به گزارش روز یکشنبه خبرنگار ایرنا ، دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در حالی حدود یک ماه دیگر در کشور برگزار می‌شود که گفت و گو از اهمیت مشارکت و انتخابات بیش از هر زمان دیگری نقل محافل شده است به طوری که در هر جمع ولو کوچک یکی از موضوعات مطرح صحبت از انتخابات و کسانی است که شانس پیروزی در این رقابت را دارند.
در همین زمینه خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز اردبیل در راستای رسالت تبیینی خود و ترویج گفتمان مبتنی بر جمهوریت و مردم سالاری، نشست‌ها و گفت و گوهایی را با صاحب‌نظران و فعالان سیاسی در دستور کار قرار داده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز اردبیل میزگردی با حضور ذکی‌الله خوشبخت از چهره‌های شاخص جریان اصولگرا و جواد زنجانی از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب استان اردبیل در موضوع اهمیت انتخابات، الزامات افزایش مشارکت مردم، تاثیر تایید صلاحیت‌های جدید در هیجانات و شور و حال انتخابات و ارزیابی از میزان مشارکت برگزار کرد.
ایرنا: انتخابات ۱۱ اسفندماه از چه جهاتی برای کشور و استان حائز اهمیت است؟
خوشبخت: اگر یکی از وجوه جمهوریت را حضور و نقش‌آفرینی مردم در عرصه و تعیین کننده بودن رای و نظر مردم بدانیم، راه تحقق جمهوریت و مردم‌سالاری برگزاری انتخابات است و این مایه افتخار است که از زمان تاسیس جمهوری اسلامی تاکنون هر ۲ سال یک انتخابات رسمی در کشور برگزار شده است.
در کنار انتخابات‌های رسمی، حضور میلیونی مردم در صحنه‌های مختلف برای نظام، پشتوانه‌ای قوی و اعتقادی است. اساسا ماندگاری و پایداری نظام و کشور به حضور مردم وابسته است. به تازگی رهبر معظم انقلاب اسلامی سه سخنرانی رسمی برای مداحان، مردم قم و ائمه جمعه سراسر کشور داشته و در هر سه مورد اهمیت این انتخابات را به این اقشار توصیه کرده است.
رهبر معظم انقلاب حتی با عتاب به ائمه جمعه کشور فرموده است که از مردم چه خواسته‌ایم که انجام نداده‌اند؟ از مردم انتظار انقلاب می‌رفت که حضور یافتند و پیروز هم شدند، انتظار حضور در جبهه‌ها را داشتیم که با صلابت حضور یافتند و در دفاع مقدس برخی خانواده‌ها چند شهید هم دادند و از مردم خواستیم در مقابل فتنه‌ها بایستند، ایستادند و ریشه‌کن کردند و حتی از نیروهای امنیتی هم پیشگام‌تر بودند.
در بیش از ۴۰ سال اخیر مردم ایران در اغلب انتخابات‌ها پرشور شرکت کرده‌اند ، مگر مواقعی که دوقطبی‌هایی ظهور کرده و یک قطب، دیگری را تخریب یا تضعیف کرده و زمینه‌ساز تضعیف حضور مردم در عرصه شده است. به نظر من یکی از آفت‌های بازدارنده حضور مردم، دوقطبی شدن جامعه است و نباید اجازه داد که یکپارچگی مردم ضربه بخورد.
ایرنا: در فاصله کمتر از ۴۰ روز تا انتخابات ارزیابی شما از میزان مشارکت چیست؟
خوشبخت: تبلیغات در فضای رسمی که هنوز آغاز نشده است ، با این حال داوطلبانی که تایید صلاحیت شده‌اند برنامه‌های تبلیغاتی خود را به طور غیررسمی آغاز کرده‌اند. انتظار می‌رود بعد از اعلام صلاحیت داوطلبانی که قرار است شورای نگهبان اسامی آنها را اعلام کند، شاهد گرم‌تر شدن تنور انتخابات باشیم.
رسانه‌ها و فضای مجازی و دستگاه‌های فرهنگی که تعهد رسمی و اخلاقی دارند به وظایف و رسالت خود عمل کنند. دستگاه‌های اجرایی و حاکمیتی هم در مدت باقی مانده باید به وظایف خود عمل کنند. اگر دستگاه‌های اجرایی و حاکمیت به وظایف خود عمل کنند مردم ما نشان داده‌اند که همواره همراه و یاور حاکمیت بوده‌اند و در این انتخابات هم همین‌طور خواهد شد.
