به گزارش ایرنا، دولت سیزدهم به تکمیل طرح‌های بزرگ و حتی ابر پروژه‌ها معروف است و سد گلمندره خراسان شمالی از جمله طرح هایی بود که بیش از یک دهه به دلیل کمبود اعتبار راکد مانده بود و این طرح مهم در این مدت ۲ ساله با همت دولت جان دوباره به خود گرفت و با تزریق اعتبارات لازم اینک با پیشرفت فیزیکی بالای ۹۱ درصد در حال آبگیری و آماده افتتاح است.
موقعیت سد گلمندره واقع در کیلومتر ۱۳۰ جاده بجنورد به آزادشهر در شهرستان گرمه است، این سد با هدف کنترل سیلاب ورودی به جنگل گلستان، بهبود وضعیت کشاورزی در اراضی پایاب، افزایش عمر مفید سدهای گلستان و رونق اقتصادی در منطقه ساخته شد و در ۱۶ آبان ماه سالجاری نقش سازنده این سد به خوبی اثبات شد و توانست جلوی سیلاب ویرانگر در جنگل گلستان را بگیرد.
مردم خراسان شمالی خاطره خوشی از سیلاب دهه ۸۰ در منطقه دشت و کشته شدن شمار زیادی از مردم در جنگل گلستان را ندارند و در آن بحران ۵۲ نفر از هم استانی های ما کشته شدند و این تراژدی غمناک سه سال بعد در مرداد ۸۴ بار دیگر تکرار شد و تعداد کشته شده های سیل در آن سال ها بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ نفر تخمین زده می شد و حتی اجساد برخی از افراد نیز پیدا نشد.
اینجاست که گلمندره رخ نمایی می کند و اهمیت این پروژه بزرگ به خوبی نمایان می شود و نقش حفاظتی و ایمنی خود در برابر جان انسان ها و منابع بکر طبیعی جنگل گلستان را به خوبی ایفا می کند.
اختصاص حدود پنج هزار میلیارد ریال
گلمندره سدی خاکی سنگریزه ای با هسته رسی، ظرفیت ذخیره‌سازی ۲۷٫۸ میلیون متر مکعب آب با توان تنظیم ۱۲٫۸ میلیون متر مکعب آب است و طول تاج این سد ۶۷۰ متر، ارتفاع تاج سد ۶۱ متر و عرض تاج ۱۰ متر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: برای ساخت سد گلمندره شهرستان گرمه این استان ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار تاکنون هزینه شده است که از این میزان چهار هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال آن در دولت سیزدهم اختصاص یافته است.
وی اظهار کرد: ساخت سد گلمندره شهرستان گرمه در سال ۹۱ در سفر مقام معظم رهبری به استان خراسان شمالی با ۹۰۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب شده بود.
مرتضوی افزود: از این میزان اعتبار ۳۰۰ میلیارد ریال آن از محل دفتر رهبر معظم انقلاب و ۶۰۰ میلیارد ریال آن نیز از محل منابع وزارت نیرو در نظر گرفته شد که سهم اعتبارات دفتر مقام معظم رهبری بطور کامل و حتی چند برابر مصوبات در طول مدت پروژه تامین شد اما به دلیل محدودیت‌های اعتباری عملیات اجرایی این سد با تاخیر انجام شد.
وی گفت: عملیات اجرایی این پروژه با انعقاد قرارداد ساخت بدنه و تاسیسات سد در سال ۹۳ به طور رسمی و با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی انجام شد اما کمبود اعتبار باعث کندی روند اجرایی پروژه شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: تا قبل از دولت سیزدهم برای ساخت این پروژه یکهزار و ۸۰۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه شده بود که با این میزان اعتبار سد به پیشرفت فیزیکی حدود ۶۵ درصد رسیده بود.
افتتاح گلمندره در ۱۴۰۳
مرتضوی در ادامه تصریح کرد: دولت سیزدهم پروژه های نیمه تمام را در اولویت کاری خود قرار داد و این سد نیز در برنامه دولت تامین اعتبار شد و جزو پروژه های اولویت دار و مصوبات سفر رییس جمهور به استان در تیرماه سال ۱۴۰۱ قرار گرفت.
