجتماعی برای دانش آموزان در آینده خواهیم بود.
محتوای کتاب های درسی که مطابق نظر کارشناسان نه تنها فراتر از نیازهای دانش آموزان هستند بلکه کمتر به مهارت های زندگی و توانمندسازی دانش آموان توجه دارند بنابراین بازنگری آنها مطابق با نیازها و فضاهای جدید ضروری است.
مشاوران مدارس نقش مهمی در سلامت و موفقیت یا شکست دانش آموزان در مسیر تحصیلی دارند آیا مشاوران تحصیلی مدارس ما از این مهارت و تخصص برخوردار هستند پس مشاور کاردان و خبره مدارس باید تقویت و به صورت جدی فعال باشند.
معلمان که نقش اساسی در کیفیت تحصیلی دانش آموزان دارد نیازمند راهبردی مشخص مبنی بر بکارگیری معلمان کاردان و تقویت توانمند سازی مستمر آنها دارد.
اگرچه عوامل متعددی ازجمله معلم، خانواده، کتاب در امر آموزش و یادگیری کودکان و نوجوانان نقش دارد اما فضا و محیط آموزشی یکی دیگر از عوامل موثر در یادگیری دانش آموزان است که شوربختانه در برخی از شهرهای کهگیلویه و بویراحمد نامناسب و حتی به نظر متولیان استان در وضعیت بحرانی هستند که تجهیز و استانداردسازی آنها از اولویت ویژه ای برخوردار است.
اعلام گزارش از طرف وزرات که با جسارت صورت گرفت و باید به فایل نیک گرفت، امیدواریم تیمی ارزیاب از طرف وزارت در استان ها (که وضعیت تحصیلی آنها نامطلوب است)برای بررسی افت تحصیلی مستقر شوند و در کنار عوامل موثر برشمرده، کارایی مسوولان استان را نیز بررسی کرده همچنین برنامه مسولان استان برای تقویت کیفیت آموزشی و برون رفت از وضعیت فعلی را از آنها مطالبه کنند.