ایرنا: به نظر شما مخاطب اصلی توصیه‌های مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیر چه کسانی بودند؟
خوشبخت: توصیه رهبر معظم انقلاب به تک تک کسانی بود که به کشور تعلق خاطر دارند. اگر در انتخابات، شرکت پرشور داشته باشیم ممکن است انتخاب اصلح نداشته باشیم اما می‌توانیم انتخاب صالح و توانمند داشته باشیم و کسانی را انتخاب کنیم که در تشکیل مجلس قوی و توانمند و رفع مشکلات موثر باشند و این مهم باید به مردم انتقال داده شود که انتخابات به معنی تحول و دگرگونی است حتی اگر مقدار آن کم باشد.
از سوی دیگر مجلس در واقع ریل‌گذار نظام و مملکت است و خدای نکرده اگر در انتخابات ضعیف شرکت کنیم، آن ریل‌گذاری دچار مشکل خواهد شد و مشکلات ما بیشتر خواهد شد لذا برای مقابله با مشکلات و حرکت به جلو باید در انتخابات شرکت کنیم.
خوشبخت: مجلس در واقع ریل‌گذار نظام و مملکت است و خدای نکرده اگر در انتخابات ضعیف شرکت کنیم، آن ریل‌گذاری دچار مشکل خواهد شد و مشکلات ما بیشتر خواهد شد.
زنجانی: طبق نظر رهبر معظم انقلاب، انتخابات بر چهار محور مشارکت، رقابت، سلامت و امنیت استوار است. من از ناحیه جریان اصلاح‌طلب حرف می‌زنم و این جریان دنبال بهانه برای مشارکت است کما اینکه در ماه‌های گذشته دیدید نیروهای شاخص اصلاح‌طلب مدام حرف می‌زدند و مصر بودند که موانع مشارکت باید برداشته شود و تنوع نامزدها باشد.
ما باید قهر با صندوق رای را به آشتی تبدیل کنیم. من از این تریبون این تذکر و پیام را می‌دهم که دو جریان به شدت در مقابل مشارکت ایستاده است؛ یکی براندازان خارجی هستند که شیپور تحریم را می‌نوازند و اتفاقا امکانات وسیع رسانه‌ای و ماهواره‌ای دارند و دیگری تندروهای داخلی هستند که نمی‌دانیم آنها چه کسانی هستند. ما هر چه فریاد می‌زنیم که شرایط و فضا برای گفت و گو و مشارکت مهیا شود و حضور تعدد و تکثر نامزدها از سلایق مختلف را داشته باشیم اما ظاهرا گوش شنوایی نیست.
ایرنا: به نظر شما در فاصله کوتاه مانده تا انتخابات چه اقداماتی باید در دستور کار باشد؟
خوشبخت: هر کس در حیطه اختیارات خود مانعی برای کم‌رنگ شدن اصل جمهوریت نظام می‌بیند، باید آن را برطرف کند. البته نباید در حوزه وظایف و مسئولیت دیگران نیز وارد شویم. شورای نگهبان یک مرجع قانونی و رسمی است که به وظایف خود متوجه است و از ما بیشتر به موضوعات توجه دارد.
در این مقطع باید جلو تندروی از هر طیف و جریانی را بگیریم. در جریان اصلاحات دسته‌ای تندرو هستند که می‌خواهند انتخابات را تحریم کنند و می‌گویند اصلا شرکت نخواهیم کرد اما گروهی دیگر مشارکت می‌کنند. در جریان ارزشی و انقلابی هم شاید افرادی باشند و بگویند میدان فقط باید برای ما باشد و این نیز مردود است. به عنوان یک ایرانی و خدمتگزار مملکت اعتقاد دارم که هرکس اراده و احساس تکلیف کرده باید وارد انتخابات شود.
یک موضوع دیگر که ممکن است به هر حال در انتخابات تاثیرگذار باشد موضوع پول در انتخابات است و این یک خطر برای مردم‌سالاری و جمهوریت است. اگر بهترین نامزد پولی نداشته باشد آیا احزاب توان تامین هزینه‌های او را دارند؟ اصلا اگر فردی صالح و توانمند را سراغ داریم و برویم دنبالش که آقا بیایید وارد مجلس شوید، اگر پول نداشته باشد امکان توفیق خواهد داشت؟ احزاب هم امکان تامین منابع مالی چنین نامزدی را ندارند. بنابراین باید مشکلات و موانع را تقلیل داد.