وی با بیان اینکه برای تکمیل سد گلمندره شهرستان گرمه از سوی دولت سیزدهم تامین اعتبار مناسبی انجام شد تصریح کرد: دولت سیزدهم در انتهای سال ۱۴۰۰ و اوایل سال ۱۴۰۱ برای تکمیل این پروژه حدود ۲ هزار میلیارد ریال اعتبار تخصیص داد و مابقی اعتبارات در قالب مصوبات سفر رییس جمهور تامین شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: فاز اول "آبگیری سد گلمندره" با پیشرفت فیزیکی بالای ۹۰ درصد مجوز آبگیری دریافت کرد که از مهرماه امسال آماده آبگیری و مهار سیلاب است.
وی افزود: برنامه ریزی شده است که فاز دوم این سد که شامل تکمیل و افتتاح آن است در سال ۱۴۰۳ به بهره برداری کامل برسد که افتتاح این فازها نیز با سفر هیات دولت انجام می شود.
مرتضوی اعتبار مورد نیاز برای تکمیل سدگلمندره شامل ۱۰ درصد کار های باقی مانده را حدود ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: با این میزان اعتبار بخشی از عملیات بدنه سد تکمیل خواهد شد و همچنین برای ساختمان کنترل و بهره برداری، بتن ریزی های سر ریز سد، آسفالت و ایجاد راه های دسترسی، نصب روشنایی و سایر امکانات و تجهیزات هزینه خواهد شد.
وی گفت: این سد با هدف کنترل سیلاب ورودی به جنگل گلستان، بهبود وضعیت کشاورزی در اراضی پایاب، رونق اقتصادی در منطقه ساخته شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: یکهزار هکتار از زمین های کشاورزی پایین دست سد نیز می تواند از منابع آبی این سد استفاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: یکهزار هکتار از زمین های کشاورزی پایین دست سد نیز می تواند از منابع آبی این سد استفاده کنند.
مهار سیلاب‌های با قدرت تخریبی بالا
وی به سیل سال های ۸۰ و ۸۱ در جنگل گلستان با قدرت تخریبی بالا اشاره ای کرد و افزود: متاسفانه در جریان این سیل علاوه بر خسارت های هنگفت به زیر ساخت ها تعدادی از هموطنان جان خود را از دست دادند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی همچنین به جاری شدن سیل در اواسط آبان ماه سال جاری نیز اشاره ای کرد و گفت: سیلاب این بازه زمانی در شهرستان گرمه از توابع این استان توسط سد گلمندره مهار و این سد آبگیری شد.
وی، میزان دبی پیک ورودی سیلاب به مخزن این سد را بیش از ۴۰۰ متر مکعب بر ثانیه ذکر کرد و گفت: با توجه به مهار سیلاب در مخزن این سد، خروجی سیلاب از دریچه‌های تخلیه رسوبات سد، حدود هفت متر مکعب بر ثانیه بوده و ارتفاع آب ذخیره شده در عمیق‌ترین جای مخزن سد، ۲۲ متر مکعب بود.
مرتضوی تصریح کرد: به نوعی این سد از سیلابی که از مسیل استان سمنان به سمت جنگل گلستان راه می افتد را مهار می کند و اگر این سد در آبان ماه امسال سیلاب را مهار نکرده بود اتفاق ناگواری همچون سال های گذشته رخ می داد اما ساخت این سد نقش موثر خود را که کنترل سیلاب بود ایفا کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان اینکه بالادست سد گلمندره رودخانه ای با جریان دائمی آب وجود ندارد خاطرنشان کرد: مسیل های بالادست سد در طول سال از سیلاب های تخریبی لبریز می شوند و این سد به خوبی بحران سیل در این منطقه را کنترل می کند.
سد گلمندره واقع در کیلومتر ۱۳۰ جاده بجنورد به آزادشهر در شهرستان گرمه است و با بهره برداری از این سد سالانه ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار متر مکعب آب برای پوشش یکهزار هکتار از زمینهای پایین دست تنظیم می شود.