درباره ادعای سخت‌گیری شورای نگهبان من در آمار دیدم که بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ نفر از جریان اصلاحات و ۲ هزار و ۷۰۰ نفر از جریان ارزشی تایید صلاحیت شده‌اند و تعداد رد صلاحیت‌ها به تناسب تعداد ثبت‌نام‌ها زیاد نیست و اتفاقا تعداد رد صلاحیت‌ها در جریان ارزشی بسیار بیشتر از شمار رد صلاحیت‌ها در جریان اصلاح‌طلبان است. شورای نگهبان اشکالات فردی نامزدها را فارغ از اینکه از چه جریانی است، بررسی می‌کند.
ایرنا: این چالش‌ها و مشکلات چه زمانی و توسط چه کسی باید رفع شود؟
خوشبخت: باید مجلسی تشکیل شود که این اشکالات را برطرف کند و البته در رفع این اشکالات در مجلس موضوع تعارض منافع هم مشکل بزرگی است. وقتی کسانی که انتخاب می‌کنیم منافع شخصی را به منافع ملی ترجیح می‌دهند این مشکلات برطرف نمی‌شود. در پاسخ به آقای زنجانی باید بگویم اینکه عده‌ای برای حداقلی کردن مشارکت تلاش کنند از هر طرف و جریان باشند کارشان خیانت به مملکت و خون شهداست و اگر عده‌ای هم بگویند کلید مشکلات ما در کاخ سفید است، این نیز غلط است و اگر جریان ارزشی یا اصلاح‌طلب به خاطر رد صلاحیت نیروهایشان قهر کنند در نهایت شاهد مجلسی ضعیف خواهیم بود که دود آن به چشم همه خواهد رفت.
زنجانی: من از ۲۷ سال قبل در حزب کارگزاران هستم و آقای مرعشی رئیس اصلاح‌طلبان در کشور آمار داده که در کل کشور ۴۲ تا ۴۴ نفر اصلاح‌طلب و منسوب به احزاب آن وارد انتخابات شده‌اند. در استان اردبیل هم ۲ تا سه نفر از جریان ما تایید شده هستند که آنها نیز از اظهار اصلاح‌طلبی پرهیز می‌کنند. حرف اصلاح‌طلبان این است که ما امکان رقابت نداریم. درباره آماری که آقای خوشبخت درباره رد صلاحیت‌ها می‌گویند باید بگویم در شرایطی که ۹۰ درصد ثبت‌نامی‌ها از اصولگرایان هستند، طبیعی است که رد صلاحیت از آنها نیز بیشتر خواهد بود و ما نامزد زیادی نداریم و بعد از رد صلاحیت نیز نیروی قابل اعتنایی از ما در عرصه نمانده است و وقتی لیست ما کامل نشده است، آیا انتظار دارید ما به نیروهای اصولگرا که رقیب ما هستند، رای بدهیم؟.
خوشبخت: اتفاقا برخلاف صحبت‌های آقای زنجانی، من نگران این هستم که استان اردبیل چهار به سه شود یعنی چهار نفر از نمایندگان آینده استان، اصلاح‌طلب باشند و از هفت نماینده استان اردبیل در مجلس آینده چهار نفر گرایش به اصلاح‌طلبی خواهد داشت و این احتمال بسیار است.
خوشبخت: از هفت نماینده استان اردبیل در مجلس آینده چهار نفر گرایش به اصلاح‌طلبی خواهد داشت و این احتمال بسیار است.
ایرنا: هفته گذشته اسامی صلاحیت تعدادی از داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی تایید شد. طی روزهای آینده هم شورای نگهبان درباره صلاحیت تعداد دیگری از داوطلبان که از نمایندگان مجلس و ادوار هستند اعلام نظر خواهد کرد این روند چه تاثیری در میزان مشارکت خواهد داشت؟
زنجانی: اعلام مرحله دوم صلاحیت‌ها اندکی دلگرم کننده بود اما کافی نبود. تاخیر در اعلام صلاحیت نمایندگان فعلی مجلس که مانع ایجاد شور انتخاباتی است و باید آنها را با همین نامزدها اعلام می‌کردند تا فرصت از دست نرود و انتظار داشتیم نام‌هایشان در لیست ما اضافه شود. انتخابات را ورود چهره‌های ملی و دارای اندیشه و کارنامه و تخصص و سواد و جامعیت پرشور می‌کند.
ما ۴۰ نفر از نیروهای خودمان را در کشور لیست کرده‌ایم که آمار و اسامی آن موجود است و ادعای ورود یک‌هزار و ۵۰۰ نفر اصلاح‌طلب را قبول نداریم و البته حضور نمایندگان ادوار می‌تواند به انتخابات انرژی و شور و شوق بدهد. در ماه‌های اخیر آقایان مرعشی و محسن هاشمی در تلویزیون حضور یافته و درباره انتخابات اعلام موضع کرده اند. آخرین حرف دبیرکل ما این است که چیزی به نام تحریم نداریم و هر کجا نامزد داشته باشیم حضور خواهیم یافت و هر جا نامزد نداشته باشیم حضور نخواهیم داشت اما این به معنی تحریم نیست. اعتقاد داریم وقتی مجلس قوی شکل نگیرد، مشکلات و بحران‌های افزایش می‌یابد اتفاقا یکی از دلایلی که زمینه مشارکت کم را رقم می‌زند، عملکرد ضعیف مجلس یازدهم است.
زنجانی: آخرین حرف دبیرکل ما این است که چیزی به نام تحریم نداریم و هر کجا نامزد داشته باشیم حضور خواهیم یافت و هر جا نامزد نداشته باشیم حضور نخواهیم داشت اما این به معنی تحریم نیست.
ایرنا: ارزیابی شما از نقاط قوت و ضعف مجلس یازدهم چیست؟
خوشبخت: عملکرد مجلس را باید با عملکرد دو مجلس قبلی مقایسه کرده و بعد نتیجه گرفت که مجلس یازدهم ضعیف یا قوی بوده است. ما معتقد هستیم مجلس یازدهم در ریل‌گذاری خوب عمل کرده است. خیلی‌ها فکر می‌کنند مجلس باید مقابل دولت بایستد در حالی که جامعه تحمل اصطکاک بین قوا را ندارد و ما معتقد هستیم در این دوره بین دولت و مجلس اصطکاک ایجاد نشد و اضطراب و نگرانی بین مردم ایجاد نکرد و این نقطه قوت مجلس یازدهم این است.
در عین حال این مجلس قوانین خوبی هم تصویب کرده که طبعا نتیجه دادن این قوانین زمان‌بر است. در این دوره با همکاری دولت و مجلس در حوزه‌های عمرانی، علمی، نانو، امنیتی و تولید خوب کار شده است. روند تولید که در سال‌های گذشته متوقف بود اکنون روی ریل تولید برگشته است که همه اینها از همکاری مجلس و دولت بوده است. وضعیت مطلوب نیست اما نسبت به گذشته بهتر است. نقطه ضعف مجلس نیز این است که از ایده‌آل پایین‌تر است در حالی که ما انتظار نهضت و تحول بزرگی داشتیم.
ایرنا: آقای زنجانی نظر شما درباره عملکرد مجلس یازدهم چیست؟
زنجانی: وظیفه مجلس قانونگذاری و به اصطلاح ریل‌گذاری است اما به هر دلیل در جامعه اتفاقی رخ داده که می‌بینیم یک نماینده راه احداث می‌کند و دیگری کار عمرانی انجام می‌دهد در حالی که وظیفه آنها اساسا احداث راه و اجرای پروژه عمرانی نیست.
مجلس خانه ملت است و ملت به معنی عام است نه یک جریان سیاسی. به اعتقاد من مجلس در دوره یازدهم از جایگاه خود تنزل کرده است. وقتی رای‌گیری برای لایحه‌ها علنی نمی‌شود و بحث و بررسی‌ها علنی نمی‌شود، این پنهان‌کاری از ملت است و مجلس که منتخب مردم است، حق ندارد از مسائل را ملت پنهان کند، از عیوب مجلس یازدهم است و بعدها تبعات آن را خواهیم دید.
رای به فیلترینگ، بازنشستگی‌های دیرهنگام و حذف دلار از کالاهای ضروری که عمدتا اقشار ضعیف از آن استفاده می‌کردند، تعلیق برجام، افزایش مالیات بر ارزش افزوده، قانون انتخابات و بستن تریبون نمایندگان از عمده‌ترین ضعف‌ها و ایرادات مجلس یازدهم است. علاوه بر این تکثر و تنوع به معنای واقعی در مجلس وجود ندارد.
استان اردبیل با یک میلیون و ۲۸۰ هزار نفر جمعیت و ۱۲ شهرستان در شمال غرب ایران واقع شده است و در مجلس شورای اسلامی هفت کرسی و در مجلس خبرگان رهبری ۲ کرسی دارد.